Από το www.socialistworld.net Επιμέλεια: Χάρης Σιδέρης
Τραβώντας την κουρτίνα πίσω από τη λαμπερή παράσταση του Παγκοσμίου Κυπέλλου (ΠΚ) 2010, αποκαλύπτεται όλο το σάπιο υπόβαθρο μιας χώρας φτωχής, βουτηγμένης στα σκάνδαλα και τη διαφθορά.
Η Ν. Αφρική διοργανώνει ένα ΠΚ – το πρώτο στην ιστορία που ανατίθεται σε αφρικανική χώρα – με φόντο τη χειρότερη οικονομική κρίση μετά τη δεκαετία του ’30. Φυσικά, για την άρχουσα τάξη της Ν. Αφρικής είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για πολλά κέρδη. Τα σχεδόν 800 δις ραντ (περίπου 80 δις ευρώ) που προορίζονται για την ανάπτυξη υποδομών (αεροδρόμια, οδικό δίκτυο και γήπεδα), είναι πολλές φορές περισσότερα από τα ποσά που δαπανήθηκαν στα ΠΚ της Κορέας – Ιαπωνίας (2002) και τη Γερμανίας (2006) αντίστοιχα. Το κόστος της διοργάνωσης εκτιμάται σήμερα ότι βρίσκεται ως και 757% πάνω από τι αρχικές εκτιμήσεις! Το ΠΚ απορροφά επενδύσεις που θα γινόταν σε έργα με πιο ουσιαστικά και μακροπρόθεσμα οφέλη, όπως η Υγεία και η Εκπαίδευση. Για παράδειγμα, οι δαπάνες για τις υποδομές του ΠΚ ισούνται με επενδύσεις δέκα χρόνων σε νέες κατοικίες!
Κέρδη για τους επιχειρηματίες – ψίχουλα για τους εργαζόμενους
Η FIFA αναμένεται να έχει κέρδη 1.2 δις € από τα τηλεοπτικά δικαιώματα μόνο! Τα κέρδη για τους ντόπιους καπιταλιστές (κυρίως τους ιδιοκτήτες κατασκευαστικών εταιριών) είναι επίσης τεράστια. Μεταξύ 2005 και 2006, τα κέρδη τους (προ φόρων) αυξήθηκαν κατά 56%! Οι αμοιβές των διευθυντικών στελεχών αυξήθηκαν κατά μέσο όρο κατά 39%! Την ίδια ώρα, οι εργαζόμενοι στις υποδομές παίρνουν (στα χαρτιά) μισθούς 1.144 – 4.576 ραντ (110 – 450 ευρώ) το μήνα. Στην πραγματικότητα, πολλοί εργαζόμενοι αμείβονται πολύ λιγότερο – κάτω από 5.5 ραντ (0.5 ευρώ) την ώρα! Η πλειοψηφία των εργαζομένων του κλάδου απασχολείται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Η κυβέρνηση είχε δηλώσει ότι το ΠΚ θα δημιουργήσει 415.000 (προσωρινές) θέσεις εργασίας, τελικά όμως έχουν δημιουργηθεί μόλις 50.000.
Μέσα στο 2009, 900.000 άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους ως αποτέλεσμα της κρίσης, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των ανέργων σε 6-8 εκατομμύρια (35%). Αδυνατώντας να αντιμετωπίσει την στεγαστική κρίση, η κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει με επιχειρήσεις «σκούπα» και στρατόπεδα συγκέντρωσης τους άστεγους (κυρίως παιδιά) και κάθε ανεπιθύμητο*. Παράλληλα αναπτύσσεται ένα κύμα πατριωτισμού που έχει ως στόχο οι εργαζόμενοι να αποδεχθούν τη μοίρα τους – χαμηλοί μισθοί, μαζική ανεργία, κακή παροχή υπηρεσιών, φτώχεια – για το καλό της χώρας ως «καλοί» Νοτιοαφρικανοί. Ο πατριωτισμός, όπως έλεγε ο Σάμουελ Τζόνσον (Samuel Johnson) είναι το τελευταίο καταφύγιο του κάθε πολιτικού απατεώνα.
