Δώρος Μιχαήλ,
Νέα Διεθνιστική Αριστερά – ΝΕΔΑ,
αδελφή οργάνωση του «Ξ» στην Κύπρο
Η αποχώρηση της ελληνοκυπριακής πλευράς από τις δικοινοτικές συνομιλίες στις 7/10, φαίνεται να έχει εγκλωβίσει την κυβέρνηση Αναστασιάδη, αλλά και όλα τα κόμματα που τη στήριξαν ομόφωνα, σε μια αδιέξοδη πολιτική, που μεταθέτει επ’ αόριστον τις όποιες πιθανότητες για διευθέτηση του Κυπριακού, που παραμένει άλυτο για περισσότερο από μισό αιώνα.
Η αποχώρηση έγινε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις προσπάθειες της τουρκικής κυβέρνησης να υπονομεύσει τις έρευνες για εξεύρεση υδρογονανθράκων στα ανοιχτά της Κύπρου, αφού δέσμευσε με «οδηγία προς ναυτιλλομένους» θαλάσσια περιοχή της Κυπριακής ΑΟΖ, νοτίως της Λάρνακας, όπου διεξάγονται έρευνες από την ιταλο-κορεατική κοινοπραξία ΕΝΙ-KOGAS. Μάλιστα η τουρκική πλευρά κάνει λόγο, όχι απλώς για έρευνες του σεισμογραφικού Barbaros, αλλά και για πιθανή μεταφορά πλατφόρμας, ενώ παράλληλα υποστηρίζει στρατιωτικά την κίνησή της με τη φρεγάτα Gelibolu, η οποία παρακολουθεί από απόσταση πέντε μιλίων τις εργασίες του πλοίου-γεωτρύπανου «Saipem 10000», που διενεργεί για λογαριασμό της ΕΝΙ-Kogas γεώτρηση στο κοίτασμα «Ονασαγόρας» του θαλάσσιου τεμαχίου 9 της κυπριακής ΑΟΖ.
Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που η τουρκική κυβέρνηση προβαίνει σε ανάλογες ενέργειες: Το 2011 είχε στείλει και πάλι φρεγάτες για να παρενοχλήσουν τα γεωτρύπανα της (αμερικανικών συμφερόντων) Noble Energy στο τεμάχιο 12 – στο κοίτασμα «Αφροδίτη».
Η Κυπριακή κυβέρνηση αποχώρησε από τις συνομιλίες καταγγέλλοντας «παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και της διεθνούς Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας», ενώ το Συμβούλιο Αρχηγών (των Ε/Κ κοινοβουλευτικών κομμάτων) «καλεί την ευρωπαϊκή και τη διεθνή κοινότητα να απαντήσουν και να αντιδράσουν στην προκλητική τουρκική συμπεριφορά».
Η μόνη διαφοροποίηση της ηγεσίας του ΑΚΕΛ αφορά στη «μονοδιάστατη» εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης και την κάλεσε να προωθήσει τις σχέσεις με τη Ρωσία όσον αφορά στις προσπάθειες λύσης για το Κυπριακό.
Ρωσία και ΗΠΑ δεν… «ανταποκρίνονται»
Ωστόσο οι αντιδράσεις τόσο από τη Ρωσία, αλλά και από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ήταν πολύ χλιαρές και περιορίστηκαν σε διπλωματικές υποδείξεις για «αποφυγή εντάσεων».
Η τοποθέτηση των ΗΠΑ είναι πράγματι ηχηρό χαστούκι για την κυβέρνηση Αναστασιάδη, αφού επένδυσε τα πάντα στη δήθεν αλλαγή της αμερικάνικης πολιτικής, για δήθεν μετατροπή της Κύπρου σε σημαντικό «εταίρο» των ΗΠΑ, γεγονός που κορυφώθηκε με την πρόσφατη επίσκεψη του Αντιπροέδρου Μπάιντεν στην Κύπρο.
Οι σχέσεις Κύπρου – Ρωσίας περνούν όντως μια δύσκολη φάση, λόγω του κουρέματος των ρωσικών καταθέσεων το 2013, τις προθέσεις της κυβέρνησης Αναστασιάδη για ένταξη στο «Μηχανισμό για την Ειρήνη», ακόμα και στο ΝΑΤΟ και, πιο πρόσφατα, από τη συμπαράταξη της Κύπρου στην επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ στη Ρωσία με αφορμή το Ουκρανικό.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι η απαγόρευση εισόδου στην Κύπρο στον πρώην Πρέσβη της Ρωσίας και «μεγάλου φίλου της Κύπρου» Μουράτοφ, με οδηγίες της ΕΕ.
