Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε αρχικά στο 2ο τεύχος του περιοδικού «Άνεμος» που εκδίδει το δημοτικό σχήμα «Φυσάει Κόντρα στην Αγία Παρασκευή»
Ο θεσμός της παροχής δωρεάν σχολικών γευμάτων είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που αφορά και απασχολεί χιλιάδες οικογένειες πανελλαδικά. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης ο θεσμός αυτός υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια. Στην Ελλάδα ξεκίνησε το 2017 και αφορούσε μαθητές δημοτικών σχολείων ευάλωτων οικονομικά Δήμων της χώρας.
Στη συνέχεια το πρόγραμμα επεκτάθηκε. Σήμερα αφορά 153 δήμους πανελλαδικά και 1.658 δημοτικά σχολεία με προϋπολογισμό 253 εκατομμύρια ευρώ για τρεις σχολικές χρονιές από το 2021 μέχρι το 2024.
«Το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, σύμφωνα με το άρθρο 12 του ν. 4455/2017 (ΦΕΚ Α’ 22), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 77 του ν.4756/2020 (ΦΕΚ Α΄ 235) και το Π.Δ. 77/2023 (ΦΕΚ Α΄ 130), καταρτίζει, συντονίζει και εποπτεύει το Πρόγραμμα «Σχολικά Γεύματα».
Ο ΟΠΕΚΑ, ως εντολοδόχος του υπουργείου αναλαμβάνει την υλοποίηση του Προγράμματος.
Τα σχολικά γεύματα, ως θεσμός που εφαρμόζεται στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών, συντελούν σημαντικά στην ενίσχυση της αλληλεγγύης και της συντροφικότητας στη μαθητική κοινότητα και ταυτόχρονα βελτιώνουν τις μαθητικές επιδόσεις. Τα πολλαπλά οφέλη του Προγράμματος έχουν θετική αντανάκλαση και στην ανάπτυξη της πρωτογενούς εγχώριας παραγωγής, καθώς τα προϊόντα που επιλέγονται για την παρασκευή των γευμάτων, η οποία γίνεται σε συνεργασία με Επιστημονικούς Φορείς, είναι ντόπια και υψηλής διατροφικής αξίας. Με αυτόν τον τρόπο, προάγεται στη μαθητική κοινότητα η υγιεινή μεσογειακή διατροφή, ενώ παράλληλα διευρύνεται και ο αριθμός των θέσεων εργασίας στις τοπικές κοινωνίες.
Την τρέχουσα σχολική χρονιά 2023-2024, το Πρόγραμμα περιλαμβάνει, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του, την παροχή 217.267 ζεστών γευμάτων ημερησίως σε μαθητές Δημοτικών Σχολείων. Υλοποιείται πανελλαδικά σε 1.658 σχολικές μονάδες, από 21 Αναδόχους οι οποίοι αναδείχθηκαν κατόπιν Δημόσιου Ανοιχτού Ηλεκτρονικού Διαγωνισμού.»
Εδώ και δύο χρόνια έχουν ξεκινήσει προσπάθειες διεκδίκησης δωρεάν παροχής σχολικών γευμάτων και στα δημοτικά σχολεία της Αγίας Παρασκευής. Αρχικά από τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του 3ου δημοτικού σχολείου και κατόπιν από επιτροπή γονέων – καθώς δεν υπήρχε σύλλογος – του 11ουΝηπιαγωγείου Αγίας Παρασκευής.
Στη συνέχεια προστέθηκαν και άλλα σχολεία της περιοχής στη διεκδίκηση, ενώ ενημερώθηκε και η τοπική Ένωση Συλλόγων Γονέων σχολείων Αγίας Παρασκευής. Τον Απρίλη του 2023 κατατέθηκε σχετικό υπόμνημα με τις υπογραφές 4 σχολείων της περιοχής το οποίο γνωστοποιήθηκε στον Δήμο, τις δημοτικές παρατάξεις και στα τοπικά ΜΜΕ.(δείτε το σχετικό υπόμνημα στο τέλος του άρθρου).
