Η δίκη της Χρυσής Αυγής μπαίνει στην πιο κρίσιμη φάση – Συνέντευξη με την Ε. Κουμάντου

Στα πλαίσια του 24^ου camping της YRE και του Antinazi Zone διοργανώθηκε συζήτηση με θέμα «Η ακροδεξιά απειλή σε Ελλάδα-Ευρώπη-ΗΠΑ: πως απαντάμε όταν ο φασισμός και ο ρατσισμός σηκώνουν κεφάλι», στην οποία η δημοσιογράφος Ελευθερία Κουμάντου, από το «Παρατηρητήριο για τη δίκη της Χρυσής Αυγής – Golden Dawn Watch» ήταν προσκεκλημένη ομιλήτρια. Με αυτήν την ευκαιρία ο σ. Γιάννος Νικολάου πήρε την ακόλουθη συνέντευξη, εκ μέρους του «Ξ», σε σχέση με την εξέλιξη της δίκης της Χρυσής Αυγής.

Ελευθερία, θα ήθελες να μας αναφέρεις αρχικά κάποια στοιχεία σε σχέση με τη φάση στην οποία βρίσκεται η δίκη;

Έχουν περάσει 2 χρόνια και 4 μήνες από την έναρξη της δίκης και αυτή τη στιγμή είναι σε διακοπή λόγω καλοκαιριού. Έχει ολοκληρωθεί η εξέταση των τριών μεγάλων υποθέσεων, της δολοφονίας Παύλου Φύσσα, της επίθεσης στους αλιεργάτες στο Πέραμα και της επίθεσης στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ και έχουμε περάσει στη μεγαλύτερη υπόθεση που αφορά τους περισσότερους κατηγορούμενους, που είναι η κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης. Εκεί δηλαδή που βρίσκεται κατηγορούμενη και η ηγετική ομάδα της Χρυσής Αυγής και όλη η κοινοβουλευτική της ομάδα του 2012 και οι οποίοι αντιμετωπίζουν την κατηγορία της ένταξης και διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης. Στο πλαίσιο αυτής της κατηγορίας έχουν καταθέσει μάρτυρες και θύματα της οργάνωσης σε άλλα περιστατικά όπου το ποινικό τους κομμάτι έχει εκδικαστεί σε άλλα δικαστήρια, όμως οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν εδώ την κατηγορία της ένταξης σε εγκληματική οργάνωση. Για να γίνει πιο ξεκάθαρο να αναφέρω ένα παράδειγμα: οι δολοφόνοι του Σαχζάτ Λουκμάν σε άλλο δικαστήριο έχουν ήδη καταδικαστεί σε ισόβια και εκτίουν την ποινή τους. Τώρα θα δικαστεί το σκέλος αυτής της υπόθεσης που αφορά την ένταξη.

Μέχρι στιγμής έχουν καταθέσει ως μάρτυρες πέρα από τα θύματα της επίθεσης στο στέκι «Αντίπνοια», τους μαθητές που δέχτηκαν επίθεση με μαχαίρι στο Φάληρο, της επίθεσης στο «Συνεργείο» στην Ηλιούπολη, της επίθεσης στην Ιεράπετρα κ.α., διάφορα «δημόσια πρόσωπα». Για παράδειγμα έχουν καταθέσει καθηγητές πανεπιστημίου όπως ο κ. Αλιβιζάτος, ο οποίος έχει επιχειρηματολογήσει περί της εγκληματικής οργάνωσης κάνοντας παραλληλισμούς με τα τάγματα εφόδου του Μουσολίνι και του Χίτλερ καθώς επίσης και ο δήμαρχος Αθηναίων για την επίθεση που δέχθηκε και ο ίδιος από τον Γερμενή αλλά και για τη συμπεριφορά της ΧΑ εντός του δημοτικού συμβουλίου. Υπήρχαν όμως και καταθέσεις φωτογράφων και δημοσιογράφων που είτε έχουν δεχθεί επιθέσεις είτε έχουν αποκαλύψει στοιχεία της δημοσιογραφικής έρευνάς τους. Ένας εξ’ αυτών, ο Γιάννης Παπαδόπουλος, έβαλε στο κάδρο και άλλους βουλευτές που ήταν παρόντες σε επιθέσεις, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό σε σχέση με την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης.

