«Φράουλες και αίμα» είναι ο τίτλος του βιβλίου του James Simon Kunen, το οποίο εξιστορεί τους φοιτητικούς αγώνες στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια τα έτη 1966-1968. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις διαμαρτυρίες του Απριλίου του 1968 και την κατάληψη του γραφείου του πρύτανη ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ. Στο βιβλίο βασίστηκε και η ομότιτλη ταινία του 1970.
Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, η αστυνομία επεμβαίνει στο Πανεπιστήμιο Έμορυ στη Ατλάντα προσπαθώντας να διαλύσει τις κινητοποιήσεις των φοιτητών. Έχουν συλληφθεί τόσο φοιτητές όσο και μέλη του προσωπικού όπως η πρόεδρος του Τμήματος Φιλοσοφίας Noelle McAfee. Πρόκειται για μία από τις πιο βίαιες επεμβάσεις των τελευταίων ημερών με χρήση δακρυγόνων, ακόμα και τέιζερ (όπλο που προκαλεί ηλεκτροσόκ και χρησιμοποιείται από αστυνομικές δυνάμεις διάφορων χωρών, ανάμεσά τους και οι ΗΠΑ) εναντίον άοπλων φοιτητών.
Λίγες ώρες νωρίτερα η αστυνομία συνέλαβε 57 διαδηλωτές στο Πανεπιστήμιο του Τέξας. Την ίδια στιγμή, φοιτητές του Χάρβαρντ έστηναν την δική τους κατασκήνωση στην πανεπιστημιούπολη, εισερχόμενοι με αυτόν τον τρόπο στο μεγαλειώδες φοιτητικό κίνημα που έχει κατακλύσει τις ΗΠΑ τις τελευταίες ημέρες. Μέχρι στιγμής έχουν συλληφθεί πάνω από 400 διαδηλωτές ενώ οι κινητοποιήσεις έχουν εξαπλωθεί σε πάνω από 40 πανεπιστήμια.
Τι κίνημα οργανώνεται και μαζικοποιείται
Όλα ξεκίνησαν την περασμένη εβδομάδα όταν οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια κατασκήνωσαν στην πανεπιστημιούπολη απαιτώντας να σταματήσει η συνεργασία του πανεπιστημίου τους με εταιρείες που εμπλέκονται στον εξοπλισμό του iσραηλινού στρατού. Αντίστοιχες κινητοποιήσεις γινόντουσαν όλο το προηγούμενο διάστημα, από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα.
Την κλιμάκωση των κινητοποιήσεων προκάλεσε η κατάθεση της προέδρου του πανεπιστημίου Nemat Shafik ενώπιον του Κογκρέσου στις 17 Απριλίου. Εκεί εμφανίστηκε εντελώς υποχωρητική απέναντι στις πιέσεις των γερουσιαστών (κυρίως Ρεπουμπλικανών), υποσχόμενη να καταστείλει τις κινητοποιήσεις, τις οποίες οι γερουσιαστές χαρακτήρισαν αντισημιτικές. Υποσχέθηκε μέχρι και την απόλυση καθηγητή λόγω της θέσης του για τον πόλεμο. Λίγους μήνες νωρίτερα είχαν προηγηθεί οι καταθέσεις των προέδρων του MIΤ, του Πανεπιστημίου της Πενσυλβανία και του Χάρβαρντ, οι οποίοι υπερασπίστηκαν με μεγαλύτερο σθένος την ακαδημαϊκή ελευθερία και την ελευθερία του λόγου εντός των πανεπιστημίων τους. Οι απαντήσεις τους δεν ικανοποίησαν τους γερουσιαστές οι οποίοι άσκησαν τρομερές πιέσεις οδηγώντας σε παραίτηση τις προέδρους του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και του Χάρβαρντ..
