Η Αίγυπτος συγκλονίζεται εδώ και 10 μέρες από μια μαζική λαϊκή εξέγερση ενάντια στο 30ετες καθεστώς του προέδρου Μουμπάρακ και της κλίκας του.
Όλα ξεκίνησαν όταν στις 25/1, νεολαιίστικες οργανώσεις, εμπνευσμένες από την τυνησιακή επανάσταση, διοργάνωσαν μέσω Facebook διαδηλώσεις σε μια σειρά περιοχές της Αιγύπτου. Στις διαδηλώσεις εκείνης της μέρας συμμετείχαν συνολικά περίπου 50.000 άνθρωποι, ενώ η αστυνομία απάντησε με σκληρή καταστολή. Συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και δυνάμεων ασφαλείας έλαβαν χώρα σε όλες τις περιοχές που υπήρχε κινητοποίηση, ενώ στο Σουέζ, δυο νέοι σκοτώθηκαν από τα πυρά της αστυνομίας.
Τα γεγονότα της 25/1, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Από την επόμενη μέρα η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο, ενώ οι διαδηλώσεις σε ολόκληρη την χώρα είναι συνεχείς. Σε μια σειρά περιπτώσεις, όπως της 27/1 στην Αλεξάνδρεια και το Σουέζ, οι διαδηλωτές ανάγκασαν τους αστυνομικούς να υποχωρήσουν και να το βάλουν στα πόδια!
Στην Αλεξάνδρεια μάλιστα, οι διαδηλωτές κατέλαβαν ένα αστυνομικό τμήμα. Την ίδια μέρα, εξοργισμένοι διαδηλωτές αποπειράθηκαν να βάλουν φωτιά στα τοπικά γραφεία του κυβερνώντος “Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος” στην πόλη Μανσούρα, με τους αστυνομικούς να σώζουν το κτήριο τελευταία στιγμή. Τις επόμενες μέρες, η εξέγερση αγκάλιασε όλο και πλατύτερα στρώματα του πληθυσμού, ενώ σε κάποιες από τις κεντρικές διαδηλώσεις στο Κάιρο, συμμετείχαν ακόμη και ορισμένοι δικαστές.
Σκληρή καταστολή
Το τρομοκρατημένο καθεστώς του Μουμπάρακ εξαπέλυσε ένα όργιο καταστολής ενάντια στους διαδηλωτές. Οι νεκροί διαδηλωτές έχουν ξεπεράσει τους 150, ενώ οι τραυματίες ανέρχονται σε χιλιάδες. Οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν προχωρήσει επιπλέον και σε εκατοντάδες συλλήψεις διαδηλωτών. Ο Μουμπάρακ διέταξε μάλιστα τα στρατιωτικά αεροπλάνα να πραγματοποιούν εξαιρετικά χαμηλές πτήσεις πάνω από τους διαδηλωτές σε ορισμένες περιπτώσεις, προκειμένου να τους τρομάξει.
Όμως τίποτα από αυτά δεν έπιασε. Οι καταπιεσμένες αιγυπτιακές μάζες δεν φοβόντουσαν πια. Είχαν καταλάβει πόση δύναμη έχουν. Άλλωστε, τα πρόσφατα γεγονότα στην Τυνησία το καταμαρτυρούσαν. Την 1η Φεβρουαρίου, πάνω από 1εκ. διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στο Κάιρο, κουρελιάζοντας κάθε προσπάθεια καταστολής του κινήματος.
Προβοκάτσιες “αλά Τυνησία”
Αντιγράφοντας τον δικτάτορα της Τυνησίας, Μπεν Άλι, ο Μουμπάρακ έφτιαξε “μεικτά σώματα” αστυνομικών με πολιτικά και εγκληματικών στοιχείων οργανωμένων από την αστυνομία που προχωρούν σε καταστροφές και ληστείες σε μια σειρά περιοχές της χώρας. Σε πολλές γειτονιές οι κάτοικοι οργανώθηκαν για να προστατευτούν φτιάχνοντας επιτροπές που αναλαμβάνουν την φύλαξη, οπλισμένες με καδρόνια και μαχαίρια.
