Δημοιεύουμε ανακοίνωση της ΝΕΔΑ (Νέα Διεθνιστική Αριστερά) αδελφής οργάνωσης του «Ξ» στην Κύπρο.
Η Κύπρος ήταν από τις λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν είχε ένα κατώτατο μισθό που να καλύπτει όλα τα επαγγέλματα που δεν καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις. Αυτό σημαίνει ότι 55% των εργαζομένων εργάζεται με προσωπικά συμβόλαια χωρίς καμία θεσμοθετημένη προστασία δικαιωμάτων.
Ο κατώτατος μισθός που υπήρχε, αφορούσε φρουρούς, φροντιστές, καθαριστές, γραφείς, πωλητές, βοηθούς νοσηλευτές, βρεφοκόμο ή σχολικό βοηθό και καθορίστηκε, τελευταία φορά, με διάταγμα της Υπουργού Εργασίας το 2012. Από τότε, 10 χρόνια μετά, δεν υπήρξε καμία αλλαγή.
Από το 2013 ισοπέδωση των εργασιακών σχέσεων
Το κούρεμα το 2013, αλλά και τα 10 χρόνια νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης του ΔΗΣΥ ισοπέδωσαν τις εργασιακές σχέσεις στην Κύπρο.
Η κρίση έγινε αφορμή για πολλές επιχειρήσεις να μειώσουν το προσωπικό τους ή και τους μισθούς των εργαζομένων τους, να καταργήσουν τις υπερωρίες και να αντικαταστήσουν εργαζόμενους πλήρους εργασίας με εργαζόμενους «μερικής απασχόλησης» (που στην πραγματικότητα εργάζονταν όχι μόνο με πλήρες αλλά και με διευρυμένο ωράριο).
Η κυβέρνηση με την σειρά της ερχόταν να νομοθετήσει επισημοποιώντας και θεσμοθετώντας αυτές τις αλλαγές. Τα προγράμματα της ΑΝΑΔ καθιέρωσαν τους εργαζόμενους των 500 ευρώ, με διάταγμα κατάργησαν την αργία της Κυριακής και απελευθέρωσαν το ωράριο καταστημάτων, ενώ κατάργησαν τις υπερωρίες και τη διπλή πληρωμή των αργιών.
Ο νόμος για την διασφάλιση της μερικής απασχόλησης, έγινε θεσμός και κανόνας – οι εργαζόμενοι πληρώνονται με την ώρα ακόμη κι αν δουλεύουν πλήρες ωράριο, χωρίς πληρωμένες άδειες, ακόμη κι αν αυτές αφορούν ασθένεια ή μητρότητα.
“Κατώτατος μισθός δεν σημαίνει αξιοπρεπής μισθός, ποιος σας το είπε αυτό;”
Αυτό είπε ο Υπουργός Εργασίας , χωρίς ντροπή, σε πρωινή εκπομπή στις 2/9/22.
Ο κατώτατος μισθός το 2012 ορίζονταν στα 870 ευρώ μεικτά και 924 ευρώ μετά από 6 μήνες. Σήμερα, 10 ολόκληρα χρόνια μετά, έχει δεχθεί την… τεράστια αύξηση του ποσού των 15 ευρώ στον πρώτο μισθό (885 ευρώ) και των 16€ (!) μετά από 6 μήνες συνεχούς εργασίας (940 ευρώ). Αυτό την στιγμή που και οι εισφορές των εργαζομένων (στο ΓΕΣΥ πχ., δεν υπήρχε ΓΕΣΥ το 2012) έχουν αυξηθεί και συνεπώς οι αποκοπές είναι περισσότερες!!
Τα τελευταία 10 χρόνια, δε, υπολογίζεται ότι ο πληθωρισμός ήταν αθροιστικά περίπου 22%, ενώ μόνο τους τελευταίους έξι μήνες ο ρυθμός του πληθωρισμού ήταν περίπου 11%. Αυτό μεταφράζεται, με τα επίσημα στοιχεία, σε μείωση του κατώτατου μισθού (των 870 ευρώ του 2012) κατά 191 ευρώ και 96 ευρώ αντίστοιχα!
Οι αυξήσεις που προσφέρονται στο βασικό μισθό λοιπόν, ούτε καν σαν ψίχουλα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν αφού ούτε κατά διάνοια καλύπτουν τις απώλειες που είχαμε την τελευταία δεκαετία και ειδικά την τελευταία περίοδο.
Από τον κατώτατο μισθό εξαιρούνται οι σύγχρονοι σκλάβοι.
Σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, στον Εθνικό Κατώτατο Μισθό δεν συμπεριλαμβάνονται όσοι εργάζονται στη γεωργοκτηνοτροφία και οι οικιακοί βοηθοί. Στην γεωργοκτηνοτροφία και ως οικιακοί βοηθοί εργάζονται μετανάστες, με μισθούς ανάλογα με την χώρα καταγωγής τους. Έτσι οι κοπέλες από τις Φιλιππίνες που έχουν και τα… «καλύτερα» συμβόλαια παίρνουν 413 ευρώ, ενώ οι κοπέλες από το Νεπάλ 309 ευρώ το μήνα!
Η δικαιολογία βέβαια είναι ότι ο εργοδότης τους πληρώνει σίτιση και στέγαση! Στο διάταγμα για τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό συμπεριλαμβάνεται και αυτή η πρόνοια. Δικαιούται ο εργοδότης να κόψει 15% για την σίτηση και 10% για την στέγαση του εργαζομένου – σύνολο δηλαδή, 25%. Στους μισθούς όμως που δίνονται στις οικιακές βοηθούς βλέπουμε μια αποκοπή πάνω από 50% σε σχέση με τον ΕΚΜ.
