Δημοσιεύουμε μετάφραση συνέντευξης του Μάρκο Βερούτζιο, μέλους της μαρξιστικής συλλογικότητας «Contro Corrente» (Ενάντια στο Ρεύμα), από το Internationalist Standpoint.
- Μάρκο, έχουν περάσει πέντε μήνες από τότε που ο ακροδεξιός-συντηρητικός συνασπισμός υπό την ηγεσία της Μελόνι εξελέγη στην κυβέρνηση. Ποιες ήταν οι βασικές κυβερνητικές πολιτικές αυτής της πρώτης περιόδου;
Αν και το κόμμα της Μελόνι ήταν το μοναδικό κόμμα της αντιπολίτευσης τα τελευταία πέντε χρόνια, το βασικό χαρακτηριστικό της πολιτικής της είναι ότι αποτελεί συνέχεια αυτής του Ντράγκι. Αυτό ισχύει τόσο για την οικονομική της πολιτική όσο και για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Μελόνι προχωρά επίσης στην κατάργηση ορισμένων κοινωνικών μέτρων που είχαν παρθεί πριν από μερικά χρόνια από το «Κίνημα 5 Αστέρων» (Κ5Α), όπως το «Reddito di cittadinanza» (βασικό εισόδημα) και η επιδότηση «Ecobonus» για την ανακαίνιση κατοικιών. Ο Ντράγκι είχε ήδη αρχίσει να υπονομεύει κάποια από αυτά τα μέτρα, αλλά δεν μπορούσε να το κάνει πλήρως, καθώς το Κ5Α ήταν μέρος του κυβερνητικού συνασπισμού του. Από την άλλη πλευρά, το κόμμα της Μελόνι αναγκάζεται να καταφύγει σε μια ακραία ρητορική για τα πολιτικά δικαιώματα, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ ατόμων, τους μετανάστες, μερικές φορές ακόμη περισσότερο από ό,τι θα έκανε η ίδια η ηγέτιδά του. Προσπαθούν να κάνουν τον κόσμο να ξεχάσει ότι πριν από λίγο καιρό μιλούσαν εναντίον της ΕΕ, κατά του κατεστημένου, υπέρ του Πούτιν και κατά του Ντράγκι. Στην Ιταλία υπάρχει το ρητό «κόμμα του αγώνα και της κυβέρνησης», δηλαδή αντι-καθεστωτικό στα λόγια, αλλά στην πράξη υποστηρίζει πλήρως τα συμφέροντα του κατεστημένου.
- Ορισμένα ακροδεξιά κόμματα έχουν αποστασιοποιηθεί από τον «Δυτικό συνασπισμό» που υποστηρίζει την πλευρά της Ουκρανίας στον πόλεμο. Ποια είναι η θέση της Μελόνι; Αντανακλά τη στάση της ιταλικής άρχουσας τάξης;
Όπως είπα προηγουμένως, η στάση της στο ζήτημα της Ουκρανίας είναι η ίδια με αυτή του Ντράγκι. Η Ιταλία είναι παραδοσιακά ο πέμπτος πυλώνας του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην Ευρώπη. Ελλείψει ανεξάρτητης προοπτικής, ο «ζητιάνος» ιταλικός ιμπεριαλισμός προτιμά να βρίσκεται πίσω από τον Μπάιντεν. Και η Μελόνι δεν αποτελεί εξαίρεση. Αν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποιοι από τους υποστηρικτές της, οι πιο ένθερμοι νοσταλγοί του παλιού ακροδεξιού αντιαμερικανισμού, δεν το εκτιμούν τόσο πολύ. Και όσο ο πόλεμος προχωράει, ακόμη και στρώματα της άρχουσας τάξης αρχίζουν να προβληματίζονται και να ανησυχούν περισσότερο για την έκβασή του.
