Η ελληνική κοινωνία μετρά ήδη πέντε χρόνια εφαρμογής της πιο βάρβαρης αντικοινωνικής και αντεργατικής πολιτικής που γνώρισε ο τόπος στην πρόσφατη ιστορία του. Οι εργαζόμενοι στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης όχι μόνο δεν αποτέλεσαν κάποιου είδους εξαίρεση από αυτή την επίθεση αλλά βρέθηκαν στο κέντρο του στόχου των κυβερνώντων και των τροϊκανών.
Οι μισθολογικές αποδοχές έχουν περικοπεί σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% (κατάργηση 13ου και 14ου μισθού, εφαρμογή ενιαίου μισθολογίου, πετσόκομμα ή κατάργηση επιδομάτων και υπερωριών, κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων).
Χιλιάδες εργαζόμενοι βρέθηκαν εκτός δουλειάς είτε μέσω των «εφεδρειών» και των «διαθεσιμοτήτων» είτε μέσω της προσχηματικής αξιολόγησης και του επανελέγχου της μετατροπής των συμβάσεων είτε ακόμα και με ξαφνικό θάνατο (συμβασιούχοι εργαζόμενοι σε όλες τις υπηρεσίες, σχολικοί φύλακες, δημοτική αστυνομία).
Χτυπιούνται οι εργαζόμενοι, χτυπιούνται και οι δημότες
Η σημερινή πραγματικότητα στους δήμους της χώρας δεν πλήττει μόνο τους εργαζόμενους αλλά έχει άμεση αντανάκλαση και στη ζωή των δημοτών.
Η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης κατά 65% (οι φόροι των δημοτών που αναλογούν στη χρηματοδότηση των ΟΤΑ εισπράττονται «κανονικά» από το κράτος αλλά στους δήμους αποδίδεται τελικά μόνο ένα μικρό ποσό) και η εφαρμογή του «Καλλικράτη» έχουν επιφέρει οικονομική ασφυξία και οδηγούν τη μια δομή μετά την άλλη στην κατάρρευση ή την εμπορευματοποίηση και τη λειτουργία στα πρότυπα ιδιωτικής επιχείρησης.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη δραματική μείωση του αριθμού των δημοτών που έχει δυνατότητα πρόσβασης σε αυτές τις δομές (παιδικοί σταθμοί, αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, προγράμματα ψυχαγωγίας κοκ).
Με βάση τα παραπάνω είναι δεδομένο ότι μια κυβέρνηση που μιλά στο όνομα της ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών και των εργατικών συμφερόντων πρέπει άμεσα να προχωρήσει σε μέτρα αποκατάστασης του κοινωνικού ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης.
1. Κατάργηση των νόμων που οδηγούν σε μαζικές απολύσεις – με αρχή τον 4250
Μία από τις πρώτες ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβεί η νέα κυβέρνηση, με την αίσθηση του επείγοντος, είναι η ακύρωση των νόμων που στοχεύουν σε νέες απολύσεις στους ΟΤΑ (και συνολικά στο Δημόσιο).
Η αρχή πρέπει να γίνει με το νόμο 4250 βάσει του οποίου επανεξετάζονται όλες οι μετατροπές συμβάσεων εργαζομένων ορισμένου χρόνου σε αορίστου τα τελευταία 15 χρόνια με στόχο να βρεθούν παρατυπίες που θα οδηγήσουν σε απολύσεις.
Ο ίδιος νόμος προβλέπει και την «αξιολόγηση» των εργαζομένων στο Δημόσιο, μέσω της οποίας δημιουργείται με αυθαίρετο και υποκειμενικό τρόπο μια κάστα «κακών» υπαλλήλων πάνω από τα κεφάλια των οποίων θα εκκρεμεί το ερώτημα της απόλυσης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ που έχει προεκλογικά τοποθετηθεί ενάντια σε αυτούς τους νόμους πρέπει να προχωρήσει από τις πρώτες κιόλας μέρες της κυβερνητικής του θητείας στην κατάργησή τους.
2. Να καταργηθεί άμεσα το «πειθαρχικό δίκαιο» του 2013
Αντίστοιχα πρέπει να καταργηθεί άμεσα το πειθαρχικό δίκαιο για τους δημόσιους υπαλλήλους όπως αυτό τροποποιήθηκε το 2013.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της στοχευμένης αυστηρότητας αυτού του νόμου είναι ότι προβλέπει πειθαρχικές κυρώσεις που μπορούν να οδηγήσουν και σε απόλυση για περιπτώσεις εργαζομένων στο Δημόσιο που έχουν «ανάρμοστη συμπεριφορά» εκτός υπηρεσίας, χωρίς να δίνεται καν ο ορισμός αυτής της «ανάρμοστης συμπεριφοράς».
