Κίνημα στις ΗΠΑ;
Αν πριν από λίγο καιρό μιλούσαμε για ένα κίνημα στις ΗΠΑ, πολλοί θα γελούσαν και θα αναπαρήγαγαν τετριμμένα επιχειρήματα για τα «αλλοτριωμένα Αμερικανάκια» που κάθονται όλη τη μέρα μπροστά από μια τηλεόραση. Όμως η πραγματικότητα δείχνει ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Από το 2007 και το ξέσπασμα της κρίσης έχουν αναπτυχθεί σημαντικοί αγώνες στις ΗΠΑ, όπως τα αντιπολεμικά συλλαλητήρια του 2007, οι μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στη λιτότητα και την ανεργία, οι καταλήψεις εργοστασίων το 2008 και, το πιο πρόσφατο, στις αρχές του 2010, η έφοδος και η κατάληψη του τοπικού Κοινοβουλίου στην πολιτεία του Ουισκόνσιν από οργισμένους εργαζόμενους τους δημοσίου, που διαμαρτύρονταν ενάντια στις αντεργατικές περικοπές.
Οι τεράστιες ταξικές ανισότητες αιτία της οργής
Το κίνημα «Occupy Wall Street» («Καταλαμβάνουμε τη Γουόλ Στριτ» – την οδό στην οποία βρίσκεται το χρηματιστήριο της Ν. Υόρκης) μετράει ήδη ένα μήνα και δείχνει ότι η αντίσταση του αμερικάνικου λαού είναι δυναμική και μαζική.
Και πως θα μπορούσε να μην είναι άλλωστε; Στη μητρόπολη του παγκόσμιου καπιταλισμού, οι ταξικές ανισότητες είναι πολύ έντονες. Το «αμερικανικό όνειρο» είναι πλέον ένα κακόγουστο αστείο. Η επίσημη ανεργία στη χώρα έχει εκτοξευτεί στο 9,1% (ανεργία μαζί με υποαπασχόληση πλησιάζουν το 25%) και το βιοτικό επίπεδο των Αμερικάνων πολιτών συμπιέζεται συνεχώς με το 15,1% (46,2 εκατομμύρια!!) να ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας1 και δεκάδες εκατομμύρια να τρέφονται με συσσίτια!
Από την άλλη το 1% των πλουσιότερων Αμερικάνων κατέχει το 40% του εθνικού πλούτου ενώ για το 80% το αντίστοιχο ποσοστό δεν υπερβαίνει το 7%! Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Τζόζεφ Στίγκλιτς, οι κοινωνικές ανισότητες στις ΗΠΑ οξύνονται διαρκώς, καθώς πριν από 25 χρόνια το 1% κατείχε «μόλις» το 33%2.
Επίσης, οι ΗΠΑ είναι η πέμπτη χώρα στον κόσμο όσο αφορά τις φορολογικές ελαφρύνσεις στο κεφάλαιο3 ενώ σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία του Κογκρέσου από το Δεκέμβρη του 2007 μέχρι τον Ιούλη του 2010 η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (η FED η οποία αποτελεί και κεντρικό στόχο των διαδηλωτών) έχει «διευκολύνει» τράπεζες και επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο με 16 τρις δολάρια!!
Η πορεία και η οργάνωση του κινήματος
Αυτοί ήταν οι λόγοι που πυροδότησαν το κίνημα των Αγανακτισμένων στις ΗΠΑ. Η πρωτοβουλία ανήκε στο εναλλακτικό περιοδικό Adbuster Media Foundation, στο οποίο από τον Ιούλη καλέστηκε συγκέντρωση για τον αποκλεισμό της Wall Street στις 17 Σεπτέμβρη.
Αρχικά δεν δόθηκε καμιά σημασία στην πρωτοβουλία. Τα ΜΜΕ την «έθαψαν» και όλοι πίστευαν ότι θα μαζευτούν κάποιοι «γραφικοί» τύποι, θα φωνάξουν και θα φύγουν. Ούτε γάτα ούτε ζημιά.
Όμως η συγκέντρωση αυτή ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να εκδηλωθεί η οργή των αμερικανικών λαϊκών στρωμάτων. Ήδη από τις πρώτες διαδηλώσεις η συμμετοχή ήταν μεγάλη. Στον αρχικό πυρήνα των διαδηλωτών, ο οποίος αποτελείτο από φοιτητές και νέους εργαζόμενους, προστέθηκαν και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Τα συνθήματά τους εκφράζουν τη δυσαρέσκεια για τις περικοπές, τη λιτότητα και την ανεργία την ίδια στιγμή που ο πλούτος συνεχίζει να συγκεντρώνεται στα χέρια αυτών που ευθύνονται για την κρίση. «Είμαστε το 99% και είναι το 1%» φωνάζουν και έχουν δίκιο. Αυτό που ζητάνε είναι να πληρώσουν την κρίση οι τράπεζες και οι μεγάλες επιχειρήσεις και να σταματήσει η σκανδαλώδης υποστήριξή τους από το κράτος την ίδια στιγμή που ισοπεδώνεται το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων. Το κίνημα εξαπλώνεται όχι μόνο σε άλλες πόλεις (ήδη παρόμοιες συγκεντρώσεις και καταλήψεις πλατειών έγιναν στη Βοστώνη, την Ουάσιγκτον και άλλες πόλεις) αλλά και ποιοτικά. Ήδη πολλά συνδικάτα έχουν εκφράσει τη συμπαράστασή τους στο κίνημα, όπως αυτό των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς της Νέας Υόρκης, η Ομοσπονδία των Καθηγητών κ.α. Η οργάνωση της κατειλημμένης πλατείας θυμίζει Ταχρίρ, Πουέρδα ντε Σολ και Σύνταγμα: λαϊκές συνελεύσεις, ομάδες εργασίας, κοκ, ενώ έχει εκδοθεί και η εφημερίδα του κινήματος, η Occupy Wall Street Journal, η οποία ήδη κυκλοφόρησε σε 50.000 αντίτυπα!