Η εξέταση των μαρτύρων έχει ολοκληρωθεί; Τι αναμένεται από τις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων και από τα «αναγνωστέα»;

Από δω και πέρα περιμένουμε την ολοκλήρωση της εξέτασης των μαρτύρων κατηγορίας, οι οποίοι είναι περίπου 20 ακόμα, ένας εκ των οποίων είναι και ο δημοσιογράφος Δημήτρης Ψαρράς που έχει να συνεισφέρει πολύ σημαντικά στοιχεία. Στη συνέχεια ακολουθούν οι 4 προστατευόμενοι μάρτυρες κατηγορίας, οι οποίοι δεν θα βρίσκονται με τη φυσική τους παρουσία στο δικαστήριο – θα είναι σε άγνωστο χώρο και θα ακούμε μόνο τη φωνή τους. Οι προστατευόμενοι μάρτυρες είναι πρώην μέλη της ΧΑ και σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας στις καταθέσεις τους στην προδικασία, αναφέρονται στην εκπαίδευση που λάμβαναν ως μέλη, για τις εσωτερικές διαδικασίες, έχουν περιγράψει δράσεις όπως τη ρίψη κροτίδων και μολότωφ σε κατάληψη προσφύγων στο παλιό Εφετείο από τα γραφεία της ΧΑ που βρίσκονταν απέναντι, ότι μαζεύονταν μια φορά την εβδομάδα και ο καθένας διηγείτο επιθέσεις που έκανε ενάντια σε αναρχικούς, αριστερούς, μετανάστες κλπ σε στυλ «περιγράφω τα κατορθώματά μου» και άλλα στοιχεία που αναμένεται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο.

Στη συνέχεια θα περάσουμε στα «αναγνωστέα», που είναι η παρουσίαση των αποδεικτικών στοιχείων της δικογραφίας, δηλαδή φωτογραφίες, απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες, βίντεο από τους κατασχεμένους δίσκους των η/υ των χρυσαυγιτών – τα στοιχεία δηλαδή που «κλειδώνουν» τις κατηγορίες. Για όλα όσα έχουν ακουστεί μέχρι στιγμής από περιγραφές μαρτύρων, θα ακολουθήσει η «οπτικοποίησή» τους η οποία αναμένεται να αποδείξει τα κατατεθέντα.

Ποια αναμένεται να είναι η γραμμή υπεράσπισης των χρυσαυγιτών; Τι είδους μάρτυρες θα καταθέσουν προς υποστήριξή τους;

Οι δικηγόροι της πολιτικής αγωγής που έχουν δει τη λίστα των ονομάτων αναφέρουν πως πρόκειται για μάρτυρες που δεν έχουν να προσφέρουν άλλοθι (πχ ότι «ήταν μαζί μου εκείνο το βράδυ και άρα δεν ήταν στην τάδε επίθεση»), αλλά θα είναι «μάρτυρες προφίλ» που θα προσπαθήσουν να που ότι «είναι καλά παιδιά, δεν έχουν δώσει δικαιώματα» κλπ.

Η πολιτική αγωγή εκτιμά ότι η δίκη θα ολοκληρωθεί το 2ο εξάμηνο του 2018, παρ’ όλα αυτά όλοι συνομολογούν ότι από Σεπτέμβρη μπαίνουμε στην πιο κρίσιμη φάση της δίκης. Ένα σημαντικό στοιχείο στην εξέλιξη θα είναι η στάση που θα κρατήσουν τα ηγετικά στελέχη κατά την απολογία τους, εάν θα αποφασίσουν δηλαδή να παραστούν ή όχι – μέχρι στιγμής δεν έχουν εμφανιστεί, εκτός από έναν μικρό αριθμό κατά τις πρώτες μέρες.

Συχνά αναφέρονται διάφορες προκλήσεις από πλευράς ΧΑ. Μπορείς να μας θυμίσεις κάποια από τα γεγονότα;

Έχουμε σε σχεδόν σταθερή βάση μια ομάδα περίπου 30 χρυσαυγιτών που είναι παρόντες στο δικαστήριο, σε αντίθεση με το κομμάτι των αντιφασιστών που δεν έχουν σταθερή παρουσία. Πολλές φορές υπήρξαν αντεγκλήσεις μεταξύ χρυσαυγιτών και αντιφασιστών, αρχικά στο Εφετείο αυτό ήταν πολύ έντονο λόγω «γηπεδικής» αντιμετώπισης του κοινού από πλευράς αστυνομίας και «εξασφαλίζοντας» τις θέσεις των χρυσαυγιτών. Υπήρχε ακόμα και περίπτωση όπου η Μάγδα Φύσσα αναγκάστηκε να καθίσει ανάμεσα στους χρυσαυγίτες και αυτό ήταν μέρος του σχεδιασμού των μέτρων ασφαλείας…

Το Φεβρουάριο του 2017 κατά την εξέταση της υπόθεσης των «Αντιπνοίων» η αστυνομία δεν άφησε άτομα απ’ τον αναρχικό χώρο να παρακολουθήσουν την κατάθεση των μαρτύρων επικαλούμενη -ψευδώς- έλλειψη χώρου, ο μάρτυρας αρνήθηκε να καταθέσει απουσία συντρόφων του στο κοινό και εν συνεχεία προκλήθηκαν φραστικές αντεγκλήσεις, σηκώθηκαν όλοι όρθιοι, η αστυνομία κατά τη συνήθη της τακτική «γύρισε μέτωπο» προς τους αντιφασίστες, είδαμε «συνομιλίες» χρυσαυγιτών με υψηλόβαθμα στελέχη της αστυνομίας εντός της αίθουσας οι οποίες έχουν καταγραφεί από τις κάμερες ασφαλείας και βέβαια είχαμε το γνωστό περιστατικό με χρυσαυγίτη να «ρωτάει» τη Μάγδα Φύσσα «Πού είναι ο Παύλος σου τώρα;», ο οποίος τελικά ταυτοποιήθηκε και καταδικάστηκε.

