Tην Παρασκευή 22 Σεπτέμβρη, μετά την άκαρπη κατάληξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ της συνδικαλιστικής ομοσπονδίας UAW (United Auto Workers – Ενωμένοι Εργάτες Aυτοκινητοβιομηχανίας) και των διοικήσεων των τριών μεγαλύτερων εταιρειών της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, Ford, General Motors και Stellantis (γνωστές ως «Big Three» – οι «τρεις μεγάλες»), η UAW ανακοίνωσε την κλιμάκωση των απεργιακών της κινητοποιήσεων.
Είχε προηγηθεί μια απεργιακή βδομάδα από την Παρασκευή 15 Σεπτέμβρη (όταν έληξε επίσημα η παλιά σύμβαση) σε τρία επιλεγμένα εργοστάσια των παραπάνω εταιρειών, στο Μίσιγκαν, στο Μιζούρι και στο Οχάιο, με συνολικό εργατικό δυναμικό 13.000 άτομα.
Ένα μήνα πριν, τον Αύγουστο, η ηγεσία της UAW είχε προτείνει στα συνολικά 150.000 περίπου μέλη της στους παραπάνω κολοσσούς να απεργήσουν παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις με την εργοδοσία, διεκδικώντας δραστικές αυξήσεις και μια νέα συλλογική σύμβαση υπέρ των εργαζομένων.
Η πρόταση για απεργία είχε γίνει δεκτή από το 97% των εργατών σε μια απόφαση ιστορική, αφού πρώτη φορά στην αμερικάνικη ιστορία θα οργανωνόταν κοινή απεργία με κοινά αιτήματα στις τρείς μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες της χώρας που ελέγχουν το 50% της ετήσιας παραγωγής! Σε έναν κλάδο μάλιστα του αμερικάνικου κεφαλαίου με μεγάλη διεθνή σημασία, καθώς η παραγωγή αυτοκινήτων στις ΗΠΑ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο, μετά την Κίνα.
Μια διαφορετική απεργία
Μέχρι τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, η ηγεσία της UAW εφαρμόζει την απόφαση της βάσης ακολουθώντας μια ιδιαίτερη τακτική: Αποφάσισε να μην απεργήσουν εξαρχής ταυτόχρονα όλα τα εργοστάσια και των τριών επιχειρήσεων, αλλά διάφορα εργοστάσια και αποθήκες ανταλλακτικών να απεργήσουν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, δίνοντας στο συνδικάτο τη δυνατότητα να εντείνει την πίεση όταν δεν υπάρχει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις.
Η επιλογή αυτή δίνει στην απεργία τη δυνατότητα να έχει και διάρκεια και κλιμάκωση, χαρακτηριστικά μεγάλης σημασίας ώστε ο αγώνας των απεργών να είναι νικηφόρος.
Καταρχήν, εξασφαλίζει πως το απεργιακό ταμείο των 825 εκατομμυρίων δολαρίων δεν θα εξαντληθεί με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Σήμερα, κάθε απεργός παίρνει πεντακόσια δολάρια αποζημίωση την βδομάδα, ενώ Αμερικανοί αναλυτές υπολόγισαν πως αν απεργούσαν ταυτόχρονα και οι 150.000 εργαζόμενοι μέλη του συνδικάτου το ταμείο τους θα επαρκούσε για αποζημιώσεις τριών μηνών.
Ωστόσο μια γρήγορη ματιά στη ιστορία του αμερικάνικου εργατικού κινήματος αρκεί για να δούμε πως κάθε αναμέτρηση των εργατών της αυτοκινητοβιομηχανίας με αυτούς του παγκόσμιους κολοσσούς κρίθηκε μέσα από ηρωικές απεργίες με ιστορικές διάρκειες. Όπως το 2019, όταν η απεργία στην GM έληξε υπέρ των εργαζομένων μετά από πάνω από ένα μήνα διάρκεια! Το 1970 πάλι στη GM οι εργάτες βγήκαν νικητές μετά από 67 μέρες απεργία! Το 1950 οι εργάτες της CHRYSLER απεργούσαν επί 104 μέρες για να κερδίσουν!
