Η απεργία 1.400 εργαζομένων της εταιρείας Kellogg’s στις ΗΠΑ ήταν χωρίς αμφιβολία μια ιστορική απεργία. Κράτησε συνολικά 77 μέρες, κέρδισε την αλληλεγγύη μαζικών στρωμάτων εργαζομένων στις ΗΠΑ και διεθνώς, δεν σταμάτησε ούτε όταν η εργοδοσία απείλησε με απόλυση όλους τους απεργούς, ανάγκασε ακόμη και τον πρόεδρο των ΗΠΑ να πάρει θέση ενάντια στις απειλές της εργοδοσίας για μαζικές απολύσεις, απλώθηκε από την αρχή και στα 4 εργοστάσια της εταιρείας στη χώρα, ακόμη και σε αυτά που είχε να γίνει απεργία σχεδόν μισό αιώνα.
Ποιο ήταν το κύριο αίτημα της απεργίας;
Οι απεργοί πάλευαν για την υπογραφή νέας συλλογικής σύμβασης, με μια σειρά αιτήματα για αυξήσεις στους μισθούς, συνταξιοδοτικά δικαιώματα κοκ.
Το σημαντικότερο όμως αίτημα τους ήταν να μπει τέρμα στον διαχωρισμό των εργαζομένων σε «παλιούς» και «νέους» (που η εταιρεία τους ονομάζει «μεταβατικούς»).
Στη προηγούμενη συλλογική σύμβαση προβλεπόταν ότι μέχρι 30% των εργαζομένων θα μπορούσαν να ονομαστούν «μεταβατικοί» και πληρώνονταν αρκετά λιγότερο από τους υπόλοιπους ενώ απολάμβαναν και μικρότερες παροχές (υγείας, συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων κοκ).
Η εταιρεία ήθελε στη νέα συλλογική σύμβαση το όριο του 30% να καταργηθεί, σε μια προσπάθεια να «ανακυκλώσει» παλιούς με νέους εργαζόμενους, που πλέον θα μπορούσαν να είναι η πλειοψηφία μειώνοντας δραματικά τα μεροκάματα και το εργοδοτικό κόστος.
Ήταν άλλωστε η επιμονή της εταιρείας στην κατάργηση του ορίου του 30% που οδήγησε τους απεργούς να απορρίψουν στις 7 Δεκεμβρίου την πρώτη συμφωνία μεταξύ εργοδοσίας και ηγεσίας του συνδικάτου. Αυτή η συμφωνία προέβλεπε αυξήσεις 3% ετησίως για τα τα επόμενα 5 χρόνια και την δυνατότητα στους εργαζόμενους με 4 και παραπάνω χρόνια δουλειάς στην εταιρεία να πάψουν να θεωρούνται «μεταβατικοί». Όπως δήλωνε λίγες μέρες μετά την απόρριψη της συμφωνίας ο Trevor Bidelman, εργαζόμενος στο κεντρικό εργοστάσιο της Kellogg’s στο Μπατλ Κρικ και πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος του συνδικάτου, επρόκειτο για έναν «Δούρειο Ίππο», καθώς προσπαθούσε να περάσει την επέκταση του καθεστώτος «2 ταχυτήτων» με τυράκι τις αυξήσεις.
Ήταν νίκη;
Η συμφωνία που εγκρίθηκε τελικά στις 21 Δεκέμβρη δεν ήταν ουσιωδώς καλύτερη από αυτή που είχε απορριφθεί – και πάνω από όλα διατηρούσε την κατάργηση του ορίου του 30%. Με άλλα λόγια ήταν μια συμφωνία που πετύχαινε μεν αυξήσεις για τους εργαζόμενους και την μεταπήδηση ορισμένων «μεταβατικών» εργαζόμενων στις τάξεις των «παλιών» όμως άνοιγε την κερκόπορτα για να «πλημμυρίσει» η εταιρεία τα επόμενα χρόνια τα εργοστάσια αποκλειστικά με «μεταβατικούς» εργαζόμενους με πολύ λιγότερα δικαιώματα, διαλύοντας έτσι σταδιακά και το συνδικάτο.
Η συμφωνία χαιρετίστηκε από την ηγεσία του συνδικάτου ως «νίκη». Ο πρόεδρος μάλιστα του συνδικάτου, Anthony Shelton, δήλωσε πως «Αυτή η συμφωνία έχει κέρδη για τους εργαζόμενους και δεν περιλαμβάνει καμία παραχώρηση».
Όσον αφορά το επίμαχο σημείο των «μεταβατικών», η ηγεσία «ξεγλίστρησε» λέγοντας ότι πέτυχε «να μην υπάρχει μόνιμο σύστημα δύο ταχυτήτων».
Πρόκειται για υπεκφυγή. Είναι βέβαιο ότι η εργοδοσία θα χρησιμοποιήσει τα επόμενα χρόνια την κατάργηση του ορίου του 30% για να συνεχίσει την επίθεση της.
Όπως έγραφε άλλωστε σε ένα e-mail που διέρρευσε στα ΜΜΕ, ο Gregory Jackson, μάνατζερ στο Μπατλ Κρικ, η νέα συμφωνία δεν περιείχε «κανένα κέρδος συνολικά» (σε σχέση με την προηγούμενη) για τους εργαζόμενους…
Είναι ευχαριστημένοι οι εργαζόμενοι από την συμφωνία;
Όσον αφορά το με πόσο μεγάλη πλειοψηφία οι εργαζόμενοι αποδέχτηκαν τη συμφωνία, δεν υπάρχουν σχετικά στοιχεία, καθώς το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας δεν δημοσιεύτηκε από το συνδικάτο.
