Των Αποστόλη Κασιμέρη* και Ελένης Μήτσου
Με αφορμή την ανακοίνωση του αναπληρωτή υπουργού Υποδομών Χρ. Σπίρτζη στις 22/6 για τροποποίηση της σύμβασης του κράτους με τον ΟΑΣΘ (Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης) αξίζει να θυμηθούμε την σκανδαλώδη πολιτική που άσκησαν τα προηγούμενα χρόνια οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στις αστικές συγκοινωνίες της πρωτεύουσας και της συμπρωτεύουσας.
Την περίοδο 2007-2013 τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ των αστικών συγκοινωνιών στην Αθήνα, η σημερινή Ο.ΣΥ., επιχορηγήθηκαν συνολικά με 980 εκατ. ευρώ.
Την ίδια περίοδο ο ΟΑΣΘ, δηλαδή τα λεωφορεία που εκτελούν την αστική συγκοινωνία στη Θεσσαλονίκη, επιχορηγήθηκαν με 910 εκατ. ευρώ.[1]
Η άνιση αντιμετώπιση των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας με τον ΟΑΣΘ «βγάζει μάτι». Ακόμα κι’ αν κάποιος δεν γνωρίζει πολλές λεπτομέρειες, καταλαβαίνει πως η έκταση της Θεσσαλονίκης είναι πολύ μικρότερη από αυτή της Αθήνας, ο στόλος του ΟΑΣΘ πολύ μικρότερος από το στόλο της Ο.ΣΥ. και άρα η διαφορά στην επιδότηση ΟΑΣΘ – Ο.ΣΥ. θα έπρεπε συνεπώς να είναι πολύ μεγαλύτερη από 70 εκατ. ευρώ…
Για την ακρίβεια, το συγκοινωνιακό έργο του ΟΑΣΘ αντιστοιχεί μόλις στο 1/3 του συγκοινωνιακού έργου που πραγματοποιεί η Ο.ΣΥ.
Ωστόσο, η Ο.ΣΥ. είναι μια δημόσια εταιρία, ενώ Ο ΟΑΣΘ βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ΟΑΣΘ και Ο.ΣΥ. έτυχαν διαφορετικής αντιμετώπισης από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.
Τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ είχαν στόχο να «αποδείξουν» ότι ο δημόσιος τομέας «δεν δουλεύει». Δεν έκαναν μόνο συστηματική προπαγάνδα εναντίον του Δημοσίου, μιλώντας για υπεράριθμους υπαλλήλους, για υψηλούς μισθούς, για ελλείμματα που επιβαρύνουν όλους τους φορολογούμενους κοκ. Σαμπόταραν (με την κυριολεκτική σημασία της λέξης) το δημόσιο τομέα και προωθούσαν τον ιδιωτικό. Απαξίωναν το δημόσιο για να μπορέσουν στη συνέχεια να το δώσουν βορρά στους ιδιώτες…
Έτσι στην περίπτωση των αστικών συγκοινωνιών:
- Κάθε όχημα της Ο.ΣΥ. (λεωφορεία και τρόλεϊ) λαμβάνει επιδότηση περίπου 55.000€ το χρόνο ενώ κάθε όχημα του ΟΑΣΘ επιδοτείται με 210.000€ το χρόνο!
- Στην Ο.ΣΥ. κάθε επιβάτης επιδοτείται με 0,20€ ενώ στον ΟΑΣΘ με 0,80€ που φτάνει στο 80% της αξίας του σημερινού κομίστρου και στο 100% της αξίας του κομίστρου που ίσχυε μέχρι τον Οκτώβρη του 2014.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «το Βήμα» η σύμβαση που έχει υπογραφεί μεταξύ ΟΑΣΘ και του κράτους προβλέπει ότι:
«η επιδότηση του ΟΑΣΘ ισούται με τη διαφορά μεταξύ των εσόδων από κόμιστρα και των δαπανών, συν ένα εγγυημένο επιχειρηματικό κέρδος, το οποίο περνά de facto στα έξοδα. Έτσι ο ΟΑΣΘ μπορεί να αυξάνει τις δαπάνες του και να μετακυλύει το κόστος στον φορολογούμενο». Το κέρδος του ΟΑΣΘ, ανέρχεται στα 16 εκατ. € το χρόνο.[2]
Αντιθέτως, στην «ελλειμματική» και δήθεν «προβληματική» Ο.ΣΥ. από το 2009-2010 επιβλήθηκαν «εξυγιαντικοί» νόμοι, οι θέσεις εργασίας μειώθηκαν σημαντικά (μέσω μετατάξεων και συνταξιοδοτήσεων), η επιδότηση το 2014-2015 έχει συρρικνωθεί κατά 75-80% σε σχέση με το 2009, οι εργαζόμενοι είδαν το 40-50% των αποδοχών τους να χάνεται ενώ τα οχήματα παροπλίζονται με ταχύτατους ρυθμούς (λόγω έλλειψης ανταλλακτικών, μόνιμων βλαβών, κ.α.) και δεν αντικαθίστανται.
Ο κ. Σπίρτζης δήλωσε ότι θα προχωρήσει σε μείωση της επιδότησης του ΟΑΣΘ για να δώσει μεγαλύτερο μερίδιο στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας. Μια τέτοια «μεταφορά κονδυλίων» θα αμβλύνει αλλά δεν θα λύσει το πρόβλημα της Ο.ΣΥ. η οποία βρίσκεται σε οριακή κατάσταση[3] και η οποία απαιτεί μεγαλύτερα ποσά από το «περίσσευμα» του ΟΑΣΘ για να ορθοποδήσει και να μπορέσει να ανταποκριθεί στο συγκοινωνιακό έργο της Αττικής και τον κοινωνικό χαρακτήρα που πρέπει αυτό να έχει.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει στην εθνικοποίηση του ΟΑΣΘ, με κοινωνικό και εργατικό έλεγχο, έτσι ώστε το συγκοινωνιακό έργο της Θεσσαλονίκης να σχεδιαστεί με βάση τις ανάγκες των πολιτών και η επιδότηση να διοχετεύεται για την κάλυψη πραγματικών αναγκών (ανάμεσα στα οποία είναι και η ανανέωση του παλαιωμένου στόλου) και για τη μείωση της τιμής του εισιτηρίου αντί για τα κέρδη και τα μερίσματα μεγαλομετόχων.