Αυτό το «πειθαρχικό δίκαιο» έχει οδηγήσει σε διώξεις εργαζομένων που συνδικαλίζονται και συμμετείχαν σε κινητοποιήσεις ενάντια στις κυβερνήσεις των μνημονίων. Απαιτείται λοιπόν η κατάργηση του, η παύση οποιασδήποτε συνδικαλιστικής δίωξης έχει προχωρήσει στη βάση του, καθώς και η δημιουργία ενός νέου «δικαίου» με την αποφασιστική συμμετοχή σε αυτό των ίδιων των εργαζομένων, μέσα από συζητήσεις στις γενικές συνελεύσεις και τις προτάσεις των συνδικαλιστικών φορέων.
3. Επαναπρόσληψη των απολυμένων και μονιμοποίηση των συμβασιούχων
Στις πρώτες μέρες της κυβερνητικής θητείας πρέπει η νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να προχωρήσει και με την επαναπρόσληψη των απολυμένων σχολικών φυλάκων όπως και των καθηγητών, των καθαριστριών κοκ στο υπόλοιπο Δημόσιο. Αυτό έχει ήδη εξαγγελθεί από τη νέα κυβέρνηση, με τον αναπληρωτή υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης Γιώργο Κατρούγκαλο να δεσμεύεται ότι οι άρσεις αυτών των απολύσεων θα γίνουν εντός ενός μηνός.
Αντίστοιχα πρέπει να επαναπροσληφθούν άμεσα όσοι συμβασιούχοι έχουν απολυθεί και να μονιμοποιηθούν όλοι οι συμβασιούχοι των ΟΤΑ που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες – άνθρωποι που εργάζονταν ή εργάζονται ακόμα με διαδοχικές συμβάσεις στις ίδιες καίριες θέσεις επί πολλά χρόνια, ακόμα και δεκαετία.
Οι μονιμοποιήσεις αυτές πρέπει να γίνουν ανεξάρτητα από το αν έχουν βγει (όπως έχει συμβεί σε πολλές περιπτώσεις συμβασιούχων που διεκδίκησαν την μονιμοποίηση τους δικαστικά) αρνητικές αποφάσεις δικαστηρίων – αυτές οι αποφάσεις βασίζονταν άλλωστε σε νόμους που είχαν φτιάξει η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ ακριβώς για να αποφύγουν τη μονιμοποίηση συμβασιούχων εργαζομένων ανεξάρτητα από τις ανάγκες που κάλυπταν στους ΟΤΑ και συνολικά στο Δημόσιο.
Αν οι προαναφερόμενοι εργαζόμενοι επιστρέψουν στις θέσεις τους, μια σειρά υπηρεσίες θα μπορούν να αρχίσουν άμεσα να λειτουργούν καλύτερα, όπως π.χ. τα βρεφοκομεία και τα νηπιαγωγεία από τα οποία λείπουν και βρεφονηπιοκόμοι και βοηθητικό προσωπικό, οι υπηρεσίες καθαριότητας, οι πολιτιστικές δομές των δήμων κ.α.).
4. Προσλήψεις με προτεραιότητα τους ευαίσθητους τομείς, κατάργηση των «ελαστικών» μορφών εργασίας
Δεν είναι βέβαια δυνατό οι υπηρεσίες των ΟΤΑ και του Δημοσίου να μπορούν να λειτουργήσουν πραγματικά σωστά και να καλύψουν τις ανάγκες των δημοτών χωρίς να καλυφθούν οι κενές θέσεις εργασίας που άφησαν πίσω τους οι χιλιάδες εργαζόμενοι που συνταξιοδοτήθηκαν πανικόβλητα τα τελευταία 4-5 χρόνια των μνημονίων.
Οι ΟΤΑ πρέπει σταδιακά αλλά σύντομα, να προχωρήσουν σε προσλήψεις εργαζομένων, με προτεραιότητα τους τομείς της καθαριότητας και των κοινωνικών δομών (βρεφοκομεία, υπηρεσίες για άστεγους και κοινωνικά αποκλεισμένους πολίτες, δημοτικά ιατρεία κ.α.).
Παράλληλα πρέπει να ακυρωθούν όλες οι συμβάσεις ανάθεσης έργου σε ιδιωτικές εταιρίες στις οποίες προχώρησαν πολλές δημοτικές αρχές χρησιμοποιώντας ως άλλοθι την απαγόρευση των προσλήψεων που επέβαλαν τα μνημόνια.
Είναι αυτονόητο ότι όλες οι προσλήψεις πρέπει να γίνουν με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίας. Οι δήμοι αποτέλεσαν τα προηγούμενα χρόνια τον πιλότο για την κατάργηση της μόνιμης και σταθερής εργασίας και την αθρόα εισαγωγή των ελαστικών μορφών στο δημόσιο.
