Οι πλημμύρες στην Εύβοια άφησαν πίσω τους οκτώ νεκρούς ανάμεσα στους οποίους και ένα βρέφος, αλλά και μεγάλες καταστροφές σε σπίτια και καταστήματα. Πολλοί και πολλές κινδύνεψαν, ή είδαν όλα όσα έχτιζαν μια ζωή για τους ίδιους και τις οικογένειές τους να καταστρέφονται μέσα σε μια νύχτα. Δρόμοι και γέφυρες καταστράφηκαν, ενώ για πολλές ώρες μετά την καταιγίδα διακόπηκε η υδροδότηση σε αρκετές περιοχές. Όπως είναι λογικό, τόσο στην Εύβοια όσο και στην υπόλοιπη χώρα, ο περισσότερος κόσμος είναι οργισμένος και κουρασμένος να μετράει καταστροφές και θύματα.
Κάθε μερικούς μήνες, χάνονται ανθρώπινες ζωές και εξαφανίζονται κόποι μιας ζωής, από «φυσικές» καταστροφές- οι συνέπειες των οποίων θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί! Οι πυρκαγιές του 2007 στην Πελοπόννησο και του 2018 στο Μάτι, οι πλημμύρες στη Μάντρα, ο υδροστρόβιλος στη Χαλκιδική, και τόσα άλλα, προσπαθούν οι κυβερνήσεις να μας πείσουν ότι είναι «θεομηνίες», προκειμένου να αρνηθούν τις δικές τους ευθύνες σε ότι έχει να κάνει με την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της ποιότητάς της.
Κι άλλη «ασύμμετρη απειλή»
Στην περίπτωση της Εύβοιας είχαμε για άλλη μια φορά την προσπάθεια να κρυφτούν οι ευθύνες ολόκληρων δεκαετιών πίσω από τη σφοδρότητα του φυσικού φαινομένου. Όπως και στην περίπτωση των μεγάλων δασικών πυρκαγιών, η καταστροφή παρουσιάζεται σαν κάτι αδύνατο να αντιμετωπιστεί εξαιτίας του μεγάλου όγκου του νερού που έπεσε τα ξημερώματα της 9ης Αυγούστου στην κεντρική Εύβοια. Μέσα σε διάστημα έξι ωρών, η βροχόπτωση έφτασε σε κάποιες περιοχές ως και τα 350 χιλιοστά. Ήταν μια κακοκαιρία πραγματικά σπάνια, όχι όμως πρωτοφανής, ούτε και αφύσικη.
Εξηγώντας τις αιτίες της μεγάλης καταστροφής σε δεκάλεπτη συνέντευξή του στην ΕΡΤ, ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Ε. Λέκκας εξηγεί ότι κάποια στιγμή αυτό το ύψος βροχόπτωσης, αναπόφευκτα θα εκδηλωνόταν. Λέει επίσης ότι οι συνθήκες και οι λόγοι για τους οποίους οι οικισμοί υπέστησαν τόσο μεγάλες ζημιές είναι διαφορετικοί για τις τρεις πληγείσες περιοχές.
«Πάντα πλημμύριζε και πάντα θα πλημμυρίζει»
Στην περίπτωση της περιοχής των Πολιτικών η βροχόπτωση ήταν πράγματι τόσο σφοδρή, που σε συνδυασμό με τις μεγάλες κλίσεις του εδάφους οδήγησαν σε έναν χείμαρρο που ούτε το παρθένο δάσος της περιοχής δεν μπόρεσε να συγκρατήσει. Στις άλλες δύο περιπτώσεις ωστόσο, οι εξηγήσεις δεν έχουν να κάνουν με τις ιδιαιτερότητες της φύσης, αλλά με τις επεμβάσεις σε αυτή.
Στην περιοχή όπου βρίσκεται η λεκάνη απορροής του ποταμού Λήλαντα, η καταστροφή αποδίδεται στο γεγονός ότι μια σειρά οικισμοί (Μπούρτζι, Βασιλικό, Λευκαντί κλπ) έχουν χτιστεί εκεί όπου εκβάλει το ποτάμι.
«Πλημμυρίζει και θα πλημμυρίζει πάντα. Αυθαίρετες κατασκευές οι οποίες στη συνέχεια νομιμοποιήθηκαν, οι οποίες πάντα θα πλημμυρίζουν ότι έργα και να γίνουν».
Οι κυβερνήσεις όλων των τελευταίων χρόνων ανά τακτά διαστήματα «τακτοποιούν» αυθαίρετα ή και ολόκληρους οικισμούς για πελατειακούς λόγους, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που κάποια στιγμή θα έρθουν, είτε πρόκειται για καταστροφές από πλημμύρες, από δασικές πυρκαγιές, κλπ.
Στην ουσία ενθαρρύνουν τις καταπατήσεις εκτάσεων ακατάλληλων για δόμηση, με αποτελέσματα ολέθρια για τη φύση, αλλά τελικά και για τους ίδιους τους κατοίκους αυτών των οικισμών. Τη στιγμή που η κυβέρνηση χύνει κροκοδείλια δάκρυα για τις καταστροφές και ισχυρίζεται ότι «δε μπορούσε να κάνει τίποτα παραπάνω», έχει ψηφίσει τον περιβαλλοντοκτόνο νόμο Χατζηδάκη που «ρυθμίζει» αυθαίρετα κτίσματα και οικισμούς για 30 χρόνια, στην ουσία δηλαδή τα νομιμοποιεί!
