Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές στις 24 Μαΐου στην Ισπανία αποτέλεσαν μια σημαντική ανάσα για το «Ποδέμος», με σημαντικότερες επιτυχίες τα αποτελέσματα στους δήμους της Βαρκελώνης και της Μαδρίτης.
Βαρκελώνη και Μαδρίτη
Στη Βαρκελώνη, η υποψηφιότητα της Άντα Κολάου, ανένταχτης ακτιβίστριας του κινήματος ενάντια στις εξώσεις, που στηρίχτηκε από το Ποδέμος, αλλά και άλλες δυνάμεις της Αριστεράς, αναδείχτηκε σε πρώτη δύναμη κερδίζοντας 25,2%. Κατά πάσα πιθανότητα η Άντα Κολάου θα αναδειχθεί δήμαρχος της πόλης, με την στήριξη όμως και των «Σοσιαλιστών».
Στη Μαδρίτη, πρωτεύουσα της χώρας και προπύργιο του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος για δεκαετίες, η Μανουέλα Καρμένα, που επίσης στηρίχτηκε από την συμμαχία του Ποδέμος με άλλες δυνάμεις της Αριστεράς, κατετάγη δεύτερη, κερδίζοντας 31,85% και 20 έδρες. Το Λαϊκό Κόμμα κατάφερε να παραμείνει στην πρώτη θέση με 34,5% και 21 έδρες, χάνοντας όμως 15 μονάδες και 10 έδρες από τις εκλογές του 2011. Υπάρχουν πολύ μεγάλες πιθανότητες το Ποδέμος να κερδίσει τη δημαρχία και εκεί, σε συνεργασία όμως και πάλι με τους «Σοσιαλιστές».
Τρίτη δύναμη στις περισσότερες περιφέρειες
Την ίδια μέρα διεξάχθηκαν εκλογές για τα τοπικά κοινοβούλια των 13 από τις 17 αυτόνομες περιφέρειες της Ισπανίας.
Στις 9 από τις 13 περιφέρειες το Ποδέμος κατέλαβε την τρίτη θέση, σε άλλες 3 την τέταρτη θέση, ενώ σε μια κατετάγη πέμπτο.
Το σημαντικότερο ποσοστό του το πέτυχε στην περιφέρεια της Αραγονίας, όπου έλαβε 20,51%.
Κατάρρευση του δικομματισμού
Συνολικά, στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, το κυβερνών «Λαϊκό Κόμμα» έχασε 2,5 εκατομμύρια ψήφους και 10 ποσοστιαίες μονάδες από τις προηγούμενες εκλογές το 2011, συγκεντρώνοντας 27%.
Είναι ενδεικτικό πως ενώ το 2011 κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία σε 30 από τους 52 μητροπολιτικούς δήμους της χώρας (σημ: πρόκειται για τους δήμους – πρωτεύουσες περιφερειών) τώρα δεν κατάφερε να την κερδίσει σε κανέναν!
Οι «Σοσιαλιστές» από τη μεριά τους, έχασαν περίπου 700.000 ψήφους, φτάνοντας με δυσκολία το 25%.
Συνολικά δηλαδή, ο δικομματισμός που κυβερνά την Ισπανία εδώ και δεκαετίες συγκεντρώνει μόλις το 52% του εκλογικού σώματος, όταν πριν από μερικά χρόνια άγγιζε μέχρι και το 80%.
Σημαντική επιτυχία, αλλά…
Τα αποτελέσματα του Ποδέμος αποτελούν μια πολύ σημαντική επιτυχία. Όμως, ενώ η τρίτη θέση στις τοπικές εκλογές είναι ένα καλό αποτέλεσμα, η πραγματικότητα είναι πως μέχρι πριν από μερικούς μήνες το Ποδέμος βρισκόταν μπροστά σε όλες τις δημοσκοπήσεις, κατέχοντας την πρώτη θέση. Η νίκη του στις επερχόμενες εθνικές εκλογές του Νοέμβρη (2015) θεωρούνταν απόλυτα εξασφαλισμένη, όμως σήμερα αυτό δεν ισχύει, καθώς κατατάσσεται γενικά στην τρίτη θέση.
Αυτή η εξέλιξη οφείλεται σε μια σειρά παράγοντες.
