Συνέντευξη με τον Victor Egio, μέλος του Socialismo Revolucionario (Επαναστατικός Σοσιαλισμός), αδελφής οργάνωσης του «Ξ» στην Ισπανία και εκλεγμένος δημοτικός σύμβουλος στην πόλη Μούρθια. Τη συνέντευξη πήρε η Νατάσα Αργυράκη
- Βίκτορ, κάνε μας ένα σχόλιο για τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών στην Ισπανία και για το εκλογικό σύστημα.
Σε πρώτη ανάλυση, τα αποτελέσματα των ισπανικών εκλογών εκτιμούνται σαν ένα δυνατό «χαστούκι» στο δικομματισμό στη χώρα. Τα δύο μεγάλα κόμματα, που εναλλάσσονται στην εξουσία από το ’79, το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (ΛΚ) και το Σοσιαλδημοκρατικό PSOE, έχασαν περίπου το 25% της δύναμής τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε μία χώρα όπου για πολλά χρόνια τα κόμματα εξουσίας (το ΛΚ και το PSOE) έμαθαν το εκλογικό σώμα, ιδιαίτερα τις μεγαλύτερες ηλικίες, να συμπεριφέρονται περισσότερο σαν φαν μιας ποδοσφαιρικής ομάδας παρά σαν κριτικοί ψηφοφόροι.
Από την άλλη, τα αποτελέσματα των εκλογών της 20ης Δεκεμβρίου σηματοδοτούν μια μεγάλη εξέλιξη για την Αριστερά και ειδικά για το Podemos («Ποδέμος» - «Μπορούμε»), παρά την ασυνεπή και ασταθή πολιτική του ιδιαίτερα των τελευταίων μηνών. Η κεντρώα παρέκκλισή του και η άρνησή του να καταπιαστει με σημαντικά ζητήματα για το άμεσο μέλλον, όπως η αποπληρωμή του χρέους ή το μέλλον του ευρώ, ενίσχυσαν την ιδεολογική σύγχυση και φυσικά έδωσαν μια χρυσή ευκαιρία στο σύστημα να αντικρούσει το φαινόμενο Ποδέμος και να το αντικαταστήσει με ένα νέο ακραία φιλελεύθερο κόμμα, το Ciudadanos («Θιουδαδάνος» – «Πολίτες»). Οι Ciudadanos έλαβαν σχεδόν 14% των ψήφων, ευνοούμενοι βέβαια και από τα συστημικά ΜΜΕ.
Η μεγάλη έκπληξη των εκλογών είναι ακριβώς αυτή, το γεγονός πως το σχέδιο των ΜΜΕ απέτυχε. Όλες οι δημοσκοπήσεις έδιναν στους Ciudadanos 20%, ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό που έδιναν στους Ποδέμος. Όλα ήταν έτοιμα για μια νέα κυβέρνηση ΛΚ-Ciudadanos και τέσσερα ακόμη χρόνια μεγαλύτερης λιτότητας. Η πίεση από τα ΜΜΕ ήταν τεράστια. Παρ’ όλα αυτά όμως, ο λαός της Ισπανίας απέτρεψε προς στιγμήν αυτό το ήπιας μορφής πραξικόπημα.
Τέλος, οι εκλογές σηματοδοτούν μια περίοδο μεγάλης αστάθειας. Με τα συγκεκριμένα αποτελέσματα, για να σχηματιζόταν κυβέρνηση, θα έπρεπε το PSOE να δώσει ψήφο ανοχής για να διευκολύνει τη δημιουργία μιας κυβέρνησης του ΛΚ. Αυτό όμως θα ήταν κάτι πρωτόγνωρο στην ιστορία της ισπανικής δημοκρατίας και θα σήμαινε το τέλος για τους Σοσιαλδημοκράτες. Έτσι, το πιθανότερο είναι να πάμε σε νέες εκλογές καθώς δεν μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση.
- Με ποιους τρόπους οι Ποδέμος άλλαξαν το πρόγραμμά τους όσο πλησίαζαν οι εκλογές;
Οι Ποδέμος προσπάθησαν με μεγάλη έμφαση να παρουσιαστούν σαν το «υπεύθυνο» κυβερνητικό κόμμα ενόψει των εκλογών, με μόνη πρόθεση όμως να κερδηθεί η εμπιστοσύνη των ευρωπαϊκών θεσμών και του κατεστημένου και δημιουργώντας παράλληλα μια μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης στη βάση του. Αν και ο ηγέτης του Ποδέμος, Πάμπλο Ιγκλέσιας, ήταν πάντα κριτικός απέναντι στον ιμπεριαλισμό, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας επανέλαβε μέχρι αηδίας ότι οι Ποδέμος δεν θα έβγαζαν την Ισπανία από το ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβάνοντας στις λίστες τους ένα πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του στρατού για να ενισχύσουν αυτή την πεποίθηση. Ταυτόχρονα, ό,τι έχει να κάνει με το μέλλον του ευρώ και την αποπληρωμή του χρέους λάμπει δια της απουσίας του. Και αυτό παρ’ όλο που είναι προφανές πως καμία από τις κοινωνικές πολιτικές του προγράμματος των Ποδέμος δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί μέσα στο πλαίσιο της Ευρώπης της λιτότητας.