Οι εξελίξεις μετά την πρώτη εβδομάδα απεργίας αποδεικνύουν την ανάγκη και για διάρκεια και για κλιμάκωση του αγώνα αφού οι διοικήσεις των «Big Three» όχι μόνο δεν υποχώρησαν μπροστά στην απώλεια των κερδών τους, αλλά πέρασαν στην αντεπίθεση ανακοινώνοντας διαθεσιμότητες ή απολύσεις. Και φυσικά, αυτή την απόφασή τους προσπάθησαν να τη χρεώσουν στους δήθεν ανεύθυνους απεργούς – 300 σε τρία εργοστάσια της Stellantis, 2.000 στην General Motors στο Κάνσας και 600 στην Ford στο Μίσιγκαν.
Τίποτα καινούργιο, η τακτική του διαίρει και βασίλευε βρίσκεται στο DNA των καπιταλιστών. Παράλληλα κατηγόρησαν τους απεργούς για εξωπραγματικές διεκδικήσεις που δήθεν υποσκάπτουν τις επενδύσεις τους στα «πράσινα» αυτοκίνητα για να μπορέσουν να ανταγωνιστούν την Κίνα. Πολιτικός συνήγορος αυτής τους της άποψης και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τράμπ, που διεκδικεί εκ νέου την προεδρία των Ρεπουμπλικάνων το 2024.
Η απάντηση της ηγεσίας της UAW ήρθε στις 22 Σεπτέμβρη με την κλιμάκωση της απεργίας σε 38 αποθήκες ανταλλακτικών της Stellantis και της General Motors ανεβάζοντας τον αριθμό των απεργών στις 18.600 (για την ώρα άφησαν εκτός την Ford που παρουσιάζει ένα πιο ευέλικτο προφίλ στις διαπραγματεύσεις).
Μια δίκαιη απεργία
Οι απεργοί διεκδικούν αυξήσεις στους μισθούς 36% μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια, 32 ώρες δουλειάς την εβδομάδα, ταχύτερη εξίσωση των μισθών των νεοπροσληφθέντων συναδέλφων τους με τους μισθούς των παλιότερων εργαζομένων, επαναφορά της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής που ίσχυε μέχρι το 2009, κατοχύρωση του δικαιώματος στην απεργία ενάντια σε κλεισίματα εργοστασίων που θα «μεταμορφωθούν» τα επόμενα χρόνια σε εργοστάσια «πράσινων» αυτοκινήτων.
Στη διαχρονική ερώτηση της άρχουσας τάξης για το που θα βρούνε τα λεφτά για τέτοιου είδους μέτρα, η UAW απαντάει με τα αποκαλυπτικά στοιχεία σε σχέση με τους «Big Three»:
- Τα κέρδη των «Big Three» για την τελευταία δεκαετία ξεπερνούν τα 250 δισ. δολάρια! Μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2023 τα κέρδη τους ήταν 21 δισ. δολάρια!
- Αυτή η χρυσή δεκαετία κερδών στηρίχθηκε από τη μια στα πακέτα διάσωσης των 80-85 δισ. δολαρίων που τους χάρισαν διαδοχικά οι κυβερνήσεις των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων μετά την οικονομική κρίση του 2007-8-9 κι από την άλλη στην «ταξική ειρήνη» που τους πρόσφερε η τότε ηγεσία της UAW αποδεχόμενη περικοπές επιδομάτων και πάγωμα μισθών.
- Οι μισθοί των διευθυνόντων συμβούλων (CEO) έχουν φτάσει σε μυθικά επίπεδα. Για το 2022, ο μισθός του CEO της Ford ήταν 21 εκ. δολάρια, της Stellantis 24 εκ. δολάρια, της GM 29 εκ. δολάρια! Όπως υπολογίζει η UAW μόνο τα τέσσερα τελευταία χρόνια οι μισθοί των CEOs των «Big Three» αυξήθηκαν κατά 40%! Το ίδιο διάστημα οι μισθοί των εργαζομένων αυξήθηκαν μόλις 6%, που βέβαια δεν καλύπτουν ούτε κατά προσέγγιση τον πληθωρισμό!
