Ανταπόκριση από το κυπριακό τμήμα της CWI
Ξεκίνησε στα τέλη Σεπτεμβρίου ο δεύτερος γύρος των συνομιλιών ανάμεσα στους Χριστόφια και Ταλάτ στην Κύπρο. Από διάφορα δημοσιεύματα του καθημερινού τύπου εμφανίζεται αισιοδοξία ως προς την επίλυση του προβλήματος. Είναι όμως απορίας άξιο από πού αντλούν αυτή την αισιοδοξία. Η εικόνα η οποία υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι ότι υπάρχει διαφωνία σε όλα τα βασικά ζητήματα. Δεν αμφισβητούμε ότι μπορεί να υπάρχει συμφωνία σε εκατοντάδες ή χιλιάδες μικρά ή δευτερεύοντα θέματα, όμως στο αν θα υπάρξει τελικά «λύση» εξαρτάται από συμφωνία στα κεντρικά ζητήματα.
Τα κεντρικά ζητήματα αφορούν τελικά στο θέμα του ποιος ασκεί εξουσία στο νησί, και πιο συγκεκριμένα το ποιος ελέγχει το βόρειο τμήμα το οποίο αυτή τη στιγμή ελέγχεται από την τουρκική πλευρά (τουρκική και τουρκοκυπριακή άρχουσα τάξη και κυβερνήσεις).
Που διαφωνούν
Μερικά από τα βασικά σημεία διαφωνίας είναι τα ακόλουθα:
1. Οι αρμοδιότητες της ομοσπονδιακής (δηλ. κεντρικής) κυβέρνησης. Οι αρμοδιότητες αυτές αφορούν την οικονομική πολιτική, την άμυνα και την εξωτερική πολιτική.
2. Η τ/κ πλευρά ζητά η κεντρική τράπεζα της Κύπρου να μην έχει καθοριστικό ρόλο στο βόρειο τμήμα του νησιού, το οποίο θα τελεί υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, αλλά να υπάρχει αυτόνομο παράρτημα της κεντρικής τράπεζας στον βορρά. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούν να εφαρμόζονται διαφορετικές οικονομικές πολιτικές στην μία και την άλλη πλευρά, σημαίνει ότι η κεντρική ομοσπονδιακή κυβέρνηση του μελλοντικού (υποτιθέμενου) κυπριακού κράτους δεν θα μπορεί να εφαρμόζει ενιαία οικονομικά / νομισματική / δημοσιονομική πολιτική.
3. Η τ/κ πλευρά θέλει τα δύο συνιστώντα κράτη που θα αποτελούν το μελλοντικό (υποτιθέμενο) κυπριακό κράτος να μπορούν να έχουν δική τους ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. Με άλλα λόγια δεν θα μπορεί να υπάρχει ενιαία εξωτερική πολιτική.
4. Στο θέμα της άμυνας, η τ/κ πλευρά θεωρεί αδιαπραγμάτευτες τις εγγυήσεις της Τουρκίας. Από την άλλη η ε/κ πλευρά δεν μπορεί να αποδεχτεί με κανένα τρόπο το μονομερές δικαίωμα της Τουρκίας να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της Κύπρου.
5. Στο θέμα της νομοθεσίας, η τ/κ πλευρά απαιτεί να υπάρχει η ανεξάρτητη νομοθεσία του τουρκοκυπριακού τμήματος η οποία να είναι ισότιμη με τη νομοθεσία του ομοσπονδιακού κράτους. Με άλλα λόγια δεν θα μπορούν να ισχύουν οι νόμοι της κυπριακής ομοσπονδίας στο σύνολο του νησιού το νότιο και το βόρειο μέρος της θα μπορούν να έχουν τους δικούς τους διαφορετικούς νόμους.
6. Η ε/κ πλευρά διεκδικεί τμήματα του βόρειου μέρους του νησιού, πέρα από τα εδάφη που θα της επιστραφούν (πχ η Αμμόχωστος) να αποτελούν ε/κ θύλακες – όπως είναι η Καρπασία και άλλες 2-3 περιοχές. Η τ/κ πλευρά το αρνείται επίμονα και θέλει ενιαία γεωγραφικά βόρεια Κύπρο υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, χωρίς σημαντικές συγκεντρώσεις πληθυσμών ελληνοκυπρίων στο έδαφος της οι οποίοι να υπάγονται στο ε/κ συστατικό κράτος.
