Άρθρο του Νίκου Κανελλή
Όλα δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα βρεθεί στην κυβέρνηση είτε μόνος του, είτε μαζί με άλλες δυνάμεις, αφού στις δημοσκοπήσεις έρχεται πρώτο κόμμα. Θα καταφέρει να δώσει λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια άνθρωποι; Και αν ναι με ποιες πολιτικές και μέτρα;
Δυνάμεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ δίνουν διαφορετικές απαντήσεις, πολλές φορές είναι εκ διαμέτρου αντίθετες, πάνω και στα πιο ουσιώδη ζητήματα. Μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ τείνουν να διαμορφωθούν μια δεξιά και μια αριστερή πτέρυγα. Από την έκβαση της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις δυο θα κριθεί το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ, της κυβέρνησης του αλλά κυρίως το μέλλον των εργαζομένων και του λαού.
Η μετακίνηση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ προς τα δεξιά
Έχουμε ξαναγράψει ότι μετά τις εκλογές του καλοκαιριού ο Αλέξης Τσίπρας και η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ/ ΕΚΜ μετακινούνται προς όλο και πιο μετριοπαθείς θέσεις. Πολλοί βουλευτές που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ μαζί με στελέχη όπως ο Δραγασάκης, ο Παπαδημούλης κ.α., πιέζουν προς μια «διαχειριστική» κατεύθυνση. Το επιχείρημα τους είναι ότι οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι όλοι «αριστεροί» και για αυτό θα φοβηθούν αν ακούσουν για ριζοσπαστικά μέτρα και ανατροπές. Στην ίδια κατεύθυνση και όλες οι κεντρικές παρεμβάσεις του Αλέξη Τσίπρα μετά το καλοκαίρι[1].
Στην ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ στις 4 Νοέμβρη ο Α. Τσίπρας μίλησε για την ανάγκη «ειρηνικού ξεσηκωμού» ώστε «να φύγει» η κυβέρνηση και ζήτησε:
«εκλογές» για να αναλάβουν «την ευθύνη οι υγιείς δημοκρατικές και πατριωτικές δυνάμεις».
Η νέα κυβέρνηση – σύμφωνα με τον Α. Τσίπρα – με την
«αξιοποίηση των συγκριτικών γεωπολιτικών και πολιτικοοικονομικών πλεονεκτημάτων …θα εξανάγκαζε τους δανειστές να διαπραγματευτούν σοβαρά», ότι δηλαδή «δεν έκαναν, δεν το τόλμησαν, δε το ήθελαν, δε το μπορούσαν» οι τρικομματικοί επειδή δεν είναι «ευρωπαϊστές αλλά Μερκελιστές»!
Επίσης, ο Α. Τσίπρας υποστήριξε ότι η τρόικα θα δώσει οπωσδήποτε τα 31,5 δισ. € «για να σωθεί η Ευρωζώνη» και ανέφερε τα λόγια του Σόιμπλε ότι «Οι εικασίες για έξοδο της Ελλάδας από τη νομισματική ένωση στερούνται κάθε βάσης». Απευθυνόμενος στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, τους είπε ότι αν αρνηθούν να ψηφίσουν τα μέτρα
«δικαιώνουν την ιστορία τους και ανανεώνουν τη παρουσία τους και τη πολύτιμη συμμετοχή τους στο μέτωπο της σωτηρίας του λαού μας»!
