Αλέκος Χατζηχαραλάμπους,
πρώην εργαζόμενος της ΑΓΕΤ, μέλος της Επιτροπής Αγώνα Πολιτών ενάντια στην καύση σκουπιδιών
Η Lafarge-Ηolcim, η ιδιοκτήτρια πολυεθνική του εργοστασίου της ΑΓΕΤ, έχει αναμφίβολα πολλά και ισχυρά στηρίγματα στην πολιτική της ως προς την καύση των σκουπιδιών. Οι πυλώνες αυτοί είναι: η ΕΕ (Επιτροπή Ενέργειας), η Ελληνική κυβέρνηση, η Περιφέρεια Θεσσαλίας, η υπάρχουσα δημοτική αρχή Βόλου και τα συνεργαζόμενα καρτέλ των βιομηχάνων –με αναρίθμητους λομπίστες– αφού και η ίδια είναι ένας από τους μεγαλύτερους οικονομικούς παράγοντες παγκοσμίως.
Αυτό που φαίνεται παράδοξο όμως, είναι η στάση που κρατάνε οι ίδιοι οι εργαζόμενοι της ΑΓΕΤ σε σχέση με την καύση των σκουπιδιών. Η στάση αυτή φαίνεται από αδιάφορη ως αποστασιοποιημένη ή ακόμη και θετική ως ένα βαθμό. Αυτό βέβαια δεν είναι τυχαίο. Υπάρχουν μια σειρά από παράγοντες, σχεδιασμοί, τακτισμοί και στρατηγικές που, εκτός των άλλων, είχαν και έχουν σκοπό να αποθαρρύνουν και να αποτρέψουν την όποια αντίδραση πιθανώς να πρόκυπτε. Θα επιδιώξουμε να περιγράψουμε επιγραμματικά ποια ήταν αυτά τα γεγονότα ή οι πολιτικές που είχαν έως τώρα αυτό το «θετικό» αποτέλεσμα για την διοίκηση του εργοστάσιού και γενικότερα την Lafarge-Ηolcim.
Τι προηγήθηκε της καύσης σκουπιδιών
Κατά το παρελθόν, στις αρχές του 2000, η ΑΓΕΤ έκανε προσπάθεια να αρχίσει να καίει χρησιμοποιημένα ελαστικά αυτοκινήτων. Τότε, οι αντιδράσεις των πολιτών του Βόλου και των φορέων της πόλης ματαίωσαν αυτούς τους σχεδιασμούς.
Στη συνέχεια, ξεκίνησε η «πειραματική» καύση σκουπιδιών μικρής χρονικής διάρκειας (2008) ενώ άρχισαν να γίνονται και κάποιες ενημερώσεις φορέων γύρω από το επωφελές της καύσης σκουπιδιών δίνοντας το στίγμα της εταιρείας για τους μελλοντικούς σχεδιασμούς της. Η καύση σκουπιδιών από το εργοστάσιο της εταιρείας στο Μηλάκι της Εύβοιας (2013) προκάλεσε την αντίδραση των κατοίκων και των εργαζόμενων, χωρίς όμως να καταφέρουν να αναπτύξουν ένα μαζικό κίνημα ενάντια στην καύση.
Ο εκβιασμός των εργαζομένων
Βεβαία, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι την δεδομένη χρονική περίοδο οι εργασιακές σχέσεις και στον ιδιωτικό τομέα, πόσο μάλλον στο εν λόγω εργοστάσιο, χαρακτηρίζονται από μια προπαγανδισμένη ανασφάλεια, από μείωση των μόνιμων εργαζομένων και αύξηση των εργολαβικών και νοικιαζόμενων, οι οποίοι σήμερα εκτελούν το 70% των συνολικών εργασιών. Παράλληλα, η γενικευμένη ανεργία και το ανύπαρκτο νομικό πλαίσιο προστασίας των εργαζομένων προσφέρει το πλέον πρόσφορο έδαφος για να δρομολογηθούν τέτοιες πολιτικές μέσω ενός «εκβιασμού», μιας και οι εργαζόμενοι στρέφουν την προσοχή τους στο πώς θα διατηρήσουν μια θέση δουλειάς και ένα μισθό, εξασφαλίζοντας ένα «αύριο».
