Οι εργαζόμενοι του καταστήματος της Apple στην περιοχή Τάουσον (Towson) στη Βαλτιμόρη που βρίσκεται στην πολιτεία Μέριλαντ, ψήφισαν το Σάββατο 18 Ιούνη υπέρ της ίδρυσης σωματείου εργαζομένων του τεχνολογικού κολοσσού για πρώτη φορά στις ΗΠΑ.
Η απόφαση πάρθηκε με πλειοψηφία 65-33, και πλέον εντάσσονται στο συνδικάτο της «Διεθνούς Ένωσης Μηχανικών και Εργατών Αεροδιαστημικής» (IAM). Το αποτέλεσμα αυτό ήρθε μετά από μια εκστρατεία που κράτησε ενάμιση μήνα, η οποία ξεκίνησε στις αρχές Μαΐου.
Πρόκειται για άλλη μια σημαντική εργατική μάχη και νίκη, καθώς οι εργαζόμενοι μέσω του σωματείου τους θα μπορούν πλέον να διεκδικήσουν από ισχυρότερη θέση ζητήματα όπως είναι οι μισθοί, τα ωράρια εργασίας αλλά και η ασφάλεια του προσωπικού (όπως για παράδειγμα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την πανδημία).
Αυτή η εξέλιξη μπορεί να δώσει έμπνευση και να ωθήσει τους εργαζόμενους στα 270 καταστήματα της Apple να βγουν μπροστά στον αγώνα και να οργανωθούν στα δικά τους σωματεία.
Η κερδοφορία της Apple
Οι εξειδικευμένοι εργαζόμενοι της Apple έχουν μέση αμοιβή τα 20 δολάρια (19 ευρώ) την ώρα. Οι μισθοί έχουν διατηρηθεί σε χαμηλά (για τα δεδομένα των ΗΠΑ) επίπεδα, παρά τα αυξημένα έσοδα και τα κέρδη ρεκόρ που σημείωσε η εταιρεία τα τελευταία χρόνια.
Οι ισολογισμοί της Apple για το τρίμηνο που έκλεισε στα τέλη του Μάρτη δείχνουν ότι είχε έσοδα 97,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Πρόκειται για αύξηση 9% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι.
Σύμφωνα δε με το Market Watch (ιστότοπος που παρέχει οικονομικές πληροφορίες και αναλύσεις) η Apple ήταν μία από τις περισσότερο κερδισμένες επιχειρήσεις κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας, παρά το κλείσιμο καταστημάτων και τις διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Σημαντικά βήματα οργάνωσης σε Starbucks, Amazon και Google
Η πρώτη ίδρυση σωματείου εργαζομένων σε κατάστημα της Apple αποτελεί συνέχεια των πρόσφατων εργατικών μαχών που έχουν βάλει σε κίνηση ένα σημαντικό κομμάτι της εργατικής τάξης των ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία νέων εργατικών σωματείων σε μια σειρά χώρους.
Σε 169 κατάστημα των Starbucks οι εργαζόμενοι έχουν καταφέρει να οργανωθούν σε σωματεία. Η ίδρυση σωματείου στις αποθήκες της Amazon στο Στέιτεν Άιλαντ της Νέας Υόρκης αποτέλεσε μια ιστορική επιτυχία των εργαζομένων. Ενώ οι εργαζόμενοι της Google κάνανε ένα σημαντικό πρώτο βήμα ανακοινώνοντας την ίδρυση του σωματείου «Alphabet Workers Union» το οποίο μετρά πάνω από 900 μέλη.
Αυτές οι εξελίξεις δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι στις ΗΠΑ έχουν μπει σε μια νέα φάση αγώνων και αναζητούν έναν τρόπο να παλέψουν συλλογικά για καλύτερους μισθούς, ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, ασφάλεια και αξιοπρέπεια στους χώρους δουλειάς.
Και όλα αυτά έγιναν κάτω από την τεράστια πίεση της εργοδοσίας που έβαλε μπροστά τους μηχανισμούς της προκειμένου να αντιστρέψει το μαχητικό κλίμα και να εκφοβίσει όσους μπήκαν μπροστά στην δημιουργία σωματείων.
Το 2021 η Amazon είχε ξοδέψει 4,3 εκατομμύρια δολάρια σε μια εκστρατεία που είχε στόχο να πείσει τους εργαζόμενους να καταψηφίσουν την ίδρυση σωματείου.
Αντίστοιχα, η διοίκηση των Starbucks πριν τις εκλογές στα καταστήματα του Μπάφαλο, έστειλε ολόκληρη στρατιά από διευθυντικά στελέχη και συμβούλους προκειμένου να αποτρέψουν κάθε προσπάθεια οργάνωσης των εργαζομένων.
Όταν, λοιπόν, κορυφαίες πολυεθνικές όπως η Amazon ξοδεύουν αμέτρητα χρήματα και οι εργαζόμενοι/ες δεν υποκύπτουν, τότε αντιλαμβάνεται κανείς τη σημασία αυτών των εξελίξεων.
Αύξηση αιτήσεων για τη δημιουργία σωματείων
Το γεγονός ότι έχει δημιουργηθεί ένα μαχητικό κλίμα στις γραμμές της εργατικής τάξης, μπορεί κανείς να το διαπιστώσει κι από τη μεγάλη αύξηση που σημειώθηκε στις αιτήσεις για την δημιουργία εργατικών σωματείων.
