Στις 2 Μαΐου, το ειδησεογραφικό πρακτορείο «Politico» δημοσίευσε μία διαρροή, σύμφωνα με την οποία το Ανώτατο Δικαστήριο ετοιμάζει απόφαση ακύρωσης του νόμου που προστατεύει το δικαίωμα στην άμβλωση στις ΗΠΑ. Αργότερα, το Ανώτατο Δικαστήριο επιβεβαίωσε τη διαρροή, επαληθεύοντας παράλληλα τους φόβους εκατομμυρίων ανθρώπων στις ΗΠΑ.
Ήδη έχουν οργανωθεί συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας ενάντια σε αυτήν την επίθεση ενώ συνολικά επικρατεί αναβρασμός σε μαζικά στρώματα στις ΗΠΑ, ειδικά στις Πολιτείες που οι Κυβερνήτες και τα Δικαστήρια προετοιμάζουν εδώ και καιρό την απαγόρευση των αμβλώσεων.
Αξίζει να δούμε αρχικά πώς φτάσαμε στο σημείο το δικαίωμα στην άμβλωση να απειλείται 50 χρόνια μετά από την καθιέρωσή του.
«Roe εναντίον Wade» το σημείο καμπής στο δικαίωμα στην άμβλωση
Μέχρι το 1973, η κάθε Πολιτεία είχε τη δική της νομοθεσία σε σχέση με τις αμβλώσεις. Έτσι, σε κάποιες Πολιτείες η άμβλωση ήταν νόμιμη και σε άλλες όχι.
Το 1969, μία νέα γυναίκα που ζούσε στο Τέξας, η Νόρμα Μακκόρβεϊ (Norma McCorvey), που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο «Τζέιν Ρόου» (Jane Roe) έμεινε έγκυος στο τρίτο της παιδί.Η Μακκόρβεϊ ήθελε να κάνει έκτρωση, κάτι που στο Τέξας ήταν παράνομο, εκτός αν ήταν απαραίτητο για να σωθεί η ζωή της μητέρας.
Η Μακκόρβεϊ κατέθεσε αγωγή υποστηρίζοντας πως η απαγόρευση της άμβλωσης ήταν αντισυνταγματική και βρέθηκε απέναντι στο εισαγγελέα Χένρι Γουέιντ (Henry Wade). Τελικά η υπόθεσή της έφτασε μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο, όπου με πλειοψηφία 7 προς 2 αποφασίστηκε ότι οι Πολιτείες δεν έχουν την εξουσία να απαγορεύουν τις αμβλώσεις και ότι το δικαίωμα μιας γυναίκας να τερματίσει την εγκυμοσύνη της προστατεύεται από το Σύνταγμα των ΗΠΑ.
Με τον τρόπο που λειτουργεί το αμερικάνικο νομικό σύστημα, η απόφαση αυτή σήμαινε πως πλέον οι αμβλώσεις έγιναν νόμιμες σε όλες τις ΗΠΑ, αφού ο ομοσπονδιακός νόμος υπερίσχυε των νόμων κάθε Πολιτείας.
Μία επίθεση μακράς διαρκείας
Έκτοτε, συντηρητικοί και δεξιοί κύκλοι έχουν βαλθεί να ανατρέψουν αυτό το νόμο, χωρίς όμως ποτέ μέχρι σήμερα να έχουν καταφέρει να επιτεθούν στα θεμέλιά του. Έχουν ωστόσο καταφέρει να περάσουν νομοθεσίες που περιορίζουν το δικαίωμα, και οι οποίες πλήττουν κυρίως τα φτωχότερα και πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα: μια σειρά Πολιτείες, για παράδειγμα, έχουν περάσει νόμους που απαγορεύουν τις αμβλώσεις σε δημόσια νοσοκομεία καθώς και τη χρήση δημόσιων κονδυλίων για αμβλώσεις.
Η επίθεση εντάθηκε κατά τη διάρκεια της Προεδρίας του Τραμπ, όταν δεξιές δυνάμεις και οι Ρεπουμπλικάνοι Κυβερνήτες και Δικαστές ένιωσαν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση να επιτεθούν στο δικαίωμα στην άμβλωση, αφού στο πρόσωπο του Τραμπ είδαν έναν ισχυρό σύμμαχο.