7. Επίσης η τ/κ πλευρά δεν είναι διατεθειμένη να αποδεχτεί ελευθερία κίνησης των κεφαλαίων, ελευθερία απόκτησης περιουσίας και ελευθερία εγκατάστασης.
8. Όλα αυτά έρχονται σε αντίθεση με τις αρχές της Ε.Ε. – αυτό που έχει καθιερωθεί να ονομάζεται, "ευρωπαϊκό κεκτημένο". Η τ/κ πλευρά ζητεί μόνιμη εξαίρεση από το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αυτό είναι κάτι που ελληνοκυπριακή πλευρά δεν μπορεί να αποδεχτεί.
9. Ανάλογες μεγάλες διαφορές υπάρχουν και στα θέματα των εποίκων και της παρουσίας στρατευμάτων. Η ε/κ πλευρά υποστηρίζει αποστρατικοποίηση του νησιού πράγμα που η τ/κ αποκλείει,και προτείνει να μην παραμείνουν πάνω από 50.000 εποίκων, αριθμό που η τ/κ πλευρά θεωρεί εξωφρενικά χαμηλό.
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να δει κανείς πώς μπορεί να υπάρξει συμφωνία σε αυτές τις θεμελιακές αντιθέσεις. Γιατί δεν αφορούν στο αν τα εδάφη που θα επιστραφούν στους Ελληνοκύπριους θα είναι 1-2% λιγότερο ή περισσότερο. Ούτε αφορούν στο αν οι πρόσφυγες που θα επιστρέψουν στα σπίτια τους θα είναι 1-2 % λιγότεροι ή περισσότεροι. Αν οι διαφωνίες ήταν σε αυτό το επίπεδο ο συμβιβασμός θα ήταν σχετικά εύκολος.
Όμως οι διαφορές που υπάρχουν αυτή τη στιγμή αγγίζουν την ουσία του κυπριακού προβλήματος. Αυτό αφορά το θέμα του ποιος ασκεί εξουσία στο βόρειο τμήμα του νησιού. Αυτό που στην ουσία ζητεί η "τουρκική πλευρά" είναι οι Ελληνοκύπριοι να μην έχουν ουσιαστικό λόγο στην διοίκηση της Βόρειας Κύπρου. Σ’ αυτό το κράτος θα "λύνουν και θα δένουν", η τ/κ και τουρκική άρχουσα τάξη. Αν γίνουν αποδεκτές οι απαιτήσεις της τ/κ πλευράς θα ισοδυναμούν στην πράξη με δύο ανεξάρτητα κράτη. Αν δεν γίνουν αποδεκτές τότε θα εδραιωθεί η διχοτόμηση που υπάρχει ήδη σήμερα και θα επιταχυνθεί η διαδικασία αναγνώρισης της βόρειας Κύπρου, πράγμα που στην πράξη σημαίνει και πάλι δύο ανεξάρτητα κράτη.
Η εικόνα εμφανίζεται πολύ απαισιόδοξη. Μετά από 35 χρόνια διαπραγματεύσεων οι διαφορές παραμένουν ουσιαστικά οι ίδιες. Αυτό επιβεβαιώνει τη θέση στην οποία επιμένουμε εδώ και πολλά χρόνια ότι στη βάση του καπιταλισμού δεν μπορεί να υπάρξει λύση που να ενώνει τις δύο κοινότητες του νησιού, ε/κ και τ/κ.
Λύση μπορεί να υπάρξει μόνο μέσα από τους κοινούς αγώνες των ε/κ και τ/κ εργαζομένων και λαϊκών στρωμάτων, που δεν έχουν τίποτα να μοιράσουν μεταξύ τους, ενάντια στις άρχουσες τάξεις που ανταγωνίζονται για κυριαρχία, ενάντια στους εθνικιστές και τις μητέρες πατρίδες, κι ενάντια στις διαρκείς παρεμβάσεις των ιμπεριαλιστών.