Το… «μήνυμα» προς την Άγκυρα…
Σε μια άλλη αντίδραση, υπογράφηκε στις 13/10 συμφωνία για την ενοποίηση των θαλάσσιων χώρων έρευνας και διάσωσης Ελλάδας και Κύπρου. Η συμφωνία παρουσιάστηκε ως «μια πρώτη έμπρακτη απάντηση των δύο χωρών στις προκλήσεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ» και αποτελεί, σύμφωνα με τον ΥΠΕΞ «ένα σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα». Η αδυναμία επιβολής ουσιαστικών μέτρων για αντιμετώπιση των προκλήσεων, φαίνεται καθαρά από την πιο πάνω ενέργεια:
Πίσω από τις τυμπανοκρουσίες και τις φανφάρες βρίσκεται μια άκακη συμφωνία για έρευνα και διάσωση, που δεν αποτελεί καν οριοθέτηση ΑΟΖ, όπως έγινε με Ισραήλ, Αίγυπτο και Λίβανο και δεν έχει καμία στρατιωτική αξία.
Για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται πως δεν μπορούν να λύσουν το «Εθνικό»
Η κρίση αυτή αναδεικνύει για μια ακόμα φορά την αδυναμία των άρχουσων τάξεων στις χώρες που πρωταγωνιστούν στο Κυπριακό να φτάσουν έστω σε ένα αμοιβαία αποδεκτό διακανονισμό του εθνικού ζητήματος, πόσο μάλλον σε λύση, λόγω των συγκρουόμενων συμφερόντων τους.
Το τουρκικό κατεστημένο, για δεκαετίες ένας από τους καλύτερους σύμμαχους των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών (μαζί με το Ισραήλ) όχι μόνο αρνείται να τους εξυπηρετήσει εναντίον των Τζιχαντιστών και να βοηθήσει στην υπεράσπιση της πόλης Κομπάνι, αλλά, έχοντας δική της ατζέντα – ανατροπή Άσσαντ, αποδυνάμωση Κουρδικής αντίστασης κλπ – φτάνει στο σημείο να σπάει την εκεχειρία και να βομβαρδίζει θέσεις του ΠΚΚ στην Τουρκία.
Οι Αμερικάνοι ιμπεριαλιστές «αναβάθμισαν» την Κύπρο μετά την ανακάλυψη υδρογονανθράκων, όχι όμως στο βαθμό που θα ρισκάρουν να στεναχωρήσουν τον –παρ’ όλα τα πιο πάνω– μεγάλο τους σύμμαχο.
Το ίδιο ισχύει σε μεγάλο βαθμό για την ΕΕ, που ορέγεται τη μεγάλη αγορά των 75 εκατομμυρίων της Τουρκίας όχι όμως και τον «κίνδυνο» να κατακλύσουν την Ευρώπη εκατομμύρια Τούρκοι εργάτες κι έτσι την κρατούν σε απόσταση ασφαλείας από την ένταξη στην ΕΕ. Η ΕΕ ορέγεται τους υδρογονάνθρακες της Κύπρου, αλλά ελπίζει να τους αποκτήσει χωρίς σύγκρουση με το τουρκικό κατεστημένο.
Η ελληνική άρχουσα τάξη, βυθισμένη στα δικά της προβλήματα, αρκείται σε συμβολικές κινήσεις.
Η ε/κυπριακή άρχουσα τάξη, γνωρίζοντας πολύ καλά (λόγω και της οδυνηρής εμπειρίας της εισβολής του ’74) πως δεν μπορεί να τα βάλει με την «υπερδύναμη» που λέγεται Τουρκία, αρκούνται στη διπλωματία του «μόνου αναγνωρισμένου κράτους, μέλους της ΕΕ» και στο «διεθνές δίκαιο», η δε αντιπολίτευση προβαίνει καθημερινά σε ένα θέατρο πλειοδοσίας στον παληκαρισμό, ποιος θα είναι ο πιο σκληρός προς την Τουρκία (τζάμπα μάγκες δηλαδή) ενώ το μόνο που προτείνουν είναι ακόμα περισσότερες καταγγελίες, ακόμα πιο πολλές επιστολές, ακόμα πιο πολλές αντιπροσωπείες στο εξωτερικό για να «πείσουμε» δήθεν «τον διεθνή παράγοντα».
Αποκαλυπτικές δημοσκοπήσεις
Δεν είναι τυχαίο που πρόσφατες δημοσκοπήσεις τοποθετούν το Κυπριακό, από πρώτο παλιότερα, σε τελευταίο, σήμερα, ζήτημα που απασχολεί τον κυπριακό λαό.