Υπάρχουν ωστόσο πληροφορίες ότι η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων στα κεντρικά του Μπατλ Κρικ απέρριψε τη συμφωνία – πληροφορίες που ο ίδιος ο Trevor Bidelman δεν μπορεί να επιβεβαιώσει καθώς η καταμέτρηση των ψήφων γίνεται συνολικά και όχι ανά εργοστάσιο.
Όπως δήλωσε όμως χαρακτηριστικά:
«η νέα συμφωνία αφήνει πολλές τρύπες ανοιχτές για χειραγώγηση. Δεν πήραμε αυτό που βάλαμε στόχο. Δεν είμαστε ευχαριστημένοι».
Ακόμη πιο σαφής, ο Harry Gibson, εργαζόμενος στα κεντρικά του Μπατλ Κρικ από το 2010 είπε: «Δεν θα υπάρχει ποτέ τίποτα άλλο από μεταβατικούς εργαζόμενους!». Όσον αφορά τις αυξήσεις που πέτυχε το συνδικάτο δηλώνει πως «θα τις αντάλλαζα στο λεπτό» προκειμένου οι μεταβατικοί εργαζόμενοι να έχουν μέλλον.
«Το να σταματάς τη μάχη ενώ κερδίζεις είναι απογοητευτικό» δήλωσε σε τοπικά ΜΜΕ ο Todd Manusos, από το εργοστάσιο του Μπατλ Κρικ. «Αν θέλεις να βρεις κάποιον που να είναι χαρούμενος με αυτή τη συμφωνία θα πρέπει να ταξιδέψεις γιατί κανείς εδώ δεν νιώθει ότι αυτό ήταν νίκη» πρόσθεσε.
O Teddy Haywood, συνάδελφος του, σχολίασε: «Πιστεύω πως αυτός που δουλεύει δίπλα μου πρέπει να βγάζει όσα κι εγώ. Αλλιώς είναι διαίρει και βασίλευε».
Συμπερασματικά
Η συζήτηση για τις εξελίξεις στο εργατικό κίνημα στις ΗΠΑ και πως αυτό θα μπορούσε να πετύχει νίκες δεν γίνεται σε κενό αέρος. Μέσα στον Οκτώβριο του 2021 δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στις ΗΠΑ συμμετείχαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις, με τον όρο «Striketober» (σύνθεση των αγγλικών λέξεων strike που σημαίνει απεργία και October που σημαίνει Οκτώβρης) να φιγουράρει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ΜΜΕ. Μέσα στο 2022 λήγει η ισχύς σχεδόν 1.600 συλλογικών συμβάσεων που καλύπτουν περισσότερους από 1 εκατομμύριο συνδικαλισμένους εργαζόμενους στη χώρα. Είναι σίγουρο ότι μια σειρά εργατικοί χώροι θα μπουν σε μάχη για να εξασφαλίσουν τα δικαιώματα τους.
Οι εργαζόμενοι έδειξαν με την αποφασιστικότητα του αγώνα τους ότι ήταν διατεθειμένοι να κάνουν μεγάλες θυσίες για να κερδίσουν. Η ηγεσία του συνδικάτου την ίδια στιγμή έδειξε τα όρια της. Είναι ενδεικτικό πως δεν έκανε τίποτα για να απλώσει τον αγώνα των 1.400 μελών της στους υπόλοιπους εργαζόμενους της Kellogg’s στις ΗΠΑ (η Kellogg’s συνολικά έχει 31.000 εργαζόμενους σε περίπου 50 εργοστάσια στις ΗΠΑ, την Βρετανία και το Μεξικό). Επιπλέον δεν έκανε καμία προσπάθεια να εμποδίσει τους απεργοσπαστικούς μηχανισμούς που δημιούργησε η εργοδοσία.
Στη πραγματικότητα η πλειοψηφία των εργαζομένων ενέκρινε την συμφωνία υπό το βάρος της κούρασης από έναν τόσο μακροχρόνιο αγώνα, του φόβου ότι η εργοδοσία θα έκανε πράξη τις απειλές για μαζικές απολύσεις, αλλά πάνω από όλα εξαιτίας του ότι η ηγεσία του συνδικάτου τους δεν τους προσέφερε καμία εναλλακτική για το πως ο αγώνας θα προχωρήσει.
Παρότι, τόσο τα αστικά ΜΜΕ (στις ΗΠΑ αλλά και διεθνώς) αλλά και μια σειρά εργατικά/αριστερά sites (ενδεικτικά στην Ελλάδα ο Ριζοσπάστης, το ΠΡΙΝ, η συνδικαλιστική παράταξη Radical IT) μίλησαν για «νίκη», είναι φανερό πως δεν έχουμε κάτι τέτοιο. Παρά την ηρωική προσπάθεια των απεργών και τη μαζική αλληλεγγύη της κοινωνίας, το «διαίρει και βασίλευε» εξακολουθεί να ισχύει στην Kellogg’s. Προφανώς ήταν μια δύσκολη μάχη, όμως εδώ δεν έχουμε από την πλευρά του συνδικάτου απλώς μια υποχώρηση εξαιτίας αδυναμίας, έχουμε ωραιοποίηση μιας κατάστασης προκειμένου να επιτευχθεί η συναίνεση των εργαζομένων σε μια συμφωνία που τους σκάβει τον λάκκο και μακροπρόθεσμα βάζει δυναμίτη στα ίδια τα θεμέλια του συνδικάτου στην Kellogg’s. Γίνεται -και μέσα από αυτή την ιστορία- φανερό πως ο δρόμος για την ανασυγκρότηση του συνδικαλιστικού κινήματος δεν θα είναι εύκολος και δεν μπορεί να βασίζεται σε μια προσπάθεια να ωραιοποιηθεί η κατάσταση – στις ΗΠΑ και διεθνώς.
