Για δωρεές εκατομμυρίων ευρώ σε ισλαμιστικές τρομοκρατικές οργανώσεις κατά τη διάρκεια του εμφυλίου στη Συρία, προκειμένου να συνεχίσει κανονικά η λειτουργία του εργοστασίου της στη χώρα κατηγορείται η γαλλική πολυεθνική Lafarge.
Παρότι το Εφετείο στο οποίο προσέφυγε η εταιρεία αποφάσισε να κλείσει την υπόθεση, στις αρχές του Σεπτέμβρη το Ανώτατο Δικαστήριο της Γαλλίας απέρριψε την απόφαση αυτή.
Έτσι η Lafarge εξακολουθεί να κατηγορείται για συμμετοχή σε «εγκλήματα ενάντια στην ανθρωπότητα» παρότι το αν τελικά θα οδηγηθεί σε δίκη δεν έχει αποφασιστεί οριστικά.
Αν το ανακαλύψουν, κάνε πως δεν ήξερες…
Η εταιρεία κατηγορείται ότι μεταξύ 2013 και 2014 έδωσε σχεδόν 13 εκατομμύρια ευρώ σε ισλαμιστικές οργανώσεις, ανάμεσα στις οποίες και το Ισλαμικό Κράτος (ISIS), προκειμένου να εξασφαλίσει την ομαλή λειτουργία εργοστασίου της στη βόρεια Συρία εν μέσω πολέμου.
Το εργοστάσιο συνέχισε να λειτουργεί κανονικά την ώρα που άλλες γαλλικές επιχειρήσεις είχαν αποσυρθεί από τη χώρα. Η Lafarge βέβαια, όπως κάθε πολυεθνική που σέβεται τα κέρδη της και δεν βάζει τίποτα πάνω από αυτά, ισχυρίζεται ότι τα στελέχη της που εμπλέκονται στην υπόθεση δεν ανήκουν πλέον στην εταιρεία και πως «δεν γνώριζε» τι έκαναν. Επομένως δεν έχει καμία ευθύνη πλέον και το θέμα μπορεί να ξεχαστεί…
Η γαλλική MKO «Sherpa» (που πρώτη κατήγγειλε την εταιρεία) την κατηγορεί ότι ενώ το εργοστάσιο λειτουργούσε, η διοίκηση δεν πήρε κανένα μέτρο προστασίας των εργαζομένων της, κάποιοι από τους οποίους απήχθησαν ή δολοφονήθηκαν από ισλαμιστικές οργανώσεις. Οι εργαζόμενοι αυτοί ήταν Σύριοι που συνέχιζαν να δουλεύουν κανονικά, τη στιγμή που οι Γάλλοι υπάλληλοι της Lafarge είχαν επιστρέψει στην ασφάλεια της χώρας τους.
Η απόφαση του γαλλικού Ανώτατου Δικαστηρίου να παραμείνει ανοιχτή η υπόθεση είναι σημαντική, παρότι συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις όσο μεγαλύτερη οικονομική και πολιτική επιρροή διαθέτει μια επιχείρηση, τόσο πιθανότερο είναι να πέσει τελικά «στα μαλακά».
Η Lafarge όμως, δεν ευθύνεται μόνο για τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων όπως το Ισλαμικό Κράτος, ούτε τα εγκλήματά της περιορίζονται στη Συρία και τη Μέση Ανατολή όπου δρουν οι οργανώσεις αυτές. Σε ένα άλλο μέτωπο, αυτό της περιβαλλοντικής καταστροφής, η δράση της επεκτείνεται και σε άλλες χώρες και ηπείρους.
Θράσος!
Αν κάτι δε λείπει από τη Lafarge, αυτό είναι το θράσος. Αν πιστέψουμε τις περιγραφές της ίδιας για τον εαυτό της, θα μάθουμε ότι πρόκειται για μια εταιρεία με βασικό στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και των ανθρώπων στις περιοχές όπου λειτουργεί, τον περιορισμό των εκπομπών αερίων ρύπων, την προώθηση της ανακύκλωσης, τη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, κοκ… Στο «Σχέδιο 2030 – Στρατηγική Βιωσιμότητας της Lafarge – Holcim», διαβάζουμε ανάμεσα σε άλλα:
«Θα προωθήσουμε και θα εφαρμόσουμε υπεύθυνες και βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές … θα εργαστούμε για τον παγκόσμιο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα … θα συνεχίσουμε να τοποθετούμε την υγεία και την ασφάλεια στο επίκεντρο της δραστηριότητάς μας …»
Το κατά πόσο μπορεί μια εταιρεία που χρηματοδοτεί φανατικούς πολέμαρχους να μιλάει για σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα είναι μια μεγάλη συζήτηση. Άλλη μια μεγάλη συζήτηση όμως, είναι το τι ακριβώς εννοεί η Lafarge όταν μιλάει για υγεία, ασφάλεια, αντιμετώπιση των μεγάλων ζητημάτων του πλανήτη. Λίγο παρακάτω τα πράγματα αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν:
«Οι φυσικοί πόροι αρχίζουν να εξαντλούνται. Στα απόβλητα βλέπουμε λύσεις. Αναπτύσσουμε νέες, καινοτόμες, βιώσιμες μεθόδους αξιοποίησης των αποβλήτων, δημιουργώντας προϊόντα που ζουν πέρα από αυτά για τα οποία αρχικά σχεδιάστηκαν».
