Την προστασία του Αμερικανικού Δημοσίου έναντι των δανειστών της ζήτησε και επισήμως, τη Δευτέρα, η General Motors, επικαλούμενη το 11o κεφάλαιο του Αμερικανικού κώδικα περί πτωχεύσεων. Πρόκειται για τη διαδικασία «ελεγχόμενης πτώχευσης», κατά την οποία οι δανειστές αποκτούν τον έλεγχο της εταιρείας που τους χρωστάει, με τις αποφάσεις του, όμως, να τελούν υπό την εποπτεία των Αρχών. Αντιθέτως, μια εταιρεία μπορεί να επικαλεστεί το 7ο κεφάλαιο, σύμφωνα με του οποίου τη διαδικασία η εταιρεία παύει να λειτουργεί. Η General Motors, δηλαδή, θα προσπαθήσει στους επόμενους 2-3 μήνες να πουλήσει τα περιουσιακά της στοιχεία για να ξοφλήσει τους δανειστές της, με στόχο στη συνέχεια να συνεχίσει τη λειτουργία της.
Η εταιρεία έχει συγκεντρώσει ζημιές 80 δισ. δολ. την τελευταία 5ετία. Από τις αρχές του έτους, η κυβέρνηση έχει αναγκαστεί να της διαθέσει περίπου 20 δισ. δολ. για να μπορεί να χρηματοδοτεί τις καθημερινές της δραστηριότητες και να συνεχίζει να λειτουργεί. Στα μέσα της άνοιξης, όμως, η Ουάσιγκτον ξεκαθάρισε στην διοίκηση της GM ότι μέχρι την 1η Ιουνίου θα έπρεπε είτε να έχει εξυγιάνει την εταιρεία είτε να πτωχεύσει. Αποτυγχάνοντας να πράξει το πρώτο, η GM αναγκάστηκε την Δευτέρα να προχωρήσει σε χρεοκοπία.
πλήγμα στο γόητρο της Αμερικής
Πρόκειται σίγουρα για μεγάλο συμβολικό πλήγμα στο γόητρο της Αμερικανικής οικονομίας. Η εταιρεία, που ιδρύθηκε στο Φλιντ του Μίσιγκαν το 1908 (γενέτειρα και του γνωστού Μάικλ Μουρ, ο οποίος είχε εστιάσει το ντοκιμαντέρ του «Ο Ρότζερ κι εγώ» στην GM) και έχει την έδρα της στην πρωτεύουσα της πολιτείας, το Ντένβερ, κατάφερε να κυριαρχήσει στην αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ.
«Ότι είναι καλό για την General Motors είναι καλό και για την Αμερική» υποστήριξε το 1955 ο τότε επικεφαλής της εταιρείας, Τσάρλι Γουίλσον, με τη φράση του να μένει στην ιστορία ως ενδεικτική του τρόπου λειτουργίας του Αμερικανικού κράτος για μια ολόκληρη περίοδο.
Επί δεκαετίες η GM ουσιαστικά ταυτιζόταν με το Αμερικανικό κράτος.
Και πλέον η GM έχει χρεοκοπήσει!
φορτώνουν την κρίση στους εργαζόμενους
Η εξέλιξη αυτή, όμως, έχει και τεράστιες χειροπιαστές συνέπειες. Σήμερα η GM απασχολεί πάνω από 90.000 εργαζομένους, μόνο στις ΗΠΑ, και είναι υπεύθυνη για τις συντάξεις μισού εκατομμυρίου πρώην εργαζομένων της.
Οι «αγορές» εστιάζουν το πρόβλημα ανταγωνιστικότητας της GM στο εργατικό κόστος, παραβλέποντας τη στρατηγική των τελευταίων δεκαετιών: όταν δηλαδή η εταιρεία επέμενε να παράγει και να σχεδιάζει μεγάλα και ρυπογόνα αυτοκίνητα, παραβλέποντας την αύξηση της τιμής της βενζίνης και αδιαφορώντας για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Το σχέδιο εξυγίανσης της εταιρείας εστιάζει σε μεγάλο βαθμό στη μείωση της παραγωγής, των μισθών και των συντάξεων. Το συνδικάτο UAW, του οποίου 54.000 μέλη εργάζονται στις γραμμές παραγωγής της GM, αποδέχθηκε να παραιτηθεί σημαντικού μέρους των απαιτήσεων του ασφαλιστικού ταμείου από την εταιρεία, την μείωση των ετήσιων ωρών εργασίας κατά 1/3 τρίτο μέχρι το τέλος του χρόνου και το κλείσιμο 12 εργοστασίων στις ΗΠΑ.
60% των μετοχών στο αμερικανικό κράτος
Η εταιρεία, όμως, δεν κατάφερε να αποφύγει τη χρεοκοπία, καθώς οι δανειστές της (κάτοχοι ομολόγων) αρνήθηκαν να εγκρίνουν το σχέδιο που ζητούσε κι από αυτούς θυσίες. Για το λόγο αυτό προέκυψε τελικά η χρεοκοπία, με το Αμερικανικό δημόσιο να στηρίζει την εταιρεία (για να συνεχίσει να λειτουργεί) με δάνεια 30 δισ. δολ. και τον Καναδά να προσφέρει περίπου άλλα 10 δισ. δολ.
Οι δύο κυβερνήσεις θα λάβουν το 60% και 12% των μετοχών της εταιρείας που θα προκύψει μετά την χρεοκοπία, το συνδικάτο UAW θα λάβει 17,5% ενώ οι δανειστές το 10% και το δικαίωμα να αποκτήσουν πρόσθετο μερίδιο 15% από την κυβέρνηση.
κράτος… ιππικό στην υπηρεσία του κεφαλαίου
Η GM κατάφερε, δηλαδή, μέσω της κρίσης να επιβάλει επαχθείς θυσίες στους εργαζομένους, η θέση των οποίων γυρίζει δεκαετίες πίσω. Στους χαμένους ανήκουν και οι εκατοντάδες χιλιάδες των μικρομετόχων, καθώς η μετοχή της εταιρείας κατρακύλησε σε λιγότερο από 2 χρόνια από τα 40 δολάρια στα 75 σεντς… Ήταν μια αναπόφευκτη υποχώρηση, λόγω της κατάρρευσης της GM αλλά και ιδιαίτερα γιατί οι επικεφαλής της εταιρείας έσπευσαν να την εγκαταλείψουν, ξεπουλώντας όπως-όπως τις μετοχές.
Η υπαγωγή της GM στο κεφάλαιο 11 ουσιαστικά ορίζει ως νέους συνιδιοκτήτες το κράτος, τους δανειστές της GM και κατά ένα μικρό μέρος το συνδικάτο των εργαζομένων.
Διακηρυγμένος στόχος της κυβέρνησης, όμως, είναι το ταχύτερο δυνατό η GM να επιστρέψει στα χέρια ιδιωτών. Επιβεβαιώνεται για μία ακόμα φορά, δηλαδή ότι το κράτος στις ΗΠΑ (κι όχι μόνο) έχει ρόλο ύπαρξης μόνο ως το… ιππικό που την κρίσιμη στιγμή σώζει το κεφάλαιο.