Συγκεκριμένα, από τον Οκτώβρη του 2021 μέχρι τον Μάρτη του 2022 οι αιτήσεις εκπροσώπησης συνδικαλιστικών οργανώσεων που κατατέθηκαν στο Εθνικό Συμβούλιο Εργασιακών Σχέσεων των ΗΠΑ (NLRB) αυξήθηκαν κατά 57% – από 748 την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου χρόνου σε 1.174.
Παράλληλα όμως, σημειώνεται η σταθερή μείωση συμμετοχής στα συνδικάτα εδώ και δεκαετίες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Στατιστικών Εργασίας στις ΗΠΑ, το 10,3% των μισθωτών (14 εκατομμύρια εργαζόμενοι) ανήκουν σε συνδικάτα, όταν το 1983 το ποσοστό των μελών σε συνδικάτα ήταν 20,1%.
Η εικόνα αυτή φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, αντιφατική και παράδοξη. Μπορεί όμως να αποδοθεί κυρίως στο γεγονός ότι οι συνδικαλιστικές ηγεσίες της προηγούμενης περιόδου εμφανίστηκαν ανίκανες να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες και τις απαιτήσεις των εργαζομένων, οι οποίοι με τη σειρά τους γύρισαν την πλάτη σε αυτές τις συνδικαλιστικές ηγεσίες.
Ωστόσο, παρά τη γενική μείωση των ποσοστών συνδικαλισμού, η διάθεση των εργαζομένων για συνδικαλισμό σε νέους εργασιακούς χώρους, όπως είναι οι νέες τεχνολογίες, τα καφέ, οι εφοδιαστικές αλυσίδες κλπ, είναι καθαρά ανοδική.
Η επικρότηση των συνδικάτων και η συμμετοχή των νέων εργαζομένων
Επίσης, παρότι μειώνεται το ποσοστό συμμετοχής στα συνδικάτα, σύμφωνα με την εταιρεία δημοσκοπήσεων «Ινστιτούτο Γκάλοπ» τo 65% της αμερικανικής κοινωνίας έχει θετική γνώμη για τα εργατικά συνδικάτα. Το ποσοστό αυτό είναι το δεύτερο μεγαλύτερο από το 1965, όταν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 71%.
Παράλληλα, σημαντικό είναι το γεγονός πως η θετική γνώμη για τα συνδικάτα είναι πολύ υψηλή στις ηλικίες 18-34, με το ποσοστό να φτάνει στο 77%. Δεν είναι τυχαίο ότι το ποσοστό των εργαζομένων στις ηλικίες 25-34 ετών που είναι μέλη συνδικάτων αυξήθηκε από 8,8% σε 9,4% (περίπου 68.000 επιπλέον εργαζόμενοι).
Είναι αυτή η νέα γενιά εργαζομένων που έχει μεγαλώσει μέσα στην οικονομική κρίση, που έρχεται αντιμέτωπη με τα δυσβάσταχτα ενοίκια αλλά και με τα βουνά φοιτητικών χρεών (ο/η μέσος/η απόφοιτος τελειώνει τις σπουδές με 30.000 δολάρια χρέος ενώ το σύνολο των φοιτητικών χρεών είναι 1,7 τρισ. δολ – στοιχεία 2019). Αυτή η νέα γενιά εργαζομένων αρχίζει να συνειδητοποιεί πως ο μόνος τρόπος για να καλυτερεύσει το βιοτικό της επίπεδο είναι να οργανωθεί σε σωματεία για να δώσει με καλύτερους όρους τις μάχες της.
Οργανωθείτε, είναι μεταδοτικό και αποτελεσματικό
Από τις πιο πάνω εξελίξεις γίνεται επίσης φανερό πως μια επιτυχία σ’ έναν εργασιακό χώρο επιδρά θετικά στους εργαζόμενους που παρακολουθούν αυτές τις εξελίξεις σε άλλους χώρους. Μια νίκη σ’ έναν χώρο εργασίας μπορεί να προκαλέσει ντόμινο σ’ έναν ολόκληρο κλάδο.
Σημαντικός επίσης είναι ο αντίκτυπος αυτών των αγώνων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Στατιστικών Εργασίας στις ΗΠΑ, το 2019 οι εργαζόμενοι που ήταν οργανωμένοι στα συνδικάτα έβγαζαν κατά μέσο όρο 1.095 δολάρια την εβδομάδα, ενώ οι εργαζόμενοι που δεν ήταν οργανωμένοι έβγαζαν 892 δολάρια.
Αυτές οι εργατικές επιτυχίες είναι πολύ ενθαρρυντικές για τους εργαζόμενους, ειδικά τους νέους, στις ΗΠΑ. Την ίδια ώρα όμως χρειάζεται να τονίσουμε πως είναι μόνο η αρχή.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η εργοδοσία θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της προκειμένου να βάλει εμπόδια στην οργάνωση των εργαζομένων και όπως έχει αποδείξει δεν θα διστάσει να ξοδέψει εκατομμύρια δολάρια προκειμένου να το πετύχει.
Όμως για τους εργαζόμενους δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Το χτίσιμο νέων εργατικών σωματείων, η επέκταση και ο συντονισμός τους, είναι ο μόνος δρόμος για να σημειωθούν νίκες – κι αυτό το κατανοούν όλο και περισσότεροι/ες εργαζόμενοι/ες. Και βέβαια θα πρέπει να τονιστεί πως το θέμα της εσωτερικής δημοκρατίας στους συνδικαλιστικούς χώρους είναι καθοριστικής σημασίας· γιατί μόνο έτσι μπορεί η εργατική βάση να ελέγχει τα στελέχη και τους μηχανισμούς, ώστε να διαφυλάξει τις συνδικαλιστικές της οργανώσεις από τους κινδύνους της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς και των ξεπουλημάτων.