Συμβάσεις έργου 2μηνες, 3μηνες, 5μηνες κοκ, ΜΚΟ, ΚΟΙΝΣΕΠ, «εθελοντική εργασία» με αντάλλαγμα τη μοριοδότηση, είναι κάποια από τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία φθηνού εργατικού δυναμικού χωρίς ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα.
Όλες αυτές οι μορφές «απασχόλησης» πρέπει να καταργηθούν άμεσα. Οι εργαζόμενοι που ήδη εργάζονται στους ΟΤΑ κάτω από τέτοια καθεστώτα, όχι μόνο δεν πρέπει να απολυθούν, αλλά αντίθετα να προσληφθούν με μόνιμη σχέση εργασίας στις θέσεις τις οποίες ήδη βρίσκονται.
5. Πολιτική κατεύθυνση στις Δημοτικές Αρχές και Κονδύλια
Η νέα κυβέρνηση οφείλει να δώσει άμεσα πολιτική κατεύθυνση προς τις δημοτικές αρχές για τη λήψη μέτρων ανακούφισης των δημοτών και ιδιαίτερα των λαϊκών στρωμάτων που βρίσκονται στα όρια της εξαθλίωσης.
Μέτρα όπως η δραστική μείωση των ανταποδοτικών τελών (τα τέλη που πληρώνουμε με το λογαριασμό της ΔΕΗ) κατ’ αρχήν για τους χαμηλόμισθους και τους άνεργους και στη συνέχεια για το σύνολο των εργαζομένων και λαϊκών στρωμάτων, εισαγωγή όλων των παιδιών στους παιδικούς σταθμούς και κατάργηση των τροφείων, δημιουργία περισσότερων κοινωνικών παντοπωλείων, δικτύωση μεταξύ τους και οργάνωση σε περιφερειακό επίπεδο, κατακόρυφη αύξηση των συσσιτίων αλλά και των γευμάτων στα σχολεία στις πιο χτυπημένες πόλεις και γειτονιές κοκ. Για να μπορέσουν βέβαια όλα αυτά να γίνουν πραγματικότητα απαιτείται η διοχέτευση των αντίστοιχων κονδυλιών από το κράτος προς τους ΟΤΑ.
6. Επαναφορά μισθών και δικαιωμάτων
Η επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και των εργασιακών δικαιωμάτων που έχουν καταργηθεί (αυτά έχουν ήδη εξαγγελθεί επίσημα) καθώς και των ασφαλιστικών κεκτημένων (επαναφορά των κλάδων που βγήκαν από τη λίστα των βαρέων και ανθυγιεινών και διεύρυνση της λίστας με αντικειμενικά κριτήρια, επαναφορά των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης, κ.α.) πρέπει να απασχολήσει την νέα κυβέρνηση από τις πρώτες μέρες ανάληψης των καθηκόντων της.
Ακόμα, πρέπει σύντομα να καταργηθεί το «ενιαίο μισθολόγιο» και σταδιακά να αρχίσει η αποκατάσταση των αποδοχών στα επίπεδα του 2009.
7. Κατάργηση του Καλλικράτη
Όλα τα παραπάνω θα αποτελέσουν ευχολόγια αν η νέα κυβέρνηση δεν ανατρέψει το πλαίσιο που επέβαλε – σε νομικό επίπεδο – τη σημερινή πραγματικότητα. Ο νόμος 3852/2010 (Καλλικράτης) και μια σειρά εφαρμοστικοί μνημονιακοί νόμοι (4024/2011, 4250/2014 κ.α.) δεν αφήνουν καν περιθώρια σκέψης για εφαρμογή κοινωνικών και φιλεργατικών πολιτικών.
Η νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει λοιπόν να κάνει πράξη την προεκλογική δέσμευση για κατάργηση της σχετικής νομοθεσίας.
Σε κάθε περίπτωση, καθοριστικό παράγοντα στις εξελίξεις θα αποτελέσει η στάση του εργατικού και του λαϊκού κινήματος το οποίο πρέπει να μπει δυναμικά στις μάχες της επόμενης περιόδου. Οι εργαζόμενοι στους ΟΤΑ, σε συντονισμό με τους εργαζόμενους του ευρύτερου δημοσίου, πρέπει να διεκδικήσουν αξιοπρεπείς μισθούς και εργασιακά δικαιώματα και να παλέψουν για τη δημιουργία ενός δημοσίου τομέα που θα βρίσκεται πραγματικά στην υπηρεσία των κοινωνικών αναγκών και όχι των μικροκομματικών συμφερόντων.
