Μέσα στον Οκτώβριο και Νοέμβριο, η Γαλλία γνώρισε μεγάλες κινητοποιήσεις σε τομείς τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα.
Οι κινητοποιήσεις στα τρένα
Μια από τις σημαντικότερες ήταν αυτή των εργαζομένων στα τραίνα και το μετρό. Ήταν μία από τις μαζικότερες απεργίες που έφτασε μέχρι και 75% συμμετοχή (στις 18 Οκτωβρίου) (περισσότερο κι από τις μεγάλες κινητοποιήσεις του 1995). Αυτή η απεργία «έχει ανασταλεί προσωρινά» προκειμένου να γίνουν οι «διαπραγματεύσεις» μεταξύ των συνδικάτων, της κυβέρνησης και των Διευθύνσεων των Οργανισμών.
Στην πραγματικότητα αυτή η απεργία πήρε τέτοια έκταση χάρη στους ίδιους τους εργαζόμενους, τους «συνδικαλιστές της βάσης». Αντιθέτως, οι ηγεσίες των κυριότερων συνδικάτων ούτε ενθάρρυναν ούτε προσπάθησαν να είναι πιο πιεστικές απέναντι στην κυβέρνηση. Αυτό που κάνει σημαντική αυτή την απεργία δεν είναι μόνο το ποσοστό συμμετοχής αλλά και η μαζική συμμετοχή στις γενικές συνελεύσεις.
Ο Σαρκοζί ήθελε να αντιμετωπίσει τους εργαζόμενους στους σιδηρόδρομους μόνους τους για να τους απομονώσει και να χτυπήσει έναν από τους πιο μαχητικούς τομείς των εργαζομένων. Δεν υπολόγισε όμως σωστά ούτε τη μαχητικότητα τους ούτε την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Ενώ τα συνδικάτα απέφυγαν να καλέσουν γενική απεργία πάνω σε ένα σύνολο διεκδικήσεων, οι εργαζόμενοι ακολούθησαν αυτή τη κατεύθυνση. Έτσι, η επ’ αόριστον απεργία στα τραίνα που ξεκίνησε στις 14/11 έφτασε μέχρι τις 20/11, ήμερα γενικής απεργίας στο δημόσιο τομέα. Η κυβέρνηση, φοβούμενη μια ενδεχόμενη «εξάπλωση» και σε άλλους εργασιακούς χώρους, δέχτηκε να συζητήσει κάποια θέματα ενώ εμφανιζόταν ανένδοτη δύο βδομάδες πριν. Βασικά ο στόχος αυτής της «υποχώρησης» ήταν να δώσει μια αφορμή σε κάποιες από τις διευθύνσεις των συνδικάτων για να καλέσουν στο τέλος της απεργίας. Όπως έλεγε ένας εργαζόμενος στο μετρό, «παλιότερα κάναμε απεργία και διαπραγματευόμασταν πάνω στις διεκδικήσεις μας, τώρα κάνουμε απεργία για να γίνουν οι διαπραγματεύσεις».
Οι διοικήσεις των περισσότερων συνδικάτων διευκόλυναν σε μεγάλο βαθμό την κυβέρνηση. Ενώ η απεργία βρισκόταν σε εξέλιξη, κάποια συνδικάτα «διαπραγματεύονταν» με τα αφεντικά πάνω σε θέματα όπως η σύμβαση εργασίας. Μέσα σε αυτό το κλίμα, η πρόεδρος του Medef (γαλλικός Σύνδεσμος Βιομηχάνων) δήλωνε: «θα πρέπει να εγκαταλείψουμε τη νόμιμη διάρκεια εργασίας, δηλαδή πρέπει η διάρκεια εργασίας ν’ αποφασίζεται με συμφωνία μεταξύ συνδικάτου και αφεντικών ανά επιχείρηση ή τομέα, κάτι που κάνει πιο υπεύθυνους όλους».
Πώς να μην αισθανθούν δυναμωμένοι οι εργοδότες, αφού κι ο εκπρόσωπος της CFDT (συνδικαλιστική συνομοσπονδία που πρόσκειται στο Σοσιαλιστικό κόμμα) δηλώνει ότι η μεταρρύθμιση των ειδικών καθεστώτων (για τις συντάξεις των δήθεν «προνομιούχων» εργαζομένων του δημοσίου) είναι απαραίτητη! Την ίδια στιγμή ο εκπρόσωπος του πιο δυνατού συνδικάτου, CGT, δέχεται να γίνουν διαπραγματεύσεις ανά επιχείρηση με τη συμφωνία ότι αυτές θα είναι τριμερείς: επιχείρηση, κράτος, συνδικάτα. Έτσι τα συνδικάτα βρίσκονται απέναντι σε δύο συνομιλητές, αντί ενός, που είναι υπέρ της αύξησης του ορίου συνταξιοδότησης.