Έτσι, μία σειρά Πολιτείες, όπως η Αλαμπάμα πέρασαν νόμους που απαγόρευαν σχεδόν καθολικά τις αμβλώσεις. Αυτοί οι νόμοι δεν μπορούσαν να τεθούν σε ισχύ, εφόσον ο νόμος «Roe εναντίον Wade» ήταν ισχυρότερος, αλλά εξυπηρετούσαν διπλό σκοπό. Αφενός έχτιζαν συνειδήσεις ενάντια στις αμβλώσεις, αφετέρου «έστρωναν το χαλί» για την επόμενη μέρα, τη μέρα δηλαδή που οι συσχετισμοί θα τους επέτρεπαν να επιτεθούν στο μεγάλο για αυτούς αγκάθι, τον νόμο «Roe εναντίον Wade».
Σε περίπτωση που το Ανώτατο Δικαστήριο ανατρέψει αυτόν τον νόμο, τότε θα είναι και πάλι στη δικαιοδοσία της εκάστοτε Πολιτείας να νομοθετήσει ενάντια στις αμβλώσεις. Το Ινστιτούτο «Guttmacher», ένας αμερικάνικος ερευνητικός οργανισμός για τα δικαιώματα στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία υπολογίζει ότι 26 Πολιτείες είναι πιθανό να απαγορεύσουν τις αμβλώσεις εάν ανατραπεί η απόφαση «Roe εναντίον Wade».
Αντιστάσεις και πολιτικά παιχνίδια πάνω στο δικαίωμα στην επιλογή
Το διακύβευμα για την κοινωνία στις ΗΠΑ είναι τεράστιο, αλλά την ίδια ώρα το συντηρητικό κατεστημένο έχει μετατρέψει το δικαίωμα στην άμβλωση σε βασική πολιτική εκστρατεία. Ο Πρόεδρος Μπάιντεν με δήλωσή του υπερασπίστηκε το δικαίωμα των γυναικών στην επιλογή και κάλεσε τους πολίτες να το υπερασπιστούν ψηφίζοντας Δημοκρατικούς υποψήφιους στις λεγόμενες ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου! Η «παράδοση» θέλει στις ενδιάμεσες εκλογές το κυβερνών κόμμα να χάνει έδρες και έτσι η υπεράσπιση του δικαιώματος στην άμβλωση είναι ένα καλό χαρτί για τον Μπάιντεν και τους Δημοκρατικούς. Αντίστοιχα βέβαια και οι Ρεπουμπλικάνοι προσπαθούν να συσπειρώσουν τους ψηφοφόρους τους ενάντια στο δικαίωμα στην άμβλωση.
Όσο τα δύο μεγάλα κόμματα ετοιμάζονται για την επόμενη μέρα, η κοινωνία βράζει και οργανώνει τις αντιστάσεις της σήμερα. Σε ένα πολωμένο κλίμα, τις τελευταίες ημέρες χιλιάδες άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους και διαδηλώνουν υπέρ του δικαιώματος στην άμβλωση, του δικαιώματος των γυναικών στην επιλογή, σε μία σειρά από πόλεις και Πολιτείες. Παράλληλα συγκεντρώσεις διοργανώνουν και ομάδες ενάντια στις αμβλώσεις.
Μεγαλύτερες γυναίκες αναφέρονται στις «παλιές ημέρες» που η άμβλωση ήταν παράνομη και οι γυναίκες έθεταν τη ζωή τους σε κίνδυνο για να απαλλαγούν από μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.
Αντίστοιχα, πλακάτ διαδηλωτών/τριών που παλεύουν υπέρ του δικαιώματος της άμβλωσης, γράφουν συνθήματα όπως «Θα πεθάνουν γυναίκες» ή έχουν ζωγραφισμένες κρεμάστρες, εργαλείο που παραπέμπει στις «παράνομες» αμβλώσεις που πραγματοποιούσαν μόνες τους γυναίκες στα σπίτια τους.
Όλα τα παραπάνω περιγράφουν γλαφυρά τη σκληρή πραγματικότητα που περιμένει εκατομμύρια γυναίκες σε περίπτωση που απαγορευτούν οι αμβλώσεις. Αυτό που τελικά θα απαγορευτεί θα είναι οι ασφαλείς εκτρώσεις σε νοσοκομεία και κλινικές, ενώ την ίδια ώρα οι αμβλώσεις θα συνεχίσουν να γίνονται, θα είναι όμως επικίνδυνες για την υγεία και τη ζωή της γυναίκας.
Παράλληλα, η απαγόρευση των αμβλώσεων θα σημαίνει σημαντική υποχώρηση στη συνείδηση πλατιών στρωμάτων της κοινωνίας. Η αντίληψη πως οι γυναίκες είναι κατά κύριο λόγο μηχανές αναπαραγωγής και η ζωή τους αξίζει λιγότερο από ένα έμβρυο, θα κερδίζει έδαφος και μαζί της θα αυξάνονται συνολικότερα οι σεξιστικές αντιλήψεις.
