Ο Μοχάμεντ Αλί είναι μια από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη μορφή του αθλητισμού του περασμένου αιώνα. Ένας υπεραθλητής ο οποίος δεν δίστασε, ενώ ήταν στο απόγειο της δόξας του, να εναντιωθεί στο σύστημα και να μείνει πιστός στις απόψεις του, σε μια κρίσιμη στιγμή της καριέρας του.
Στις «Δοκιμασίες του Μοχάμεντ Αλί», παραγωγής του 2013, παρουσιάζεται η ζωή του αθλητή από την κατάκτηση του Χρυσού Μεταλλίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης το 1960, μέχρι και την επιστροφή του στην επαγγελματική πυγμαχία στα τέλη της δεκαετίας του ’70, εστιάζοντας ανάμεσα στο 1967 και το 1970, δηλαδή την εποχή που λόγω της άρνησης του να συμμετέχει στον Πόλεμο του Βιετνάμ, το Αμερικάνικο κατεστημένο του στερεί το μόνο τίτλο του πρωταθλητή πυγμαχίας που έχει, αλλά και την δυνατότητα του να βιοποριστεί ως επαγγελματίας πυγμάχος. Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην σχέση του με τον Μάλκολμ X, ο οποίος τον στρατολόγησε στο «Έθνος του Ισλάμ»*, καθώς και στην στροφή του προς την μουσουλμανική θρησκεία. Αλλά και στην διακοπή της σχέσης τους στα μέσα της δεκαετίας του 60, όταν ο Μάλκολμ Χ θα διαφωνήσει ανοιχτά με την ηγεσία του «Έθνους του Ισλάμ». Για αυτό το γεγονός, ο Αλί θα πει αργότερα ότι ένιωσε τύψεις και ότι ήταν το μεγαλύτερο λάθος του.
***
Το ντοκιμαντέρ δείχνει, επίσης, την πολιτική και κοινωνική ωρίμανση του Αλί. Ενώ στους πρώτους του λόγους (τους οποίους εκφωνεί σε πανεπιστήμια για να βιοποριστεί), μοιάζει να λέει ασυνάρτητα πράγματα, στην πορεία ο λόγος του γίνεται πιο σταθερός, πιο συγκροτημένος, πιο γειωμένος στην πολιτική πραγματικότητα, και πολλές φορές τόσο κοντά, αλλά και τόσο μακριά από τις διδαχές του «Έθνους του Ισλάμ». Οι εξηγήσεις που δίνει για την πολιτική του απόφαση να εναντιωθεί στον Πόλεμο του Βιετνάμ, ακούγονται ακόμα και τώρα επίκαιρες. «Κανείς Βιετκόνγκ δεν με φώναξε νέγρο. Δεν έχω καμία διαφορά, κανέναν λόγο να τσακωθω με τους Βιετναμέζους. Ούτε με τους Ιάπωνες, ούτε με τους Κινέζους», λέει σε έναν εμφανώς εμβρόντητο δημοσιογράφο της τηλεόρασης, εξηγώντας ότι ο εχθρός του ήταν η ρατσιστική Αμερική.
Ακόμα, γίνεται μια προσπάθεια να αναδείξει και άλλες πτυχές της προσωπικότητας του Αλί. Έναν Αλί που είναι γεμάτος αυτοπεποίθηση, σχεδόν σε βαθμό «αυθάδειας» προς την συντηρητική Αμερική και όποιον τυγχάνει να μπαίνει εμπόδιο στον δρόμο του. Ένας πολύ ιδιοφυής αλλά ταυτόχρονα πολύ «λαϊκός» συνομιλητής, πάντα ετοιμόλογος και πάντα έτοιμος να προκαλέσει.
***
Το ντοκιμαντέρ λέει την ιστορία με δύο τρόπους. Με την διήγηση των ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα εκείνης της εποχής δίπλα στον Αλί, όπως ο αδερφός του Raman και η τότε σύζυγός του Khalila Ali, ο επί πολλά χρόνια προπονητής του Angelo Dundee, ο επί χρόνια αντίπαλος και επικριτής του Joe Lewis και ο μετέπειτα ηγέτης του «Έθνους του Ισλάμ» (το οποίο εγκατέλειψε ο Αλί λόγω πολιτικών διαφωνιών στα τέλη της δεκαετίας του ’70), Louis Farrakhan. Και από την άλλη γίνεται πολύ καλή χρήση του αρχειακού υλικού που κυκλοφορεί σε σχέση με τον Ali και το Κίνημα για τα Πολιτικά Δικαιώματα, είτε πρόκειται για πλάνα αρχείου, είτε πρόκειται για πολιτικές δηλώσεις, είτε πρόκειται για συναντήσεις του Αλί με άλλες προσωπικότητες της εποχής. Πρόκειται για ένα πολύ καλό αθλητικό ντοκιμαντέρ, το οποίο όμως ασχολείται ελάχιστα με τα αθλητικά κατορθώματά του. Το βάρος πέφτει στο να φωτίσει τις άλλες πτυχές του Αλί. Τον πολιτικό και κοινωνικό Αλί. Τον Αλί που τα έβαλε με τον ιμπεριαλισμό και τον ρατσισμό. Τον Αλί που μπορεί να μην υπήρξε ποτέ επαναστάτης, με την κλασσική έννοια, αλλά έδειξε ότι υπάρχει ένας άλλος τύπος αθλητή, όχι του υπεραθλητή των χορηγών, αλλά του υπεραθλητή που έχει πολιτική σκέψη και λόγο, του υπεραθλητή που παλεύει ενάντια στον πόλεμο και τις ανισότητες.
Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε πρόσφατα στον κινηματογράφο Μικρόκοσμος στην Αθήνα από το περιοδικό HUMBA. Σύντομα αναμένονται και άλλες προβολές σε κινηματογραφικές αίθουσες στην Αθήνα και αλλού.
Δείτε το τρέιλερ του ντοκιμαντέρ
_________
