Στις 25 Σεπτέμβρη θα διεξαχθούν οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές στην Ιταλία μετά την παραίτηση του Μάριο Ντράγκι. Η αναγγελία των πρόωρων εκλογών έφερε ένα κλίμα αποσύνθεσης και αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού καθώς σημειώνονται σημαντικές διασπάσεις στα κόμματα του κατεστημένου.
Από τη μια ο Λουίτζι Ντι Μάιο, πρώην επικεφαλής του Κινήματος 5 Αστέρων και υπουργός Εξωτερικών, αποχώρησε με 60 βουλευτές και ίδρυσε το κόμμα «Impegno Civico» (Προσπάθεια Πολιτών). Από την άλλη, η Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, είδε να αποχωρούν τρεις υπουργοί και δυο βουλευτές καθώς θεωρούν ότι έχει αλλάξει η πολιτική τοποθέτηση του κόμματος και ότι υποκύπτει σε όλες τις πιέσεις της ακροδεξιάς.
Με λιγότερο από ένα μήνα να απομένει για τις εκλογές, η συμμαχία δεξιάς με ακροδεξιά -που αποτελείται από το ακροδεξιό κόμμα «Αδέλφια της Ιταλίας» με επικεφαλής την Τζόρτζια Μελόνι, την ακροδεξιά «Λέγκα» του Ματέο Σαλβίνι και τη Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι- προηγείται στις δημοσκοπήσεις, με τo ποσοστό να είναι στο 50%.
Στο αντίπαλο στρατόπεδο της κεντροαριστεράς, με επικεφαλής τον Ενρίκο Λέτα του Δημοκρατικού Κόμματος, τα ποσοστά αγγίζουν το 30%, ενώ το Κίνημα των 5 Αστέρων, που το 2018 είχε λάβει το 33% των ψήφων, βρίσκεται στο 10%.
Το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης στην Ιταλία κάτω από την ηγεσία της ακροδεξιάς Μελόνι, αποτελεί μια απειλή και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου όχι μόνο για το εργατικό και νεολαιίστικο κίνημα στην Ιταλία, αλλά και διεθνώς.
Το προφίλ της Τζ. Μελόνι
Η Μελόνι φροντίζει με οποιοδήποτε τρόπο να χτίσει ένα προφίλ διαφοροποίησης από το φασιστικό της παρελθόν και προσπαθεί να καθησυχάσει τους ψηφοφόρους και το ιταλικό κατεστημένο ότι δεν είναι μια «ακραία προσωπικότητα». Ισχυρίζεται ότι ο στόχος της είναι να διασφαλίσει τη σταθερότητα της Ιταλίας. Μέσα από το πρόγραμμα του συνασπισμού δεξιάς-ακροδεξιάς, υπόσχεται υποστήριξη στην ΕΕ παίρνοντας μάλιστα ανοιχτή θέση υπέρ της Ουκρανίας απέναντι στην εισβολή της Ρωσίας.
Σε συνέχεια της επιχείρησης καθησυχασμού, στις αρχές του Αυγούστου δημοσίευσε ένα βίντεο στα αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά υποστηρίζοντας ότι η ιταλική δεξιά «έχει παραδώσει τον φασισμό στην ιστορία».
Η Μελόνι ηγείται ενός κόμματος, το οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί ως εθνικιστικό. Τα «Αδέλφια της Ιταλίας» δεν έκρυψαν ότι είναι πολιτικοί απόγονοι του Ιταλικού Κοινωνικού Κινήματος (MSI) -ενός φασιστικού κόμματος που ιδρύθηκε το 1946 από υποστηρικτές του Μουσολίνι. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως τα «Αδέλφια της Ιταλίας» έχουν διατηρήσει την τρίχρωμη φλόγα του MSI στο λογότυπό τους και η έδρα των γραφείων του κόμματος βρίσκεται στην ίδια διεύθυνση όπου η MSI ίδρυσε τα γραφεία της το 1946, στη Via della Scrofa στο κέντρο της Ρώμης.
