Πάνω από τις 400 έφτασαν οι καταλήψεις στα σχολεία στις αρχές Νοέμβρη δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για ένα ακόμα μεγάλο μαθητικό κίνημα. Κυβέρνηση, τηλεοράσεις και εισαγγελείς έπεσαν πάλι πάνω στους μαθητές και συκοφαντούσαν τις καταλήψεις ότι είναι υποκινούμενες.
Γιατί οι μαθητές μπήκαν σε καταλήψεις
Τα βασικά αιτήματα του κινήματος ήταν:
– η βάση του 10 που σπρώχνει χιλιάδες μαθητές στην ιδιωτική μεταλυκειακή εκπαίδευση,
– οι δαπάνες για την παιδεία που προβλέπονται ακόμα λιγότερες στον προϋπολογισμό του 2008,
– οι άθλιες κτιριακές εγκαταστάσεις και οι ελλείψεις σε καθηγητές και βιβλία, ιδιαίτερα σε ΕΠΑΛ – ΕΠΑΣ,
Πίσω από αυτά ταυτόχρονα βρισκόταν η γενικότερη δυσαρέσκεια των μαθητών για τη συνεχή πίεση που δέχονται από φροντιστήρια και διαβάσματα και για την έλλειψη ελεύθερου χρόνου.
Με λίγα λόγια, ακόμα και οι «καταλήψεις του χαβαλέ» είχαν από πίσω τους ένα σημαντικό πολιτικό περιεχόμενο: την ανάγκη των μαθητών να κερδίσουν λίγο ελεύθερο χρόνο για τον εαυτό τους.
Οι αδυναμίες του κινήματος
Το γεγονός ότι αυτές οι καταλήψεις δεν είχαν ένα μεγάλο κεντρικό αίτημα που να συσπειρώνει και να κινητοποιεί τον μαθητικό κόσμο έπαιξε ρόλο στο να μην έχουμε ένα μεγάλο κίνημα μαθητών, όπως άλλες χρονιές, καθώς επίσης και το ότι οι υπόλοιποι φορείς της παιδείας, φοιτητές και εκπαιδευτικοί, δεν βρίσκονταν σε παράλληλες κινητοποιήσεις.
Σε παλιότερα μαθητικά κινήματα, όπως του 91, του 93 και του 98 υπήρχαν συγκεκριμένοι αντιδραστικοί νόμοι από την πλευρά της κυβέρνησης. Και η αντίσταση ενάντια στην εφαρμογή των νόμων αυτών συσπείρωνε τους μαθητές γύρω από ένα – δύο μεγάλα κεντρικά αιτήματα, έδινε έναν ορατό στόχο στο κίνημα και την προοπτική για καταλήψεις διαρκείας. Φέτος κάτι τέτοιο δεν ίσχυσε. Και δεν υπήρξε ούτε ο περσινός αναβρασμός σε φοιτητές και εκπαιδευτικούς που θα μπορούσε να συμπαρασύρει τους μαθητές μέσα σε ένα γενικότερο εκπαιδευτικό κίνημα.
Η ΚΝΕ
Η ΚΝΕ, λόγω μεγέθους, ηγήθηκε και αυτού του αγώνα των μαθητών. Αξιοποίησε τις καταλήψεις, όσο μπορούσε, πολιτικά και μετά τις άφησε στην τύχη τους, πετώντας την ευθύνη για την υποχώρηση του κινήματος στα επιμέρους σχολεία.
Η τακτική της ΚΝΕ στο μαθητικό κίνημα ήταν η παλιά γνωστή τακτική του καπελώματος. «Συντονιστικά» που δεν παίρνουν αποφάσεις, εξαγγελίες πορειών στο όνομα των μαθητών μέσα από το Ριζοσπάστη, συνειδητή διάσπαση (ξεχωριστές συγκεντρώσεις και πορείες) του κινήματος των μαθητικών καταλήψεων από τις κινητοποιήσεις των φοιτητών και των εκπαιδευτικών.
Η σύσκεψη του ΣΑΣΑ στις 4 Νοέμβρη
Η διαδικασία του πρώτου ΣΑΣΑ (Συντονιστικό Αγώνα Σχολείων Αθήνας) που είναι δημιούργημα της ΚΝΕ, ήταν ενδεικτική ως προς αυτό. Το ΣΑΣΑ καλέστηκε στις 4 Νοέμβρη για να επικυρώσει την πορεία στις 9, που ο Ριζοσπάστης είχε ήδη αναγγείλει εβδομάδες πριν!
Η ηγεσία της ΚΝΕ ήθελε μια διαδικασία χωρίς προτάσεις, που ο κάθε μαθητής θα έλεγε τα προβλήματα του σχολείου του και που θα τελείωνε με την ανακοίνωση της απόφασης από το προεδρείο.
Και όταν εμφανίστηκαν μαθητές, από το Μαθητικό Ξεκίνημα και άλλες οργανώσεις, κάνοντας συγκεκριμένες προτάσεις και ζητώντας επίμονα να υπάρξει ψηφοφορία, η απάντηση των μελών της ΚΝΕ ήταν η γνωστή: γιουχαΐσματα, βρισιές, απειλές, συνθήματα όταν κάποιος λέει κάτι διαφορετικό για να μην ακουστεί, κατηγορίες για προβοκάτσια κλπ. Το «συντονιστικό» τελείωσε με την «απόφαση» του προεδρείου.
Σε νέο «συντονιστικό» που έγινε μετά την πορεία στις 9 Νοέμβρη, με παρουσία 70 περίπου ατόμων και διαδικασία 40 λεπτών, «αποφασίστηκε» η συμμετοχή των μαθητών στον πορεία του Πολυτεχνείου με προσυγκέντρωση στον ίδιο χώρο που θα είναι το ΚΚΕ.
Όσον αφορά τη συνέχιση ή μη των καταλήψεων και το τι κάνουμε από εδώ και πέρα, το ΣΑΣΑ είπε «τα σχολεία να αποφασίσουν», πετώντας την ευθύνη από πάνω του – στην ουσία άφηνε τις καταλήψεις χωρίς προοπτική, για να κλείσουν.
Υποσκάπτουν το κίνημα
Με αυτές τις μεθόδους η ΚΝΕ υποσκάπτει το ίδιο το κίνημα.
Γιατί οι μαθητές βρίσκονται μέσα σε ένα κίνημα χωρίς να αισθάνονται ότι το ελέγχουν, ότι παίρνουν μέρος στις διαδικασίες και τις αποφάσεις του, ότι μπορούν οι ίδιοι να το καθορίζουν.
Αυτό το γεγονός ενισχύει το απολίτικο κλίμα στις καταλήψεις, απογοητεύει τους πιο πρωτοπόρους μαθητές και παίζει αποφασιστικό ρόλο στον εκφυλισμό των καταλήψεων και τελικά στο κλείσιμό τους.
Χωρίς ένα πραγματικά δημοκρατικό συντονισμό, όπου οι μαθητές θα παίζουν τον πρώτο ρόλο και οι απόψεις του καθενός θα λαμβάνονται υπόψη και θα δοκιμάζονται δημοκρατικά μέσα στο κίνημα, δεν μπορεί να υπάρξει σοβαρή προοπτική για το μαθητικό κίνημα και προπάντων δεν μπορεί να υπάρξουν σοβαρές πιθανότητες για νικηφόρους αγώνες.
____________