Στον Κορυδαλλό δεν έχουμε τέτοια περιστατικά γιατί δεν έρχονται χρυσαυγίτες. Στο κοινό υπάρχουν όμως αρκετοί αστυνομικοί με πολιτικά και λόγω εκδίκασης της υπόθεσης της ΣΠΦ και αυξημένων μέτρων ασφαλείας. Όλα τα παραπάνω δείχνουν μια πολύ κακή διαχείριση της κατάστασης από την αστυνομία.

Υπάρχουν νεότερες εξελίξεις σε σχέση με τον χώρο της δίκης;

Όταν ξεκίνησε η δίκη οι δικάσιμοι λαμβάναν χώρα μόνο στον Κορυδαλλό, κάτι που καθυστερούσε και την εξέλιξη καθώς είχαμε μόνο 3-4 το μήνα. Από τον Ιούνιο του 2016 και με πρωθυπουργική παρέμβαση η δίκη μεταφέρθηκε στο Εφετείο και συμπληρωματικά στον Κορυδαλλό. Παρ’ όλα αυτά ο Κορυδαλλός παραμένει προβληματικό μέρος λόγω δυσκολίας προσέλευσης κοινού και παρακολούθησης. Πάγιο αίτημα της πολιτικής αγωγής, το οποίο στηρίζεται και από το «Παρατηρητήριο» για τη δίκη της ΧΑ, τον Αντιφασιστικό Συντονισμό Αθήνας-Πειραιά, τις αντιφασιστικές οργανώσεις κλπ, αποτελεί το να γίνεται όλη η διαδικασία στο Εφετείο. Ιδιαίτερα καθώς θα προχωρήσουμε με τα αναγνωστέα, οι ανάγκες για οπτικοακουστική υποδομή θα είναι αυξημένες, κάτι που δεν μπορεί να προσφέρει ο Κορυδαλλός, καθώς το τελευταίο διάστημα δε λειτουργούν ούτε τα μικρόφωνα.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για δημόσια δίκη, όλα τα παραπάνω λειτουργούν ως προσχώματα στην παραπέρα δημοσιότητά της. Εάν στο παρελθόν υπήρχε η δικαιολογία ότι κάποιοι από τους κατηγορούμενους ήταν προφυλακισμένοι, τώρα αυτή δεν ευσταθεί πια.

Θέλεις να προσθέσεις κάτι άλλο σε σχέση με το ζήτημα της δημοσιότητας της δίκης;

Η δουλειά που γίνεται μέσω του «Παρατηρητηρίου» – Golden Dawn Watch, δυστυχώς δε γίνεται από κανέναν άλλο. Ενημέρωση προσφέρει και το «Jail Golden Dawn», όμως και πάλι δυστυχώς, τα βασικά ΜΜΕ και οι περισσότεροι συνάδελφοι δεν καλύπτουν τη δίκη στην έκταση που θα έπρεπε. Ένα άλλο ζήτημα έχει να κάνει με τη μαγνητοσκόπηση, τη φωνοληψία κλπ. Σε πολύ «χαμηλότερου βεληνεκούς» δίκες εφαρμόζονται τέτοιες μέθοδοι, πχ σε ειρηνοδικείο για χρήση από την έδρα. Ας αναλογιστούμε πόσο χρήσιμο είναι για μια δίκη που διαρκεί χρόνια. Από τα πρώτα ζητήματα που έθεσε η πολιτική αγωγή ήταν να υπάρχει τουλάχιστον φωνοληψία, αν όχι μαγνητοσκόπηση, τόσο για χρήση από τους παράγοντες της δίκης, όσο και για δημόσια χρήση. Στοιχεία που δεν μπορούν να καταγραφούν διαφορετικά, όπως η χροιά της φωνής, το αν κάποιος τρέμει, το «κόμπιασμα» του λόγου κλπ είναι κάτι που πιθανά να έχει μεγάλη χρησιμότητα.

Κάτι που συνηθίζω να αναφέρω σχετικά, είναι ότι έχουμε μαγνητοσκοπημένη την κατάθεση του Παναγούλη στην δίκη των βασανιστών της Χούντας. Αυτό έγινε το 1975 και αποτελεί ιστορικό ντοκουμέντο. Το 2015 που ξεκίνησε η δίκη, δεν έχουμε κάτι τέτοιο. Υπάρχουν μόνο οι καταγραφές των δημοσιογράφων και η καταγραφή που κάνει το παρατηρητήριο. Ο ιστορικός του μέλλοντος, ή ο μελλοντικός φοιτητής νομικής που θα θελήσει να ασχοληθεί, θα έχει μεν πλούσιο υλικό, αλλά δε θα έχει διαθέσιμα επίσημα καταγεγραμμένα στοιχεία.

Σχετικά άρθρα: