Από τα τέλη Απρίλη, η Κολομβία σείεται από μαζικές διαδηλώσεις και απεργιακές κινητοποιήσεις που λαμβάνουν χώρα σε δεκάδες πόλεις. Από τις 28 Απριλίου, ημέρα γενικής απεργίας στην Κολομβία, μέχρι και το Σάββατο 8 Μαΐου, οι συγκρούσεις ανάμεσα στην αστυνομία και τους διαδηλωτές έχουν αφήσει πίσω τους 37 νεκρούς, 359 αγνοούμενους και εκατοντάδες τραυματισμούς και συλλήψεις.
Το κίνημα έχει ήδη πετύχει μια πρώτη νίκη, καθώς ήδη από τις πρώτες μέρες των μαζικών κινητοποιήσεων η κυβέρνηση του Ιβάν Ντούκε του ακροδεξιού κόμματος Centro Democrático (Δημοκρατικό Κέντρο) απέσυρε τη φορολογική μεταρρύθμιση που αποτέλεσε την αφορμή για να βγει ο κόσμος στους δρόμους, ενώ ο Υπουργός Οικονομικών, Α. Καρασκίλια, αναγκάστηκε να παραιτηθεί.
Παρόλα αυτά, η ακραία ανισότητα, η μαζική ανεργία στη νεολαία, η φτώχεια και η καταστολή συνεχίζουν να πυροδοτούν μεγάλες διαδηλώσεις. O κόσμος αντιλαμβάνεται πως η κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι υποχρεώθηκε να πάρει το μέτρο πίσω, θα το επαναφέρει με την πρώτη ευκαιρία. Η απάντηση της κυβέρνησης στις μαζικές διαμαρτυρίες είναι η ακραία καταστολή και οι δολοφονίες διαδηλωτών, αποκαλώντας τους ανθρώπους που διαμαρτύρονται «βάνδαλους» και «τρομοκράτες».
Η φορολογική μεταρρύθμιση
Η κοινωνία της Κολομβίας βρίσκεται αντιμέτωπη με ακραίες ανισότητες, φτώχεια και ανεργία. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν η προσπάθεια της κυβέρνησης να περάσει ένα νέο φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο είχε στόχο να αυξηθούν τα συνολικά έσοδα του κράτους από τη φορολογία των πολιτών, προκειμένου να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα που διογκώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Αυτό που επί της ουσίας προσπαθεί να κάνει η κυβέρνηση, είναι να αναγκάσει τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα να πληρώσουν για την πενιχρή βοήθεια που μοίρασε στα πιο ευάλωτα στρώματα της κοινωνίας κατά τη διάρκεια των λοκντάουν του προηγούμενου διαστήματος.
Σύμφωνα με τα μέτρα που προς το παρόν έχουν παγώσει, θα μειώνονταν δραστικά το αφορολόγητο όριο, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η φτώχεια και οι ανισότητες. Συγκεκριμένα, το αφορολόγητο όριο θα έπεφτε στα 690 από τα 940 δολάρια τον μήνα (περίπου δηλαδή στα 570 από τα 780 ευρώ) ενώ ταυτόχρονα τα μέτρα πρόβλεπαν μεγάλη άνοδο των έμμεσων φόρων σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης όπως τα αυγά και το κοτόπουλο.
Τα μέτρα αυτά ήρθαν να προστεθούν στις επιθέσεις που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια στα εργασιακά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα της κοινωνίας, προκαλώντας ακόμη περισσότερο την οργή και την αγανάκτησή της.
Φτώχεια, ανεργία, πανδημία
Στην Κολομβία, οι εργαζόμενοι που δουλεύουν «μαύρα», χωρίς ασφαλιστικά ή εργασιακά δικαιώματα, αποτελούν περίπου το μισό του εργατικού δυναμικού της χώρας. Η επίσημη ανεργία τον περασμένο Μάρτη βρισκόταν στο 14,2%, ενώ συνολικά υπολογίζεται ότι το 42,5% του πληθυσμού της χώρας ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Όλα αυτά τη στιγμή που η Κολομβία βρίσκεται από οικονομική σκοπιά στη χειρότερη φάση της εδώ και δεκαετίες, σαν αποτέλεσμα της πανδημίας του κορονοϊού.
