Ανακοίνωση του «Ξ»
Πέρασε τελικά την Παρασκευή 8 Μάη το βράδυ, με τις ψήφους μόνο της ΝΔ, η τροπολογία που κατέθεσε η Υπουργός Παιδείας σε άσχετο νομοσχέδιο (για το μεταναστευτικό) η οποία προβλέπει την ταυτόχρονη διδασκαλία δια ζώσης και σε ζωντανή αναμετάδοση (live streaming).
Πρόκειται για άλλο ένα μέτρο που περνά εν μέσω πανδημίας και με το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας να αντιδρά σφοδρά. Όλες οι ομοσπονδίες δασκάλων, καθηγητών, ιδιωτικών εκπαιδευτικών και οι σύλλογοι γονέων έχουν καταδικάσει την πρόθεση του Υπουργείου να βάλει κάμερες στις τάξεις καταρχήν για λόγους παιδαγωγικούς. Και απέναντι στις αντιδράσεις σύσσωμης της εκπαιδευτικής κοινότητας, όλο το σύστημα αναπαραγωγής του κοινωνικού αυτοματισμού έχει τις τελευταίες μέρες κινητοποιηθεί για να κατηγορήσει δασκάλους και καθηγητές ότι «είναι τεμπέληδες και δεν θέλουν να δουλέψουν», ότι «φοβούνται τις κάμερες για να μην φανούν οι αδυναμίες τους», μέχρι το ότι είναι «τεχνοφοβικοί».
Η τροπολογία, ανάμεσα σε άλλα προβλέπει:
«…εκτενέστερο θεσμικό πλαίσιο για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, ιδιαίτερα, δε, τώρα που προχωρούμε σε σταδιακή επαναλειτουργία σχολείων, με δυνατότητα για κάποιους μαθητές να απουσιάζουν για συγκεκριμένους λόγους. Ειδικότερα, προβλέπεται, όπως είχε αναγγελθεί, η δυνατότητα ταυτόχρονης διδασκαλίας σε μαθητές που συμμετέχουν στο μάθημα με φυσική παρουσία και σε μαθητές που συμμετέχουν εξ αποστάσεως, σε περίπτωση επιδημικής νόσου. Μέριμνα του Υπουργείου είναι να μην μείνει κανείς μαθητής πίσω, να μην αποκοπούν από την εκπαιδευτική διαδικασία οι μαθητές που πρέπει να παραμείνουν σπίτι».
Πρακτικά πρόκειται για τη νομιμοποίηση της κάμερας μέσα στην τάξη κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αλλά όχι μόνο. Παράλληλα ανοίγει ευρύτερα το ζήτημα των καμερών στους χώρους των σχολείων και της παρακολούθησης μαθητών και εκπαιδευτικών.
Γιατί δεν πρέπει να επιτραπούν οι κάμερες στα σχολεία
Σωστά ένα μεγάλο κομμάτι του εκπαιδευτικού κόσμου αμφιβάλλει για το τεχνικό κομμάτι της εφαρμογής ενός τέτοιου μέτρου και υποψιάζεται «περίεργες» εργολαβίες πίσω από αυτό. Ωστόσο η ουσία δεν βρίσκεται εκεί.
Η κάμερα στην τάξη ανατρέπει πλήρως την εκπαιδευτική διαδικασία. Το σχολικό μάθημα δεν είναι μια ακαδημαϊκή διάλεξη που μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει και να «εκπαιδευτεί», ούτε έχει χαρακτηριστικά επιστημονικού σεμιναρίου. Πρόκειται για μια ζωντανή διαδικασία που βασίζεται στη σχέση του εκπαιδευτικού με το σύνολο των παιδιών της τάξης και με κάθε ένα ξεχωριστά. Σε αυτή τη διαδικασία πρέπει να επιτρέπεται σε κάθε παιδί να εκτεθεί, να κάνει λάθη, να μιλήσει και να εκφραστεί ελεύθερα, χωρίς να φοβάται ότι κάποιος τρίτος παρακολουθεί και κρίνει. Η κάμερα θα λειτουργήσει ανασταλτικά τελικά για την ελεύθερη έκφραση των μαθητών και θα υποσκάψει την εκπαιδευτική διαδικασία.