- Υπήρξαν κάποιες εντάσεις μεταξύ των κυβερνητικών κομμάτων στα μέσα ενημέρωσης, ιδίως μεταξύ Μπερλουσκόνι και Μελόνι. Ποια είναι η εσωτερική κατάσταση του κυβερνητικού συνασπισμού;
Ο Μπερλουσκόνι ήταν πάντα πολύ ευαίσθητος στις δημοσκοπήσεις. Γνωρίζει ότι οι περισσότεροι Ιταλοί δεν υποστηρίζουν την προσέγγιση της ΕΕ στον πόλεμο της Ουκρανίας και ότι τα ιταλικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα δεν ταυτίζονται πλήρως με τα αμερικάνικα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το 2011 προσπάθησε να αντιταχθεί στην αγγλογαλλική στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη. Αλλά και η «Λέγκα του Βορρά» του Σαλβίνι ανησυχεί για τις κυρώσεις και τον πληθωρισμό, που πλήττουν τα ιταλικά εργοστάσια, την αγροτική βιομηχανία και τις μικρές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στις βόρειες περιοχές. Παρ’ όλα αυτά έχουν υιοθετήσει μια πολύ προσεκτική προσέγγιση. Δεν αντιτίθενται ανοιχτά στις πολιτικές της Μελόνι. Φαίνεται μάλλον να περιμένουν. Ωστόσο, όταν θα εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια φθοράς θα πρέπει να περιμένουμε αλλαγή στρατηγικής απέναντι στην κυβέρνηση. Στις 22 Μαρτίου οι υπουργοί της Λέγκας του Βορρά εγκατέλειψαν τη συζήτηση που διεξήχθη στο Κοινοβούλιο, όπου η Μελόνι ανακοίνωσε ότι θα επαναλάβει την πλήρη υποστήριξη της Ιταλίας προς το Κίεβο στη συνεδρίαση του Συμβουλίου της ΕΕ. Αυτό ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα.
- Υπήρξαν πολλά θανατηφόρα ατυχήματα στη θαλάσσια περιοχή της Ιταλίας, στα οποία έχασαν τη ζωή τους δεκάδες πρόσφυγες. Ποια ήταν η πολιτική του ιταλικού κράτους απέναντι στη μετανάστευση – άλλαξε κάτι επί Μελόνι;
Στις 26 Φεβρουαρίου ένα σκάφος που προερχόταν από την Τουρκία και μετέφερε περίπου 200 πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Ιράν και τη Σομαλία, βυθίστηκε αφού προσέκρουσε σε βράχια κατά τη διάρκεια κακοκαιρίας στα ανοικτά των ακτών του Κούτρο στην περιοχή της Καλαβρίας. Το σκάφος είχε εντοπιστεί 74 χλμ. από τις ακτές της Ιταλίας το βράδυ του Σαββάτου 25/2 από αεροπλάνο της Frontex, το οποίο ειδοποίησε τις ιταλικές αρχές. Παρ’ όλα αυτά η «Guardia di Finanza», η οποία αστυνομεύει τις ακτές για την αποτροπή της «παράνομης μετανάστευσης», έστειλε δύο περιπολικά σκάφη μόλις νωρίς το πρωί της Κυριακής, τα οποία όμως εγκατέλειψαν λόγω των καιρικών συνθηκών. Μέχρι να επέμβουν οι πρώτοι εθελοντές διασώστες, μέλη της πολιτικής προστασίας, αστυνομικοί και ψαράδες της περιοχής, ήταν ήδη πολύ αργά. Μόνο 80 πρόσφυγες διασώθηκαν.
Η τραγωδία είχε τεράστιο αντίκτυπο στον κόσμο και ο τρόπος με τον οποίο οι αρμόδιοι υπουργοί, ο Σαλβίνι και ο Πιαντεντόζι, το δεξί χέρι του Σαλβίνι το 2018-2019, διαχειρίστηκαν την κατάσταση πυροδότησε τεράστια αντιπαράθεση. Μετά την τραγωδία ο Πιαντεντόζι, υπουργός Εσωτερικών, δήλωσε ότι οι άνθρωποι από τις χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής θα έπρεπε να μείνουν στα σπίτια τους αντί να προσπαθούν να διασχίσουν τη θάλασσα και να εκθέσουν τη ζωή των παιδιών τους στους κινδύνους ενός μη ασφαλούς ταξιδιού. Η Μελόνι δέχτηκε επίσης έντονη κριτική, καθώς δεν πήγε στο Κούτρο για να αποτίσει φόρο τιμής στα θύματα. Στη συνέχεια συγκάλεσε το Συμβούλιο Υπουργών στο Κούτρο προκειμένου να ανακτήσει την αξιοπιστία της, αλλά στη Συνέντευξη Τύπου ήταν φανερό πως βρισκόταν υπό πίεση.