Τα παραπάνω αποτελούν μια διαδικασία προπαρασκευής ώστε να βρεθούν οι εργαζόμενοι –και εξ αντικείμενου μεγάλο μέρος των πολιτών που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εξαρτάται οικονομικά από το εργοστάσιο– μπροστά σε ένα σκληρό δίλλημα και ώστε να απολεσθεί η ταξική και περιβαλλοντική προσέγγιση του όλου θέματος.
Οι «απαντήσεις» της εταιρείας υπέρ της καύσης
Οι «απαντήσεις» της εταιρείας στο γιατί πρέπει να προχωρήσει η καύση σκουπιδιών ήταν και είναι αμείλικτα αποκαλυπτικές:
«Να προχωρήσει γιατί συμφέρει στην εταιρεία, άρα και σας σαν εργαζόμενους». Λες και υπάρχει ταύτιση συμφερόντων εταιρείας και εργαζομένων!
«Γιατί είμαστε νόμιμοι». Λες και η νομιμότητα σε ένα σύγχρονο νεοφιλελεύθερο κράτος, φερέφωνο του παγκόσμιου κεφαλαίου, δεν ταυτίζεται με το συμφέρον του κεφαλαίου.
«Γιατί οιαδήποτε άλλη λύση είναι πιο ακριβή και ως εκ τούτου οποιαδήποτε μείωση κερδών μετακυλά προς εσάς με κάθε μορφή». Η αλαζονεία που διακρίνει τον σύγχρονο παγκόσμιο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό να απαιτεί εξασφαλισμένη κερδοφορία χωρίς ρίσκο.
«Γιατί τα εργαστήρια που εκτελούν τις μετρήσεις δίνουν αποτελέσματα αδιάβλητα και πάντα εντός ορίων». Λες κι αυτά τα εργαστήρια δεν είναι οι μόνιμοι και μακροχρόνιοι συνεργάτες της εταιρείας που πραγματοποιούν στοχευμένες και κατά παραγγελία αναλύσεις.
«Γιατί η καύση των σκουπιδιών εφαρμόζεται και σε αλλά εργοστάσια σε παγκόσμια κλίμακα». Λες και το νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό σύστημα έχει πατρίδα και σύνορα, λες και στα εργοστάσια όπου γίνεται καύση σκουπιδιών δεν προκαλούν τεράστια ρύπανση και δεν έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.
«Γιατί έχουμε ως βασικό μας αρωγό και υποστηρικτή το Σωματείο σας!»…Αυτή η τελευταία απάντηση χρήζει ιδιαίτερης προσοχής κι εξήγησης.
Ο ρόλος του Σωματείου των Εργαζομένων στην ΑΓΕΤ
Εδώ απαιτείται μια αναφορά σε αυτό τον ύποπτο και ύπουλο ρόλο του Σωματείου των εργαζομένων αλλά και του Εργατικού Κέντρου Βόλου και της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στην Τσιμεντοβιομηχανία. Ας θυμηθούμε ότι η Ομοσπονδία είχε ζητήσει από τους ευρωβουλευτές να μην αποκλείσουν τις τσιμεντοβιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα από το Χρηματιστήριο των ρύπων, με κέρδη 6 ως 7 εκ ευρώ ετησίως, δηλαδή από την δυνατότητα του εργοστασίου του Βόλου να «αγοράσει» και να «πουλήσει» ρύπους.