Τα Ψαχνά και το καμένο δάσος
Στην περίπτωση της περιοχής των Ψαχνών, που δε βρίσκεται σε εκβολή ποταμού, αλλά σε μια μεγάλη λεκάνη απορροής ρεμάτων, ο Ε. Λέκκας εξηγεί ότι η καταστροφή ενισχύθηκε από τις δασικές πυρκαγιές των προηγούμενων χρόνων. Για την ακρίβεια λέει ότι η συγκεκριμένη λεκάνη τροφοδοτήθηκε εν μέρει από τις καμένες περιοχές πάνω από τα Ψαχνά.
Τέλος, προειδοποιεί ότι όσο επεμβαίνουμε με ακραίο τρόπο στη φύση, τόσο εντονότερες θα είναι οι επιπτώσεις των καιρικών φαινομένων. Εξηγεί πως η βασική αλλαγή που έχει προκύψει τις τελευταίες δεκαετίες είναι το πόσο εκτεθειμένοι είμαστε στα φαινόμενα αυτά, εξαιτίας των ακραίων επεμβάσεων στο φυσικό περιβάλλον.
«Ο κίνδυνος ήταν πάντα ο ίδιος, δε διαφοροποιείται ο κίνδυνος … Αυτό που διαφοροποιείται είναι η τρωτότητα, δηλαδή το πόσο τρωτοί είμαστε, το πόσο εμείς επεμβαίνουμε στο περιβάλλον για να έχουμε τα αποτελέσματα που έχουμε».
Κλιματική αλλαγή; Μόνο όταν τους βολεύει!
Υπάρχει όμως κάποιος που διαφωνεί. Στις δηλώσεις που έκανε κατά την επίσκεψή του στις πληγείσες περιοχές ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Ν. Χαρδαλιάς, μίλησε για τις νέες δύσκολες συνθήκες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που φέρνει μαζί της η κλιματική αλλαγή. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει τρόπος να αποδειχτεί η σύνδεση του κάθε μεμονωμένου ακραίου περιστατικού με την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη, η συνολική αυξητική τάση των ακραίων καιρικών φαινομένων δείχνει πως η σύνδεση αυτή υπάρχει.
Στα λόγια όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις όλων των τελευταίων ετών ανησυχούν πολύ για την κλιματική αλλαγή. Την θυμούνται όμως κυρίως σε δύο περιπτώσεις: όταν προσπαθούν να δικαιολογήσουν την ανεπάρκειά τους μετά από κάποια μεγάλης κλίμακας καταστροφή (πλημμύρα, πυρκαγιά, κλπ) ή όταν ψάχνουν «πράσινα» επιχειρήματα για να φυτέψουν ανεμογεννήτριες σε κάθε δάσος και βουνοκορφή, αδιαφορώντας για τις τοπικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Και την ίδια ώρα που ενδιαφέρονται πολύ για το φαινόμενο αυτό, τα σχέδια για εξορύξεις από την Ήπειρο και το Ιόνιο μέχρι την Πελοπόννησο και την Κρήτη βρίσκονται σε εξέλιξη, αφού αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντα των μεγάλων πολυεθνικών ενέργειας που έχουν επιλεχθεί για να «επενδύσουν» στα συγκεκριμένα θαλάσσια και χερσαία οικόπεδα. Επενδύουν δηλαδή στα ορυκτά καύσιμα και ενισχύουν έτσι τις εκπομπές αερίων ρύπων. Και αυτό είναι κάτι που κάνουν με πολλούς ακόμη τρόπους: από την απαράδεκτη κατάσταση με τη διαχείριση των απορριμμάτων, που κινείται μεταξύ γιγάντιων χωματερών και καύσης σκουπιδιών, δηλαδή δηλητηρίασης του αέρα, του νερού και του εδάφους, μέχρι τη διευκόλυνση της αδειοδότησης κάθε είδους καταστροφικής για το περιβάλλον δραστηριότητας, η κυβέρνηση κινείται στη λογική της πλήρους παράδοσης του περιβάλλοντος στα επιχειρηματικά συμφέροντα. Και μετά έχουν το θράσος να φορτώνουν τις συνέπειες των φυσικών καταστροφών στην κλιματική αλλαγή! Λες και η κλιματική αλλαγή είναι και αυτή κάτι σαν «θεομηνία» και δεν έχει να κάνει με τις πολιτικές επιλογές τους!
Άλλη μια τραγωδία αναδεικνύει με τον πιο καθαρό τρόπο την υποκρισία και την ανευθυνότητα των κυβερνήσεων των τελευταίων χρόνων και δεκαετιών. Για άλλη μια φορά μας υπενθυμίζεται με βίαιο τρόπο, ότι αν θέλουμε να επιβιώσουμε, αν θέλουμε να ζήσουμε σε αρμονία με το φυσικό μας περιβάλλον, πρέπει σαν κοινωνία να αντισταθούμε στα καταστροφικά σχέδια που απειλούν τις ζωές μας. Πρέπει να αλλάξουμε ριζικά το μοντέλο λειτουργίας της οικονομίας και της κοινωνίας, ώστε να μην λειτουργεί με βάση το ιδιωτικό κέρδος, αλλά με βάση την ευημερία των ανθρώπων και την βιωσιμότητα της φύσης.
