Του Νίκου Κοκκάλη
Η περιοχή της Καστίλης – Λα Μάντσα είναι, μαζί με την Καστίλλη – Λεόν και την Ανδαλουσία, μία από τις πιο σημαντικές αγροτικές περιοχές της Ισπανίας. Καλλιεργείται κατά 37% σιτάρι, κατά 6.6% ελιές, και κατά 17,2% σταφύλια. Η Λα Μάντσα παράγει το 25% του συνόλου του κριθαριού της χώρας και το 53,5% της πανεθνικής παραγωγής σταφυλιού. Μερικοί από τους αμπελώνες της περιοχής είναι οι μεγαλύτεροι στην Ευρώπη, ενώ το σύνολο τους καλύπτει μια έκταση 700.000 εκταρίων. Η Λα Μάντσα επίσης, είναι η γενέτειρα δύο από τους πιο αναγνωρίσιμους χαρακτήρες της ισπανικής λογοτεχνίας, του γενναίου (και με ζωηρή φαντασία) Δον Κιχώτη, και του ταπεινού υπηρέτη του, Σάντσο Παντσα. Επιπλέον, στην περιοχή βρίσκονται δύο καταφύγια πουλιών, όπως και η ζώνη αναπαραγωγής του Ισπανικού Αυτοκρατορικού Αετού, και του Ιβηρικού Λύγγα.
Κι όμως, τα λημέρια των δύο ηρώων του Θερβάντες απειλούνται. Πρόσφατα προσγειώθηκαν στην επαρχία της Θιουδάδ Ρεάλ (στην οποία ανήκει η Λα Μάντσα) επενδυτές, οι οποίοι προσβλέπουν στη δημιουργία ορυχείου, με σκοπό να εκμεταλευτούν τα κοιτάσματα Σπάνιων Γαιών που υπάρχουν στην περιοχή.[1] Η εξόρυξη σχεδιάζεται να γίνει με τη μέθοδο του «open pit», δηλαδή ενός ανοιχτού κρατήρα, που θα προκύψει από την καταστροφή χιλιάδων στρεμμάτων πολύτιμης καλλιεργήσιμης γης, από τα οποία οι εταιρείες εξόρυξης θα συλλέξουν τις Σπάνιες Γαίες.
Τι είναι οι Σπάνιες Γαίες;
Οι Σπάνιες Γαίες είναι μέταλλα, τα οποία όπως λέει και το όνομά τους απαντώνται σε ελάχιστες περιοχές και έτσι αποτελούν πολυπόθητο τρόπαιο για κάθε εταιρεία εξόρυξης. Στα μέταλλα αυτά συγκαταλέγεται ο μοναζίτης, ο οποίος χρησιμοποιείται για την κατασκευή κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρικών συσκευών. Ο μοναζίτης όμως, περιέχει ραδιερνεργά στοιχέια, όπως το ουράνιο και το θόριο, γεγονός που κάνει την εξόρυξή του ιδιαίτερα επικίνδυνη για τους κατοίκους της περιοχής και όχι μόνο.
Δεν είναι μόνο οι 70.000 κάτοικοι της περιοχής που απειλούνται, αφού εκτός των άλλων θα καταστραφούν ολοκληρωτικά τα χωράφια τους, αλλά απειλείται και η διατροφική ασφάλεια χιλιάδων Ισπανών που τρέφονται από τα αγροτικά προϊόντα που παράγονται στην περιοχή. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, για την εξώρυξη χρειάζονται από 300 μέχρι 500 εκατομμύρια λίτρα νερού το χρόνο για κάθε κοίτασμα! Αυτό σημαίνει ότι τεράστιες ποσότητες νερού θα αχρηστεύονται, σε μια αγροτική περιοχή που έχει τεράστιες ανάγκες σε νερό!
Όπως είναι λογικό, οι κάτοικοι οργανώθηκαν για να αποτρέψουν το έργο, μέσα από την «Πλατφόρμα Ναι στην Ζωντανή Γη». Στα τέλη του 2014, όταν οι κάτοικοι κατάλαβαν ποιο είναι το σχέδιο των «επενδυτών», ξεκίνησαν να οργανώνουν την αντίσταση, παρά το γεγονός ότι οι επιχειρηματίες και η τοπική κυβέρνηση είχαν ήδη κινηθεί κάτω από συνθήκες άκρας μυστικότητας, και είχαν θέσει τα σχέδια τους σε λειτουργία.
PSOE (Σοσιαλιστικό Κόμμα) – Ο συνεχιστής του έργου του Λαϊκού Κόμματος
Η αρχή έγινε το 2013, όταν η τοπική κυβερνήτης Maria Dolores de Cospedal (Γενική Γραμματέας του Λαϊκού Κόμματος) εξέδωσε 8 άδειες εκμετάλλευσης του κοιτάσματος για την εταιρεία Quantum. Το 2015 τη διαδέχτηκε ο Emiliano Garcia-Page, του PSOE. Η τοπική κυβέρνηση του PSOE φαίνεται να συνεχίζει το έργο της προηγούμενης, υποστηρίζοντας την εξόρυξη, παρά τις αντιδράσεις των κατοίκων. Παρά το γεγονός ότι όλα τα τοπικά δικαστήρια έχουν διατάξει τη δημοσιοποίηση των εγγράφων που σχετίζονται με αυτές τις άδειες, η κυβέρνηση συνεχίζει να τις κρατάει ως επτασφράγιστο μυστικό. Και σαν να μην έφτανε αυτό, πρόσφατα έδωσε ακόμα δύο άδειες εκμετάλλευσης στην ίδια εταιρεία!
Οι αντιδράσεις κορυφώνονται
Μέχρι στιγμής έχουν σταλεί στην κυβέρνηση της Καστίλης Λα Μάντσα πάνω από έξι χιλιάδες εξώδικα, που ζητούν τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για τα μεταλλευτικά έργα που δρομολογεί. Οι αποστέλλοντες είναι οικολογικές οργανώσεις, αγροτικοί συνεταιρισμοί, ακόμα και ποδηλατικές λέσχες, συνταξιούχοι και νοικοκυρές!
Τον περασμένο Μάιο, τρεις χιλιάδες διαδηλωτές με 300 τρακτέρ διαδήλωσαν στην Torrenueva, μια από τις κοινότητες που αναμένεται να πάθουν τη μεγαλύτερη ζημιά, αν προχωρήσει η εξόρυξη. Για την ώρα επικρατεί αναβρασμός στην περιοχή, μιας και κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τι θα γίνει στο άμεσο μέλλον. Το μόνο σίγουρο, είναι ότι οι ντόπιοι δεν είναι διατεθειμένοι να επιτρέψουν την εξόρυξη!