Από την άλλη πλευρά θα πρέπει να ειπωθεί ότι οι κυβερνήσεις της κεντροαριστεράς έκαναν παρόμοια πράγματα στο παρελθόν. Το 2016-2018, ο Μάρκο Μινίτι, υπουργός Εσωτερικών και μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος (PD), εφάρμοσε νέους κανόνες κατά των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στη Μεσόγειο και πλήρωσε 5 εκατομμύρια ευρώ στους διακινητές ανθρώπων, ώστε να σταματήσουν τη ροή μεταναστών από τη Λιβύη προς την Ιταλία.
- Στην πρόσφατη ομιλία της στο συνέδριο της CGIL (αντίστοιχο της ΓΣΕΕ), η Μελόνι αποδοκιμάστηκε υπό τις ιαχές του «Bella Ciao». Ποια είναι η κατάσταση στο εργατικό κίνημα και στην Αριστερά; Γίνονται συζητήσεις για το πώς θα μπορέσουν να υπάρξουν αγώνες ενάντια στις πολιτικές της νέας κυβέρνησης;
Με την ομιλία της στο συνέδριο της CGIL η Μελόνι κατάφερε να ανακτήσει έδαφος μετά τους λάθος χειρισμούς που έγιναν σε σχέση με την τραγωδία του Κούτρο. Ο Μαουρίτσιο Λαντίνι (γενικός γραμματέας της CGIL), δέχτηκε έντονη κριτική για το γεγονός ότι την προσκάλεσε, αλλά αυτό δεν είναι το πραγματικό πρόβλημα. Η CGIL συνηθίζει να προσκαλεί στα συνέδριά της κυβερνητικούς και κομματικούς ηγέτες όλων των πολιτικών αποχρώσεων. Το πραγματικό πρόβλημα ήταν ότι άφησε τη Μελόνι να μιλήσει χωρίς άμεση και καθαρή απάντηση.
Από την άλλη πλευρά, οι αντιπρόσωποι της αριστερής μειοψηφίας της CGIL αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την αίθουσα συνεδριάσεων τραγουδώντας το «Bella Ciao». Κατά τη γνώμη μου, αν είχαν μείνει μέσα και την αποδοκίμαζαν, για παράδειγμα, όταν είπε ότι είναι κατά της θέσπισης κατώτατου μισθού (στμ: στην Ιταλία δεν υπάρχει) –όπως και η ίδια η ηγεσία της CGIL– θα είχαν «μιλήσει» σε εκατομμύρια εργαζόμενους που με δυσκολία τα βγάζουν πέρα κάθε μήνα.
Το πραγματικό ζήτημα είναι ότι η CGIL είναι η μόνη δύναμη που θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στην κυβέρνηση για την κοινωνική της πολιτική και στο ζήτημα του πολέμου, αλλά η ηγεσία της δεν έχει στρατηγική και φοβάται την ιδέα της κινητοποίησης των μελών της. Την ίδια στιγμή η Έλη Σλέιν, η νέα αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος (PD, Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα), η νίκη της οποίας έχει χαρακτηριστεί ως «στροφή προς τα αριστερά», επιβεβαίωσε την υποστήριξή της στην εξωτερική πολιτική της Μελόνι και δεν συμμετείχε στην τελευταία κοινοβουλευτική συζήτηση για την Ουκρανία, την πρώτη μετά την εκλογή της, «για προσωπικούς λόγους».