(Αλήθεια ποια είναι η ιστορία των βουλευτών ειδικά του ΠΑΣΟΚ αλλά και της ΔΗΜΑΡ; Και από πότε συμμετείχαν στο μέτωπο σωτηρίας του λαού μας;)
Τέλος, ο Α. Τσίπρας δεν ανέφερε ούτε μια φορά τις λέξεις «κυβέρνηση της αριστεράς», «άρνηση αποπληρωμής» του χρέους (ή έστω μέρους του) «εθνικοποίηση», «κοινωνικός – εργατικός έλεγχος», «κρίση του καπιταλισμού», «σοσιαλισμός» (παρότι όλα αυτά αποτελούν μέρος του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ). Προφανώς οι παραλείψεις αυτές δεν είναι τυχαίες…
Πανελλαδική Συνδιάσκεψη – Ιδρυτικό Συνέδριο – Σχέδιο Διακήρυξης
Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στη διαδικασία να μετεξελιχθεί σε ενιαίο κόμμα. Το ιδρυτικό συνέδριο θα γίνει την άνοιξη του 2013 και στις αρχές Δεκέμβρη θα πραγματοποιηθεί Πανελλαδική Συνδιάσκεψη. Στα πλαίσια αυτά κυκλοφόρησε το «Σχέδιο Διακήρυξης» του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ.
Το Σχέδιο από τη μια υιοθετεί μια γλώσσα ριζοσπαστική και μπορεί να θεωρηθεί μετακίνηση προς τα αριστερά. Όμως εμπεριέχει πολλές θέσεις και διατυπώσεις τόσο θολές που ο καθένας μπορεί να τις ερμηνεύσει κατά το δοκούν.
Την ίδια ώρα και σημαντικότερο όλων, ο δημόσιος λόγος της μεγάλης πλειοψηφίας των ηγετικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ απέχει πάρα πολύ από το Σχέδιο. Γίνεται φανερό πως το κείμενο είναι ουσιαστικά μια προσπάθεια να συμβιβαστούν διαφορετικές, ή και εκ διαμέτρου αντίθετες αντιλήψεις.
«Σοσιαλισμός» ο στρατηγικός στόχος
Το Σχέδιο αναφέρει ότι:
«η κρίση των τραπεζών όσο και η κρίση των κρατών είναι εκφράσεις της δομικής κρίσης του καπιταλισμού» και ότι «Στόχος μας είναι ο σοσιαλισμός στην Ελλάδα και στην κλίμακα της Ευρώπης» και άλλού, ότι «ο σοσιαλισμός …είναι ο γνώμονας και το κριτήριο του τι προτείνουμε και του πώς δρούμε…».
Σωστά όλα αυτά, μόνο που ο στρατηγικός αυτός στόχος του σοσιαλισμού παρουσιάζεται με τρόπο αφηρημένο, μακρινό και θεωρητικό και το κυριότερο, σε καμία περίπτωση δεν «δένει» με τους συγκεκριμένους «προγραμματικούς στόχους» που περιγράφονται στο Σχέδιο (βλέπε παρακάτω). Αυτό δεν έκανε όμως και το ΠΑΣΟΚ και η Σοσιαλδημοκρατία τη δεκαετία του 80; Πάντα λέγανε ότι «ο σοσιαλισμός είναι ο στρατηγικός στόχος, μέχρι τότε… πρέπει να κάνουμε καλύτερο τον καπιταλισμό…». Αυτή η «λογική» οδήγησε το ΠΑΣΟΚ εδώ που είναι σήμερα.
Οι «Προγραμματικοί στόχοι»
Στους «προγραμματικούς στόχους» περιγράφονται κάποια συγκεκριμένα μέτρα απολύτως αναγκαία για το λαό – για το εισόδημα, την παιδεία, την υγεία, το κοινωνικό κράτος κοκ. Επίσης υπάρχουν σημαντικές δεσμεύσεις όπως το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «Θα ακυρώσει τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς τους νόμους στη Βουλή». Σε ότι αφορά τις Τράπεζες το σχέδιο μιλά για πέρασμα «στην ιδιοκτησία και τον έλεγχο του δημοσίου και της κοινωνίας». Τα θετικά αυτά όμως βρίσκονται πλάι σε επικίνδυνες ασάφειες, σημαντικά κενά ακόμη και καθαρά λανθασμένες θέσεις που θα οδηγήσουν σε αποτυχία το ΣΥΡΙΖΑ αν επιδιώξει να τις εφαρμόσει.
