Του Μάικ Μπάρρι, ιρλανδικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, δημοτικός σύμβουλος στην πόλη Κορκ
Όταν, τον περασμένο Μάη, ο καθηγητής οικονομικών του Πανεπιστημίου του Δουβλίνου, Μόργκαν Κέλλι, δήλωσε πως δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία για το αν η Ιρλανδία θα οδηγηθεί στην χρεοκοπία, αλλά μόνο για το πότε θα γίνει αυτό, διαπομπεύτηκε από όλα τα ιρλανδικά ΜΜΕ. Τέσσερις μήνες μετά, όλο και μεγαλύτερα τμήματα του κατεστημένου, αρχίζουν να εκφράζουν την πεποίθηση πως πιθανά ο καθηγητής τελικά είχε δίκιο.
Παρά το τεράστιο πρόγραμμα περικοπών που εφαρμόζει η ιρλανδική κυβέρνηση, τα επιτόκια δανεισμού με τα οποία δανείζεται από τις «αγορές» συνεχίζουν να ανεβαίνουν. Οι «αγορές» απαιτούν ακόμα μεγαλύτερες επιθέσεις στην ιρλανδική εργατική τάξη.
Στην πραγματικότητα, ο ρυθμός αύξησης των επιτοκίων δανεισμού είναι ιλιγγιώδης. Κατά την διάρκεια του Αυγούστου, το σπρεντ των δεκαετών κρατικών ομολόγων σκαρφάλωσε στις 352 μονάδες σε σχέση με τα αντίστοιχα γερμανικά – έφτασε δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο που έχει παρατηρηθεί από το 1991.
Το ιρλανδικό κράτος πληρώνει αυτή την στιγμή επιτόκιο 5.58% για αυτά τα ομόλογα, περισσότερα δηλαδή και από όσα πληρώνει η Ελλάδα, στον απόηχο της συμφωνίας ΕΕ/ΔΝΤ για την «διάσωση» της.
Η υποβάθμιση της Ιρλανδίας από τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Standard and Poor, αντικατοπτρίζει απλά την άποψη πως υπάρχει αυξημένος κίνδυνος η χώρα να μην είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της.
Ο Άλαν Μακ Κουέιντ, στέλεχος της ιρλανδικής χρηματιστικής εταιρείας Μπλόξαμ δήλωσε τον περασμένο μήνα:
«Αναρωτιέμαι αν η Ιρλανδία έχει πάρει τον ίδιο κατήφορο με την Ελλάδα. Η χώρα αιμορραγεί χρήματα με ανησυχητικό ρυθμό».
Ο δημοσιογράφος Ματ Κούπερ έγραψε στους Κυριακάτικους Times:
«Φαίνεται πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση: οι δημόσιες δαπάνες έχουν μειωθεί εξαιρετικά, το κόστος δανεισμού ανεβαίνει, το ίδιο και τα ποσοστά ανεργίας. Το κόστος θα κληθούν να το πληρώσουν όχι μόνο αυτή η γενιά, αλλά και οι επόμενες. Το ”κενό” που υπάρχει στα δημόσια οικονομικά είναι τόσο τεράστιο που είναι δύσκολο να δούμε πως με την περικοπή των τρέχουσων δαπανών και την περαιτέρω αύξηση των φόρων θα καταφέρουμε οτιδήποτε πέρα από το να οδηγήσουμε την οικονομία σε έναν φαύλο κύκλο».