Η αντιπολίτευση
Καμία οργανωμένη δύναμη της αντιπολίτευσης δεν έπαιξε οποιονδήποτε σημαντικό ρόλο στο ξέσπασμα της εξέγερσης. Κατόπιν εορτής, και αφού η εξέγερση είχε φουντώσει, ορισμένες δυνάμεις της αντιπολίτευσης, όπως οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, “σύρθηκαν” να συμμετάσχουν στο κίνημα, προσπαθώντας μάλιστα να του δώσουν τα δικά τους, θρησκευτικά, χαρακτηριστικά – προσπάθεια που, προς το παρόν τουλάχιστον, έχει αποτύχει.
Στην Αίγυπτο αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης που να απολαμβάνει μαζική υποστήριξη. Η μεγαλύτερη αντιπολιτευτική δύναμη είναι οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, που λειτουργούν σε συνθήκες ημι-παρανομίας. Τόσο οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, όσο και τα μικρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης, έχουν δείξει από την αρχή ακόμα της εξέγερσης, κάθε καλή διάθεση να συνεργαστούν με τους ιμπεριαλιστές, προκειμένου να στηθεί μια κυβέρνηση συνεργασίας που θα διασφαλίσει ότι τα συμφέροντα της αιγυπτιακής άρχουσας τάξης καθώς και των πολυεθνικών που έχουν συμφέροντα στην χώρα δεν πρόκειται να θιγούν. Οι ιμπεριαλιστές, βλέποντας πως το καθεστώς Μουμπάρακ δεν έχει πια την δυνατότητα να επιβληθεί στον αιγυπτιακό λαό, ετοιμάζουν την διάδοχη λύση προκειμένου να μην βρεθούν προ απροόπτου. Ο νομπελίστας Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι, εξόριστος για χρόνια από την χώρα, επέστρεψε από την Αυστρία προκειμένου να παίξει αυτό τον ρόλο. Ακόμα και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, που στα λόγια υιοθετούν μια ριζοσπαστική αντι-δυτική ισλαμική ρητορική, δήλωσαν πως εξουσιοδοτούν τον Ελ Μπαραντέι να διαπραγματευθεί με τον στρατό, προκειμένου ο Μουμπάρακ να απομακρυνθεί.
Η επόμενη μέρα
Αυτή την στιγμή, όλες οι δυνάμεις του συστήματος, τόσο στην Αίγυπτο, όσο και σε διεθνές επίπεδο, έχουν κατανοήσει πως πρέπει ο Μουμπάρακ να απομακρυνθεί άμεσα. Ακόμα και οι πιο πιστοί σύμμαχοι του Μουμπάρακ, οι αμερικάνοι ιμπεριαλιστές, δήλωσαν πως επιθυμούν μια “ομαλή μετάβαση” καθώς και “ελεύθερες και τίμιες εκλογές”. Άλλωστε, ο Μουμπάρακ δεν έλεγχει πλέον ούτε τον στρατό, ο εκπρόσωπος τύπου του οποίου δήλωσε στις 31/1 πως δεν υπάρχει περίπτωση να χρησιμοποιηθεί βία εναντίον των διαδηλωτών και πως τα αιτήματα τους είναι “λογικά”.
Ο ίδιος ο Μουμπάρακ πάντως, δεν δείχνει να έχει πάρει το μύνημα, τουλάχιστον μέχρι την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές. Το βράδυ της 1ης Φλεβάρη, δήλωσε πως δεν σκοπεύει να είναι ξανά υποψήφιος στις επόμενες εκλογές, όμως θα ολοκληρώσει την θητεία του και δεν προτίθεται να παραιτηθεί. Αυτή η εξέλιξη περιπλέκει περισσότερο τις εξελίξεις και τις επόμενες ημέρες θα φανεί κατά πόσον αυτή η στάση του Μουμπάρακ θα οδηγήσει σε αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις στο εσωτερικό της άρχουσας τάξης και του κατεστημένου.
Την ίδια ώρα για παράδειγμα που ο στρατός κρατάει “ουδέτερη” στάση, οπλισμένοι οπαδοί του Μουμπάρακ – μεταξύ των οποίων, σύμφωνα με μαρτυρίες, και πολλοί αστυνομικοί με πολιτικά – επιτέθηκαν χτες στην πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου στους αντικυβερνητικούς διαδηλωτές. Τουλάχιστον 7 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά την διάρκεια των συμπλοκών, ενώ οι οπαδοί του Μουμπάρακ επιτέθηκαν και σε πολλούς δημοσιογράφους.