- Πώς επηρεάστηκε το εκλογικό ποσοστό των Ποδέμος από την πολιτική που ακολούθησε ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα;
Η πολιτική μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ επηρέασε πολύ το πολιτικό σκηνικό στην Ισπανία. Μέχρι αυτό το καλοκαίρι οι Ποδέμος παρουσιάζονταν σαν η μόνη δυνατή εναλλακτική διακυβέρνηση, βάζοντας σαν προμετωπίδα τους τον αγώνα κατά της λιτότητας.
Μετά την υποταγή του Τσίπρα, οι Ποδέμος έγιναν πιο προσεκτικοί στο οικονομικό πρόγραμμά τους και άλλαξαν πορεία. Από το Σεπτέμβρη προσπάθησαν να ενισχύσουν τις συμμαχίες τους με εθνικά κόμματα (στην Καταλονία, αλλά και στη Γαλικία, τη χώρα των Βάσκων και τη Βαλένθια). Από αυτές τις συμμαχίες προέρχεται περισσότερο από το ένα τρίτο των βουλευτών τους.
- Γιατί η Ενωμένη Αριστερά (Izquierda Unida) έπεσε τόσο πολύ εκλογικά; Ποια είναι η κατάσταση στο εσωτερικό της;
Η Ενωμένη Αριστερά δεν έπεσε τόσο όσο φαίνεται. Στην πραγματικότητα θα διατηρούσε τους 5 από τους 7 βουλευτές της, αν λάβουμε υπόψη μας τους βουλευτές στη Γαλικία και την Καταλονία, που συμμετείχαν σε ευρείες συνεργασίες μαζί με το Ποδέμος.
Αλλά είναι σαφές πως για την κοινωνία η αναζήτηση απάντησης στις πολιτικές λιτότητας επικεντρώθηκε γύρω από τους Ποδέμος.
Η ηγεσία της Ενωμένης Αριστεράς ρίχνει την ευθύνη των αποτελεσμάτων στα ΜΜΕ που δεν την προβάλανε καθόλου κατά τη διάρκεια της εκστρατείας. Αλλά στην πραγματικότητα αυτό που μέτρησε ήταν η έλλειψη πολιτικής αξιοπιστίας και οι τεράστιες οργανωτικές αδυναμίες της Ε.Α., που προσπάθησε σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας να παρουσιαστεί σαν η «αληθινή Αριστερά», όταν όλα τα τελευταία χρόνια οι πολιτικές της έδειχναν ακριβώς το αντίθετο.
Το ισπανικό εκλογικό σύστημα, που μοιράζει κάποιες λίγες έδρες σε κάθε επαρχία, κάνει πολύ δύσκολη την επιβίωση σε ένα κόμμα σαν τη Ενωμένη Αριστερά, που έμεινε πολύ κάτω από το 5% σε σχεδόν όλες τις επαρχίες.
Αν η βάση του κόμματος δεν πιέσει για την επανατοποθέτησή του σε αυτό το νέο πολιτικό σκηνικό, όπου πλέον δεν παίζει τον κυρίαρχο ρόλο στον χώρο της Αριστεράς και αν δεν προσεγγίσει το χώρο των Ποδέμος, το μέλλον της οργάνωσης σαν μαζικό κόμμα τίθεται σε αμφισβήτηση.
Η νέα γενιά των στελεχών της Ενωμένης Αριστεράς έχουν τη δυνατότητα να αντισταθμίσουν τις κεντρώες τάσεις των Ποδέμος αλλά και την αυτοκτονική αδράνεια της παλιάς γραφειοκρατίας. Αυτό θα αποτελέσει ένα κύριο ζήτημα στο εσωτερικό της ΕΑ την επόμενη περίοδο.
- Ποιες είναι οι βασικές προτάσεις του Επαναστατικού Σοσιαλισμού;
Το πιο σημαντικό είναι να προσπαθήσουμε να πετύχουμε παραχωρήσεις από μία νέα κυβέρνηση, η οποία θα είναι πιο αδύναμη από την προηγούμενη καθώς δεν θα κατέχει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να ξεκινήσει ένας νέος κύκλος μαζικών κινητοποιήσεων. Το μάθημα που πήραμε από ό,τι συνέβη στην Ελλάδα είναι ότι το κίνημα δεν μπορεί να εναποθέτει τις ελπίδες του σε άλλους, ακόμα και αν παριστάνουν τους αριστερούς ριζοσπάστες, μόνο μέσα από τους αγώνες του μπορεί να διασφαλίσει τα δικαιώματά και τα δίκαιά του.
Μόνο τότε θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα η κατάργηση της λιτότητας, η κατάργηση των αντεργατικών νόμων που πέρασαν το ΛΚ και το PSOE , η κατάργηση του νόμου «φίμωτρο», η κατάργηση των περικοπών στην Υγεία και την Εκπαίδευση και η ανάκτηση από το δημόσιο των επιχειρήσεων που έχουν ιδιωτικοποιηθεί. Θα πρέπει ακόμα να παλέψουμε για να πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα για το ζήτημα της Καταλονίας έτσι ώστε να υπάρξει σεβασμός στα εθνικά δικαιώματα των εθνοτήτων στην Ισπανία μέσα από το δρόμο της δημοκρατικής και ελεύθερης έκφρασης των λαϊκών στρωμάτων.