Με τα λόγια του Σον Φέιν, του νέου προέδρου της UAW που εκλέχθηκε τον Μάρτη του 2023:
«Προσποιούνται ότι θα πέσει ο ουρανός στο κεφάλι μας εάν πάρουμε το δίκαιο μερίδιο που μας αναλογεί από το ένα τέταρτο του τρισεκατομμυρίου δολαρίων που έχουν βγάλει την τελευταία δεκαετία οι «big three». Θέλουν να πουν ότι ο δίκαιος αγώνας της εργατικής τάξης για μια καλύτερη ποιότητα ζωής γι’ αυτήν θα κατέστρεφε την οικονομία. Δεν πρόκειται να καταστρέψουμε την [εθνική] οικονομία, θα καταστρέψουμε όμως τη δική τους οικονομία γιατί αυτή λειτουργεί με τρόπο που εξυπηρετεί μόνο την τάξη των δισεκατομμυριούχων».
Μια απεργία με δυνατότητες να γράψει ιστορία
Δίνοντας αυτό τον πολιτικό και ταξικό τόνο στην απεργία τους, οι εργάτες της UAW κέρδισαν από την πρώτη στιγμή την καρδιά και το μυαλό της πλειοψηφίας των Αμερικανών εργαζομένων.
Σε δημοσκόπηση της εταιρείας έρευνας Gallup στα τέλη Αυγούστου, το 75% δήλωσε πως στηρίζει την απεργία των εργατών της αυτοκινητοβιομηχανίας! Παρόμοια ψηλό ήταν το ποσοστό υποστήριξης (72%) και για την πρόσφατη μαχητική απεργία σεναριογράφων και ηθοποιών του Χόλυγουντ!
Συνολικότερα η ταξική πάλη στις ΗΠΑ στις μέρες μας είναι ένα εργαστήρι που παράγει συμπεράσματα για την εργατική τάξη, τα κινήματα και την αντικαπιταλιστική Αριστερά διεθνώς. Οι αβυσσαλέες ανισότητες που χτίστηκαν πάνω στον ιδρώτα και την υπερεκμετάλλευση του αμερικάνικου προλεταριάτου λειτουργούν πια σαν ένα φυτίλι. Από το 1978 μέχρι το 2022 και ενώ ο μισθός του μέσου εργαζόμενου στις ΗΠΑ έχει αυξηθεί κατά 15,3%, η αύξηση των αμοιβών των CEO για το ίδιο διάστημα αγγίζει το 1.209,2%!
Έτσι μέχρι τα μέσα Σεπτέμβρη του 2023 είχαν γίνει 396 οργανωμένες απεργίες από συνδικάτα στις ΗΠΑ, ενώ πέρυσι ο αριθμός αυτός είχε φτάσει στις 409.
Σε αυτό το κλίμα, είναι ξεκάθαρο πως η έκβαση αυτής της απεργίας θα παίξει σημαντικό ρόλο στη συνείδηση πλατιών στρωμάτων των εργαζομένων και στις ΗΠΑ αλλά και διεθνώς. Εκατομμύρια εργαζομένων «κρατάνε την ανάσα τους» περιμένοντας να δουν αν ο αγώνας αυτός θα είναι νικηφόρος ή όχι.
Σε περίπτωση που οι απεργοί αναγκάσουν τους «μεγαλοκαρχαρίες» της αυτοκινητοβιομηχανίας να υποχωρήσουν και να τους παραχωρήσουν τα αιτήματά τους, αυτό θα επηρεάσει τους εργαζόμενους που είναι οργανωμένοι σε συνδικάτα (το 12% της συνολικής εργατικής δύναμης στις ΗΠΑ), ανοίγοντας σε πιο πλατιά στρώματα τη συζήτηση για το πώς μπορούν να οργανώσουν αντίστοιχους αγώνες. Ταυτόχρονα θα αποτελέσει ένα ακόμα σημαντικό παράδειγμα υπέρ της δημιουργίας νέων συνδικάτων σε ασυνδικάλιστους χώρους στις ΗΠΑ, ανάμεσα τους και η νεότευκτη βιομηχανία ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Παράλληλα οι εργαζόμενοι στις παραδοσιακές αυτοκινητοβιομηχανίες διεθνώς θα αντλήσουν χρήσιμα συμπεράσματα για τις μάχες του μέλλοντος, καθώς θα βρεθούν αντιμέτωποι με τις προκλήσεις του κλεισίματος εργοστασίων και των μαζικών απολύσεων καθώς οι καπιταλιστές θα στρέφονται στην παραγωγή ηλεκτρικών («πράσινων») αυτοκινήτων.
