Στις αρχές του 2023 θα διεξαχθούν στην Κύπρο προεδρικές εκλογές, δέκα χρόνια από το τέλος της διακυβέρνησης του Χριστόφια και του ΑΚΕΛ (2008 – 2013). Από τότε μέχρι σήμερα η κυπριακή κοινωνία δέχεται ατελείωτες επιθέσεις στο βιοτικό επίπεδο και τα δικαιώματά της. Το πρόσχημα για τις επιθέσεις είναι η περίοδος της διακυβέρνησης του ΑΚΕΛ, που σύμφωνα με τους εκπροσώπους των καπιταλιστών οδήγησε την οικονομία σε χάος.
Στην πραγματικότητα βέβαια το χάος βρίσκεται στην ίδια τη λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος. Την ίδια ώρα όμως, το ΑΚΕΛ έχει τεράστιες ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση όχι μόνο λόγω της 5ετούς διακυβέρνησης στην οποία απλά διαχειρίστηκε την κρίση φορτώνοντας το κόστος στα λαϊκά στρώματα, αλλά και από την άποψη ότι αρνείται να προσφέρει αγωνιστική διέξοδο στην κοινωνία για να αντισταθεί στις απανωτές επιθέσεις. Στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές το ΑΚΕΛ δεν προτείνει υποψήφιο που να προέρχεται από τις δικές του γραμμές, αλλά στηρίζει τον Α. Μαυρογιάννη, εκπρόσωπο του κατεστημένου και του συστήματος, στο όνομα της απαλλαγής από τον σημερινό πρόεδρο, Νίκο Αναστασιάδη.
Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, η απουσία ενός αριστερού υποψηφίου είναι κραυγαλέα. Η αδελφή οργάνωση του «Ξ» στην Κύπρο, ΝΕΔΑ ανάλαβε πρωτοβουλία με την οποία απευθύνεται στις υπόλοιπες οργανώσεις της Αριστεράς και στα κοινωνικά κινήματα που έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις στην Κύπρο κατά τα τελευταία χρόνια, προτείνοντας ένα κοινό υποψήφιο.
Ακολουθεί η ανακοίνωση-πρόσκληση σε διάλογο της ΝΕΔΑ.
Οι προσεχείς προεδρικές εκλογές βρίσκουν την κυπριακή κοινωνία 10 χρόνια από το κούρεμα του 2013. Από τότε, η άρχουσα τάξη έχει καταφέρει να φορτώσει τα αδιέξοδα της καπιταλιστικής οικονομίας στην διακυβέρνηση Χριστόφια, και να ξεκινήσει την μεγαλύτερη μεταπολεμική επίθεση ενάντια στους εργαζόμενους και την κοινωνία. Αυτό, ασφαλώς, έγινε δυνατό λόγω και της ανεπάρκειας της πολιτικής του ΑΚΕΛ.
Όλα στο κεφάλαιο, επιθέσεις στα εργατικά-λαϊκά στρώματα
Σε αυτά τα δέκα χρόνια έχουν περάσει νομοθεσίες που εξυπηρετούν τις τράπεζες και τις μεγάλες επιχειρήσεις ενώ μεθοδικά ιδιωτικοποιούνται ή απαξιώνονται οι δημόσιοι οργανισμοί που δεν έχουν ακόμα ιδιωτικοποιηθεί. Διαλύθηκε ο Συνεργατισμός και τα κομμάτια του παραδόθηκαν σε τραπεζίτες και αξιωματούχους του ΔΗΣΥ.
Τα εργατικά δικαιώματα χτυπιούνται –συρρικνώνονται ή μειώνονται– με διάφορους τρόπους όπως με την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και την προώθηση των ατομικών συμβολαίων, με την κατάργηση της αργίας της Κυριακής και όλων των αργιών και υπερωριών.
Οι κοινωνικές παροχές εξανεμίζονται, με την μετατροπή του Δημόσιου Βοηθήματος (επιδόματος του Τμήματος Κοινωνικών Υπηρεσιών) στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, καθώς και με την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης και τις κατακρατήσεις ωφελημάτων των δικαιούχων.
Το ΓΕΣΥ, που χρηματοδοτήθηκε μέσα από την επιβολή νέας φορολογίας στους εργαζόμενους μέσω μηνιαίων αποκοπών, αποδείχθηκε ότι είναι ένα όργανο πλουτισμού και εκμετάλλευσης από τον ιδιωτικό τομέα.