Το ίδιο ισχύει και για τους εκπαιδευτικούς. Ο εκπαιδευτικός δεν κάνει μια προγραμματισμένη παράδοση του μαθήματος, ανεξάρτητη από τις ειδικές συνθήκες μιας τάξης, ούτε είναι ο ρόλος του απλά «να βγάλει την ύλη». Προσαρμόζει το μάθημα στις ειδικές ανάγκες του κάθε μαθητή, λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες συναισθηματικές ή μαθησιακές ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού, καλείται να διαχειριστεί παιδιά με συμπεριφορές και μαθησιακές δυσκολίες που μέσα στο παιδαγωγικό κλίμα της τάξης αμβλύνονται ή γίνονται ανεκτές και στη βάση αυτών προχωράει την ύλη.
Με την ζωντανή μετάδοση του μαθήματος, αυτό το εκπαιδευτικό πλαίσιο, το οποίο παρέχει και μια ασφάλεια για τους μαθητές, αναιρείται. Καθώς δεν υπάρχει καμία εξασφάλιση ότι το μάθημα δεν θα παρακολουθείται από γονείς, ή δεν θα έχουν πρόσβαση διευθυντές, το υπουργείο κλπ. Επιπλέον, δεν είναι καθόλου απίθανο κάποιοι μαθητές, όντας ανήλικοι και μη έχοντας την πλήρη επίγνωση των πράξεών τους, να αρχίζουν να βιντεοσκοπούν τον δάσκαλο/καθηγητή ή τους συμμαθητές τους και να διαδίδουν μεταξύ τους και στο διαδίκτυο αυτό το υλικό. Αυτό θα έχει επίδραση τελικά και στον εκπαιδευτικό, ο οποίος θα σταθμίζει άλλους παράγοντες για να κάνει το μάθημα, με αποτέλεσμα να τροποποιείται και ο ρόλος του.
Το τι μπορεί να σημαίνει η παρακολούθηση του μαθήματος μέσω καμερών, μπορεί να το καταλάβει κανείς αν σκεφτεί τις διαστάσεις που έχει πάρει ο σχολικός εκφοβισμός μέσω των κοινωνικών δικτύων τα τελευταία χρόνια. Σε αυτό αρκεί να προσθέσει κανείς τους μαθητές που έχουν ιδιαίτερες μαθησιακές ή άλλες δυσκολίες και τι θα σήμαινε η έκθεσή τους έξω από την τάξη.
Η επίθεση στην παιδεία είναι χρόνια και ολομέτωπη
Ο κορονοϊός και η καραντίνα έφεραν την εκπαιδευτική κοινότητα μπροστά σε νέες πραγματικά συνθήκες. Αλλά ταυτόχρονα αποκάλυψαν που οδήγησαν τόσα χρόνια οι μνημονιακές πολιτικές την δημόσια εκπαίδευση και η υποχρηματοδότησή της. Το Υπουργείο πέρασε «νύχτα» τη συγκεκριμένη ρύθμιση για την ενίσχυση δήθεν της δημόσιας παιδείας. Ωστόσο είναι το ίδιο υπουργείο που νομοθέτησε, εν μέσω πανδημίας, την αύξηση των μαθητών ανά τάξη στα Δημοτικά σχολεία, την επαναφορά της «βάσης του 10», την αναγραφή του αναχρονιστικού χαρακτηρισμού της «διαγωγής», τις πολυήμερες αποβολές κλπ. Είναι το ίδιο Υπουργείο που αφήνει χιλιάδες μαθητές χωρίς δασκάλους και καθηγητές μέχρι τα Χριστούγεννα, είναι το ίδιο Υπουργείο που στηρίζεται στη δουλειά δεκάδων χιλιάδων αναπληρωτών που καλύπτουν κάθε χρόνο τις ανάγκες μετακινούμενοι σε κάθε μέρος της επικράτειας, αντί να προχωρήσει στην πρόσληψη μόνιμων εκπαιδευτικών.