Οι δυνάμεις καταστολής απαντούν…
Η Shafik επέλεξε να χαϊδέψει τα αυτιά των συντηρητικών γερουσιαστών ενώ ήδη πριν την κατάθεσή της είχε εκκινήσει την καταστολή των κινητοποιήσεων με την απαγόρευση των ομάδων «Φοιτητές για δικαιοσύνη στην Παλαιστίνη» (Students for Justice in Palestine) και «Η εβραϊκή φωνή για Ειρήνη» (Jewish Voice for Peace).
Πρόκειται για μία κίνηση πρωτοφανή για τα δεδομένα του Κολούμπια που θεωρείται από τα πανεπιστήμια που έχουν ιστορικά μεγάλη παρουσία ακτιβιστών φοιτητών. Τα «encampments» (καταλήψεις δημόσιων χώρων με σκηνές) είναι ένας συνηθισμένος τρόπος διαμαρτυρίας στις ΗΠΑ, όπου ακτιβιστές καταλαμβάνουν κεντρικά σημεία όπως πχ πλατείες και στήνουν αντίσκηνα –κάτι αντίστοιχο με το κίνημα «Occupy» την περίοδο της προηγούμενης κρίσης στις ΗΠΑ και το κίνημα των Αγανακτισμένων στην Ελλάδα/ Στις 18 Απριλίου, η «κατασκήνωση» των φοιτητών στην πανεπιστημιούπολη του Κολούμπια αντιμετωπίστηκε με σκληρή καταστολή, με την αστυνομία να εισβάλει και να συλλαμβάνει πάνω από 100 διαδηλωτές. Αυτή η επέμβαση ξύπνησε μνήμες από τη βίαιη εισβολή της αστυνομίας στο Κολούμπια το 1968 όταν και τότε οι φοιτητές του διαμαρτύρονταν ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ.
…και πυροδοτούν το κίνημα
Η καταστολή όμως μετατράπηκε σε πυροκροτητή ενός σημαντικού κινήματος με τους φοιτητές του Κολούμπια να επανακαταλαμβάνουν την πανεπιστημιούπολη και το ίδρυμα να παρατείνει διαρκώς την διορία που τους έδωσε ώστε να διαλυθούν προτού ζητηθεί εκ νέου η επέμβαση της αστυνομίας. Οι απειλές για επέμβαση της εθνοφρουράς έχουν πέσει μέχρι στιγμής στο κενό, με τους φοιτητές να υπερασπίζονται θαρρετά τις κινητοποιήσεις τους. Επιπλέον και το διδακτικό προσωπικό φαίνεται να στηρίζει, τουλάχιστον ως ένα βαθμό, τις κινητοποιήσεις καθώς η Σύγκλητος του Κολούμπια έχει προχωρήσει σε έρευνα εναντίον της προέδρου σχετικά με τους χειρισμούς της. Ταυτόχρονα οι διαμαρτυρίες εξαπλώθηκαν σε μία σειρά πανεπιστήμια της χώρας. Από το Χάμπολντ στη Καλιφόρνια, μέχρι το Γέιλ στο Κονέκτικατ και από το Μίσιγκαν μέχρι το Μπέρκλεϊ (γνωστό κάποτε και ως το «κόκκινο πανεπιστήμιο»), οι φοιτητές κατασκηνώνουν μαζικά στις πανεπιστημιουπόλεις τους. Το βασικό αίτημά τους είναι να σταματήσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ και τα πανεπιστήμια τους, να χρηματοδοτούν (άμεσα ή έμμεσα) το σιωνιστικό καθεστώς του Ισραήλ καθώς και να σταματήσει άμεσα η σφαγή του παλαιστινιακού λαού στη Γάζα. Η απάντηση στις κινητοποιήσεις είναι παντού η ίδια: αστυνομικές επεμβάσεις, ξύλο, συλλήψεις και απειλές (που ορισμένες φορές γίνονται πράξη) για αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας.