Η ίδια η Μελόνι μάλιστα, δεν είχε κρύψει στο παρελθόν τον θαυμασμό της για τον Μουσολίνι. Η εφημερίδα La Repubblica, δημοσίευσε ένα βίντεο με την 19χρονη τότε Μελόνι να δηλώνει:
«Πιστεύω ότι ο Μουσολίνι ήταν ένας καλός πολιτικός. Αυτό σημαίνει πως ό,τι έκανε, το έκανε για την Ιταλία. Αυτό δεν το βρίσκουμε στους πολιτικούς που είχαμε τα τελευταία 50 χρόνια»
Οι δηλώσεις που κάνει σήμερα η Μελόνι προσπαθώντας να αποτινάξει από πάνω της το φασιστικό της παρελθόν, είναι μια κίνηση τακτικής που ακολουθείται από την πλειοψηφία των ακροδεξιών όταν αυξάνεται η δημοτικότητα τους. Προσπαθούν να παρουσιαστούν ως πιο «μετριοπαθείς» προκειμένου να προσεγγίσουν ευρύτερα ακροατήρια.
Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια
Συχνά η Μελόνι στις ομιλίες τις αναφέρει ότι
«είμαι γυναίκα, είμαι μητέρα, είμαι Ιταλίδα, είμαι χριστιανή και δεν θα μου το αφαιρέσετε αυτό».
Στην ουσία πρόκειται για τους βασικούς πυλώνες της πολιτικής της ατζέντας, δηλαδή το «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια». Παράλληλα εστιάζει και στην αντιμεταναστευτική πολιτική, δηλώνοντας πως τα μεταναστευτικά κύματα καταστρέφουν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Πρότεινε ακόμα και «ναυτικό αποκλεισμό» των μεταναστών που φτάνουν στην Ιταλία. Σε συνέντευξή της στο Fox News δήλωσε:
«Το πρόβλημα των αφίξεων των μεταναστών στις ακτές μας πρέπει να αντιμετωπιστεί στην πηγή του, με έναν “ναυτικό αποκλεισμό”, που δεν είναι κάτι διαφορετικό από μια ευρωπαϊκή αποστολή που θα διαπραγματευτεί μαζί με τη Λιβύη, τη δυνατότητα να μπλοκάρονται οι φουσκωτές λέμβοι κατά την αναχώρησή τους»
Όλοι/ες όμως καταλαβαίνουμε ότι «η δυνατότητα να μπλοκάρονται οι φουσκωτές λέμβοι» στην ουσία σημαίνει να βυθίζονται, με αποτέλεσμα νέα θύματα στον υγρό τάφο της Μεσογείου.
Επίσης, είναι πολέμια των αμβλώσεων και είναι ενάντια τόσο στον γάμο ομόφυλων ζευγαριών όσο και στην τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια.
Παράλληλα, εμφανίζεται ως η εγγυήτρια της οικογένειας, καθώς βασικό της μέλημα όπως λέει είναι η αντιμετώπιση του χαμηλού ποσοστού γεννήσεων στην Ιταλία. Με βάση αυτό πρότεινε τη δημιουργία δωρεάν βρεφονηπιακών σταθμών και ταυτόχρονα τάζει οικογενειακό επίδομα 400 ευρώ το μήνα.
Στο οικονομικό κομμάτι, τόσο η Μελόνι όσο και ολόκληρη η δεξιά συμμαχία, δήλωναν πως θα προχωρήσουν σε φορολογικές περικοπές, ευρεία φορολογική αμνηστία και αυξήσεις συντάξεων. Σύμφωνα με τους αναλυτές τέτοια μέτρα θα κόστιζαν περισσότερο από 80 δισ. ευρώ και θα μπορούσαν να φέρουν την Ιταλία σε τροχιά σύγκρουσης με την ΕΕ. Η Μελόνι όμως, που μέχρι πρόσφατα τηρούσε μια σκληρή στάση απέναντι στην ΕΕ αποκαλώντας την «γραφειοκράτες των Βρυξελλών», σιγά σιγά άρχισε να ρίχνει τους τόνους και ταυτόχρονα καθησύχασε ολόκληρο το ευρωπαϊκό κατεστημένο δηλώνοντας πως δεν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει σε σύγκρουση με την ΕΕ.
Αυτό που αποδεικνύεται για άλλη μια φορά είναι πως οι ακροδεξιές δυνάμεις -παρά τα παχιά λόγια- στο τέλος καταλήγουν να συμβιβάζονται και να ευθυγραμμίζονται με τις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών θεσμών, εφαρμόζοντας πολιτικές λιτότητας με αποτέλεσμα να πλήξουν την εργατική τάξη.