Καταστολή και προσπάθεια καπελώματος από τους αστούς
Φυσικά η μαζικότητα του κινήματος4 ανησύχησε την αστική τάξη της χώρας. Η απάντησή της ήταν διπλή. Από τη μια επιχειρεί να το καταστείλει με ωμή αστυνομική βία με αποκορύφωμα τις 700 (!!) συλλήψεις διαδηλωτών στη 1 Οκτώβρη, κι από την άλλη ο Ομπάμα, εντελώς υποκριτικά, δήλωνε την κατανόησή του για την αγανάκτηση που νιώθει ο κόσμος. Και δεν ήταν ο μόνος. Την «υποστήριξή» τους στο κίνημα έσπευσαν να καταθέσουν και δύο από τους μεγαλύτερους γκουρού του καπιταλισμού, ο Τζορτζ Σόρος και ο Πολ Κρούγκμαν! Ακόμα και ο πρόεδρος της Κεντρικής Ομσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) δήλωσε πως συμπαθεί το κίνημα.
Όμως το κόλπο είναι γνωστό και το είδαμε και στο ελληνικό κίνημα των πλατειών: οι αστοί και τα φερέφωνά τους προσπαθούν, μέσω μιας ψευτοστήριξης, να αμβλύνουν τις αιχμές του κινήματος, να το παρουσιάσουν ως «συμπαθητικό» και «ακίνδυνο», με τελικό στόχο να το ποδηγετήσουν και να το «ξεδοντιάσουν».
Κλιμάκωση: το κλειδί για τη νίκη
Μέχρι στιγμής το κίνημα δεν φαίνεται να πτοείται ούτε από την κρατική καταστολή ούτε από τους διάφορους «πεφωτισμένους» καλοθελητές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ό,τι έχει γίνει αυτό το μήνα αρκεί. Χρειάζονται βήματα κλιμάκωσης έτσι ώστε ο αγώνας αυτός να μην αποτελέσει απλά μια εκτόνωση της αγανάκτησης αλλά να έχει απτά αποτελέσματα. Η εμπειρία από τα κινήματα των αραβικών χωρών αλλά και από το ελληνικό κίνημα μπορεί να προσφέρει πολύτιμα συμπεράσματα: η κατάληψη των πλατειών ενώ είναι πολύ σημαντικό βήμα, έχει συγκεκριμένα όρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Αίγυπτο ο Μουμπάρακ αναγκάστηκε σε παραίτηση μόνο όταν στους εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές της πλατείας Ταχρίρ προστέθηκαν και οι μαζικές απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζομένων. Η απουσία μιας τέτοιας σύνδεσης από την άλλη στοίχισε στο ελληνικό κίνημα.
Η παρέμβαση της CWI
Η Σοσιαλιστική Εναλλακτική (Socialist Alternative) το τμήμα της CWI στις ΗΠΑ, παρεμβαίνει στο κίνημα και κάνει προτάσεις και για τις μορφές πάλης που πρέπει αυτό να ακολουθήσει και για τα αιτήματά του.
Συγκεκριμένα, η Σοσιαλιστική Εναλλακτική προτείνει σαν στόχο κλιμάκωσης μια «εβδομάδα δράσης», στις 16 με 23 Νοέμβρη, όταν και θα συζητηθεί στο Κογκρέσο πρόγραμμα περικοπών στις δημόσιες υπηρεσίες ύψους 1,5 τρις δολάρια. Σε αυτή την κατεύθυνση εξηγεί πως:
· Είναι σημαντική η ανάγκη να εξαπλωθεί το κίνημα στις γειτονιές, σε χώρους εργασίας, στα πανεπιστήμια και τα σχολεία μέσω μιας μαζικής εκστρατείας ενημέρωσης η οποία θα μπορούσε να συμπαρασύρει στον αγώνα μεγαλύτερα κομμάτια του πληθυσμού.
· Για να γίνει αυτό χρειάζεται το κίνημα να εμβαθύνει τα πολιτικά του χαρακτηριστικά, υιοθετώντας και προτάσσοντας συνολικότερα αιτήματα ενάντια στην ανεργία, τη διάλυση του κράτους πρόνοιας και τις υπέρογκες πολεμικές και αμυντικές δαπάνες, υπέρ της αύξησης της φορολόγησης του μεγάλου κεφαλαίου, της εθνικοποίησης των τραπεζών κάτω από εργατικό και κοινωνικό έλεγχο, ενός δημόσιου συστήματος παιδείας και υγείας αλλά και αιτήματα για συνδικαλιστικά και δημοκρατικά δικαιώματα.
Η ουσία του ζητήματος συμπυκνώνεται στο εξής σύνθημα: «Η Γουολ Στριτ έχει δύο πολιτικά κόμματα (τους Δημοκρατικούς και τους Ρεμπουπλικάνους), χρειαζόμαστε και ένα δικό μας!» – η ανάγκη, με άλλα λόγια, να χτιστεί μια μαζική ριζοσπαστική Αριστερά στις ΗΠΑ! Κι αυτό είναι κάτι παραπάνω από αναγκαίο, όχι μόνο για τις ΗΠΑ, αλλά για όλο τον κόσμο!
________________
