Θεσσαλονίκη, 28 Ιούνη 2024
Όλες, όλοι και όλα τα άτομα χορεύαμε στο ρυθμό του Europride, κάναμε σχέδια για τη μεγάλη παρέλαση/πορεία υπερηφάνειας, νιώθαμε την αγάπη και την αποδοχή.
Ξαφνικά, ένας δυνατός «κρότος» από το κέντρο της πόλης. Μια εμβληματική τρανς* ακτιβίστρια, η Diona Dallas έπεσε στο κενό και έχασε τη ζωή της. Μουσική και χαμόγελα έδωσαν τη θέση τους στο μούδιασμα, την απορία και το φόβο. «Λίγες ώρες πριν τη μεγάλη παρέλαση;», «Αφού θα συμμετείχε ενεργά στη γιορτή υπερηφάνειας. Γιατί το έκανε σήμερα;», «Τι ήθελε να μας πει με αυτό;», «Φαινόταν καλά και χαρούμενη, δε γίνεται να αυτοκτόνησε η Diona».
Κι όμως, γίνεται. Όσους λόγους είχε να μην το κάνει, η κοινωνία της πρόσφερε απλόχερα άλλους τόσους ώστε να την ωθήσει προς την αυτοκτονία. Ας αναστοχαστούμε όλες και όλοι μας με τη βοήθεια μερικών στατιστικών από έρευνες των τελευταίων ετών, εάν η Diona μας είχε λόγους να μην αντέχει πλέον το φορτίο της ζωής και τις μάχες που κάθε μέρα έπρεπε να δίνει:
Τα τρανς άτομα αποτελούν περίπου το 0.5% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι περίπου 4.230.000. Το 60% των τρανς δήλωσε ότι έχει εκτεθεί σε τουλάχιστον μία διάκριση σε ένα τουλάχιστον τομέα της ζωής τους , τους τελευταίους 12 μήνες. Οι διακρίσεις, ο χλευασμός και ο εκφοβισμός ξεκινάνε από τα σχολικά χρόνια, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που είναι ανεπαρκές , συντηρητικό, ρατσιστικό, ομοφοβικό/τρανσβοφικό και καλλιεργεί τις διακρίσεις. Να προσθέσουμε στα παραπάνω και τη μη αποδοχή τους από τις οικογένειες και τον κοινωνικό τους περίγυρο σε πολλές περιπτώσεις, με ένα ποσοστό περίπου 10% να δηλώνει ότι έχει εκδιωχθεί από το σπίτι του ή έχει υποστεί βία από μέλη της οικογένειας. Οι ιατρικές πράξεις και επεμβάσεις που είναι σχετικές με τη φυλομετάβαση είναι συχνά απρόσιτες οικονομικά, παράνομες σε κάποιες χώρες ή χρειάζονται πολύ μεγάλοι χρόνοι αναμονής ώστε να διεξαχθούν. 20% δήλωσαν ότι δεν τους παρασχέθηκε καθόλου ή έλαβαν ελλιπή ιατρική φροντίδα λόγω του φύλου τους. Άρα πώς τα τρανς άτομα θα κάνουν τις προληπτικές εξετάσεις που χρειάζονται, όταν φοβούνται ότι δε θα γίνουν κατανοητές οι ιδιαίτερες ανάγκες τους, δε θα γίνουν αποδεκτά και δε θα αντιμετωπιστούν με σεβασμό από τους επαγγελματίες υγείας;
Το στίγμα, ο φόβος και η καταπίεση, λοιπόν, αναπόφευκτα οδηγούν σε αυξημένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης στην τρανς κοινότητα, σε ποσοστό περίπου 30%. Η επιβαρυμένη ψυχική υγεία τους, συνδέεται και συνδυάζεται με αυξημένα ποσοστά κατάχρησης ουσιών, αυτοκτονικό ιδεασμό ή και απόπειρες αυτοκτονίας επειδή δεν αντέχουν να αντιμετωπίσουν το βαρύ φορτίο που καλούνται να σηκώσουν χωρίς να φταίνε. Περίπου 61% έχουν αυτοκτονικό ιδεασμό και 31% έχουν κάνει τουλάχιστον μία απόπειρα αυτοκτονίας. Τα αντίστοιχα ποσοστά στους ανθρώπους που το βιολογικό τους φύλο ταυτίζεται με το κοινωνικό (cisgender) είναι 20% και 7%.
