Διασκευή άρθρου του Μοράντ Σιρίν από την «Ιρανική Επαναστατική Μαρξιστική Τάση», που δημοσιεύτηκε αρχικά στο Internationalist Standpoint.
Εννέα μήνες μετά την κρατική δολοφονία της Μάσα Αμίνι από το Ιρανικό Κουρδιστάν στις 16 Σεπτεμβρίου 2022, τα εκρηκτικά αδιέξοδα παραμένουν στο Ιράν. Όμως η κατάσταση δεν είναι πλέον αυτή που ήταν πριν από τη δολοφονία της 22χρονης Κούρδισσας, που αποτέλεσε σημείο καμπής στον αγώνα ενάντια στο αυταρχικό καθεστώς της χώρας, φέρνοντας τις γυναίκες –ιδιαίτερα νέες γυναίκες και κορίτσια– στο επίκεντρο του σημερινού κινήματος, αλλά και αυτών που θα έρθουν στο μέλλον.
Το καθεστώς άντεξε τους κλυδωνισμούς
Το ιρανικό καθεστώς κατάφερε να επιβιώσει της πιο σημαντικής και μακρόχρονης αμφισβήτησης της εξουσίας του που υπήρξε ποτέ, εξαιτίας της απουσίας ενός επαναστατικού φορέα της εργατικής πρωτοπορίας. Οι συνδυασμένες δυνάμεις όλων των κινημάτων διαμαρτυρίας δεν κατάφεραν μέχρι σήμερα να το ανατρέψουν. Και παρόλο που οι διαδηλώσεις και οι απεργίες εξακολουθούν να είναι συχνότερες από κάθε άλλη χρονική περίοδο από το τέλος του πολέμου Ιράν-Ιράκ στη δεκαετία του 80, η συνολική κατάσταση δεν μπορεί να αλλάξει σημαντικά αν δεν δημιουργηθεί ο επαναστατικός φορέας, που θα οδηγήσει την εργατική τάξη στη σύγκρουση με το σύστημα.
Σήμερα εξακολουθούν να βρίσκονται σε εξέλιξη διαδηλώσεις εθνικών μειονοτήτων όπως οι Κούρδοι και οι Μπαλούτσι, αλλά και εργατικές κινητοποιήσεις και απεργίες των εκπαιδευτικών, των εργαζομένων στον τομέα του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των πετροχημικών στο Κουζεστάν, όπως επίσης και αμέτρητες δράσεις ανυπακοής στο καθεστώς από γυναίκες και νεολαία. Παρά τα παραπάνω, το αυταρχικό, θεοκρατικό, καπιταλιστικό καθεστώς μπορεί και επιβιώνει.
Το καθεστώς βρίσκεται αντιμέτωπο με πολλαπλές κρίσεις (πληθωρισμός, κατάρρευση της βιομηχανίας, ελλείψεις νερού και ηλεκτρικού ρεύματος, έλλειψη βασικών φαρμάκων, κύμα εγκληματικότητας, εσωτερικές διαμάχες κα) και επιμένει στη σκληρή καταστολή, αυξάνοντας μάλιστα τις εκτελέσεις (τουλάχιστον 200 από την αρχή του χρόνου). Βασανίζει και κακοποιεί συστηματικά ακτιβιστές του εργατικού κινήματος και πολιτικούς κρατούμενους και απειλεί ακόμη και τους δικηγόρους (συνολικά πάνω από 100) που υπερασπίζουν τους διωκόμενους – ανάμεσά τους ο Φαρζανέχ Ζιλάμπι, δικηγόρος των εργατών της βιομηχανίας ζάχαρης Haft Tappeh, που καταδικάστηκε σε 18 μήνες φυλάκιση! Οι εκδικητικές δηλητηριάσεις χιλιάδων μαθητριών έχουν δείξει σε ολόκληρη την ιρανική κοινωνία το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει το καθεστώς προκειμένου να επιβιώσει.