Ωστόσο, το Εθνικό Ζήτημα, είναι σημαντικό για την εργατική τάξη για πολλούς λόγους: Σήμερα η προοπτική πολεμικής σύρραξης μπορεί να είναι απομακρυσμένη, λόγω του ότι η Τουρκία έχει πιο σημαντικά προβλήματα να αντιμετωπίσει – όπως Κουρδικό, Άσαντ, Τζιχαντιστές – ενώ έχει μετατραπεί και σε σημαντικό παίχτη στην παγκόσμια οικονομία και έχει πολλά να χάσει αν εμπλακεί σε πολεμικές περιπέτειες στην Κύπρο.
Όμως, όσο παραμένει άλυτο το Εθνικό Ζήτημα, θα χρησιμοποιείται για διάσπαση της εργατικής τάξης και φρενάρισμα των ταξικών αγώνων (όχι μόνο στη Νότια και Β. Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα και την Τουρκία) χωρίς να αποκλείεται με αφορμή κάποια όξυνση των αδιεξόδων και της κρίσης, οι αστοί να καταφύγουν και στην ένοπλη σύγκρουση.
Ούτε καν «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης»
Στο μεταξύ, ενώ δεν αποκλείεται οι εκπρόσωποι της άρχουσας τάξης να τα βρουν σε κάποια φάση μέσα από κάποιες διπλωματικές μανούβρες, και να συνεχίσουν τις συνομιλίες, τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (άνοιγμα Βαρωσίων κλπ) που διατυμπάνιζε η κυβέρνηση Αναστασιάδη, οι Αμερικάνοι και άλλοι, φαντάζουν επιστημονική φαντασία ενώ απομακρύνονται οι πιθανότητες για σύντομη διευθέτηση.
Και η παραδοσιακή Αριστερά στον κόσμο της…
Το ζήτημα κλειδί είναι τι ρόλο μπορεί να παίξει η Αριστερά. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως γίνεται για δεκαετίες, οι ηγεσίες του ΑΚΕΛ στη νότια Κύπρο και του αντίστοιχου CTP στη βόρεια, απλώς συμπαρατάσσονται με την «εθνική» τους, ντόπια αστική τάξη, χωρίς καμιά ανεξάρτητη ταξική πολιτική κατεύθυνση!
Στην περίπτωση των υδρογονανθράκων, οι υποσχέσεις των Ε/κ αστών ότι τα έσοδα από το φυσικό αέριο (που δεν προβλέπονται πριν το τέλος της δεκαετίας) «θα ανήκουν αναλογικά σε όλους τους Κυπρίους» δεν πείθουν τις Τ/κ μάζες. Τα σκάνδαλα, η διαφθορά και οι εν γένει ολέθριες πολιτικές που καταστρέψαν την κυπριακή οικονομία (το μεγάλο «οικονομικό θαύμα» του παρελθόντος…) δεν πείθουν ούτε τους Ε/κ ότι δεν θα πλουτίσουν απλώς οι πολυεθνικές και τα ντόπια λαμόγια από το φυσικό αέριο χωρίς οι εργαζόμενοι, Ε/κ και Τ/κ, να κερδίσουν οτιδήποτε.
Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, προβάλλει επιτακτικά η ανάγκη για μια νέα, ανεξάρτητη από τους χρεοκοπημένους εκπροσώπους του κεφαλαίου, ταξική-εργατική πολιτική στο Κυπριακό, που θα ενώνει Ε/κ και Τ/κ, Έλληνες και Τούρκους εργαζόμενους στον κοινό αγώνα για ενοποίηση της Κύπρου και αντιμετώπιση των άλλων, κοινών, σοβαρών προβλημάτων όπως είναι η ανεργία, η λιτότητα, η φτώχεια. Στο κοινό μέτωπο Ε/κ και Τ/κ εργαζομένων προεξέχουσα θέση θα έχει ασφαλώς η συνεκμετάλλευση του φυσικού αερίου, που πρέπει να περάσει στην κοινωνία μέσα από την κρατικοποίηση κάτω από συνθήκες εργατικού και κοινωνικού ελέγχου και διαχείρισης.
Η υιοθέτηση αυτής της πολιτικής δεν πρόκειται ποτέ να προέλθει από τα παραδοσιακά κόμματα της Αριστεράς, αλλά από μια νέα Αριστερά απαλλαγμένη από τα λάθη και τις προδοσίες του παρελθόντος.