Ποιος ενίσχυσε τα «Αδέλφια της Ιταλίας»;
Το ερώτημα που προφανώς προκύπτει είναι το εξής: Πως γίνεται ένα κόμμα που στις εκλογές του 2018 είχε λάβει μόλις 4,4%, να φαίνεται πως σήμερα διεκδικεί να αναλάβει την κυβέρνηση;
Η απάντηση μπορεί να δοθεί μέσα από την αποτυχία των πολιτικών τους αντιπάλων. Αναμφίβολα στην άνοδο αυτή συνέβαλε η απουσία των «Αδελφών της Ιταλίας» από τη συγκρότηση του κυβερνητικού συνασπισμού το 2021 υπό τον Ντράγκι στον οποίο συμμετείχαν η Forza Italia, η Λέγκα και το Κίνημα των 5 Αστέρων. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στο κόμμα της Μελόνι να παρουσιαστεί ως η μοναδική ισχυρή δεξιά αντιπολίτευση στην Ιταλία, αλλά και ως η δύναμη που στάθηκε απέναντι στα κόμματα του κατεστημένου.
Παράλληλα, η -αναμενόμενη- αποτυχία των κομμάτων του κατεστημένου να δώσουν στα πλατιά λαϊκά στρώματα μια διέξοδο στην κρίση έστρωσε το έδαφος για την ανάπτυξη «αντικαθεστωτικών» τάσεων. Αυτό που κατάφερε να κάνει η κυβέρνηση Ντράγκι μέσα από τις πολιτικές του ήταν να μετατοπίσει το βάρος της κρίσης στις πλάτες της εργατικής τάξης.
Εξίσου σημαντικό στοιχείο της ενίσχυσης των ακροδεξιών «Αδελφών της Ιταλίας» είναι η υιοθέτηση της ακροδεξιάς ατζέντας από τα κόμματα του κατεστημένου. Είναι γεγονός πως η ιδεολογική γραμμή σε βασικά ζητήματα όπως είναι το μεταναστευτικό γίνεται όλο και πιο «θολή» και δύσκολα μπορεί κανείς να διακρίνει τις διαφορές ανάμεσα στα ακροδεξιά και τα συστημικά κόμματα. Αυτή η ενσωμάτωση της ακροδεξιάς ρητορικής στο λεξιλόγιο των κομμάτων του κατεστημένου όχι μόνο δεν αποδυναμώνει την ακροδεξιά αλλά αντίθετα την ενισχύει.
Ο πιο σημαντικός όμως λόγος που τροφοδοτεί την ακροδεξιά είναι η απουσία μιας μαζικής μαχητικής Αριστεράς. Οι καταστροφικές πολιτικές που είχε εφαρμόσει η Κομμουνιστική Επανίδρυση μπαίνοντας σε διαχειριστικές κυβερνήσεις όχι μόνο κόστισε συνολικά στην ιταλική Αριστερά, αλλά έστρωσε και το έδαφος για την ανάπτυξη ακροδεξιών κομμάτων τύπου «Αδελφών της Ιταλίας» που αυτή τη στιγμή εμφανίζονται ως «φιλολαϊκές» δυνάμεις.
Στην πραγματικότητα οι δυνάμεις της ακροδεξιάς δεν έχουν να προσφέρουν καμία ουσιαστική λύση στα καθημερινά προβλήματα των εργαζομένων και των πλατιών λαϊκών στρωμάτων. Όπως παντού όπου έχουν πάρει την κυβέρνηση, εφαρμόζουν μια ατζέντα καταστολής, περιορισμού των δικαιωμάτων και λιτότητας που υπηρετεί ξεκάθαρα το κατεστημένο.
Ο μόνος τρόπος να μπει φρένο στην ανάπτυξη της ακροδεξιάς είναι από την μια η ανάπτυξη του αντιφασιστικού/αντιρατσιστικού κινήματος που να την αντιμετωπίζει πολιτικά και στους δρόμους, και από την άλλη το χτίσιμο ενός ανατρεπτικού πόλου της Αριστεράς που θα μπορέσει να προτείνει μια πραγματική διέξοδο από την κρίση για τα λαϊκά στρώματα.