Άθλια οικονομική κατάσταση, μισθοί πείνας και απεργίες
Παρά τη δεινή οικονομική κατάσταση, η άρχουσα τάξη του Ιράν και οι αξιωματούχοι του καθεστώτος στον κρατικό μηχανισμό, τον στρατό και τον κλήρο εξακολουθούν να απολαμβάνουν τα ακριβά τους διαμερίσματα και αυτοκίνητα, την πολυτελή τους ζωή.
Την ίδια ώρα το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων βυθίζεται όλο και χαμηλότερα. Ο πληθωρισμός, η φτώχεια, τα προβλήματα στέγασης, οι απλήρωτοι μισθοί κ.α., συνεχίζουν να αυξάνονται. Το ίδιο το καθεστώς παραδέχεται ότι η ανεργία ξεπερνά (επίσημα) το 10% στις περισσότερες επαρχίες και η ανεργία των νέων είναι κοντά στο 24%.
Περίπου το 15% των παιδιών της χώρας (δηλαδή 800.000!) υποφέρει από υποσιτισμό, ενώ μόνο στην Τεχεράνη, υπάρχουν 70.000 παιδιά – εργάτες!
Αυτή τη στιγμή, δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι σε περισσότερες από 100 εταιρείες και εργοτάξια βρίσκονται σε απεργία. Ανάμεσά τους βρίσκονται εργαζόμενοι στις βιομηχανίες πετρελαίου, φυσικού αερίου, πετροχημικών και χάλυβα, στα διυλιστήρια και στους σταθμούς παραγωγής ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο, οι εργαζόμενοι προσπαθούν να αντιδράσουν στην αχαλίνωτη απληστία της άρχουσας τάξης και των αξιωματούχων του καθεστώτος.
Στις 21 Μαρτίου (έναρξη του νέου ιρανικού έτους – 1402) το καθεστώς αύξησε τον κατώτατο μισθό μόλις κατά 27%. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι θεωρούν αυτή την πενιχρή αύξηση απαράδεκτη, καθώς ο επίσημος πληθωρισμός βρίσκεται στο 53%, ενώ ορισμένοι οικονομολόγοι τον υπολογίζουν περίπου στο διπλάσιο. Οι απεργοί εργαζόμενοι διεκδικούν αύξηση των μισθών τους κατά 79% και βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους.
Στις 25 Απριλίου, οι εργάτες του Haft Tappeh αποκάλεσαν τον νέο κατώτατο μισθό «αργή θανατική καταδίκη» και ξεκίνησαν κινητοποιήσεις προτρέποντας τους άλλους εργαζόμενους να μπουν και αυτοί σε απεργιακές δράσεις και διαμαρτυρίες. Έκτοτε, οι εργαζόμενοι σε πολλές βιομηχανίες, ιδίως οι συμβασιούχοι στις βιομηχανίες πετρελαίου και φυσικού αερίου, απεργούν και διοργανώνουν διαμαρτυρίες έξω από τα υπουργεία και άλλα κυβερνητικά κτίρια.
Κλιμακούμενη καταστολή
Πέρα από την ολοένα αυξανόμενη εκμετάλλευση των εργαζομένων, το ιρανικό καθεστώς καταπιέζει βάναυσα την πλειοψηφία του πληθυσμού εδώ και 44 χρόνια. Ωστόσο, ο θάνατος της Μάσα Αμίνι από τα χέρια της λεγόμενης «αστυνομίας ηθών» άλλαξε το Ιράν για πάντα.
Ο αγώνας των εργαζομένων, της νεολαίας, των εθνικών μειονοτήτων και πολλών άλλων στρωμάτων της χώρας ήταν ηρωικός, ωστόσο ακόμα πιο ηρωικός ήταν ο αγώνας των γυναικών και ιδιαίτερα των νέων γυναικών. Η παρουσία τους, έδωσε στην πρόσφατη εξέγερση έναν εξαιρετικά εκρηκτικό και ριζοσπαστικό χαρακτήρα. Οι θαρραλέες γυναίκες του Ιράν, που βγήκαν στους δρόμους με πρωτοφανή μαζικότητα, παρακίνησαν εκατομμύρια ανθρώπους από όλα τα στρώματα σε όλη τη χώρα να συγκρουστούν με το αυταρχικό καθεστώς.