Την ίδια ώρα, τα περιοριστικά μέτρα που έχουν παρθεί για την προστασία από την πανδημία, δεν έχουν φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα. Μέχρι στιγμής, στην Κολομβία των 50 εκατομμυρίων κατοίκων, τα επίσημα καταγεγραμμένα κρούσματα πλησιάζουν τα τρία εκατομμύρια και πάνω από 77.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει από covid19.
Ως προς την πορεία των εμβολιασμών η χώρα βρίσκεται στην τελευταία θέση στην ήπειρο, καθώς στα τέλη του Απρίλη μόλις 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν πλήρως εμβολιασμένοι, ενώ συνολικά είχαν γίνει 4 εκατομμύρια εμβολιασμοί.
Η καταστολή ρίχνει λάδι στη φωτιά
Μέσα στις πρώτες δέκα μέρες των κινητοποιήσεων, από τις 28/4 ως τις 7/5, καταγράφηκαν συνολικά 1.773 περιστατικά αστυνομικής βίας. Ανάμεσα σε άλλα, η αστυνομία πυροβολεί διαδηλωτές, άλλοτε με πλαστικές και άλλοτε με πραγματικές σφαίρες, ενώ η χρήση χημικών και αντλιών νερού είναι μέρος της καθημερινότητας.
Όσο εντείνεται η καταστολή και η βία ενάντια στο κίνημα, τόσο περισσότερο εξαγριώνει τον κόσμο. Το αίτημα για τερματισμό της καταστολής συνδυάζεται έτσι με την οριστική απόσυρση του φορολογικού νομοσχεδίου και την ανατροπή των επιθέσεων στα εργασιακά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα που έχουν περάσει τα τελευταία χρόνια.
Ιθαγενείς και αγροτικοί πληθυσμοί
Σημαντική για το κίνημα είναι και η συμμετοχή ιθαγενικών και αγροτικών πληθυσμών, καθώς τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, αποτελούν τα πιο καταπιεσμένα στρώματα της κοινωνίας της Κολομβίας (όπως ισχύει εξάλλου για το σύνολο της Λατινικής Αμερικής). Οι ιθαγενείς της Κολομβίας βρίσκονται στο στόχαστρο των επιθέσεων της αστυνομίας και ακροδεξιών παραστρατιωτικών οργανώσεων, ενώ βιώνουν τη φτώχεια και τις επιπτώσεις της πανδημίας ακόμη σκληρότερα σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων, ιθαγενείς διαδηλωτές έριξαν το άγαλμα του Ισπανού Σεμπαστιάν ντι Μπελαλκάσαρ, ενός από τους πιο μισητούς εκπροσώπους των αποικιοκρατών, των οποίων οι απόγονοι, όπως συνηθίζουν να λένε οι ιθαγενείς, είναι υπεύθυνοι για την ανισότητα, τη φτώχεια και τις διακρίσεις που βιώνουν.
Άλλο ένα κίνημα – παράδειγμα αποφασιστικότητας
Τα τελευταία χρόνια στη Λατινική Αμερική έχουν αναπτυχθεί μερικά από τα πιο μαχητικά και αποφασιστικά κινήματα σε ολόκληρο τον κόσμο. Από το κίνημα ενάντια στα μέτρα λιτότητας της κυβέρνησης του Εκουαδόρ, μέχρι τις μεγάλες κινητοποιήσεις και το δημοψήφισμα για την ανατροπή του Συντάγματος του Πινοσέτ στη Χιλή και σήμερα το μαζικό κύμα διαδηλώσεων και απεργιακών κινητοποιήσεων στην Κολομβία, οι αγωνιζόμενες κοινωνίες της ηπείρου επιδεικνύουν τη δύναμη και την αποφασιστικότητά τους. Συχνά δε, καταφέρνουν να τρέψουν τις κυβερνήσεις και τους καπιταλιστές σε υποχώρηση και να πετύχουν σημαντικές νίκες.
Καμία από αυτές τις νίκες όμως δεν πρόκειται να είναι μόνιμη, όσο οι συγκεκριμένες χώρες, αλλά και ο υπόλοιπος πλανήτης εξακολουθεί να κινείται εντός του συστήματος των ανισοτήτων και της εκμετάλλευσης. Μέχρι την οριστική ανατροπή του καπιταλισμού, κάθε νίκη δεν θα αποτελεί παρά μια προσωρινή ανάσα, όσο σημαντική κι αν είναι αυτή.