Αυτοί οι εκπαιδευτικοί ήταν που μέσα στην καραντίνα κλήθηκαν να ανταποκριθούν –και το έκαναν– στις απαιτήσεις της σύγχρονης και ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Χωρίς επιμόρφωση, χωρίς εξοπλισμό, με εκπαιδευτικό υλικό που έπρεπε να φτιάξουν οι ίδιοι και να είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες της τηλεκπαίδευσης και με όλα τα τεχνικά προβλήματα που είχαν οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες του Υπουργείου.
Σε αυτές τις συνθήκες το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας, οι καθηγητές, οι μαθητές, οι γονείς πρέπει να απαιτήσουμε να ανατραπούν τα σχέδια της κυβέρνησης για κάμερες στα σχολεία. Και ταυτόχρονα να ενισχυθεί η δημόσια εκπαίδευση με μόνιμους εκπαιδευτικούς, με τις κατάλληλες υποδομές, με τεχνικό εξοπλισμό και με ειδικό εκπαιδευτικό υλικό που να μπορεί να ανταποκριθεί ακόμα και σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης.
Παλεύουμε για:
- Κατάργηση της διάταξης για τις κάμερες στα σχολεία.
- Να παρθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, με αύξηση των αιθουσών διδασκαλίας και εξέτασης, δωρεάν παροχή μέσων ατομικής προστασίας (μάσκες, γάντια, αντισηπτικά) για μαθητές και εκπαιδευτικούς, με προτεραιότητα στη Γ’ Λυκείου.
- Απ’ τη στιγμή που δεν πληρούνται οι κανόνες υγιεινής σε όλα τα σχολεία γι’ αυτές τις έκτακτες συνθήκες για μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς (αποστάσεις, κοινόχρηστοι χώροι, χώροι υγιεινής κλπ) να μην επιστρέψουν στα σχολεία οι μαθητές των υπόλοιπων τάξεων.
- Να υπάρξει ειδική μέριμνα για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου που ανήκουν οι ίδιοι ή μέλος της οικογένειάς τους σε ομάδες υψηλού κινδύνου, έτσι ώστε να μπορούν να συμμετέχουν σε μαθήματα και εξετάσεις (πχ σε ξεχωριστές αίθουσες ή διαδικασίες).
- Παροχή δωρεάν τεχνολογικού εξοπλισμού και πρόσβαση στο ίντερνετ για κάθε μαθητή/τρια.
- Δημιουργία υλικού και δραστηριοτήτων για την εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής για κάθε γνωστικό αντικείμενο και τάξη.
- Ένα εναλλακτικό σχολείο, με λίγους μαθητές ανά τάξη, με συμμετοχή των μαθητών στις αποφάσεις που τους αφορούν και στην ίδια τη διαδικασία εκμάθησης, με συμμετοχή μαθητών και γονέων στη διοίκηση, με έμφαση στη γνώση και στην κριτική σκέψη κι όχι στην «παπαγαλία» και τη θρησκευτική και εθνικιστική προπαγάνδα, ανοικτό σε νέες ιδέες και μεθόδους διδασκαλίας, πραγματικά δημοκρατικό.
Η Ομοσπονδία των καθηγητών σε Γυμνάσια-Λύκεια (ΟΛΜΕ) καλεί τους εκπαιδευτικούς να μην υλοποιήσουν την απόφαση του Υπουργείου για τις κάμερες και δηλώνει ότι θα τους καλύψει σε κάθε επίπεδο. Καλεί επίσης τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων να αντιδράσουν στην τοποθέτηση καμερών στα σχολεία.
Τέλος, καλεί μαζί με την ΔΟΕ (δάσκαλοι) και την ΟΙΕΛΕ (εκπαιδευτικοί ιδιωτικών σχολείων) Πανεκπαιδευτικό Συλλαλητήριο, την Τετάρτη 13 Μάη, στη 1μμ στα Προπύλαια (Αθήνα) ενώ αντίστοιχη κινητοποίηση καλείται και στη Θεσσαλονίκη στο Άγαλμα Βενιζέλου.
