Σοφία Σεπετζή
Την Πέμπτη 11-5-2017, η Λαϊκή Ενότητα οργάνωσε εκδήλωση με στόχο την ανάλυση των θέσεων της για την έξοδο της χώρας από το ευρώ. Η συγκέντρωση ήταν επιτυχημένη, με βάση το γεγονός ότι στο πάνελ υπήρχαν μια σειρά γνωστοί και σημαντικοί ομιλητές, , καθώς γέμισαν ασφυκτικά οι 250 θέσεις της αίθουσας Αλέξανδρος και έμειναν και αρκετοί όρθιοι να παρακολουθούν την εκδήλωση, για τους οποίους οι διοργανωτές έψαχναν να μεταφέρουν καθίσματα από τα γραφεία τους την τελευταία στιγμή, γεγονός που υποδηλώνει ότι δεν περίμεναν ούτε αυτοί τόσο κόσμο.
Πριν να βρεθώ στην εκδήλωση είχα μελετήσει με προσοχή το σχετικό φυλλάδιο της ΛΑΕ [1], και είχα σχηματίσει μια πρώτη άποψη. Ο σκοπός του φυλλαδίου, ο οποίος δηλώνεται ήδη από την πρώτη σελίδα, ήταν να περιγράψει με τρόπο εύληπτο και κατανοητό τα βήματα της μετάβασης της Ελλάδας από το ευρώ στο εθνικό νόμισμα.
Τα εν λόγω βήματα είναι τα εξής πέντε (5):
α) εθνικοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδας,
β) αποκατάσταση νομισματικής κυριαρχίας, με στόχο την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης και τη διεύρυνση των θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης,
γ) καθορισμός ισοτιμίας μεταξύ ευρώ και νέου εθνικού νομίσματος,
δ) απόσυρση του ευρώ και υποχρεωτική κυκλοφορία του νέου νομίσματος και
ε) εθνικοποίηση των τραπεζών.
Πριν να προχωρήσουμε στις λεπτομέρειες της εκδήλωσης, είναι σκόπιμο να αναφερθούμε επιγραμματικά στο φυλλάδιο αυτό, καθώς άμεσα συνδέεται με τα λεγόμενα στην εκδήλωση. Το φυλλάδιο, γενικά κινήθηκε εντός των αναμενόμενων επιχειρημάτων υπεράσπισης της αλλαγής νομίσματος, αναφέρθηκε στη διαδικασία αλλαγής νομίσματος, στην συνακόλουθη πτώση επιτοκίων, στη δημοσιοοικονομική πολιτική αντι-λιτότητας, στην ευέλικτη συναλλαγματική πολιτική η οποία θα λαμβάνει υπόψη της το ισοζύγιο πληρωμών και έκανε και μια ικανοποιητική ανάλυση της πιθανής υποτίμησης της αξίας του νέου νομίσματος.
Αυτό που ουσιαστικά έμεινε αναπάντητο, ήταν το κύριο επιχείρημα των ευρωλάγνων, αναφορικά με την ανύπαρκτη παραγωγική δραστηριότητα της χώρας. Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνεται σε λίγες γραμμές, με τις αναφορές «Η Ελλάδα διαθέτει ακόμα,… μια αξιοσημείωτη παραγωγική βάση, και σημαντικές υποδομές» για να αναφέρει λίγο αργότερα ότι «το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών της χώρας, κυρίως λόγω μνημονιακών υποχρεώσεων, είναι ισοσκελισμένο και πλεονασματικό. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα του εθνικού νομίσματος θα μπορεί, με τις συναλλαγματικές εισπράξεις που θα αποκομίζει από τις εξαγωγές της, το τουριστικό συνάλλαγμα και σειρά άλλων συναλλαγματικών εσόδων, να αποπληρώσει όλες τις εισαγωγές που πραγματοποιεί στα σημερινά επίπεδα».
Έτσι λοιπόν, με αυτή τη μεγάλη απορία, της κρυμμένης παραγωγικής δύναμης της χώρας, έφτασα στην εκδήλωση. Εκεί διαπίστωσα ότι οι δύο ομιλητές που αναφέρθηκαν στο θέμα, τοποθετήθηκαν από διαφορετική οπτική γωνία. Ο Μελισσαρόπουλος Γιώργος, μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου της ΛΑΕ, προσπάθησε να πείσει ότι οι παραγωγικές δυνάμεις της χώρας είναι αρκετές, καθώς σήμερα υπάρχει αυτάρκεια στα φάρμακα της τάξης του 73%, και οι εισαγωγές αυτοκινήτων έπεσαν στο ¼ του συνόλου προ κρίσης. Τα επιχειρήματά του θα μπορούσαν να επιτρέψουν σε έναν ακροατή να συμπεράνει ότι μπορούμε να ζήσουμε με αυτά που έχουμε ήδη.
