Της σύνταξης του «Ξ»
Από τις 16 έως τις 20 Γενάρη πραγματοποιήθηκε στο Νταβός των ελβετικών Άλπεων η ετήσια σύνοδος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Στο επίκεντρο της συνόδου ήταν η λέξη «πολυκρίση». Μια λέξη που χρησιμοποιήθηκε από τους παρευρισκόμενους προκειμένου να περιγράψει τις απειλές αλλά και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει αυτή την περίοδο η παγκόσμια οικονομία.
Ο ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, Κλάους Σβαμπ, δήλωσε λίγο πριν την έναρξη της συνόδου:
«Οι οικονομικές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές και γεωπολιτικές κρίσεις συγκλίνουν και συγχέονται, δημιουργώντας ένα εξαιρετικά ασταθές και αβέβαιο μέλλον. Η ετήσια συνάντηση στο Νταβός θα προσπαθήσει να διασφαλίσει ότι οι ηγέτες δεν θα παραμείνουν παγιδευμένοι σε αυτή τη νοοτροπία κρίσης».
Με τη σειρά της η Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, είπε ότι οι προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία έχουν βελτιωθεί οριακά τις τελευταίες εβδομάδες, τονίζοντας όμως ότι «λιγότερο κακό δεν σημαίνει ακόμα καλό».
Αυτές οι δηλώσεις αντανακλούν την απαισιοδοξία και την αγωνία που επικρατεί στις γραμμές των επιτελείων του διεθνούς καπιταλισμού για το μέλλον του συστήματός τους.
Αυτό όμως που αξίζει να κρατήσει κανείς από το Νταβός είναι δυο πράγματα: Από τη μια την αποκαλυπτική έκθεση της Oxfam για τις ανισότητες και από την άλλη το αίτημα μιας ομάδας υπέρ-πλουσίων να φορολογηθούν από τις κυβερνήσεις τους για να καταπολεμηθούν αυτές οι ανισότητες.
Η έκθεση της Oxfam
Με αφορμή το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, κάθε χρόνο η φιλανθρωπική οργάνωση Oxfam εκδίδει μια έκθεση για την κατάσταση των ανισοτήτων παγκοσμίως. Κάθε χρόνο τα βασικά συμπεράσματα είναι παρόμοια: Οι ανισότητες μεγαλώνουν, μια χούφτα πλουσίων συνεχίζει να συσσωρεύει όλο και μεγαλύτερα κέρδη και πλούτο.
Η φετινή έκθεση με τίτλο «Η επιβίωση των πλουσιότερων» είναι άκρως αποκαλυπτική, καθώς σημειώνει ότι για πρώτη φορά εδώ και 25 χρόνια η αύξηση του ακραίου πλούτου συνοδεύεται από αύξηση της ακραίας φτώχειας.
Τα βασικά στοιχεία της έκθεσης αναφέρουν ότι:
- Από το 2020 δημιουργήθηκε πλούτος ύψους 42 τρισ. δολαρίων. Από αυτόν τον νέο πλούτο, το πλουσιότερο 1% καρπώθηκε τα δύο τρίτα με το υπόλοιπο ποσοστό να πηγαίνει στο 99% του πληθυσμού.
- Τα τελευταία δύο χρόνια για κάθε 1 δολάριο νέου παγκόσμιου πλούτου που έβγαλε ένα άτομο που ανήκει στο φτωχότερο 90% του πληθυσμού, κάθε υπερ-πλούσιος κέρδιζε περίπου 1,7 εκατομμύρια δολάρια.
- Το 2022 οι περιουσίες των δισεκατομμυριούχων αυξάνονταν κατά 2,7 δισ. δολάρια την ημέρα.
- Οι εταιρείες τροφίμων και ενέργειας υπερδιπλασίασαν τα κέρδη τους το 2022.
- Οι υπερ-πλούσιοι συνέβαλαν ενεργά στην κλιματική κρίση, καθώς ένας δισεκατομμυριούχος «εκπέμπει» (μέσω των δραστηριοτήτων του) ένα εκατομμύριο φορές περισσότερο άνθρακα από τον μέσο άνθρωπο.
Η έκθεση καταλήγει ότι ένας φόρος έως και 5% στους δισεκατομμυριούχους του πλανήτη θα μπορούσε να συγκεντρώσει 1,7 τρισ. δολάρια ετησίως, αρκετά για να βγάλουν 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια και να χρηματοδοτήσουν ένα παγκόσμιο σχέδιο για τον τερματισμό της πείνας.
Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν με καθαρό τρόπο γι’ άλλη μια φορά ότι η μεγάλη πλειοψηφία του πλούτου που παράγεται καταλήγει στις τσέπες μιας χούφτας της ελίτ του πλανήτη, την ίδια ώρα που τα πλατιά λαϊκά στρώματα αντιμετωπίζουν ολοένα και μεγαλύτερη φτωχοποίηση.
Υπερ-πλούσιοι: «Φορολογήστε μας»
Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον περιστατικό που προέκυψε από τη σύνοδο στο Νταβός, ήταν το κάλεσμα μιας ομάδας 205 δισεκατομμυριούχων προς τις κυβερνήσεις τους να τους φορολογήσουν προκειμένου να βοηθήσουν να αντιμετωπιστεί η ακραία ανισότητα.
Αυτό δείχνει ότι ένα τμήμα τους ανησυχεί πραγματικά για το που οδηγούν οι σημερινές πολιτικές που διαλύουν την όποια κοινωνική συνοχή και απειλούν να προκαλέσουν κοινωνικές εκρήξεις που να αποσταθεροποιούν μακρόχρονα το σύστημα – όχι μόνο σε χώρες του «τρίτου κόσμου» αλλά ακόμα και μέσα στις «ανεπτυγμένες βιομηχανικές».
Το ερώτημα βέβαια είναι γιατί οι κυβερνήσεις δεν προχωρούν σε αύξηση της φορολογίας για να αντιμετωπίσουν τα τεράστια κοινωνικά προβλήματα που αναπτύσσονται και συσσωρεύονται.
Και η απάντηση είναι ότι η κρίση που μαστίζει το καπιταλιστικό σύστημα και ο οξυμένος ανταγωνισμός παγκόσμια ανάμεσα σε χώρες και συνασπισμούς, δεν το επιτρέπουν.
Η κρίση και ο ανταγωνισμός για επέκταση στις αγορές, για επέκταση των σφαιρών επιρροής και για παγκόσμια κυριαρχία (ανάμεσα στο μπλοκ των ΗΠΑ και το μπλοκ της Κίνας) δεν αφήνουν περιθώρια για δαπάνες προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων και των λαών του τρίτου κόσμου. «Όλα τα λεφτά» πρέπει να πηγαίνουν στην ενίσχυση του μεγάλου κεφαλαίου και των πολυεθνικών της Δύσης για να συνεχίσουν να αυξάνουν τα κέρδη, τον πλούτο και τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα.
Μόνο όταν έχουμε πραγματικά λαϊκά ξεσπάσματα και κοινωνικές εκρήξεις και μόνο όταν δημιουργηθούν νέα κόμματα της Αριστεράς, που δεν θα είναι μόνο κατ’ όνομα αλλά στην ουσία και την πράξη αριστερά, μόνο τότε θα υποχρεωθούν οι κυβερνήσεις των καπιταλιστών να φορολογήσουν το κεφάλαιο για να καλύψουν τις ανάγκες των φτωχών. Όταν όμως δημιουργηθούν αυτές οι συνθήκες το καθήκον που θα προκύπτει θα είναι η ανατροπή των καπιταλιστών και όχι απλά η φορολογία του πλούτου τους.