Δικαίωμα στην άμβλωση: ένα διαχρονικά «επαπειλούμενο» δικαίωμα
Δεν είναι τυχαίο πως το δικαίωμα στην άμβλωση έχει γεννήσει πολλά από τα γυναικεία κινήματα διεθνώς τα τελευταία χρόνια, αφού είναι ένα δικαίωμα που αφενός δεν έχει κατακτηθεί οικουμενικά, αφετέρου βρίσκεται μονίμως υπό αμφισβήτηση, κάθε φορά που το σύστημα νιώσει αυτοπεποίθηση να του επιτεθεί.
Τα τελευταία χρόνια είδαμε τα νικηφόρα κινήματα σε Ιρλανδία και Αργεντινή, με τις κοινωνίες να κατακτούν μέσα από τους αγώνες τους το δικαίωμα στην επιλογή, είδαμε τη σφοδρή επίθεση της Ακροδεξιάς και της καθολικής εκκλησίας στις γυναίκες της Πολωνίας και σήμερα βλέπουμε μία αντίστοιχη επίθεση στην πιο ανεπτυγμένη οικονομικά καπιταλιστική χώρα του πλανήτη, στις ΗΠΑ.
Για τις κυβερνήσεις, τις Εκκλησίες και τους συντηρητικούς κύκλους, η λεγόμενη υπεράσπιση του «αγέννητου παιδιού» δεν είναι παρά η πρόφαση και όχι η ουσία. Η ουσία για το σύστημα βρίσκεται στη γνώση πως όσο πιο χειραφετημένες είναι οι κοινωνίες, τόσο πιο επικίνδυνες μπορούν να γίνουν για τα συμφέροντά τους. Πως όσο οι γυναίκες και οι υπόλοιπες καταπιεσμένες ομάδες κατακτούν και κατοχυρώνουν δικαιώματα, τόσο λιγότερο νερό τρέχει στον μύλο της διάσπασης της κοινωνίας και των εργαζομένων, τόσο λιγότερη απήχηση έχουν οι σεξιστικές, ρατσιστικές, και άλλες αντιλήψεις. Και αυτός ο κατακερματισμός της κοινωνίας και των καταπιεσμένων ομάδων, βοηθάει το σύστημα να επιβιώσει.
Το δικαίωμα στην άμβλωση αποτελεί θεμέλιο στη μάχη ενάντια στην επικράτηση των σεξιστικών αντιλήψεων, αφού το να παραχωρείται στις γυναίκες το δικαίωμα στην επιλογή για το σώμα και τη ζωή τους, τις αποσυνδέει από την αντίληψη που τις θέλει κατά κύριο λόγο μέσα αναπαραγωγής και όχι αυτόνομους και ολοκληρωμένους ανθρώπους. Και για αυτόν ακριβώς τον λόγο βρίσκεται μονίμως υπό απειλή.
Καμία εμπιστοσύνη στο σύστημα, να οργανώσουμε τις αντιστάσεις μας!
Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει φανερό πως η ανάπτυξη και ακόμα περισσότερο η νίκη ενός φεμινιστικού κινήματος σε μία χώρα, αποτελεί πηγή έμπνευσης για αγώνα και σε άλλες χώρες, σε άλλες ηπείρους.
Με τον ίδιο τρόπο όμως λειτουργούν στη συνείδηση και οι επιθέσεις του συστήματος και οι ήττες. Σε περίπτωση που οι αμβλώσεις απαγορευτούν στις ΗΠΑ, πέρα από τις τραγικές συνέπειες για τις γυναίκες και συνολικά την κοινωνία εντός συνόρων, θα έχει σημαντικές επιπτώσεις και εκτός, αφού θα δημιουργήσει «παράδειγμα προς μίμηση» για άλλες καπιταλιστικές κυβερνήσεις και το αίσθημα απογοήτευσης για τις κοινωνίες, που ενδεχομένως να νιώσουν αδύναμες να υπερασπιστούν το δικαίωμα στην άμβλωση.
Η ανάπτυξη του φεμινιστικού κινήματος στις ΗΠΑ είναι ο μόνος τρόπος για να μην καταργηθεί το δικαίωμα στην άμβλωση. Ένα μαζικό, μαχητικό και δημοκρατικά οργανωμένο κίνημα είναι το μόνο που μπορεί να διασφαλίσει τα δικαιώματα των γυναικών και των εργαζόμενων στρωμάτων στις ΗΠΑ και σε όλον τον πλανήτη.