Το χρέος
Στο κεφαλαιώδες θέμα του χρέους το Σχέδιο μιλά για «επαναδιαπραγμάτευση» με στόχο «τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους» και αποπληρωμή του υπόλοιπου «μετά από μια περίοδο χάριτος, με δικαιότερους όρους και μέσω μιας ρήτρας … ανάπτυξης».
Αυτή η θέση μπορεί απλά να ερμηνευτεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους – βασικά ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι θέλει. Το ερώτημα που τίθεται βέβαια είναι τι θα γίνει με το χρέος αν οι δανειστές αρνηθούν να διαπραγματευτούν; Ή αν αρνηθούν να αποδεχτούν «διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους». Το ερώτημα αυτό δεν απαντιέται – όμως είναι καίριο!
Βοήθεια στις επιχειρήσεις…
Εξίσου σοβαρό είναι το ερώτημα πως θα γίνει η παραγωγική ανασυγκρότηση. Το σχέδιο λεει:
«Τα συνεταιριστικά και αυτοδιαχειριστικά σχήματα, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και οι καινοτόμες επιχειρηματικές δραστηριότητες … θα βοηθηθούν… ώστε να ορθοποδήσουν».
Και επειδή λείπει κάθε αναφορά σε εθνικοποίηση στρατηγικών τομέων της οικονομίας και δημόσιες επενδύσεις σαν βάση για ένα δημοκρατικό σχεδιασμό της οικονομίας αυτό σημαίνει ότι ο ιδιωτικός τομέας θα κάνει επενδύσεις και θα ανοίξουν θέσεις εργασίας και η δουλειά του κράτους θα είναι το να τον βοηθήσει!
Μα με αυτή ακριβώς τη «λογική» πετσοκόβονται οι μισθοί και τα δικαιώματα από τις κυβερνήσεις μέχρι σήμερα! Για να «ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα»! Και ποιο το αποτέλεσμα; Το κεφάλαιο μέχρι τώρα πήρε κίνητρα (φοροελαφρύνσεις, επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις εργαζομένων κα) μόνο και μόνο για να αυξήσει τα κέρδη του. Από ανάπτυξη, νέες θέσεις εργασίας, αύξηση βιοτικού επιπέδου και προστασία περιβάλλοντος τίποτα!
…και «επαναφορά υπό δημόσιο έλεγχο» αντί για εθνικοποιήσεις
Λίγο παρακάτω το Σχέδιο αναφέρει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα επαναφέρει
«υπό δημόσιο έλεγχο…χωρίς ψευδαισθήσεις ότι μπορούμε να επιστρέψουμε στην πρότερη κατάσταση- τις επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας που έχουν ιδιωτικοποιηθεί».
Τι σημαίνει αυτό; Είτε μια κυβέρνηση θα επαν-εθνικοποιήσει τις ΔΕΚΟ και τις επιχειρήσεις που ιδιωτικοποιήθηκαν είτε δεν θα τις ελέγχει. Έλεγχος χωρίς ιδιοκτησία δεν μπορεί να υπάρξει!
Η δε φράση «χωρίς ψευδαισθήσεις ότι μπορούμε να επιστρέψουμε στην πρότερη κατάσταση» έχει μόνο ένα νόημα: απευθύνεται προς το κίνημα λέγοντάς του να μην περιμένει και πολλά!
Επιπλέον, πουθενά το Σχέδιο δεν μιλά για ευρύτερες εθνικοποιήσεις των στρατηγικών τομέων της οικονομίας (στη βιομηχανία, τις μεταφορές, τις υπηρεσίες κοκ εκτός από τις Τράπεζες) ούτε κάνει καμιά αναφορά σε κεντρικό και δημόσιο σχεδιασμό της παραγωγικής ανασυγκρότησης. Το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πως μπορεί να υπάρξει ένας τρόπος αρμονικής συνεργασίας και συνεννόησης ανάμεσα σε μια κυβέρνηση της Αριστεράς και τους μεγαλοκαπιταλιστές. Πρόκειται για μια αυταπάτη εξαιρετικά επικίνδυνη!