Ο πρώην δήμαρχος Β. Ζορμπάς ουδέποτε ασχολήθηκε με το θέμα. Τον περασμένο Φλεβάρη αντιπροσωπεία των συλλόγων Γονέων και της Ένωσης συναντηθήκαμε με τον νυν δήμαρχο κ. Μυλωνάκη και τον αντιδήμαρχο Παιδείας κ. Γουργούλη και τους ενημερώσαμε για το θέμα.
Καταθέσαμε τα σχετικά έγγραφα καθώς και τη λίστα σχολείων που ήδη συμπεριλαμβάνονται στην παροχή και αφορούν περιοχές παρόμοιες κοινωνικοοικονομικά με την Αγία Παρασκευή όπως: Καισαριανή, Χαλάνδρι, Ηλιούπολη, Ζωγράφου, Συκιές Θεσσαλονίκης, Ηράκλειο Κρήτης, Χανιά, κοκ.
Δήλωσαν ότι συμφωνούν και ότι θα θέσουν το θέμα στην αρμόδια υπουργό κα Ζαχαράκη. Πράγματι, στη συνάντηση του δημάρχου με την κα Ζαχαράκη τέθηκε το θέμα και η απάντηση της υπουργού ήταν ότι «η Αγία Παρασκευή δεν πληροί τα κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα».
Κατόπιν τούτου ο δήμαρχος θεώρησε ότι δεν μπορούσε να κάνει κάτι άλλο και σταμάτησε να ασχολείται με το θέμα. Αγνόησε το νέο αίτημα συνάντησης που καταθέσαμε εκ νέου, τέσσερις σύλλογοι γονέων της περιοχής.
Σε μια τυχαία συνάντηση του Δημάρχου με μέλος της επιτροπής του 11ου Νηπιαγωγείου, ο κος Μυλωνάκης είπε ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο και αν θέλουμε να υπάρξει συνέχεια πρέπει να καταθέσουμε στον Δήμο πλήρη οικονομικοτεχνική μελέτη!!
Ουσιαστικά πέταξε το μπαλάκι στους συλλόγους και τους πολίτες, ζητώντας τους να κάνουν κάτι που έχει υποχρέωση ο Δήμος και οι υπηρεσίες του να κάνουν, για ένα θέμα το οποίο – σύμφωνα με τα λεγόμενά του – θεωρεί σωστό να γίνει.
Η κα Ζαχαράκη στις 20/2/24 ενημέρωσε για την ένταξη 20 νέων δήμων στο πρόγραμμα με βάση πολυκριτιριακή μελέτη ιεράρχησης:
«Τα κριτήρια ένταξης των νέων δήμων στο πρόγραμμα ήταν:
Ο αριθμός παιδιών ηλικίας από 5-11 ετών που ανήκουν σε οικογένειες με εισόδημα (0-6.000 €).
Ο αριθμός ωφελούμενων του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ) με παιδιά ηλικίας 5-11 ετών.
Οι εγγεγραμμένοι άνεργοι ΔΥΠΑ ηλικίας 25-45 ετών με παιδιά.
Ο Δυναμισμός Μισθωτής Απασχόλησης.
Οι Αποδοχές (Διάμεσος) μισθωτής απασχόλησης.
Ο αριθμός γυναικών (με μισθωτή απασχόληση) προς συνολικό αριθμό μισθωτών απασχολούμενων.
Η παιδική φτώχεια».
Αυτά τα κριτήρια για πρώτη φορά αναφέρονται δημόσια και δεν υπήρχαν στο αρχικό σχετικό ΦΕΚ. Πέρα από τον τύπο όμως, υπάρχει και η ουσία. Η παροχή δωρεάν σχολικών γευμάτων έπρεπε ήδη να υπάρχει και να είναι καθολική, δηλαδή να αφορά όλους τους μαθητές των δημόσιων σχολείων όλων των βαθμίδων.