Εικόνες για το μέλλον
Όμως μία νέα γενιά αγωνιστών φαίνεται πως κάνει την εμφάνιση της στη μητρόπολη του καπιταλισμού. Μια γενιά που αψηφά το ξύλο και τις συλλήψεις, τον κίνδυνο να διαγραφεί από το πανεπιστήμιο και να πάνε στράφι οι κόποι (και τα χρήματα, αφού τα δίδακτρα στα αμερικάνικα πανεπιστήμια συχνά είναι πολύ υψηλά) χρόνων. Μια γενιά που βάζει πάνω από όλα τον αγώνα για το δίκαιο και το ανθρώπινο.
Για να σταματήσει η σφαγή αμάχων και παιδιών στη Γάζα, για να ζήσει επιτέλους ο λαός της Παλαιστίνης ειρηνικά. Ο αυθορμητισμός και η δυναμική του αγώνα αυτής της γενιάς δεν μπορεί παρά να προκαλεί ρίγη συγκίνησης σε κάθε άνθρωπο, σε κάθε γωνιά του πλανήτη, που αγωνίζεται για ένα κόσμο με Ειρήνη και Δικαιοσύνη, για μία άλλη κοινωνία.
Οι κινητοποιήσεις αυτές γεμίζουν με ελπίδα όλους όσους αγωνίζονται ενάντια στον πόλεμο διεθνώς. Μια ελπίδα που για να ριζώσει, χρειάζεται η αυτοθυσία και η μαχητικότητα της νέας αυτής γενιάς, να εξαπλωθεί και να συνδεθεί με τα στρώματα των εργαζομένων των ΗΠΑ, για να μπορέσει να ασκήσει ακόμα μεγαλύτερη πίεση. Αλλά και να εξαπλωθεί εκτός συνόρων, σε όλες τις χώρες που το αντιπολεμικό κίνημα αναπτύσσεται όλους τους τελευταίους μήνες (κάτι που συμβαίνει ήδη σε Γαλλία και Αυστραλία με φοιτητές να περνούν σε καταλήψεις σχολών), και φυσικά μέσα στο ίδιο το Ισραήλ. Αν η μισή μας καρδιά βρίσκεται στη Γάζα, η άλλη μισή βρίσκεται στους αντιπολεμικούς αγώνες και τους αγωνιζόμενους φοιτητές (και όχι μόνο) στις ΗΠΑ.
Και μια σημείωση για τα ελληνικά πανεπιστήμια
Πόσες φορές ακούσαμε άραγε κατά τη διάρκεια του κινήματος ενάντια στα ιδιωτικά πανεπιστήμια ότι οι καταλήψεις αποτελούν «αποκλειστικά ελληνικό» φαινόμενο; Ότι στο εξωτερικό οι φοιτητές δεν ασχολούνται με τέτοια «ιδεολογικά» ζητήματα αλλά μόνο με τις σπουδές τους; Όπως είναι γνωστό το ψέμα έχει κοντά ποδάρια και η πραγματικότητα ήρθε να διαψεύσει πανηγυρικά την προπαγάνδα των κυβερνώντων.
Και μιας και πιάσαμε το θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων… Τι έχουν άραγε κοινό τα περισσότερα πανεπιστήμια στα οποία αυτή τη στιγμή γίνονται κινητοποιήσεις; Είναι ιδιωτικά. Και είναι αυτός ακριβώς ο επιχειρηματικός χαρακτήρας τους που τα έχει οδηγήσει στο να επενδύουν σε εταιρείες που στηρίζουν το Ισραήλ. Είναι αυτός ο χαρακτήρας που επιτρέπει στο Κογκρέσο να ασκεί πιέσεις και να απαιτεί απολύσεις, είναι αυτός ο χαρακτήρας που διευκολύνει την απόπειρα λογοκρισίας και φίμωσης φοιτητών και διδασκόντων αλλά και στρέβλωσης της επιστημονικής ορολογίας (γιατί τι άλλο είναι παρά στρέβλωση του όρου «αντισημιτισμός» για τον χαρακτηρισμό οποιασδήποτε άποψης ασκεί κριτική στο Ισραήλ;).