Η αντίδραση της βάσης
Η αντίδραση της «βάσης» ήταν εντυπωσιακή. Οι απεργοί πήγαν μαζικά στις γενικές συνελεύσεις για να ψηφίσουν τη συνέχιση της απεργίας και να αρνηθούν κάποιοι γραφειοκράτες συνδικαλιστές ν’ αποφασίζουν στη θέση τους.
Αυτό είναι και ένα καλό μάθημα για τις επόμενες απεργίες. Χωρίς να εγκαταλειφθεί η μάχη μέσω των συνδικάτων, οι απεργοί μπορούν να έχουν τέτοια οργάνωση (όπως επιτροπές απεργίας) που να τους επιτρέπει να ελέγχουν οι ίδιοι τον αγώνα τους.
Προκειμένου να μη σκορπίσουν όλες τους τις δυνάμεις, οι εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους αποφάσισαν να διακόψουν την απεργία, απόφαση επώδυνη κυρίως για όλους αυτούς που ήταν έτοιμοι να δώσουν τον αγώνα τους μέχρι τελικής νίκης. Η διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι οποίες δεν αγγίζουν το θέμα της αύξησης των χρόνων συνταξιοδότησης, ορίστηκε στον ένα μήνα, δηλαδή μέχρι τις 20/12 κάτι που καθιστά σχεδόν αδύνατη τη συνέχιση της απεργίας.
Αυτή η απεργία ανέδειξε τον ουσιαστικό ρόλο που μπορεί να παίξει η συμμετοχή όλων των εργαζομένων μέσα από συντονισμένες και οργανωμένες διαδικασίες, όπως γενικές συνελεύσεις και επιτροπές. Η μάχη δεν έχει χαθεί και η κυβέρνηση που ήλπιζε μια θεαματική ήττα των εργαζόμενων στους σιδηρόδρομους δεν είδε το όνειρο της να πραγματοποιείται.
Οι κινητοποιήσεις στα Πανεπιστήμια
Την ίδια περίοδο περίπου αναπτύχθηκαν και οι κινητοποιήσεις στα Πανεπιστήμια ενάντια στο νόμο σχετικά με την «αυτονομία» των Πανεπιστημίων, κινητοποιήσεις που επηρεάστηκαν από την επιτυχία της απεργίας στις 18/10. Η «αυτονομία» των Πανεπιστημίων στοχεύει στο να καλλιεργήσει τον ανταγωνισμό μεταξύ των Ιδρυμάτων και δημιουργεί μια ελιτίστικη ανώτατη εκπαίδευση που οδηγεί στο δρόμο της ιδιωτικοποίησης.
Πολύ γρήγορα, η μεγάλη πλειοψηφία των Πανεπιστημίων κινητοποιήθηκε και οι γενικές συνελεύσεις ήταν ιδιαίτερα σημαντικές τις ημέρες της απεργίας στα τρένα.
Η εξέλιξη όμως του αγώνα δεν ήταν παρόμοια μ’ αυτή του CPE – του αγώνα της νεολαίας ενάντια στον νόμο για την πρώτη πρόσληψη στη διάρκεια του 2006. Οι αιτίες γι’ αυτό είναι, από τη μια, το γεγονός ότι σημειώθηκε πρωτοφανής καταστολή, όπως οι επιθέσεις των ΜΑΤ μέσα στα Πανεπιστήμια και το διοικητικό κλείσιμο των σχολών, κι από την άλλη, δεν είχε τη στήριξη κανενός κόμματος της κοινοβουλευτικής αριστεράς – ιδιαίτερα το Σοσιαλιστικό κόμμα ήταν υπέρ αυτού του νόμου. Αυτά τα εμπόδια είχαν αντίκτυπο στην ενότητα και την οργάνωση του αγώνα που ήταν ελλειπέστερες απ’ αυτές κατά την περίοδο των κινητοποίησεων κατα του CPE.