Η ανάλυση του καθηγητή Κέλλι τον περασμένο Μάιο, προέβλεπε πως το δημόσιο χρέος θα φτάσει στο 140% του ΑΕΠ μέχρι τα τέλη του 2012. Μια από τις πιο βασικές αιτίες γι’ αυτή την διόγκωση του χρέους ήταν η απόφαση της κυβέρνησης στις αρχές του Απρίλη να παρέμβει παίρνοντας στα χέρια της τα περιουσιακά στοιχεία και το ενεργητικό των τραπεζών (στην ουσία εθνικοποιώντας τις αλλά χωρίς να το λέει), όπου και φάνηκε ξεκάθαρα πως οι τράπεζες είχαν επανειλημμένα πει ψέματα για το μέγεθος του προβλήματος, αναγκάζοντας τελικά την κυβέρνηση να ανακοινώσει μια πολύ μεγάλη αύξηση του κόστους του σχεδίου διάσωσης μέσα σε μια νύχτα.
Οι κρατικές αυτές εγγυήσεις προς τις τράπεζες κόστισαν στους φορολογούμενους:
– 7 δις ευρώ για την απόσβεση επιχειρηματικών δανείων (σε σύνολο 35 δις ευρώ) και
– 7 δις για την απόσβεση υποθηκών (σε σύνολο 140 δις ευρώ).
Ο Κέλλι, χρησιμοποιώντας μια φράση του συγγραφέα Έρνεστ Χέμινγουει, δήλωσε πως η χρεοκοπία συμβαίνει «στην αρχή σιγά-σιγά και στην συνέχεια με μιας» προβλέποντας πως η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί θα οδηγήσει σε ένα πρόγραμμα διάσωσης του τραπεζικού συστήματος που θα στοιχίσει δέκα φορές περισσότερο (σε κόστος ανά κάτοικο) από το αντίστοιχο πρόγραμμα στις ΗΠΑ!
Από τον Μάιο που έκανε τις πιο πάνω δηλώσεις ο Κέλλι, η ΝΑΜΑ (Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πλούτου, που δημιούργησε η κυβέρνηση για να διαχειριστεί την κρίση) αποφάσισε την παραγραφή ακόμα μεγαλύτερων ποσών από «τοξικά» δάνεια, που σε συνδυασμό με τα πάνω από 40 δις € που απαιτούνται για τη διάσωση της τράπεζας Anglo–Irish, δείχνουν πως η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις.
Είναι ίσως πολύ νωρίς για να ισχυριστεί κανείς πως η χρεοκοπία του ιρλανδικού κράτους είναι αναπόφευκτη, αλλά την ίδια ώρα μια κρίση χρέους «ελληνικού στυλ», ακόμα και πριν τα Χριστούγεννα, δεν μπορεί καθόλου να αποκλειστεί.
Τα διδάγματα για το εργατικό κίνημα από τις πρόσφατες εξελίξεις είναι σαφή. Οι μαζικές περικοπές και η αύξηση των φόρων πηγαίνουν στους τραπεζίτες για να ικανοποιηθεί η ακόρεστη απληστία των «αγορών» – δηλαδή μιας χούφτας πάμπλουτων κερδοσκόπων. Και καμία σχέση δεν έχουν με την επανεπένδυση τους στην οικονομία που θα φέρει υποτίθεται οικονομική ανάπτυξη σε μια επόμενη φάση, όπως θέλουν να μας πείσουν κυβέρνηση, εργοδότες και ΜΜΕ.
Το εργατικό κίνημα πρέπει να αντιπαλέψει κάθε επίθεση στο βιοτικό του επίπεδο είτε αυτό αφορά περικοπές μισθών και υπηρεσιών, είτε την αύξηση της φορολογίας, είτε την «ελαστικοποίηση» των εργασιακών σχέσεων. Ένας μεγάλος αγώνας πρέπει να ξεκινήσει ενάντια στην οικονομική πολιτική της άρχουσας τάξης, παράλληλα με μια μαζική εκστρατεία για την ανάγκη αντικατάστασης της «οικονομίας της αγοράς», που δεν προσφέρει παρά φτώχεια και δυστυχία στους εργαζόμενους, με μια δημοκρατική, σοσιαλιστική κοινωνία που θα βάλει στο επίκεντρο της ανάγκες των εργαζομένων και όχι των καπιταλιστών.