Να μην ξεχνάμε και την τεράστια δυσκολία στην εύρεση εργασίας και εύρεση στέγης για τα τρανς άτομα. Πολύ μεγάλος αριθμός τρανς γυναικών κυρίως ασχολείται με τη σεξεργασία και πολλές από αυτές αναγκάζονται να το κάνουν διότι στην πραγματικότητα δεν έχουν άλλη εναλλακτική. Πόσο εύκολο είναι κάποιος άνεργος, χωρίς σπίτι και με διαρκή φόβο για τη ζωή του να φαίνεται και να είναι υγιής σωματικά και ψυχικά;
Σκέφτομαι πόσο δύσκολο είναι, πόσο αβάσταχτο ίσως το να παλεύεις για να γίνεις ορατός. Να σε δούνε, να σε ακούσουν ως αυτό που είσαι. Να παλεύεις για τα αυτονόητα. Αναρωτιέμαι τί ψυχικά αποθέματα χρειάζονται ώστε ένα άτομο διεμφυλικό να ζήσει ασφαλές μέσα στην καθημερινότητα της σημερινής κοινωνίας, να περπατήσει στο δρόμο, να χρησιμοποιήσει τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τις δημόσιες υπηρεσίες. Και αν τυχαίνει πχ αυτό το άτομο να είναι και μετανάστης/τρια; Αν είναι και οροθετικός/ή; Είναι εφικτό να ζήσει όπως ονειρεύεται; Ένας παραλληλισμός που σκέφτομαι είναι ο ψυχισμός μας την περίοδο της πανδημίας. Που είτε δε μας επιτρεπόταν να βγούμε από το σπίτι, είτε φοβόμασταν.
Πόσο θάρρος και γενναιότητα κουβαλούσε η Diona και μαζί με εκείνη όλα τα τρανς άτομα, που κάπως έτσι είναι αναγκασμένα να ζουν σε καθημερινή βάση; Πόσο ηρωική και επαναστατική πράξη είναι να ξέρεις όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω και να βγαίνεις μπροστά λέγοντας ότι είσαι ένα άτομο διεμφυλικό που θέλει απλά να ζήσει όπως τα υπόλοιπα;
Κλείνοντας, περίπου 350 διεμφυλικά άτομα δολοφονούνται κάθε χρόνο παγκόσμια, απλά και μόνο επειδή είναι διεμφυλικά. Η Διαμερικανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφέρει ότι ο μέσος όρος του προσδόκιμου ζωής για τα τρανς άτομα είναι τα 35 χρόνια.
Είναι επιβεβλημένο να καταπολεμηθούν οι διακρίσεις σε βάρος ανθρώπων λόγω της ταυτότητας φύλου τους. Η κινηματική δράση, η αλληλεγγύη και η πάλη ενάντια στις διακρίσεις προς κάθε τι διαφορετικό είναι ο μοναδικός δρόμος. Χρειάζεται να παλέψουν μαζί το εργατικό, το γυναικείο κίνημα, η νεολαία και το ΛΟΑΤΚΙΑ+ κίνημα, ενάντια σε κάθε μορφή καταπίεσης και στιγματισμού, με στόχο να δομηθεί μια σοσιαλιστική κοινωνία με ίσα δικαιώματα για όλα τα άτομα.
Στα δικά μου αυτιά, λοιπόν, ο κρότος από την πτώση της Diona στο κενό ακούγεται ακόμη. Και η σιωπή που ακολούθησε της πτώσης της, ήταν ακόμη πιο εκκωφαντική. Κανένα διεμφυλικό άτομο δεν πρέπει να νιώθει μόνο, στιγματισμένο και περιθωριοποιημένο. Είσαι γενναία Diona. Ήσουν και θα είσαι. Σε ακούσαμε. Σε ακούμε ακόμη. Συγγνώμη.
