Του Κρίτωνα Γούζιου
Οι περισσότερες ανθρώπινες δραστηριότητες σήμερα βασίζονται στη χρήση ενέργειας, από την εργασία μας ως την ψυχαγωγία αλλά και τις καθημερινές ανάγκες διαβίωσης. Οι πηγές ενέργειας όμως που χρησιμοποιούμε κατά πόσο επηρεάζουν το περιβάλλον και κατά πόσο μας συμφέρουν οικονομικά;
Όπως όλοι γνωρίζουμε οι πηγές ενέργειας που χρησιμοποιούμε είναι τα ορυκτά καύσιμα, δηλαδή ο ορυκτός άνθρακας το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Με δεδομένο το σημερινό παγκόσμιο ρυθμό αύξησης της κατανάλωσης ενέργειας κατά 2% ετησίως θα αγγίξουμε το κρίσιμο όριο των 225 δις τόνων άνθρακα υπό μορφή πετρελαίου, ορυκτού άνθρακα και φυσικού αερίου σε 25-30 χρόνια περίπου. Οτιδήποτε πέρα αυτό το όριο θα επιφέρει ανεπανόρθωτες κλιματικές αλλαγές. Ως το 2100 εκτιμάται ότι θα καούν 1.415 τόνοι αν συνεχιστεί το σημερινό ενεργειακό μοντέλο. Τα γνωστά αποθέματα περιέχουν ακόμα 1.055 δισεκατομμύρια τόνους ενώ εκτιμάται από επιστήμονες ότι υπάρχουν ακόμα 4200 δις τόνοι, οπότε έχουμε πολύ δρόμο ακόμα. Βέβαια για να σταματήσουμε να βασιζόμαστε στο σημερινό ενεργειακό μοντέλο θα πρέπει να γίνει αντιπαράθεση με τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα του «λόμπι του άνθρακα», δηλαδή κυρίως των μεγάλων εταιρειών πετρελαίου.
Κάθε μέρα που χρησιμοποιούμε τα ορυκτά καύσιμα ως πηγές ενέργειας αυξάνονται οι συγκεντρώσεις διοξειδίου, μονοξειδίου του άνθρακα, μεθανίου και άλλων τοξικών (αέρια του θερμοκηπίου),με τις εξής συνέπειες: πρώτον η μέση θερμοκρασία του πλανήτη αναμένεται να αυξηθεί από 1,4 ως 5,8 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100. Δεύτερον, από την άνοδο της θερμοκρασίας θα λιώσουν οι πάγοι και η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει κατά 9-88cm. Τρίτον θα αυξηθούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα (πλημμύρες τυφώνες ξηρασίες). Τέταρτον χιλιάδες ζωικά και φυτικά είδη θα απειληθούν ευθέως από την αποσταθεροποίηση του κλίματος.
Οι λύσεις υπάρχουν και είναι η εξοικονόμηση και ορθολογική χρήση των ενεργειακών πόρων του πλανήτη και η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που μπορούν να αποτρέψουν τις κλιματικές αλλαγές. Σήμερα, η βιομηχανία των ορυκτών καυσίμων επιδοτείται με δισεκατομμύρια δολάρια και οι πετρελαϊκές εταιρίες αναζητούν διαρκώς νέα αποθέματα ορυκτών καυσίμων. Το συνολικό κόστος της παροχής δύο δισεκατοµμυρίων ανθρώπων µε ανανεώσιµες πηγές ενέργειας εκτιµάται ότι είναι μεταξύ 200 και 250 δισεκατοµµυρίων δολαρίων – ποσό που φαντάζει τεράστιο μέχρις ότου συγκριθεί µε το αντίστοιχο ποσό για την ανάπτυξη των τεχνολογιών που λειτουργούν µε ορυκτά καύσιµα. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) εκτιµά ότι 850 δισεκατοµµύρια δολάρια θα επενδυθούν σε «συµβατικούς» σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιµα μέσα στις δύο επόµενες δεκαετίες. Σ’ αυτό το ποσό προστίθενται περίπου 480 δισεκατοµµύρια δολάρια που θα ξοδευτούν από άτοµα σε αναπτυσσόµενες χώρες για χρήση αναξιόπιστων πηγών ενέργειας, όπως κηροζίνης και κεριών. Οι άλλες εφαρµογές ανανεώσιµων πηγών ενέργειας είναι κατά µέσο όρο φτηνότερες από τα φωτοβολταϊκά συστήµατα όταν υπάρχει το κατάλληλο αιολικό ή υδάτινο δυναµικό, οπότε και η καθαρή ενέργεια θα είναι ακόµα πιο οικονοµική σε αυτές τις περιπτώσεις.
Η εξάρτηση από εισαγόµενα ορυκτά καύσιµα είναι κάτι που οι φτωχότερες χώρες πληρώνουν πολύ ακριβά, διαθέτοντας τεράστια κεφάλαια, τα οποία θα μπορούσαν κάλλιστα να αξιοποιηθούν σε βασικά προγράµµατα υγείας και εκπαίδευσης. Για τους πιο φτωχούς λαούς, το κόστος του πετρελαίου και της κηροζίνης είναι συνήθως πολύ υψηλό και οι παροχές σπάνιες.
Στην Ελλάδα παραμένουμε πολύ πίσω αφού μόλις το 1% της χώρας τροφοδοτείται με ανανεώσιμες πηγές (2 αιολικά πάρκα στην Κρήτη).
Για να κάνει κάποιος ένα αιολικό πάρκο πρέπει να πάρει 37 διαφορετικές άδειες και να περιμένει περίπου 3 χρόνια για να εκδοθούν όλες ενώ η γραφειοκρατία για ένα διυλιστήριο πετρελαίου διαρκεί μόλις 6 μήνες. Εκτός των άλλων συνεχίζουμε να επεκτείνουμε το δίκτυο φυσικού αερίου που το μόνο διαφορετικό που έχει από το πετρέλαιο είναι η μικρότερη συγκέντρωση μονοξειδίου. Αντί λοιπόν να επενδυθούν χρήματα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που κοστίζουν λιγότερο και δεν χρειάζεται να εισάγουμε καύσιμα από άλλες χώρες αφήνουμε για ακόμα μια φορά το κέρδος να θριαμβεύσει!