Για γέλια και για κλάματα είναι και η δήλωση του υπουργού ότι θα γίνονται έλεγχοι στη στέγαση που προβλέπεται, ώστε να είναι αξιοπρεπής!…. Αν ο κατώτατος μισθός δεν μπορεί να προσφέρει αξιοπρεπή ζωή, τότε μπορεί να προσφέρει αξιοπρεπή στέγαση το υποτιθέμενο 10% του μισθού που αποκόπτει ο εργοδότης από τον σύγχρονο σκλάβο;
Νέοι εργαζόμενοι και μαθητευόμενοι κάτω από το όριο της φτώχειας
Ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός δεν αφορά τους εργαζόμενους κάτω των 18 χρονών, και τους εργαζόμενους που κάνουν πρακτική. Για αυτούς προβλέπεται ότι θα πληρώνονται 25% λιγότερο από τον ΕΚΜ! Κάτι τέτοιο είναι πρώτη φορά που κατοχυρώνεται. Στο παρελθόν υπήρχαν νόμοι που απαγόρευαν κάτι τέτοιο ή και που επέβαλλαν το να μην υπάρχει τέτοιου είδους διάκριση στην εργασία!
Όπως και με την ΑΝΑΔ το 2014, όταν χιλιάδες νέοι “εκπαιδεύτηκαν” στους μισθούς των 500 ευρώ, έτσι και τώρα νομιμοποιείται η εργασία των νέων με 663.75 ευρώ, μισθό που είναι κάτω από το όριο κινδύνου της φτώχειας!
“Πρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί”
είπε ο Υπουργός Εργασίας. Με την ίδια δικαιολογία έχουν οδηγήσει οι κυβερνήσεις τους, όλους τους εργαζόμενους του Ευρωπαϊκού Νότου στον εργασιακό μεσαίωνα και στην φτωχοποίηση. Αυτός είναι ο στόχος και της κυπριακής νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης.
Ανταγωνιστικοί εργαζόμενοι σημαίνει σκλάβοι που παράγουν αμύθητα κέρδη για τους εργοδότες.
Χρειάστηκε περίπου 1 χρόνο διαπραγματεύσεις, με συντεχνίες και εργοδότες, για να κάνει η κυβέρνηση αυτό που κάνει τόσα χρόνια – να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των εργοδοτών.
Αγώνας για έναν αξιοπρεπή Εθνικό Κατώτατο Μισθό
Η συζήτηση τον τελευταίο χρόνο για τον κατώτατο μισθό δεν έρχεται σαν αποτέλεσμα διεκδικήσεων από τη μεριά των εργαζομένων. Έρχεται με αφορμή μια Ευρωπαϊκή οδηγία. Οι συντεχνίες συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις ως κοινωνικοί εταίροι, για να κρατηθούν τα προσχήματα και να μην αντιδράσουν οι εργαζόμενοι στην έλλειψη αντιπροσώπευσή τους. Όμως οι εργαζόμενοι που εργάζονται με μισθό που θα θεωρείται πλέον ο κατώτατος μισθός δεν έχουν εκπροσωπηθεί στην συζήτηση. Στα πιο χαμηλά εργατικά στρώματα η παρουσία των συντεχνιών είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Και βέβαια, ακόμα και εκεί που υπάρχει αντιπροσώπευση, η νοοτροπία των συντεχνιακών είναι αυτή του συμβιβασμού και της αποφυγής σοβαρών συγκρούσεων με τους εργοδότες για τα εργατικά δικαιώματα.
Έτσι η «διαπραγμάτευση» κατάληξε άδοξα σε συμβιβασμό προς όφελος των εργοδοτών και ενάντια στα δικαιώματα των εργαζομένων. Δεν λήφθηκε υπόψη ούτε το κόστος ζωής, ούτε ο πληθωρισμός και κυρίως η κοστολόγηση των καθημερινών αναγκών που απαιτούνται (ενοίκιο, ηλεκτρισμός, μεταφορικά, τηλεπικοινωνίες, ΓΕΣΥ, μεγάλωμα παιδιών και διατροφικές ανάγκες, κ.α.)
Το μόνο θετικό στην διακήρυξη του κατώτατου μισθού είναι ότι οι χαμηλώμισθοι εργαζόμενοι έχουν τώρα κάποιο καθεστώς στο οποίο μπορούν να πατήσουν για να μπορέσουν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Το γεγονός ότι ο καθορισμένος αυτός μισθός θα επαναξιολογηθεί σε ένα χρόνο, και θα ανανεώνεται κάθε δύο χρόνια, δίνει στους εργαζόμενους ένα στόχο μάχης.
Για αυτό χρειάζεται αγώνας και οργάνωση και η απαίτηση από τις συντεχνίες να εκφράζουν τις απόψεις και τις ανάγκες των εργαζομένων και όχι να υποχωρούν στις πιέσεις των εργοδοτών και τους κράτους.
Είναι απαραίτητο να γίνει μια νέα αρχή με αγώνες για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων όλων των εργαζομένων: για ΕΠΑΡΚΗ μισθοδοσία, για αυτόματη συμπερίληψη όλων κάτω από τις εργασιακές συμβάσεις, κατάργηση των προσωπικών συμβολαίων που αποτρέπουν στους εργαζόμενους να συνδικαλιστούν και για αναβάθμιση όλων των ωφελημάτων όπως είναι το Ταμείο Προνοίας, η επαναφορά των αργιών και του δικαιώματος υπερωριών, της άδειας ασθενείας χωρίς τη μείωση τους εισοδήματος, την άδεια μητρότητας και πολλά άλλα.