Οργάνωση του μαζικού κινήματος σε λαϊκές επιτροπές
Αυτή την στιγμή, οι αιγυπτιακές μάζες έχουν μια τεράστια ευκαιρία στα χέρια τους να ξεφορτωθούν το μισητό καθεστώς του Μουμπάρακ και μαζί μ’ αυτό, όλα τα δεινά που τους έχουν προκαλέσει χρόνια καταπίεσης. Για να το καταφέρουν όμως πρέπει να οργανωθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορέσουν να βάλουν οι ίδιοι την σφραγίδα στις εξελίξεις και όχι οι ιμπεριαλιστές ή ο στρατός. Σε μια σειρά περιπτώσεις οι διαδηλωτές έχουν συμφιλιωθεί με τμήματα του στρατού. Είναι απαραίτητο να γίνει μια ανοιχτή έκκληση προς την βάση του στρατεύματος, για την δημιουργία επιτροπών βάσης μέσα στο στρατό και σύνδεσης με το κίνημα των εργαζομένων και της νεολαίας.
Αναγέννηση του συνδικαλιστικού κινήματος
Στις 30/1,συνδικαλιστές από διάφορους χώρους δουλειάς, προχώρησαν στην δημιουργία μια νέας «Ομοσπονδίας Αιγυπτιακών Συνδικάτων», προκειμένου να παραμεριστεί η πουλημένη φιλο-κυβερνητική Συνομοσπονδία Εργατών Αιγύπτου, που ελέγχεται από ανθρώπους του Μουμπάρακ. Οι συνδικαλιστές αυτοί, καλούν για «δημιουργία επιτροπών σε κάθε χώρο δουλειάς με σκοπό την υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας και την προκήρυξη γενικής απεργίας». Παρόλο που δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο πόσο σημαντικές είναι οι δυνάμεις που βρίσκονται πίσω από αυτή την πρωτοβουλία, πρόκειται σίγουρα για σημαντική εξέλιξη. Μια καλά οργανωμένη γενική απεργία θα ήταν το τελειωτικό χτύπημα για το καθεστώς του Μουμπάρακ.
Όμως, όσο σημαντική και να είναι η απομάκρυνση του Μουμπάρακ για τους Αιγύπτιους εργαζόμενους και νεολαίους, δεν είναι από μόνη της αρκετή για να ικανοποιήσει τις ανάγκες και τις ελπίδες τους για μια καλύτερη ζωή. Αυτό που χρειάζεται για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, είναι ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα εθνικοποίησης όλων των στρατηγικών επιχειρήσεων και του τραπεζικού τομέα, κάτω από δημοκρατικό έλεγχο των εργαζομένων, προκειμένου να μπουν οι βάσεις για να χρησιμοποιηθεί ο πλούτος της χώρας για την ικανοποίηση των αναγκών της πλειοψηφίας, και όχι της άρχουσας τάξης (με τον Μουμπάρακ ή χωρίς).
Αυτή η δυνατότητα, για κατάκτηση δημοκρατικών δικαιωμάτων και μεγάλες κοινωνικές αλλαγές, δεν υπάρχει μόνο στην Αίγυπτο, αλλά σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο. Η επανάσταση στην Τυνησία άνοιξε τον ασκό του Αιόλου με απρόβλεπτες συνέπειες. Αυτή την στιγμή υπάρχουν σημαντικές κινητοποιήσεις σε μια σειρά χώρες της περιοχής (Ιορδανία, Υεμένη, Λιβύη, Σουδάν, Συρία κ.α.). Το ένα καθεστώς μετά το άλλο, αναγκάζεται να κάνει παραχωρήσεις – ιδιαίτερα όσον αφορά τις τιμές των τροφίμων – ακριβώς επειδή στις τάξεις τους επικρατεί φόβος. Είναι ξεκάθαρο πως οι συνέπειες της τυνησιακής επανάστασης δεν έχουν φανεί ακόμα στο σύνολο τους.