Η πανδημία μεγέθυνε όλα τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα και έσπρωξε ακόμη περισσότερα κομμάτια της κοινωνίας στην φτωχοποίηση. Την τελευταία περίοδο βλέπουμε ένα κύμα αυξήσεων τιμών του οποίου το τέλος δεν φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα. Το κύμα αυτό ξεκίνησε πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά έγινε ακόμα πιο έντονο μετά από αυτόν. Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από τις διεθνείς αγορές από τη Δύση, έχει εκτινάξει τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, των γεωργικών προϊόντων, των βιομηχανικών μετάλλων κλπ σε ασύλληπτα ύψη. Οι άρχουσες τάξεις των πλούσιων βιομηχανικών χωρών της Δύσης θα την φορτώσουν στα λαϊκά στρώματα: με μείωση των πραγματικών μισθών, μείωση των κοινωνικών παροχών, αύξηση των επιτοκίων και χρεοκοπία μιας σειράς φτωχών χωρών που δεν θα μπορούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους.
Το «αναπτυξιακό μοντέλο» των χρυσών διαβατηρίων της κυβέρνησης Αναστασιάδη έχει φέρει στην επιφάνεια όλη τη σαπίλα του κυπριακού κεφαλαίου και την διαφθορά του κρατικού μηχανισμού και των πολιτικών «όλων των αποχρώσεων».
Ο δήθεν «πρόεδρος της λύσης», μετατράπηκε σε νεκροθάφτη της. Ο έλεγχος της ΑΟΖ και τα κέρδη από το ξεπούλημα του φυσικού αερίου, που μέχρι στιγμής αποδείχτηκαν φαντασιώσεις, έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα για την άρχουσα τάξη και την κυβέρνηση Αναστασιάδη από ότι μια ενωμένη ειρηνική Κύπρος.
Η συνεργασία δε με το ΕΛΑΜ, στο εθνικό, στο μεταναστευτικό και στην οικονομία αποκάλυψε την πραγματική ιδεολογική και πολιτική θέση του Αναστασιάδη και της κυβέρνησής του.
Σαν να μην φτάνουν όλα αυτά, κι ενώ τα αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης γίνονται όλο και πιο αισθητά, η κυβέρνηση ξεπουλά τους φυσικούς πόρους και δίνει άδειες σε έργα που καταστρέφουν το περιβάλλον κι επιβαρύνουν περισσότερο την κλιματική αλλαγή.
Ο κόσμος αλλάζει, το ΑΚΕΛ μένει το ίδιο
Σαν αποτέλεσμα των παραπάνω η αντίληψη της κοινωνίας και των εργαζομένων αλλάζει. Όλο και πιο πολύς κόσμος αντιλαμβάνεται τη σήψη και την διαφθορά που περιβάλλει την διακυβέρνηση Αναστασιάδη, δείχνει λιγότερη ανοχή, είναι διατεθειμένος να κατέβει στους δρόμους και να αγωνιστεί. Αλλά η ελπίδα πως θα υπάρξει κάποια σημαντική αλλαγή ενόψει των επερχόμενων εκλογών γίνεται όλο και πιο απομακρυσμένη.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το ΑΚΕΛ, όντας στην αντιπολίτευση, θα έπρεπε να μεγαλώνει και να δυναμώνει. Βλέπουμε όμως το αντίθετο. Το ΑΚΕΛ δεν έχει βγάλει ή δε θέλει να βγάλει κανένα συμπέρασμα όσον αφορά την φύση και τον ρόλο του σύγχρονου καπιταλισμού και της θεμελιακής κρίσης που περνά. Ο ρόλος της Αριστεράς δεν πρέπει να είναι να διαχειρίζεται και να υπηρετεί το καπιταλιστικό σύστημα. Η περιφρούρηση των εργατικών και κοινωνικών κατακτήσεων, αλλά και η διεκδίκηση νέων, μπορεί να γίνει μόνο μέσα από αγώνες που θα οδηγήσουν σε ρήξη με το κεφάλαιο. Αντίθετα το ΑΚΕΛ, ακόμη και τις λίγες κινητοποιήσεις που οργανώνει, φροντίζει να είναι μικρές και συμβολικές, για να μπορεί να τις ελέγχει (και μετά κατηγορεί τον κόσμο ότι δεν πηγαίνει στις πορείες) καταργώντας έτσι κάθε αυθορμητισμό από τη μεριά του κινήματος.
Η επιλογή της υποψηφιότητας Μαυρογιάννη για αυτές τις εκλογές αποδεικνύει ότι δεν είναι διατεθειμένο να κατεβάσει μια υποψηφιότητα για τα συμφέροντα των εργαζομένων. Κατεβάζει ακόμη μια φορά έναν τεχνοκράτη, εκπρόσωπο της άρχουσας τάξης, για να αρέσει στα κόμματα της κεντροδεξιάς, αλλά και στο κυπριακό κεφάλαιο. Η «προοδευτική αλλαγή» που υπόσχεται, δεν αφορά την πραγματικότητα των εργαζομένων.