Γι’ αυτόν τους τον ρόλο, το καθεστώς εξετάζει για άλλη μια φορά το ενδεχόμενο να αυστηροποιήσει την επιβολή του ενδυματολογικού κώδικα σχετικά με τη μαντίλα και εγκαθιστά όλο και περισσότερες κάμερες παρακολούθησης για να ελέγχει τις δημόσιες δραστηριότητες, ακόμη και τη συμπεριφορά των γυναικών και των κοριτσιών.
Η απάντηση του καθεστώτος ήταν πάντα να αντιμετωπίζει όλους τους επικριτές του ως εσωτερικούς εχθρούς. Έχει συντρίψει τους αγώνες των εργαζομένων, καθώς και τους αγώνες των γυναικών, της νεολαίας, των εθνικών μειονοτήτων, των ατόμων με αναπηρία, των ΛΟΑΤΚΙ* ατόμων, των συγγραφέων και των καλλιτεχνών, ή οποιουδήποτε άλλου διαμαρτυρόταν ενάντια στην αφόρητη εκμετάλλευση και καταπίεση.
Έχει απαγορεύσει τη δράση των συνδικάτων και φυλακίζει όσους συμμετέχουν σε εργατικούς αγώνες με το πρόσχημα της προστασίας της «εθνικής ασφάλειας».
Ο αποφασιστικός παράγοντας
Από την αρχή των μαζικών διαδηλώσεων του Σεπτεμβρίου, η «Ιρανική Επαναστατική Μαρξιστική Τάση» υποστήριζε ότι η έκβαση αυτής της εξέγερσης, όπως και όλων των προηγούμενων, εξαρτιόταν από το αν θα καλυφθεί το κενό που υπάρχει στην ηγεσία της εργατικής τάξης. Μόνο ένα επαναστατικό κόμμα της εργατικής πρωτοπορίας – δηλαδή ένα κόμμα των πιο μαχητικών, συνειδητοποιημένων στρωμάτων των εργαζομένων, αυτούς που καθοδηγούν τους σημερινούς απεργιακούς αγώνες – μπορεί να οργανώσει και να δώσει διέξοδο στη μάχη για την ανατροπή του καθεστώτος αλλά και του καπιταλισμού.
Η επαναστατική ηγεσία της εργατικής τάξης είναι και θα είναι πάντα ο αποφασιστικός παράγοντας σε κάθε μαζικό κίνημα. Μόνο έτσι μπορεί να ξεπεραστεί τόσο το σημερινό αδιέξοδο, όσο και οι επαναλαμβανόμενες ήττες των μαζικών κινημάτων, των εργατικών αγώνων και των εξεγέρσεων.
Διεθνής αλληλεγγύη
Στις φυλακές του Ιράν βρίσκονται σήμερα πολλοί εργαζόμενοι, γυναίκες, εκπαιδευτικοί, εθνικές μειονότητες και άλλοι πολιτικοί κρατούμενοι. Μόνο η διεθνής αλληλεγγύη μπορεί να στηρίξει τους εξεγερμένους εργάτες του Ιράν και να δημοσιοποιήσει ζητήματα όπως οι εκτελέσεις, οι πολιτικοί κρατούμενοι, η κράτηση ανθρώπων χωρίς δίκη, τα βασανιστήρια και άλλες ακραίες μορφές καταστολής που συντηρούν το αυταρχικό καθεστώς.
Είναι σημαντικό οι αγωνιστές των εργατικών και κοινωνικών κινημάτων διεθνώς να εντείνουν τις δράσεις αλληλεγγύης τους, με στόχο να απελευθερωθούν οι πολιτικοί κρατούμενοι και να σημειωθούν νίκες για τους αγώνες στο Ιράν. Κάθε επιτυχημένη απεργία ή διαμαρτυρία θα αυξήσει την αυτοπεποίθηση των εργαζομένων και θα γείρει την ισορροπία των ταξικών δυνάμεων υπέρ τους, όχι μόνο στο Ιράν, αλλά σε όλη τη Μέση Ανατολή.
*Λεσβίες, Ομοφυλόφιλοι, Αμφιφυλόφιλα άτομα, Τρανς άτομα, Κουίρ, Ίντερσεξ άτομα