Ευτυχώς, ο κ. Λαπαβίτσας προσπάθησε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, διευκρινίζοντας ότι η χώρα δεν παράγει αρκετά αγαθά, και για το λόγο αυτό είναι αναγκαία η στοχευμένη αλλαγή της παραγωγικής δομής, μέσω της τόνωσης της βιομηχανίας και της αγροτικής παραγωγής. Η ομιλία του κ. Λαπαβίτσα ήταν η πλέον ενδιαφέρουσα της εκδήλωσης Έκανε μια μικρή εισαγωγή όπου με σαφήνεια περιέγραψε πως μέσω της νομισματικής ένωσης, η Γερμανία, λόγω των εξαγωγών της, κατάφερε να γίνει το κέντρο (πολιτικό και οικονομικό) της Ευρώπης και εξήγησε ότι τα θετικά ισοζύγια εξαγωγών έδωσαν στη Γερμανία μεγάλα πλεονάσματα, με τα οποία δανείζει την υπόλοιπη Ευρώπη. Η εξέλιξη αυτή δημιούργησε εντός της Ε.Ε. το μοντέλο κέντρο-περιφέρεια, και μας διαβεβαίωσε ότι η θέση της Ελλάδας είναι στην περιφέρεια, και ο ρόλος της είναι η παροχή εκπαιδευμένου εργατικού δυναμικού προς τις χώρες του πυρήνα. Ορθά λοιπόν ο κ. Λαπαβίτσας διαπίστωσε ότι η κυριαρχία που ασκεί σήμερα η Γερμανία στην Ευρώπη, οφείλεται αποκλειστικά στο ισχυρό παραγωγικό της πλέγμα, το οποίο είναι προσανατολισμένο στις εξαγωγές.
Η εν λόγω διαπίστωση μοιραία τον οδήγησε στην περιγραφή του αντίστοιχου παραγωγικού πλέγματος της Ελλάδας, με τον διογκωμένο τριτογενή τομέα και τους παραμελημένους για δεκαετίες δευτερογενείς και πρωτογενείς τομείς. Σύμφωνα με την ανάλυση του, η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας πρέπει να υλοποιηθεί μέσα από ένα κευνσιανό οικονομικό μοντέλο, το οποίο απαιτεί άμεση τόνωση της βιομηχανικής παραγωγής μέσω τραπεζικών πιστώσεων και επιδοτήσεων.
Στη συνέχεια της παρουσίασης του, ολοκλήρωσε το επιχείρημά περιγράφοντας τις δημόσιες επενδύσεις ως βασικό λίθο της οικονομικής ανέλιξης της χώρας, οι οποίες θα κινητοποιήσουν την οικονομία και θα φέρουν με τη σειρά τους νέες επενδύσεις. Εμπόδιο στην εφαρμογή αυτού του οικονομικού μοντέλου, αποτελεί το ευρώ και οι περιορισμοί που αυτό συνεπάγεται, κατά συνέπεια η επιστροφή σε ένα εθνικό νόμισμα, θα άρει τους περιορισμούς της ΟΝΕ που κρατούν την οικονομία καθηλωμένη και θα δώσει μια νέα δυναμική στις εγχώριες παραγωγικές δυνάμεις.
Δεν υπήρξε καμία αναφορά στο γεγονός ότι οι παραγωγικές δυνάμεις της Ελλάδας πριν από την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ, παρουσίαζαν, παρά την οικονομική μεγέθυνση που υπήρχε τότε, τα ίδια ή παρόμοια νοσηρά χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν και σήμερα (καρτελοποίηση, μονοπώλια, κρατικοδίαιτες εταιρίες, διαπλοκή), παρότι διανύσαμε αρκετά χρόνια με πλούσιες πιστώσεις και γενναίες επιδοτήσεις. Για πιο λόγο να επαναλάβουμε μια συνταγή που τη δοκιμάσαμε και απέτυχε λοιπόν;
Το δεύτερο σημείο που έμεινε όμως αναπάντητο ήταν η διαδικασία εθνικοποίησης της Τράπεζας της Ελλάδας. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ψευδώς δηλώνεται ότι τα χρήματα που χρεωστάει η τράπεζα της Ελλάδας είναι εθνικό χρέος, υποστήριξε ότι είναι τραπεζικό χρέος, που απαιτεί ειδική μεταχείριση και δεν ανέλυσε τη σκέψη του. Δεδομένου ότι η εθνικοποίηση είναι το πρώτο βήμα μετά την απόφαση για αλλαγή νομίσματος, θα περιμέναμε να ακούσουμε μια ικανοποιητική ανάλυση για το θέμα, ακόμη και αν είναι θέμα αμιγώς τεχνικό.
[1] http://laiki-enotita.gr/?p=7637