Αυτό αποτελεί πάγιο αίτημα και της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Γονέων Μαθητών Ελλάδος (ΑΣΓΜΕ).
Το πρόγραμμα πρέπει να είναι ευθύνη του κράτους σε όλα τα επίπεδα και όχι να παραχωρείται επί πληρωμή στους ιδιώτες. Η πρόσφατη εμπειρία της Λαμίας και της μαζικής δηλητηρίασης μαθητών αποδεικνύει το πώς η ιδιωτική πρωτοβουλία ενδιαφέρεται μόνο για τις μπίζνες με το δημόσιο και καθόλου για την υγεία των παιδιών μας.
«Μα ο δήμος θα γίνει επιχειρηματίας;» μας είπε ο κος Μυλωνάκης στη συνάντησή που είχαμε μαζί του, θεωρώντας αυτονόητο ότι η απάντηση είναι όχι. Ναι, οι δήμοι δεν πρέπει να λειτουργούν όπως οι επιχειρηματίες, δηλαδή με αποκλειστικό κριτήριο το κέρδος. Πρέπει να αναλάβουν την υλοποίηση των προγραμμάτων με την ανάλογη αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης και την αξιοποίηση όλων των σχετικών χρηματοδοτικών εργαλείων.
Η εμπειρία των δημόσιων παιδικών σταθμών δείχνει το πώς θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο. Δηλαδή το κάθε σχολείο να έχει μάγειρα, κουζίνα, τραπεζοκόμο και πρόγραμμα διατροφής. Σε πρώτη φάση αυτό θα μπορούσε να γίνει με τη δημιουργία δημοτικών επιχειρήσεων πρόνοιας και αλληλεγγύης που να αναλάβουν το έργο της παροχής δωρεάν σχολικών γευμάτων. Να υπάρχουν επιτροπές ελέγχου αποτελούμενες από εκπροσώπους του Δήμου, των συλλόγων γονέων, των εκπαιδευτικών και διατροφολόγων που να διασφαλίζουν την ποιότητα και την ποσότητα των γευμάτων.
Αν η κυβέρνηση είναι αντίθετη με αυτά, πρέπει ο δήμος να μπει μπροστά να τα διεκδικήσει με όλους τους δυνατούς τρόπους και με όρους μαζικού κινήματος. Το σίγουρο είναι ότι δεν αρκούν τα φιλικά ραντεβού με τους υπουργούς.
Δεν υπάρχει καμία περιοχή που να είναι συνολικά πλούσια ή φτωχή. Αν θα έμπαιναν οικονομικά κριτήρια αυτά θα έπρεπε να είναι με βάση το οικογενειακό εισόδημα και εκεί να υπήρχε μια μικρή οικονομική επιβάρυνση σε όσους έχουν ετήσιο οικογενειακό εισόδημα πάνω από ένα όριο, π.χ. τις 50.000 ευρώ. Αυτά ισχύουν και σήμερα στα τροφεία των δημοτικών παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών.
Η Αγία Παρασκευή διαθέτει κοινωνικό μαγειρείο που εξυπηρετούσε 120 οικογένειες σε ημερήσια βάση και κοινωνικό παντοπωλείο που εξυπηρετούσε 380 οικογένειες σε μηνιαία βάση σύμφωνα με τα στοιχεία που μας είχε δώσει ο κος Κωβαίος, πρώην αντιδήμαρχος κοινωνικής πολιτικής. Αυτό δείχνει ότι στην περιοχή μας δεν κατοικούν μόνο ευκατάστατοι οικονομικά συμπολίτες αλλά και πολλοί/ες με χαμηλά εισοδήματα.