Αντίσταση!
Ο Μαρξ είπε περίφημα ότι η θρησκεία είναι το όπιο των μαζών. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τον αθλητισμό σήμερα. Οι αστοί, ως άλλοι αυτοκράτορες της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, χρησιμοποιούν το ΠΚ προσπαθώντας να αποσπάσουν την προσοχή των μαζών από την άθλια ζωή τους προσφέροντας «άρτο και θεάματα». Ωστόσο το ενδεχόμενο διαμαρτυριών κατά τη διάρκεια του ΠΚ είναι υπαρκτό – μέχρι τώρα έχουν γίνει 26 απεργίες σε τοποθεσίες που θα διεξαχθούν αγώνες ή θα φιλοξενήσουν ξένους προσκεκλημένους, παρ’ όλα αυτά οι ηγεσίες των εργατικών συνδικάτων προχωρούν σε συμβιβασμούς. Παρά τη στάση των συνδικαλιστικών ηγεσιών, οι εργαζόμενοι δεν θα εκβιαστούν από τις πατριωτικές κορόνες και θα απαιτήσουν αξιοπρεπείς αυξήσεις. Οι διαμαρτυρίες που αφορούν θέματα κοινωνικής πρόνοιας έφτασαν στο υψηλότερο επίπεδο από το 1994 τους τρεις πρώτους μήνες του 2010 και έχουν εξαπλωθεί σχεδόν σε κάθε μέρος της χώρας, με προεξάρχοντες τους δήμους Γκάουτενγκ και Μπουμαλάνγκα. Με μπροστάρηδες τους νέους, οι τοπικές κοινωνίες προχωρούν στην καύση ελαστικών, μπλοκάρουν δρόμους και καταστρέφουν κυβερνητικές εγκαταστάσεις – σκηνές που θυμίζουν τον αγώνα εναντίον του απαρτχάιντ. Και βέβαια, μετά το τέλος του ΠΚ η ένταση της ταξικής πάλης θα οξυνθεί.
Διεργασίες στην αριστερά
Μέσα σε αυτήν την κατάσταση θα πραγματοποιηθεί η Διάσκεψη της Δημοκρατικής Αριστεράς (ΔΔΑ), μια πρωτοβουλία που έχει ως στόχο να φέρει κοντά αριστερές οργανώσεις, κινήματα και ακτιβιστές που αντιτίθενται στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική κρίση που πλήττει τη Ν. Αφρική. Το Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΔΣΚ – νοτιοαφρικάνικο τμήμα της CWI) συμμετέχει στη διάσκεψη.
Σε όλο τον κόσμο, οι εργαζόμενοι έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν την ανάγκη να δημιουργήσουν τη δική τους αυθεντική πολιτική φωνή. Αυτό συμβαίνει τα τελευταία χρόνια και στη Νότια Αφρική. Η μαζική συμμετοχή στις διαμαρτυρίες για κοινωνικές υπηρεσίες (ηλεκτρικό ρεύμα, αποχέτευση, νερό, αξιοπρεπή στέγαση, ενάντια στη διαφθορά, συμμετοχή στη λειτουργία των κοινοτήτων) αποδεικνύει τον παραπάνω ισχυρισμό. Στους χώρους εργασίας, καταγράφηκαν τριπλάσιες κινητοποιήσεις μέσα στο 2009 σε σχέση με το 2008. Όμως ο υποκειμενικός παράγοντας, το μαζικό κόμμα της αριστεράς, απουσιάζει.
Λείπει επίσης η ενότητα στη δράση. Την προηγούμενη περίοδο είχαμε μεγάλους αγώνες στην Παιδεία, στην τοπική Αυτοδιοίκηση και σε μια σειρά εργατικούς χώρους του ιδιωτικού τομέα που όμως δεν είχαν κανένα συντονισμό μεταξύ τους. Είναι σαφές ότι χωρίς συντονισμό των αγώνων δεν θα υπάρξουν νίκες. Είναι γι ‘αυτό το λόγο που το ΔΣΚ κάνει εκστρατεία για τη δημιουργία ενός μαζικού εργατικού κόμματος και πιστεύει ότι η ΔΔΑ μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι ανάλογο παλεύοντας ενάντια στον καπιταλισμό από όλα τα μετερίζια, συμπεριλαμβανομένων και των εκλογών, αλλά κύρια μέσα από τους ταξικούς αγώνες.