Παρόλ’ αυτά, αυτό το κίνημα απέδειξε ότι η αντίσταση κατά της πολιτικής του Σαρκοζί είναι εφικτή. Η κυβέρνηση δεν υποχώρησε σχετικά με την απόσυρση του νόμου, αλλά υποχρεώθηκε να κάνει κάποιες υποχωρήσεις (αύξηση του προϋπολογισμού, αύξηση των υποτροφιών, καθιέρωση ενός «εθνικού πλαισίου διπλωμάτων»). Όλα αυτά βέβαια δεν αγγίζουν την ουσία του νόμου που αφορά το άνοιγμα στις ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις και την αυτόνομη οικονομική διαχείριση από τους προέδρους των Πανεπιστημίων.
Μέχρι σήμερα, συνεχίζουν να γίνονται γενικές συνελεύσεις και αρκετά λύκεια είναι ακόμα υπό κατάληψη. Αυτό που χρειάζεται να γίνει είναι ένας απολογισμός αυτής της κινητοποίησης έτσι ώστε να ετοιμαστούν οι επόμενοι αγώνες, που σίγουρα δε θα αργήσουν να έρθουν.
Η απάντηση της κυβέρνησης
Παρά την πρωτοφανή προπαγάνδα κατά των απεργών που έγινε όλη αυτή την περίοδο μέσα από τα ΜΜΕ, ήρθε έντονα στην επιφάνεια το θέμα της πτώσης του βιοτικού επιπέδου μεγάλης μερίδας των εργαζομένων καθώς και αυτό της μείωσης της αγοραστικής δύναμης, την αύξηση της οποίας είχε υποσχεθεί προεκλογικά ο Σαρκοζί.
Έτσι ο Σαρκοζί, υποσχόμενος να δώσει κάποιες ικανοποιητικές λύσεις στην ολοένα και πιο αισθητή κρίση, κατέφυγε στο σλόγκαν της προεκλογικής περιόδου: όποιος θέλει να «κερδίσει περισσότερα» αρκεί να δουλέψει περισσότερο ή και να εξαγοράσει μέρες άδειας, μέτρα που σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτό που περίμεναν οι εργαζόμενοι και που από την άλλη είναι ανοιχτή επίθεση στο 35ωρο.
Διαφαίνεται για άλλη μια φορά ο στόχος του προγράμματος Σαρκοζί :το τέλος της νόμιμης διάρκειας εργασίας και ένα βήμα παραπάνω στην εξατομίκευση της σχέσης εργοδότη εργαζόμενου, βάζοντας έτσι τους εργαζόμενους σε ανταγωνισμό μεταξύ τους.
H στάση της «αντιπολίτευσης»
Το Σοσιαλιστικό κόμμα δεν έκανε όλη αυτή την περίοδο κάτι άλλο από το να υπενθυμίζει ότι συμφωνεί με τις μεταρρυθμίσεις του Σαρκοζί αλλά ότι στη θέση του θα είχε καταφέρει να τις κάνει χωρίς να δημιουργηθούν συγκρούσεις.
Δεν υπερασπίστηκε σε καμία περίοδο τους απεργούς και στις προτάσεις του για την αγοραστική δύναμη δεν αναφέρεται η αύξηση των μισθών! Απο την άλλη, οι Πράσινοι και το ΚΚ δεν σκοπεύουν να αποδευσμευτούν απο το Σοσιαλιστικό κόμμα!
Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, η LCR, που αποτέλεσε τη βασική αντιπολιτευτική φωνή κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων, έχει αναγγείλει τη μελλοντική δημιουργία του «αντικαπιταλιστικού κόμματος» με στόχο να συσπειρώσει όλους όσους ψάχνουν μια εναλλακτική πρόταση στη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Δεν έχει προσδιορίσει όμως ούτε τους στόχους του και τα ακριβή χαρακτηριστικά του, ούτε και την ακριβή περίοδο ή και τρόπο δημιουργίας του.
Η κρίση σε όλους τους τομείς της κοινωνίας γίνεται όλο και πιο αισθητή. Ο κυνισμός με τον οποίο απαντάει η κυβέρνηση κάνει το θυμό μεγάλης μερίδας του κόσμου να μεγαλώνει. Οι πρόσφατες μεγάλες κινητοποιήσεις, ακόμα κι αν δεν έδωσαν τα επιθυμητά αποτελέσματα, έδωσαν το προμήνυμα των αγώνων που θα έρθουν στο κοντινό μέλλον.