Οι σύλλογοι γονέων θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε τη δωρεάν παροχή σχολικών γευμάτων, είτε μέσω των προγραμμάτων του ΟΠΕΚΑ, είτε μέσα από δομές του Δήμου. Οι δημοτικές παρατάξεις και οι τοπικοί φορείς της πόλης πρέπει να πάρουν θέση και να σταθούν δίπλα μας σε ένα αίτημα που αφορά χιλιάδες συμπολίτες μας.
Υπόμνημα Συλλόγων Γονέων Νηπιαγωγείων και Δημοτικών Σχολείων Αγίας Παρασκευής
Οι γονείς που υπογράφουμε το παρόν κείμενο θέλουμε να γνωστοποιήσουμε στους αρμόδιους φορείς το αίτημά μας για επέκταση του θεσμού της παροχής δωρεάν σχολικών γευμάτων στα Νηπιαγωγεία καθώς και στα Δημοτικά Σχολεία της Αγίας Παρασκευής (τα οποία είναι πλέον Ολοήμερα Σχολεία διευρυμένου ωραρίου – λειτουργούν μέχρι τις 17.15) από την επόμενη σχολική χρονιά 2023 – 24.
Γνωρίζουμε ότι μέχρι στιγμής, από το υφιστάμενο πρόγραμμα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και του ΟΠΕΚΑ, η παροχή δωρεάν σχολικών γευμάτων αφορά 1629 Δημοτικά σχολεία πανελλαδικά. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται σχολεία πολλών περιοχών με παρόμοια κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά με αυτά της Αγίας Παρασκευής, όπως Χαλάνδρι, Καισαριανή, Ζωγράφου, Βύρωνας κοκ.
Έτσι διαμορφώνεται μια κατάσταση όπου έχουμε παροχή γευμάτων στους παιδικούς σταθμούς, παροχή δωρεάν γευμάτων σε δημοτικά σχολεία αλλά καμία παροχή γευμάτων στα Νηπιαγωγεία, που ανήκουν μαζί με τα δημοτικά σχολεία στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
Από τις 11/7/22 με ανακοίνωσή τους ζητούν επέκταση του προγράμματος των σχολικών γευμάτων σε όλη την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και στα Γυμνάσια, η Ανώτατη Συνομοσπονδία Γονέων Μαθητών Ελλάδας ( ΑΣΓΜΕ) και η Ομοσπονδία Γονέων Αττικής. Ανάλογες επερωτήσεις προς τα αρμόδια υπουργεία έχουν κατατεθεί από βουλευτές στην Βουλή.
Θεωρούμε λογικό, δίκαιο και αναγκαίο ο θεσμός των σχολικών γευμάτων να επεκταθεί στα Νηπιαγωγεία και κατ’ επέκταση να συμπεριλάβει όλα τα σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Αγίας Παρασκευής (Δημοτικά και Νηπιαγωγεία).
Τα χρηματοδοτικά εργαλεία για επέκταση του θεσμού υπάρχουν. Προγράμματα ΕΣΠΑ, ΟΠΕΚΑ, Ινστιτούτο Prolepsis, επιχορηγήσεις από Δήμο, Υπουργεία Εργασίας, Παιδείας κτλ. υπάρχουν και είναι επαρκή για την κάλυψη του οικονομικού κόστους που – σύμφωνα με τα στοιχεία της φετινής σύμβασης – ανέρχεται σε 2.54 ευρώ ανά γεύμα συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 13%.
Καλούμε το Υπουργείο Παιδείας καθώς και κάθε εμπλεκόμενο φορέα να ενεργήσει άμεσα και να εντάξει και να συμπεριλάβει στο θεσμό των δωρεάν σχολικών γευμάτων ΟΛΑ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία) του Δήμου Αγίας Παρασκευής τα οποία έχουν ήδη λειτουργούν με διευρυμένο ωράριο έως τις 17.15.
Οι Σύλλογοι Γονέων των:
3ου και 6ου Δημοτικών Σχολείων Αγίας Παρασκευής
6ου και 11ου Νηπιαγωγείων Αγίας Παρασκευής