Καθήκοντα για την αντισυστημική Αριστερά
Κάτω από αυτές τις συνθήκες η αντισυστημική και η κοινωνική Αριστερά, δηλαδή οι αριστερές οργανώσεις που δεν είναι στη βουλή και τα κοινωνικά κινήματα που έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις των τελευταίων χρόνων, έχουν μπροστά τους το καθήκον να επιδιώξουν την πρόταξη μιας υποψηφιότητας που να είναι έξω από τα καθιερωμένα και ενάντια στο κατεστημένο. Μιας υποψηφιότητας που να εκπροσωπεί τις ανάγκες των κινημάτων των εργαζομένων και της νεολαίας. Που θα καταδεικνύει το ρόλο του συστήματος και της άρχουσας τάξης σαν της κύριας αιτίας της σημερινής κρίσης και θα απαντά στην ταξική επίθεση που δέχονται οι εργαζόμενοι.
Μια υποψηφιότητα που να παλεύει:
- για δωρεάν δημόσια Υγεία και Παιδεία
- για Στέγη για όλους
- για εργασία με δικαιώματα και έναν ανθρώπινο κατώτατο μισθό
- για την επαναφορά της ΑΤΑ (την αύξηση των μισθών και των συντάξεων ανάλογα με τις αυξήσεις των τιμών)
- τα έσοδα του κράτους να μην πηγαίνουν στις τράπεζες και τους μεγαλοεπιχειρηματίες αλλά σε επενδύσεις στην κοινωνία και στις δημόσιες υπηρεσίες
- για την προστασία του περιβάλλοντος και ενάντια στο ξεπούλημα των φυσικών πόρων του νησιού στο ντόπιο και το ξένο κεφάλαιο.
- για την αποδέσμευση από τα ορυκτά καύσιμα και μια ουσιαστική και περιβαλλοντικά σχεδιασμένη στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
- για την κατάργηση των στρατοπέδων συγκέντρωσης μεταναστών και προσφύγων την ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία και την συνεργασία με τα ευρωπαϊκά κινήματα έτσι ώστε να δοθεί πανευρωπαϊκή λύση στο μεταναστευτικό
- για την διαγραφή του χρέους που προέκυψε λόγω της κατάρρευσης του τραπεζικού τομέα το 2013
- για την κρατικοποίηση των βασικών τομέων της οικονομίας και των μονοπωλίων κάτω από εργατικό και κοινωνικό έλεγχο και διαχείριση, και σε συνθήκες πλήρους διαφάνειας
- Για Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα στη βάση ενός δικοινοτικού κινήματος εργαζομένων και νεολαίας
- Για τον διεθνισμό: την δημιουργία ενός ευρωπαϊκού κινήματος της Αριστεράς και τη σύνδεση των κινημάτων σε πανευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, για τον συντονισμό των αγώνων.
Μια υποψηφιότητα για την κοινωνία, από την κοινωνία
Μια υποψηφιότητα από τη μεριά της αντισυστημικής/κοινωνικής Αριστεράς δεν μπορεί ασφαλώς να ανατρέψει τα δεδομένα της τρέχουσας συγκυρίας. Μπορεί όμως να θέσει θεμέλια για το μέλλον.
Ένα πρώτο χαρακτηριστικό μιας τέτοιας υποψηφιότητας είναι ότι δεν πρέπει να είναι προσωποκεντρική, πρέπει να είναι συλλογική. Πρέπει να προκύψει μέσα από την συνεννόηση και συνεργασία των δυνάμεων της Αριστεράς, των κινημάτων και του ευρύτερου χώρου, μέσα από ανοιχτές και δημοκρατικές διαδικασίες όπου να μπορούν να συμμετέχουν όλοι όσοι θέλουν να στηρίξουν μια τέτοια προσπάθεια. Η/ο υποψήφια/ιος πρέπει να αντιπροσωπεύει το σύνολο και όχι τον εαυτό της/του. Και θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη γνώμη και να δέχεται τον έλεγχο από το σύνολο αυτών που στηρίζουν την υποψηφιότητα της/του. Υπηρετώντας με συνέπεια, ασφαλώς, τα προγραμματικά σημεία στα οποία έχει υπάρξει συμφωνία.
Σαν ΝΕΔΑ θα επιχειρήσουμε να έρθουμε σε επαφή και να ανταλλάξουμε απόψεις με τα οργανωμένα σύνολα και με άτομα από το χώρο της αντισυστημικής Αριστεράς και των κινημάτων με βάση την πιο πάνω προσέγγιση και πρόταση.
