Στις 13 Δεκέμβρη, το κίνημα που διεκδικεί το δικαίωμα των γυναικών στην Ιρλανδία να αποφασίζουν για τη ζωή και το σώμα τους, απαιτώντας τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων, πέτυχε μια πρώτη μεγάλη νίκη.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή που συστάθηκε αρχικά για να καθορίσει τους όρους με τους οποίους θα προχωρούσε το δημοψήφισμα πάνω στο θέμα, κατέληξε σε πρόταση κατάργησης του Άρθρου 8 του ιρλανδικού συντάγματος, με βάση το οποίο απαγορεύεται η άμβλωση.
Θεωρητικά, το Σύνταγμα επιτρέπει την άμβλωση σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν π.χ. απειλείται η ζωή της γυναίκας. Πρακτικά όμως, ούτε καν σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορεί να γίνει νόμιμη άμβλωση στην Ιρλανδία, αφού ακόμη και γυναίκες με τάσεις αυτοκτονίας, έχουν καταλήξει να κλείνονται σε ψυχιατρικές κλινικές μέχρι να γεννήσουν!
Η μάχη για την κατάργηση του Άρθρου 8 είναι μια μάχη ενάντια στο συντηρητικό κατεστημένο της Ιρλανδίας, και ιδιαίτερα της Καθολικής Εκκλησίας που παίζει πολύ ενεργό ρόλο στην κοινωνική ζωή της χώρας. Οι γυναίκες της Ιρλανδίας τα τελευταία χρόνια εξεγείρονται ενάντια στις προσπάθειες ελέγχου της ζωής τους από ρασοφόρους άνδρες της εξουσίας. «Είναι το σώμα μου, είναι επιλογή μου» («my body my choice») ήταν ένα από τα βασικά συνθήματα του κινήματος. [διαβάστε περισσότερα για τον αγώνα αυτόν εδώ]
Τι σημαίνει η πρόταση της επιτροπής;
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή προτείνει την κατάργηση του άρθρου 8 του Συντάγματος που απαγορεύει τις αμβλώσεις. Προτείνει επίσης, οι αμβλώσεις να είναι νόμιμες, μέχρι την 12η εβδομάδα της κύησης. Μπορεί αυτός ο περιορισμός να μην ανταποκρίνεται πλήρως στα αιτήματα του κινήματος, δεν παύει όμως να είναι ένα μεγάλο προχώρημα σε σχέση με όσα ισχύουν σήμερα.
Επίσης, η πρόταση της Επιτροπής για κατάργηση του άρθρου 8 δε σημαίνει απαραίτητα ότι όντως θα καταργηθεί. Είναι σίγουρο, ότι το επόμενο διάστημα και ιδιαίτερα ενόψει του δημοψηφίσματος για το θέμα, θα ενταθούν οι πιέσεις από τη μεριά της υπερσυντηρητικής καθολικής εκκλησίας, που ελέγχει σε μεγάλο βαθμό τομείς της καθημερινής ζωής των Ιρλανδών, όπως η υγεία και η παιδεία. Το γεγονός όμως ότι η κοινοβουλευτική επιτροπή που αρχικά ορίστηκε για να διευθετήσει τις λεπτομέρειες του δημοψηφίσματος για το αν πρέπει να καταργηθεί το άρθρο 8, προτείνει η ίδια την κατάργησή του, δεν μπορεί να θεωρηθεί τίποτε λιγότερο από μια πρώτη σημαντική νίκη του κινήματος.
Η στάση του Σιν Φέιν
Από όλα τα τραγικά της υπόθεσης, ιδιαίτερη αναφορά αξίζει η στάση του Σιν Φέιν, ενός κόμματος που υποτίθεται ότι ανήκει στην Αριστερά.
Σε πρόσφατη συνεδρίασή του, το Σιν Φέιν πήρε απόφαση ενάντια στη θέση για ελεύθερες αμβλώσεις. Ακολούθησε βομβαρδισμός ηλεκτρονικών και τηλεφωνικών διαμαρτυριών προς τους αντιπροσώπους του στην Επιτροπή, οι οποίοι τελικά αναγκάστηκαν να απέχουν από την ψηφοφορία!
Είναι εντυπωσιακό ότι οι εκπρόσωποι του Σιν Φέιν απείχαν, την ώρα που ακόμη και εκπρόσωποι του δεξιού κόμματος Fianna Fail αναγκάστηκαν, κάτω από την πίεση της κοινωνίας, να ψηφίσουν υπέρ της κατάργησης του άρθρου 8.
Ο ρόλος του κινήματος
Είναι ξεκάθαρο σε ολόκληρη την ιρλανδική κοινωνία, ότι το προχώρημα αυτό δε θα είχε γίνει ποτέ, αν δεν υπήρχε το μαχητικό κίνημα διεκδίκησης του δικαιώματος των γυναικών να ορίζουν τη ζωή και το σώμα τους.
Το «Σοσιαλιστικό Κόμμα» (αδελφή οργάνωση του «Ξ» στην Ιρλανδία) και η καμπάνια Rosa συμμετείχαν ενεργά στο κίνημα, με δυναμικές δράσεις. Μια από αυτές, είναι το λεγόμενο «λεωφορείο της άμβλωσης».
Ανά τακτά διαστήματα, μέλη της καμπάνιας Rosa, ταξιδεύουν σε ολόκληρη τη χώρα, παρέχοντας χάπια τερματισμού εγκυμοσύνης στις γυναίκες που τα χρειάζονται. Είναι μια κίνηση συμβολική, πυο επιδιώκει να ξεγυμνώσει τον ιρλανδικό νόμο, αλλά έχει και πρακτική σημασία, μια και 12 γυναίκες τη μέρα ταξιδεύουν από την Ιρλανδία προς την Αγγλία προκειμένου να κάνουν άμβλωση.
Για τις δράσεις αυτές, η βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ρούθ Κόπινγκερ έχει δεχτεί απειλές για τη ζωή της.
Η παραπάνω δράση βέβαια, είναι παράνομη, τόσο για τις γυναίκες που μοιράζουν τα χάπια, όσο και για αυτές που τα παίρνουν. Ωστόσο, το κατεστημένο δεν έχει τολμήσει να πάρει μέτρα εναντίον τους. Με τον τρόπο αυτό γίνεται όλο και πιο εμφανές, ότι η απαγόρευση της άμβλωσης, μπορεί να σπάσει στην πράξη. Ακόμη και το κατεστημένο καταλαβαίνει ότι η διατήρηση του άρθρου 8 δεν είναι απλά ένα πλήγμα στην αξιοπιστία των θεσμών τους, αλλά στην πραγματικότητα τους γελοιοποιεί.
Αυτή η πρώτη νίκη, γεμίζει αισιοδοξία το κίνημα στο δρόμο για το δημοψήφισμα που έχει οριστεί για την ερχόμενη άνοιξη. Σ’ αυτό, η επικράτηση της θέσης υπέρ της κατάργησης του άρθρου 8 θα αποτελεί και την τελική δικαίωση για τον αγώνα των γυναικών που διεκδικούν να ξαναπάρουν στα χέρια τους τις ζωές και το μέλλον τους! Θα αποτελέσει επίσης την αρχή για νέες διεκδικήσεις, στο μακρύ δρόμο της πάλης για την ισότητα και τον τερματισμό των διακρίσεων.
