Μητσέλος Σπύρος
Φιλόλογος – μέλος ΣΥΡΙΖΑ
Προσπάθειες (δεξιάς) χειραγώγησης
Λίγους μήνες προτού τα απελπισμένα από την κρίση στρώματα της ελληνικής κοινωνίας ανυψώσουν τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, φαίνεται ότι η τεχνητή συντήρηση της μνημονιακής κυβέρνησης έχει ένα μοναδικό λόγο: την καθυστέρηση αυτής της προοπτικής και – τουλάχιστον – τη χειραγώγησή της μέσω της άμβλυνσης του όποιου ριζοσπαστισμού εκδηλώνει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να εντάξουμε μια σειρά από ιδεολογήματα και σοφίσματα που εκπορεύονται από το χώρο της κατεστημένης δημοσιογραφίας και μέρους της λεγόμενης κεντρο(δεξιο)αριστεράς, με τα οποία επιδιώκεται η άσκηση πίεσης προς συμμόρφωση του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ στο όνομα του ρεαλισμού.
Υποστηρίζεται δηλαδή ότι ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να «αλλάξει», επειδή «άλλαξε» ο κόσμος που τον ψηφίζει. Δεν εκπροσωπεί πλέον μια ριζοσπαστική αριστερή μειοψηφία του 4% αλλά ένα μαζικό ρεύμα κυρίως «πρώην ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ», οι οποίοι, κατά έναν παράδοξο τρόπο, παρουσιάζονται να παραμένουν συντηρητικοί. Ο ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν, σύμφωνα με αυτή την λογική, για να εκφράσει τη νέα αυτή πλειοψηφία, οφείλει να αποκηρύξει τα ριζοσπαστικά αιτήματά του παρελθόντος και να εναρμονιστεί με πιο ρεαλιστικές – διάβαζε κατεστημένες – λογικές. Να γίνει, δηλαδή, ένα νέο ΠΑΣΟΚ στη θέση του παλιού. Με λίγα λόγια, ζητείται από τον ΣΥΡΙΖΑ να μετατοπιστεί δεξιά προς τα εκεί ( ΠΑΣΟΚ) από όπου έφυγαν οι ψηφοφόροι του!
Οι πολίτες ως εσαεί κτήμα του ΠΑΣΟΚ και ΝΔ
Το πράγμα μοιάζει παράλογο. Και αυτό, επειδή η αυθαίρετη αυτή άποψη αντιμετωπίζει τους πολίτες ως εσαεί κτήμα – πελατεία των παραδοσιακών κατεστημένων κομμάτων και τους αρνείται το δικαίωμα να μετατοπιστούν ιδεολογικά στην αριστερά –λόγω των βίαιων ανατροπών που επέφερε στη ζωή τους η κρίση– και να υιοθετήσουν ριζοσπαστικές πολιτικές προτάσεις. Πρόκειται για μια αλαζονική αντίληψη, δείγμα της ποιότητας των ανθρώπων οι οποίοι θεωρούν την διαχείριση της εξουσίας αυτονόητο δικαίωμα τους, πιθανόν λόγω «χρησικτησίας» (;).
Η γιγάντωση του ΣΥΡΙΖΑ και η ταξική σύγκρουση
Ας ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, ορισμένα πράγματα. Η εφαρμογή του μνημονίου δεν ανέτρεψε μόνο τις συνθήκες ζωής και την ίδια τη χώρα. Παράλληλα διέρρηξε και τις σχέσεις των πολιτών με την παραδοσιακή δικομματική ηγεσία του τόπου. Κάτω από το βάρος της κατάρρευσης της ζωής τους τα πιο λαϊκά κυρίως στρώματα απελευθερώθηκαν από τους ιδεολογικούς, βιωματικούς και κοινωνικούς δεσμούς με τα παραδοσιακά κόμματα και αναζήτησαν εναλλακτικές πολιτικές διεξόδους, κάποιοι προς τα δεξιά και οι περισσότεροι στα αριστερά. Η μεταστροφή τους στον ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν δεδομένη. Υπήρξαν και άλλες εναλλακτικές που απλώς δεν ευοδώθηκαν. Αναφέρω ενδεικτικά τη ΣΠΙΘΑ του Μίκη Θεοδωράκη και το ΕΠΑΜ του Καζάκη. Φυσικά θα μπορούσε να γιγαντωθεί το ΚΚΕ, το οποίο, όμως, απουσίαζε επιδεικτικά από το κίνημα των πλατειών και ακολουθούσε τακτική απομονωτισμού. Τι απέμεινε: Ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα μικρό σχεδόν αριστερίστικο αλλά κοινοβουλευτικό κόμμα με αξιοπρεπή παρουσία που αποδεσμευμένο πρόσφατα από τους τυχοδιώκτες της ΔΗΜΑΡ μπορούσε να εκφέρει έναν ριζοσπαστικό λόγο ανατροπής και αλλαγής. Η ανύψωση του από το 4% στο 27% μέσα από δυο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις του Μαίου – Ιουνίου 2012 υπήρξε το ένα από τα δυο σημαντικά επιγενόμενα αυτής της τεκτονικής αλλαγής στο ελληνικό πολιτικό σύστημα (Το άλλο ήταν βέβαια η εμφάνιση των νεοναζί της Χρυσής Αυγής).