Καθόλου αμελητέος δεν πρέπει να θεωρείται ο αντίκτυπος (στην Ισπανία και διεθνώς) από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα η οποία θεωρούσε πως πολύ πιο εύκολα θα «έπειθε» τους «εταίρους» να δεχθούν τις ελληνικές απόψεις.
Ρόλο έπαιξε και η παρουσία του «Ciudadanos» (Πολίτες) ισπανικό αντίστοιχο του «Ποταμιού», που συγκέντρωσε ποσοστό 6,55% στις εκλογές της 24ης Μάη και σε μια σειρά δημοσκοπήσεις για τις επερχόμενες εθνικές εκλογές εμφανίζεται να κοντράρει το Ποδέμος. Το Ciudadanos βασίζει τη ρητορική του σε συνθήματα για «ανανέωση της πολιτικής ζωής», «διαφάνεια» κτλ. Τέτοιου είδους συνθήματα ήταν μέχρι πρότινος ταυτισμένα με το Ποδέμος, και ιδιαίτερα με τον επικεφαλής του, Π. Ιγκλέσιας.
Ταυτόχρονα όμως, η «κοιλιά» που εμφανίζει η απήχηση του Ποδέμος οφείλεται και στην πορεία που έχει χαράξει η ηγεσία του κόμματος, η οποία συνοψίζεται στον ισχυρισμό της ότι προσπαθεί να καλύψει το χώρο του «κέντρου» και όχι της Αριστεράς.
Αυτή η «στροφή προς το κέντρο» συνοδεύεται και από προγραμματικές αλλαγές – με πιο σημαντική την απάλειψη από το πρόγραμμα του της θέσης για άρνηση πληρωμής του δημόσιου χρέους.
Η ηγεσία του Ποδέμος επαναλαμβάνει, για μια ακόμη φορά, το κλασσικό «αμάρτημα» της Αριστεράς: νερώνει το κρασί της νομίζοντας ότι έτσι θα κερδίσει την πλειοψηφία, ενώ αυτό αποτελεί τον σίγουρο δρόμο για το ακριβώς αντίθετο.
Εσωτερικά προβλήματα…
«Η μετριοπάθεια θα μπορούσε να καταστρέψει το Ποδέμος»
έγραφε το πρωτοσέλιδο της καθημερινής εφημερίδας «Ελ Παΐς» της 14ης του Μάη.
Η παραπάνω φράση πάρθηκε από τη συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα ο Χ. Κ. Μονεδέρο, ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Ποδέμος και βασικός συνεργάτης του ηγέτη του Ποδέμος, Π. Ιγκλέσιας, μετά την παραίτησή του από τα ηγετικά όργανα του κόμματος λίγες μέρες πριν.
Ο Μονεδέρο παραιτήθηκε ακριβώς επειδή διαφωνούσε με τη μετακίνηση του Ποδέμος προς πιο μετριοπαθείς θέσεις, θέμα για το οποίο είχε σκληρή σύγκρουση με τον Ι. Ερεχόν, οργανωτικό γραμματέα του κόμματος, που επιδιώκει την ακόμη μεγαλύτερη μετακίνηση του Ποδέμος προς το κέντρο.
Η παραίτηση του Μονεδέρο αντανακλά τον προβληματισμό και την αμφισβήτηση για τις επιλογές της ηγεσίας του κόμματος, που μέχρι πρόσφατα φάνταζε απρόσβλητη από την κριτική.
…και συμπεράσματα
Σήμερα πλέον, πολλοί είναι αυτοί που καταλήγουν σε συμπεράσματα παρόμοια με αυτά του Μονεδέρο, ανοίγοντας μια συνολική συζήτηση στις γραμμές των κινημάτων και της Αριστεράς για το χαρακτήρα του Ποδέμος.
Αυτό είναι ότι πιο ελπιδοφόρο για το μέλλον του Ποδέμος, αλλά και της ευρωπαϊκής Αριστεράς συνολικά, που στα χρόνια που έρχονται θα περάσει από σημαντικές αλλαγές, ανατροπές και μεταμορφώσεις.
Ο τελικός στόχος είναι πάντα ένας: το χτίσιμο μιας μαζικής επαναστατικής Αριστεράς, που θα δρομολογήσει την ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας και θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τη μελλοντική σοσιαλιστική κοινωνία, στην Ισπανία, την Ελλάδα, την Ευρώπη και διεθνώς.