Οι συσχετισμοί
Το Σχέδιο αναφέρει ότι μια
«κυβέρνηση της Αριστεράς δεν μπορεί να αγνοήσει τους υπάρχοντες συσχετισμούς και τις δυνάμεις που θα προσπαθήσουν να την υπονομεύσουν ώστε να την ανατρέψουν ούτε βέβαια μπορεί να παραδοθεί αμαχητί και καιροσκοπικά σε τέτοιους συσχετισμούς».
Τι σημαίνει αυτό; Ότι θα προσπαθήσει να ισορροπήσει ανάμεσα στο κατεστημένο και το λαό; Αυτό θα αποδειχτεί αδύνατο. Η παραπάνω πρόταση συμπυκνώνει την ουσία της αντίφασης του κειμένου και του ΣΥΡΙΖΑ. Μια αριστερή κυβέρνηση είτε θα υποχωρήσει στις πιέσεις των «συσχετισμών» και θα γίνει σιγά-σιγά ένα νέο ΠΑΣΟΚ, είτε θα ανατραπεί αν επιδιώξει να ισορροπήσει ανάμεσα στο κατεστημένο και τους εργαζόμενους (ας θυμηθούμε την μοίρα του Αλλιέντε) είτε θα αφαιρέσει από το κεφάλαιο και το κατεστημένο την εξουσία και θα ανοίξει το δρόμο για την εξουσία των εργαζομένων και του λαού. Μέση λύση δεν πρόκειται να υπάρξει.
Ο μεγάλος κίνδυνος
Αυτές οι θέσεις, αν δεν αλλάξουν ή ανατραπούν στην πορεία, είναι η συνταγή της καταστροφής για το ΣΥΡΙΖΑ, την Αριστερά και το κίνημα. Οι «ευρωπαίοι εταίροι» δεν πρόκειται να δώσουν λεφτά χωρίς ανταλλάγματα – δηλαδή χωρίς μέτρα λιτότητας. Δεν θα διστάσουν να ωθήσουν την Ελλάδα εκτός ευρώ. Διαφορετικά θα έχουν ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου γιατί το ίδιο θα ζητήσουν και οι υπόλοιπες χώρες του Νότου. Ταυτόχρονα η οικονομία θα παραμένει σε ημιθανή κατάσταση ύφεσης και μαζικής ανεργίας. Η άρχουσα τάξη της Ελλάδας και της Ευρώπης θα πολεμήσουν με τον πιο άγριο τρόπο κάθε κυβέρνηση που θα προσπαθήσει να πάρει φιλολαϊκά μέτρα. Όχι μόνο δεν θα κάνουν επενδύσεις αλλά θα σαμποτάρουν την οικονομία, θα βγάλουν κεφάλαια στο εξωτερικό (άλλωστε το έχουν ήδη κάνει) με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης.
Μια κυβέρνηση που θα προσπαθήσει να κάνει τα παραπάνω θα είναι κυβέρνηση κρίσης και θα ταλαντεύεται ανάμεσα στο τι είναι «εφικτό» και «ρεαλιστικό» – για τους κεφαλαιούχους – και σε αυτά που θα ζητά ο λαός. Ο κίνδυνος της απογοήτευσης από την αποτυχία μιας τέτοιας κυβέρνησης είναι τεράστιος και οι επιπτώσεις εξαιρετικά σοβαρές. Αρκεί να δούμε την τρίτη σε δημοσκοπήσεις Χρυσή Αυγή που τότε θα είναι η μοναδική «αδοκίμαστη λύση». Η πάλη για ένα «σοσιαλιστικό πρόγραμμα» που να συνδέει τα σημερινά άμεσα και δραματικά προβλήματα με την σοσιαλιστική προοπτική είναι το καθήκον του σήμερα και πρέπει να δοθεί και μέσα και έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ.
___________________________________
Σημειώσεις
- Ομιλία στη ΔΕΘ, άρθρα που έγραψε στο διεθνή τύπο, σε δηλώσεις του όπως στις Σέρρες, στην Αυγή στις 21/10/2012 κα
