Από το socialistworld.net
Επιμέλεια Νίκος Κοκκάλης
Το βράδυ της 28 Οκτωβρίου, η Μαροκινή αστυνομία δολοφόνησε ένα φτωχό ψαρά στην πόλη Αλ Χοσέιμα, της περιοχής Ριφτ. Η εικόνα του θανάτου του, που έκανε το γύρο του διαδικτύου, προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή, μιας και το σώμα του διαλύθηκε από ένα απορριμματοφόρο.
Με αυτή την αφορμή ξεκίνησαν οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις από το 2011, όταν το κίνημα της «20ης Φλεβάρη» απειλούσε να ανατρέψει το μοναρχικό καθεστώς.
Ο Moochine Fikri, ήταν 31 ετών. Ενώ πουλούσε ψάρια, προσπαθώντας να βγάλει τα προς το ζειν, αστυνομικοί και υπάλληλοι της Υπηρεσίας Αλιείας του έκαναν έλεγχο. Με δική τους εντολή, κατασχέθηκε το εμπόρευμά του και πετάχτηκε σε απορριμματοφόρο.
Ο φτωχός ψαράς, που δεν μπορούσε να επιβιώσει και να στηρίξει την οικογένειά του χωρίς τα ψάρια που πουλούσε, προσπάθησε να τα πάρει πίσω, μπαίνοντας στο πίσω μέρος του απορριμματοφόρου. Μετά από εντολή της αστυνομίας, ο οδηγός του οχήματος έθεσε σε λειτουργία τον μηχανισμό συμπίεσης των απορριμμάτων, σκοτώνοντας τον επί τόπου.
Δύο μέρες αργότερα, η κηδεία του φτωχού ψαρά μετατράπηκε σε οργισμένη διαδήλωση, ενώ οι λιμενεργάτες της Αλ Χοσέιμα κατέβηκαν σε απεργία, απαιτώντας να σταματήσει η αστυνομική βια και αυθαιρεσία. Πέρα από τη γενέτειρα του Fikri και την Al Hoceima όπου ζούσε, έγιναν διαδηλώσεις στο Ραμπάτ, την Καζαμπλάνκα, το Μαρακές, την Ουζντά και άλλες πόλεις.
Χιλιάδες διαδηλωτές στο Rabat φώναζαν «Είμαστε όλοι Moochine Fikri», ενώ στο Μαρακές, όπου γίνεται η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, ένα από τα πανό έγραφε «Καλωσορίσατε στη διάσκεψη για το κλίμα, εδώ λιώνουμε ανθρώπους». Πολλά ήταν και τα συνθήματα ενάντια στη μοναρχία, κάτι που δεν είναι καθόλου συνηθισμένο στο Μαρόκο. Με διάφορες μορφές, οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται μέχρι και σήμερα.
Είναι εμφανές ότι υπάρχει άρωμα «Αραβικής Άνοιξης» σε αυτές τις διαδηλώσεις. Τόσο ο Mohamed Bouazizi, η αυτοκτονία του οποίου έγινε η σπίθα της εξέγερσης που συγκλόνισε τον αραβικό κόσμο το 2011, όσο και ο Moochine Fikri είχαν αρκετά κοινά μεταξύ τους. Ήταν νέοι, φτωχοί, χωρίς ευκαιρίες και προσπαθούσαν να συντηρήσουν τις οικογένειες τους, υπό την αφόρητη καταπίεση αυταρχικών καθεστώτων.
Παρά το γεγονός ότι το καθεστώς στο Μαρόκο ακολουθεί μια πιο «ήπια» τακτική σε σχέση με άλλες χώρες του αραβικού κόσμου, παρά το νέο Σύνταγμα και τις υποσχέσεις για μεταρρυθμίσεις, δεν έχουν αλλάξει πολλά στο επίπεδο των πολιτικών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Αν και μια σειρά από μειονοτικές γλώσσες έχουν αναγνωριστεί επίσημα από το Σύνταγμα, δεν διδάσκονται στα σχολεία, ενώ πάνω από 300 πολιτικοί κρατούμενοι παραμένουν στις φυλακές.
Αυτό που έχει αλλάξει, είναι οι οικονομικές συνθήκες, αλλά πρόκειται για αλλαγή προς το χειρότερο, με την ανεργία στη νεολαία να καλπάζει. Από την άλλη, ο Βασιλιάς και η αυλή του εμπλέκονται σε σκάνδαλα φοροδιαφυγής, πολλοί από αυτούς φιγουράρουν στα Panama Papers, ενώ φυγαδεύουν ανά τακτά διαστήματα μεγάλα ποσά σε ελβετικές τράπεζες. Ένα τραγικό παράδειγμα της κατάστασης στη χώρα ήταν η αυτοκτονία ενός νέου άνεργου στις αρχές Νοέμβρη, που αυτοπυρπολήθηκε έξω από το κτίριο της τοπικής Διοίκησης της κατεχόμενης από το Μαρόκο επαρχίας της Δυτικής Σαχάρας Laayoune–Sakia Al Hamra (η οποία και διεκδικεί την ανεξαρτησία της).
Μέχρι στιγμής οι διαδηλώσεις επικεντρώνονται γύρω από την Αλ Χοσέιμα, ιστορικό κέντρο των εξεγέρσεων ενάντια στους Ισπανούς αποικιοκράτες τη δεκαετία του ’20, αλλά και κέντρο της εξέγερσης του 1958 ενάντια στο Βασιλιά, όπως και του κινήματος του Φλεβάρη του 2011.
Οι δεκαετίες εγκατάλειψης της περιοχής από την κεντρική κυβέρνηση την έχουν μετατρέψει σε κέντρο της μαχητικής αντιπολίτευσης.
Το γεγονός όμως ότι οι διαδηλώσεις έχουν εξαπλωθεί και στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως το Ραμπάτ και την Καζαμπλάνκα, δείχνει ότι το κίνημα ξεπερνά τις εθνικές και πολιτισμικές διαχωριστικές γραμμές. Είναι φανερό πως το Μαρόκο, όπως βέβαια και το σύνολο του Αραβικού κόσμου, είναι ηφαίστειο που βράζει.