Η μεταστροφή αυτή των πολιτών προς τον ΣΥΡΙΖΑ – τολμηρή σε κάθε περίπτωση – δεν είχε ενιαία αφετηρία: Κάποιοι τόλμησαν από θάρρος και απελπισία, άλλοι νοσταλγώντας τις καλές εποχές, κάποιοι δεν άντεξαν την τερατώδη μεταστροφή του ΠΑΣΟΚ, και τέλος, πολλοί, επειδή πράγματι ριζοσπαστικοποιήθηκαν. Ανεξάρτητα από τις αιτίες, μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα ότι πρόκειται για μια μεταστροφή με ταξικά χαρακτηριστικά, αν εξετάσει τις περιοχές και τα κοινωνικά στρώματα που στήριξαν τον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιουνίου του 2012.
Ο εφιάλτης της «Βάρκιζας»
Είναι προφανές, ότι αυτό το ένα τρίτο του ελληνικού εκλογικού σώματος – και σήμερα κοντά στο μισό – εξακολουθεί να επιθυμεί τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Είναι τέλος σαφές πως δεν έχει κανένα λόγο να φοβάται τις αριστερές και ριζοσπαστικές προτάσεις, αφού το ίδιο είχε την τόλμη να προσχωρήσει σε αυτές διαρρηγνύοντας τις παραδοσιακές σχέσεις και τους μακροχρόνιους δεσμούς του με τα μνημονιακά κόμματα. Μήπως υπήρξε κάποια αριστερή μεταστροφή της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ που φόβισε τους ψηφοφόρους του; Μάλλον το αντίθετο. Πράγματι, δεν είναι ο κόσμος που τραβάει τον ΣΥΡΙΖΑ προς τα δεξιά, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ (η ηγεσία του) που τηρεί ένα είδος μετρημένης απόστασης, τόσο από την τόλμη που επέδειξαν οι πολίτες που τον ψήφισαν, όσο και από τη σταθερότητα της επιλογής τους αυτής. Η επίκληση του επιχειρήματος “ο κόσμος δεν τραβάει”, “προσοχή μην τους φοβίσουμε”, και “δεν έγιναν όλοι αριστεροί σε μια μέρα” λειτουργεί περισσότερο ως πρόφαση αδράνειας και έκφραση ατολμίας.
Για ένα πλατύ μέτωπο της αριστεράς
Οι πολίτες τόλμησαν να περάσουν το Ρουβίκωνα και να προσεγγίσουν την Αριστερά. Η ιστορική ευθύνη είναι τεράστια. Η Αριστερά (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ) έχει την αποστολή να ζυμώσει αυτούς τους πολίτες – και κυρίως τους νέους – με τις επαναστατικές και ριζοσπαστικές ιδέες και να τους κερδίσει στην υπόθεση της κοινωνικής αλλαγής. Ένα τέτοιο εγχείρημα κοινωνικού μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας απαιτεί την ενότητα της αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ) στη βάση ενός τολμηρού προγράμματος πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών: Συντακτική συνέλευση για νέο Σύνταγμα με θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, απαλλοτρίωση τραπεζών και βασικών τομέων οικονομίας, κλείσιμο των καναλιών της διαπλοκής, η ενημέρωση σε κοινωνικές ομάδες και συνεταιρισμούς ανεξάρτητων δημοσιογράφων κ.ά.
Η επίτευξη αυτής της ενιαίας δράσης της Αριστεράς δε φαντάζει σήμερα πιθανή λόγω των εσωτερικών της αντιθέσεων. Αν, όμως η συνεργασία των αριστερών κομμάτων (ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ) είναι δύσκολη, η συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με τη ΔΗΜΑΡ ή το …ΠΑΣΟΚ (!) είναι, απλώς ΤΕΡΑΤΟΓΕΝΕΣΗ.
Για δεύτερη φορά ύστερα από περίπου μισό αιώνα η Αριστερά βρίσκεται προ των πυλών της εξουσίας. Και αυτή τη φορά κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί πως δεν ήξερε “οι Βάρκιζες τι σημαίνουν”…