Το Σωματείο αποτελούμενο από επαγγελματίες στελέχη των κομμάτων του κατεστημένου (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ) απώλεσε τον ταξικό-διεκδικητικό του χαρακτήρα κι ευθυγραμμίστηκε απόλυτα με τις προσταγές των διαφόρων κυβερνήσεων που ήθελαν την αποδόμηση και τον ευνουχισμό του εργατικού κινήματος ώστε να μπορούν να εφαρμόσουν ανενόχλητοι και μάλιστα με την συναίνεση της εργατικής τάξης τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές τους πολιτικές.
Το Σωματείο, από μια οργάνωση για τις διεκδικήσεις των εργαζομένων, μεταλλάχτηκε σε ένα αταξικό και απολίτικο μόρφωμα με εργοδοτικά χαρακτηριστικά που στέκεται αρωγός στις οποίες επιλογές της εταιρείας. Οι όποιες δήθεν «αγωνιστικές» φωνές της γραφειοκρατίας του Σωματείου είχαν σαν απώτερο σκοπό το να καλύψει και να κρύψει τις δικές της ανέντιμες επιθυμίες για παραμονή στο θώκο της συνδιαχείρισης και της εργοδοτικής ασυλίας, πάντα με το αζημίωτο φυσικά.
Επιπλέον, η ίδια αυτή γραφειοκρατία αποκρύπτει και διαστρεβλώνει την επιστημονική γνώση με το έτσι θέλω διότι γνωρίζει ότι η γνώση είναι δύναμη και ως τέτοια δίνει το δικαίωμα της επιλογής και κατά συνέπεια μπορεί να πυροδοτήσει τη δράση και τη διεκδίκηση. Δεν είναι τυχαίο τέλος, ότι οι γραφειοκράτες συνδικαλιστές κώφευαν και συνηγορούσαν σε στοχευμένες απολύσεις εργαζομένων (που βαφτίζονταν οικειοθελείς αποχωρήσεις – sic!) οι οποίοι ενοχλούσαν την εταιρεία ως αγκάθι στα πλευρά του ταύρου. Αυτές οι «οικειοθελείς αποχωρήσεις»-απολύσεις περνούσαν παράλληλα το ανάλογο μήνυμα και στους άλλους εργαζόμενους.
Κάλεσμα σε κάθε εργαζόμενο, σε κάθε πολίτη
Συνάδελφε, συμπολίτη, τώρα είναι η ώρα με τη σειρά σου να αναρωτηθείς, να ανησυχήσεις, να αναζητήσεις τις δικές σου απαντήσεις όπως οφείλεις ως εργαζόμενος, ως πολίτης, ως οικογενειάρχης.
Όταν πραγματοποιούνται στον χώρο εργασίας σου δήθεν ενημερώσεις φορέων χωρίς να κληθεί η Επιτροπή Πολιτών και χωρίς την παρουσία δημοσιογράφων ή όταν ενημερώνονται οι δημοσιογράφοι χωρίς την παρουσία των φορέων πόσο ύποπτη μπορεί να είναι αυτή η τακτική; Όταν η εσωτερική ενημέρωση αφορά στελέχη (εργαζόμενους) οι οποίοι έχουν προσωπικά σύμφωνα εργασίας και αποτελούν βασική δεξαμενή συναίνεσης και εθελοτυφλίας. Όταν διοργανώνονται φιέστες «καλής θέλησης», συνοδεία τραπεζωμάτων για τις οικογένειες σας σε ένα «φιλικό» αλλά τοξικό περιβάλλον για να την προβολή «του όλα είναι καλά και δεν πρέπει να ανησυχείτε για τίποτα».
Όταν γίνονται όλα αυτά δεν είναι φανερό ότι η εταιρεία θέλει να πλασάρει με κάθε επικοινωνιακό μέσο την ορθότητα της καύσης των σκουπιδιών;
Από την άλλη:
- Όταν επιστημονικές μελέτες όπως αυτή του ΕΜΠ (Χριστόλης, 2010) δείχνουν ότι η καύση σκουπιδιών στην τσιμεντοβιομηχανία εκλύει διοξίνες και άλλους ρύπους.
- Όταν ο Ιατρικός Σύλλογος Βόλου με εκτενή και εμπεριστατωμένη έκθεση (Ιούλιος 2015) που βασίζεται σε διεθνείς μελέτες επισημαίνει τις επιπτώσεις από την καύση σκουπιδιών στην δημόσια υγεία και την δική σου και για την οποία ήταν γνώστης το Σωματείο σου.
- Όταν υπάρχουν κινήματα πολιτών σε όλο τον κόσμο που εναντιώνονται στην καύση των σκουπιδιών από τις Τσιμεντοβιομηχανίες και ιδιαίτερα από την Lafarge-Holcim.
Δεν είναι φανερό ότι η καύση σκουπιδιών αποτελεί σοβαρότατο κίνδυνο και κάθε άλλο από ασφαλής είναι;
Συνάδελφε! Δέχεσαι να επωμισθείς τις επιπτώσεις στην υγεία σου για την καύση σκουπιδιών δίνοντας άλλοθι σε ένα βιομηχανικό κολοσσό για να μεγιστοποιεί τα κέρδη του (πάνω από 5δις ευρώ καθαρά κέρδη το 2017) και να λειτουργεί με μηδενικό ρίσκο;
Δεν λαμβάνεις υπόψη σου τα ευρήματα από τα φορτία πλαστικών σκουπιδιών που η Επιτροπή Πολιτών έφερε στην δημοσιότητα και επιβεβαίωσαν τα επίσημα εργαστήρια προερχόμενα από μια άλλη χώρα επιλέγοντας να μετατρέψουν την πόλη σε χωματερή; Κλείνεις τα αυτιά σου στα αποτελέσματα μετρήσεων της ρύπανσης σε δείγματα εδάφους γύρω από το εργοστάσιο που πραγματοποίησε ή Επιτροπή Πολιτών σε πιστοποιημένο εργαστήριο του Καναδά; Δεν σου δημιουργεί καμία απορία ο χαρακτήρας και το ποιόν του Σωματείου σου που συνάδει άμεσα με την υποστηρικτική του στάση προς την Εταιρεία και στο θέμα αυτό; Τι μήνυμα πήρες από τους χιλιάδες κόσμου που κατέβηκαν στο δρόμο στις 5 Μαΐου 2018 και ζητούσαν να σταματήσει η καύση των σκουπιδιών; Δεν σε προβληματίζει η ελεεινή στάση μιας φασίζουσας και αντιδημοκρατικής Δημοτικής αρχής που βρίζει και σέρνει στα δικαστήρια μέλη της Επιτροπής και όχι μόνο;
Συνάδελφε, συμπολίτη! Ο ιστορικός, ο ταξικός σου ρόλος ως εργαζόμενος, η θέση σου ως πολίτης μιας χώρας και μιας πόλης είναι το ισχυρότερο κάλεσμα ώστε να σταθείς αντίθετος απέναντι σε ό,τι θέτει σε κίνδυνο την υγεία σου και την εργατική σου δύναμη.
Στάσου απέναντι σε όποιους θεωρούν την υγεία και την εργατική μας δύναμη αναλώσιμα προϊόντα από τα οποία μπορούν αγόγγυστα να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους και να στηρίζουν τους δομικούς, κατασταλτικούς και προπαγανδιστικούς μηχανισμούς της κυριαρχίας τους .
Η Επιτροπή Αγώνα Πολιτών ενάντια στην καύση και οι απανταχού κινήσεις πολιτών που αγωνίζονται για τα αυτονόητα θα συνεχίσουν να αντιπαλεύουν, να καταδεικνύουν ό,τι αφορά το όλο θέμα με όλες του τις προεκτάσεις και επιπτώσεις.
Ζητάμε να σταθείς μαζί μας στον αγώνα αυτό. Σε έναν αγώνα με ολιστικό χαρακτήρα και προοπτική.