Από την πράσινη διαφήμιση στη μαύρη πραγματικότητα
Όταν η Lafarge λέει πως αναπτύσσει «καινοτόμες μεθόδους» για την αξιοποίηση των αποβλήτων, βασικά εννοεί ότι τα καίει. Για την ακρίβεια, η εταιρεία παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια να παρουσιαστεί η καύση αποβλήτων για την παραγωγή ενέργειας ως μια «εναλλακτική», «πράσινη», «βιώσιμη» πρακτική.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια εγκληματική πρακτική, που απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα και το έδαφος τοξικούς, εξαιρετικά επικίνδυνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον ρύπους, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί μεγάλες ποσότητες επίσης τοξικών στερεών υπολειμμάτων (τέφρας). Επιπλέον, πρόκειται για μια πρακτική που στην ουσία σαμποτάρει τις –όποιες– προσπάθειες πραγματικής ανακύκλωσης των απορριμμάτων, καθώς λειτουργεί ανταγωνιστικά σε αυτήν. Με τον τρόπο αυτό και με βάση το σημερινό μοντέλο παραγωγής, όχι μόνο δεν περιορίζεται, αλλά εντείνεται η κατασπατάληση των φυσικών πόρων που πράγματι εξαντλούνται, όπως υποκριτικά διαπιστώνει η Lafarge.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα από την «περιβαλλοντική» της δράση:
- Σύμφωνα με το sustainabilitymag.com, η Lafarge Αφρικής μέσα στο 2020 αξιοποίησε 71.029 τόνους απορριμμάτων στις εγκαταστάσεις της, παράγοντας το 9% της ενέργειάς της από «εναλλακτικές» πηγές όπως… χρησιμοποιημένα λάστιχα και άλλα στερεά απόβλητα.
- Σύμφωνα με έρευνα της Zero Waste Europe, στο Trbovlje της Σλοβενίας όπου το εργοστάσιο της Lafarge χρησιμοποιεί σκουπίδια ως καύσιμα, τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο είναι 6% υψηλότερα σε σχέση με τον εθνικό μέσο όρο, ενώ τα παιδιά της περιοχής είναι 2,2 φορές πιθανότερο να αντιμετωπίσουν χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού.
- Το 2018 η πολιτεία του Κονέκτικατ στις ΗΠΑ, μετά από αντιδράσεις έβαλε φρένο στα σχέδια της εταιρείας να χρησιμοποιήσει ως «εναλλακτικά» καύσιμα τα σκουπίδια της περιοχής γύρω από την πρωτεύουσα Χάρντφορντ.
- Και βέβαια στην περιοχή μας, πιο γνωστό είναι το παράδειγμα του Βόλου όπου η Lafarge καίει όχι μόνο τα σκουπίδια που παράγονται τοπικά αλλά και εισαγόμενα από την Ιταλία. Οι κάτοικοι βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις της ρύπανσης και όσοι αντιστέκονται αντιμετωπίζονται με καταστολή και τρομοκρατία.
Κανένα «λάθος»
Τα παραπάνω είναι λίγα μόνο παραδείγματα από τις εγκληματικές πρακτικές που εφαρμόζει η Lafarge σε όλες τις ηπείρους. Παραδείγματα από τα οποία γίνεται καθαρό ότι μιλάμε για μια –ακόμη– εταιρεία που λειτουργεί με βάση τους κανόνες του συστήματος: δεν έχει κανένα πρόβλημα να βάλει σε κίνδυνο τις ζωές των εργαζομένων της, των κατοίκων των περιοχών στις οποίες δραστηριοποιείται και συνολικά οποιονδήποτε και οτιδήποτε μπαίνει εμπόδιο στα κέρδη της.
Στην περίπτωση της Συρίας, τα εκατομμύρια ευρώ που δόθηκαν στο Ισλαμικό Κράτος και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις δεν ήταν «λάθος», όπως δεν είναι «λάθος» το γεγονός ότι προκειμένου να εξασφαλίζει δωρεάν καύσιμα δηλητηριάζει τον αέρα, το έδαφος και το νερό σε όποια περιοχή δραστηριοποιείται. Το γεγονός ότι η υπόθεση παραμένει ανοιχτή, το ενδεχόμενο να καταδικαστεί μια μεγάλη πολυεθνική για –έστω κάποια– από τα εγκλήματά της είναι βέβαια σημαντικό. Τα εγκλήματα όμως δεν θα σταματήσουν, παρά μόνο αν οι ίδιες οι κοινωνίες αναπτύξουν τις απαιτούμενες μαζικές αντιστάσεις για να ξεμπερδέψουν μια και καλή μαζί τους.
