Αν έλεγε κάποιος πριν λίγο καιρό ότι στη Γαλλία υπάρχει τόσο μεγάλη πολιτική κρίση και αδιέξοδο, που δεν μπορεί να στεριώσει κυβέρνηση, με αποτέλεσμα να έχουν αλλάξει πέντε πρωθυπουργοί μέσα σε μόλις 2 χρόνια, θα λέγαμε ότι μάλλον κάνει λάθος και ίσως τη μπερδεύει με κάποια χώρα της Λατινικής Αμερικής… Κι όμως, δεν αναφερόμαστε σε μια τέτοια χώρα, ούτε καν στην περιφέρεια της Ευρώπης. Μιλάμε για μια χώρα του «σκληρού πυρήνα» της ΕΕ και της ευρωζώνης την οποία διεθνείς οίκοι αξιολόγησης αναγκάζονται να υποβαθμίσουν επενδυτικά, ενώ παράλληλα στην κοινωνία κυριαρχεί η οργή και το γαλλικό κίνημα βρίσκεται για ακόμα μια φορά στους δρόμους.
Ο λόγος;
Ο εκτροχιασμός των δημόσιων οικονομικών που έχουν οδηγήσει τον προϋπολογισμό να κινείται με έλλειμμα 5,8% του ΑΕΠ, το χρέος να βρίσκεται στο 115% του ΑΕΠ και να αυξάνεται και η μια κυβέρνηση μετά την άλλη να μην μπορεί να περάσει απ’ τη Βουλή τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς.
Η τελευταία πράξη του δράματος παίχτηκε από τον Μπαϊρού, τον πρώην (πια) πρωθυπουργό. Ο Μπαϊρού προσπάθησε να περάσει μέσα στο κατακαλόκαιρο έναν απ’ τους σκληρότερους προϋπολογισμούς των τελευταίων δεκαετιών. Αυτός περιλάμβανε μεταξύ άλλων: τεράστιες περικοπές δημοσίων δαπανών ύψους 44 δισ. ευρώ, πάγωμα μισθών-συντάξεων, κατάργηση δύο επίσημων αργιών (που πρακτικά θα σήμαινε δύο ημέρες επιπλέον εργασία τον χρόνο χωρίς αύξηση αποδοχών) κλπ.
Απέναντι σ’ αυτήν την εξέλιξη υπήρξαν μεγάλες αντιδράσεις, τόσο σε επίπεδο κοινωνίας, όσο και στο κοινοβούλιο. Καθώς μετά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές ο συνδυασμός του Μακρόν ήρθε δεύτερος, με πρώτο το κεντροαριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο και λίγο πιο κάτω στην τρίτη θέση την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν, σχηματίζονται κυβερνήσεις μειοψηφίας και τα νομοσχέδια περνούν είτε με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου είτε με την ανοχή των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
«Να μπλοκάρουμε τα πάντα»
Έτσι, από το καλοκαίρι υπήρξαν διάφορες πρωτοβουλίες, κυρίως μέσω διαδικτύου, που είχαν στοιχεία αυθόρμητης κινητοποίησης και αυτοοργάνωσης, στη βάση της γαλλικής κοινωνίας, που έβαλαν σαν στόχο μια μεγάλη κινητοποίηση στις 10 Σεπτέμβρη, με σύνθημα το «Να μπλοκάρουμε τα πάντα» ώστε να μην περάσει ο μισητός προϋπολογισμός. Αυτό δημιούργησε μεγάλη πίεση στην κυβέρνηση, και ο Μπαϊρού ζήτησε δύο μέρες πριν τις κινητοποιήσεις, στις 8 Σεπτέμβρη, ψήφο εμπιστοσύνης, την οποία δεν έλαβε όπως ήταν αναμενόμενο και παραιτήθηκε.
Στις 10 Σεπτέμβρη συμμετείχαν σε περισσότερες από 430 κινητοποιήσεις πάνω από 200.000 άτομα. Αυτός ο αριθμός δεν είναι συγκλονιστικός για δεδομένα Γαλλίας, ωστόσο είναι σημαντικός αν αναλογιστεί κανείς ότι οι διαδηλώσεις καλέστηκαν από τα κάτω, λίγα σωματεία και συνδικάτα καλούσαν σε απεργία και βασικά οργανώθηκαν μέσα στον Αύγουστο. Οι Γάλλοι κατέβηκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν ενάντια στην ανισότητα, τις αυξήσεις των τιμών, την άνοδο του κόστους στέγασης, τη στασιμότητα των μισθών κλπ. Χαρακτηριστικό του φόβου της κυβέρνησης ήταν η κινητοποίηση 80.000 αστυνομικών για να αντιμετωπίσουν τις αντιδράσεις, που σε αρκετές περιπτώσεις ήταν βίαιες και οδήγησαν σε σκληρή καταστολή με 300 συλλήψεις.
Μετά από αυτές τις εξελίξεις, όλα τα μεγάλα συνδικάτα κάλεσαν σε Γενική Απεργία την Πέμπτη 18 Σεπτέμβρη (την ημέρα που το «Ξ» πηγαίνει στο τυπογραφείο), η οποία αναμένεται να έχει ακόμα μαζικότερη συμμετοχή.
Και η συνέχεια;
Το σίγουρο είναι ότι εάν δεν είχε κινητοποιηθεί η γαλλική κοινωνία, πιθανότατα ο προϋπολογισμός Μπαϊρού να είχε περάσει «νύχτα», όπως άλλωστε προσπαθούν να περάσουν ανάλογα μισητά νομοσχέδια πολλές κυβερνήσεις (πάγια τακτική και στην Ελλάδα). Τώρα ο Λεκορνί, ο νέος πρωθυπουργός που διόρισε ο Μακρόν, δηλώνει ότι θα φέρει βελτιώσεις και δεν θα είναι τόσο σκληρός ο προϋπολογισμός, παίρνοντας πίσω κατ’ αρχήν την κατάργηση των δύο αργιών, ότι θα διαπραγματευτεί με την αντιπολίτευση, τα συνδικάτα κλπ.
Ωστόσο, μια δημοσιογράφος ενός από τα μεγάλα συστημικά γαλλικά ΜΜΕ, του France24, αναρωτήθηκε δικαιολογημένα προς τον καλεσμένο της:
«Ακούσαμε τον νέο πρωθυπουργό να υπόσχεται ότι θα φέρει αλλαγές… Ωστόσο, ως ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Μακρόν, “πόση αλλαγή” θα μπορέσει αλήθεια να φέρει;»
Και πράγματι: την ίδια στιγμή που προσπαθεί η γαλλική άρχουσα τάξη να εξοικονομήσει 44 δισ., ματώνοντας τον γαλλικό λαό, προγραμματίζει να ξοδέψει (μαζί με όλη την ΕΕ) τεράστια ποσά για εξοπλισμούς που θα αυξήσουν βέβαια τα χρέη και τα ελλείμματα (πέρα απ’ τους στρατιωτικούς/πολεμικούς κινδύνους που κρύβουν).
Σε κάθε περίπτωση, ο καθοριστικός παράγοντας για τις εξελίξεις θα είναι και πάλι το γαλλικό εργατικό κίνημα και οι κινητοποιήσεις του, που με αγωνία και αλληλεγγύη παρακολουθούν οι εργαζόμενοι/ες σε όλη την Ευρώπη.