Η ΔΔΑ “στοχεύει να δημιουργήσει ένα ενιαίο μέτωπο γύρω από ένα πρόγραμμα δράσης διατηρώντας παράλληλα την αυτονομία της κάθε οργάνωσης-συνιστώσας”. Αυτή η ανοιχτή και δημοκρατική προσέγγιση, σε συνδυασμό με τη γενικά αντικαπιταλιστική θέση του, είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης. Το ΔΣΚ συμμετέχει στη ΔΔΑ, κάνοντας παράλληλα συντροφική κριτική, θέλοντας να συμβάλει στην αποσαφήνιση των θεωρητικών, ιδεολογικών και οργανωτικών χαρακτηριστικών της **.
Απαιτείται ένα μαχητικό,
σοσιαλιστικό πρόγραμμα
Το ΔΣΚ θεωρεί ότι το βασικό περίγραμμα για ένα πρόγραμμα δράσης, έχει ήδη αναπτυχθεί από τους ίδιους τους εργαζόμενους. Ως νέος πολιτικός φορέας, η ΔΔΑ πρέπει πρώτα να κατακτήσει την εμπιστοσύνη των εργαζομένων, σαν μια σοβαρή δύναμη στο πλευρό τους. Πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει να είναι η προσπάθεια ενοποίησης, συντονισμού και μαζικοποίησης των αγώνων.
Δεύτερο βήμα είναι η υιοθέτηση ενός ξεκάθαρου σοσιαλιστικού προγράμματος, που να απορρίπτει το σταλινισμό. Το ΔΣΚ διαφωνεί ξεκάθαρα με το χαρακτηρισμό της Κούβας ή της Κίνας ως «πραγματικά υπαρκτό σοσιαλισμό» όπως αυτός υπάρχει στη διακήρυξη της ΔΔΑ. Η υιοθέτηση τέτοιων θέσεων αδυνατίζει την προοπτική του γνήσιου σοσιαλισμού στα μάτια των εργαζόμενων. επίσης, το ΔΣΚ διαφωνεί με ιδέες όπως αυτή της «παράλληλης ή εναλλακτικής οικονομίας», γιατί βασίζονται στην αντίληψη ότι ο σοσιαλισμός μπορεί να επιτευχθεί μέσω μεταρρυθμίσεων.
Η κρίση έχει ξεσκεπάσει με τον πιο χτυπητό τρόπο τα αδιέξοδα και το τέλμα στο οποίο βρίσκεται το καπιταλιστικό σύστημα, παρέχοντας έτσι την καλύτερη ευκαιρία – μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση – για το σοσιαλισμό. Το ΔΣΚ προτείνει μια μεταβατική προσέγγιση, που συνδέει την καθημερινή πάλη για προοδευτικές μεταρρυθμίσεις με την ανατροπή του καπιταλισμού και τη σοσιαλιστική ανοικοδόμηση της κοινωνίας.
_______________________________
*15.000 άστεγοι έχουν εκτοπιστεί από την πόλη του Γιοχάνεσμπουργκ. Σε 1.300 παράγκες από κασσίτερο διαστάσεων 3×6μ. έχουν εκτοπιστεί οι φτωχές οικογένειες της πρωτεύουσας Κέιπ Τάουν
**Το ΔΣΚ υπέβαλε στο συμβουλευτικό συνέδριο της ΔΔΑ στις 20 Μαρτίου ψήφισμα με τίτλο: «Για μια γενική απεργία για την παροχή υπηρεσιών και μια εκστρατεία για τη δημιουργία ενός νέου σοσιαλιστικού μαζικού κόμματος», με τα χαρακτηριστικά που περιγράφονται παραπάνω. Οι προτάσεις του ΔΣΚ έτυχαν ευρείας υποστήριξης κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης.
