Της Κορίνας Καπετανάκη, ανταπόκριση από το Παρίσι
Η κυβέρνηση Σαρκοζί δεν περίμενε σίγουρα το κίνημα που γεννήθηκε πρόσφατα σχετικά με τα εργατικά δικαιώματα και τη νομιμοποίηση των εργαζομένων μεταναστών χωρίς χαρτιά («παράνομοι»).
Από τις 15 Απριλίου ξεκίνησαν μια σειρά από απεργίες και καταλήψεις από εργαζόμενους μετανάστες στο Παρίσι, κυρίως σε τομείς όπως τα εστιατόρια, οι οικοδομές και η καθαριότητα.
Από την αρχή, οι κινητοποιήσεις αυτές είχαν την ενεργή στήριξη του συνδικάτου της CGT (που είναι πιο κοντά στο ΚΚΓ) και της οργάνωσης Droits devant ! (για την νομιμοποίηση των μεταναστών χωρίς χαρτιά) κάτι που συνέβαλε αποφασιστικά στην απήχηση τους. Στη συνέχεια είχαν τη στήριξη μεγάλου αριθμού οργανώσεων και συνδικάτων.
Το κίνημα εξαπλώνεται
Μία από τις πρώτες απεργίες ήταν αυτή σ’ ένα ακριβό εστιατόριο στα Ηλύσια Πεδία όπου οι εργαζόμενοι μετανάστες «εγκαταστάθηκαν» με πανό εν’ ώρα λειτουργίας του εστιατορίου. Η κινητοποίηση αυτή πήρε μεγάλη δημοσιότητα και μετά από ένα σύντομο χρονικό διάστημα απέκτησαν άδεια παραμονής όλοι οι απεργοί. Οι απεργοί βασίστηκαν στο άρθρο ενός νόμου που ψηφίστηκε το 2007 και το οποίο επιτρέπει τη νομιμοποίηση σε μετανάστες που εργάζονται σε συγκεκριμένους τομείς.
Από τότε το κίνημα αυτό εξαπλώνεται σε όλο και περισσότερους χώρους. Ενώ στην αρχή οι απεργοί ήταν γύρω στους 250, σήμερα έχουν φτάσει τους 600 σε περίπου 50 σημεία στο Παρίσι αλλά και στην υπόλοιπη Γαλλία και όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι έρχονται σ’ επαφή με τα συνδικάτα. Παράλληλα το κίνημα αποκτά την αποδοχή και τη στήριξη σημαντικού κομματιού του κόσμου.
Μία μερίδα των εργοδοτών ζητάει επίσης τη νομιμοποίηση των μεταναστών υπαλλήλων τους, έχοντας βέβαια καθαρά μία λογική κέρδους. Σε άλλες περιπτώσεις, οι ιδιοκτήτες εταιρειών και καταστημάτων ζήτησαν την παρέμβαση της αστυνομίας και έκαναν μηνύσεις, περιπτώσεις στις οποίες η παρέμβαση των συνδικάτων και του κόσμου ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη. Για παράδειγμα σ’ ένα μαγαζί (στο Σεν Σαν Ντενί) το αφεντικό έστειλε σεκιουριτάδες για να διώξουν βίαια τους απεργούς αλλά χάρη σε μία πορεία που οργανώθηκε κατάφεραν να ανακαταλάβουν το μαγαζί και να μαζέψουν ένα σημαντικό χρηματικό ποσό.
Οι κινητοποιήσεις αυτές έγιναν και το σύμβολο της φετινής πορείας της εργατικής Πρωτομαγιάς, στην «κεφαλή» της οποίας ήταν απεργοί μετανάστες.
Η στάση της κυβέρνησης
Η κυβέρνηση, υποχρεωμένη από τη μια να δώσει μια απάντηση αλλά και θέλοντας να κρατήσει μία «κάθετη στάση», μίλησε για κατά περίπτωση εξέταση των αιτήσεων και απέκλεισε τις μαζικές νομιμοποιήσεις. Παράλληλα, επιδιώκει να διασπάσει τους απεργούς.
Η σημασία και το πολιτικό πλαίσιο των απεργιών
Πρόκειται για μία μάχη ιδιαίτερης σημασίας αφού για πρώτη φορά εργαζόμενοι μετανάστες – με τη στήριξη της CGT – οργανώνονται και διεκδικούν τη νομιμοποίησή τους και καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Στη μεγάλη τους πλειοψηφία, οι εργαζόμενοι μετανάστες πληρώνουν φόρους και υφίστανται κρατήσεις από τους μισθούς τους, όπως οι άλλοι εργαζόμενοι. Το «παράνομο» καθεστώς στο οποίο βρίσκονται «επιτρέπει» την υπερ-εκμετάλλευσή τους. Δουλεύουν σε χώρους όπου οι μισθοί και οι συνθήκες εργασίας είναι οι πιο επισφαλείς κάτι από το οποίο οι εργοδότες επωφελούνται στο έπακρο αυξάνοντας ακόμα περισσότερο τα κέρδη τους.
Συνέπεια της κυβερνητικής πολιτικής
Το κίνημα αυτό είναι δεν είναι φυσικά τυχαίο. Αποτελεί κατά κάποιο τρόπο τη φυσική συνέπεια μιας μεταναστευτικής πολιτικής που χαρακτηρίζεται όλο και περισσότερο από την καταστολή και τον στιγματισμό των μεταναστών.
Ήδη από το 1991, ο Σιράκ συνέβαλε με τον «περίφημο» λόγο του σχετικά με το «βάρος» που αποτελούν οι μετανάστες για τους Γάλλους. Έτσι το κείμενο του για «τον θόρυβο και τη μυρωδιά» των μεταναστών αποτέλεσε το πλαίσιο μιας μεταναστευτικής πολιτικής που «απενοχοποιούσε» το ρατσισμό απέναντι στους μετανάστες. Αυτή η πολιτική θα σκληρύνει ακόμα περισσότερο από το 2002. Από την 1η Ιουλίου 2007, ένας καινούριος νόμος υποχρεώνει τους εργοδότες να διασταυρώνουν την πιστότητα των χαρτιών των εργαζομένων τους στις νομαρχίες, μέτρο που αποβλέπει στον εντοπισμό και στις απελάσεις μεταναστών χωρίς χαρτιά. Το Υπουργείο Μετανάστευσης έχει βάλει ψηλά τον πήχη κι έτσι την προηγούμενη χρονιά έκανε 23000 απελάσεις, ο μεγαλύτερος αριθμός από το 1945!
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα έντονης καταστολής γεννήθηκαν κινήματα όπως αυτό του «Εκπαίδευση χωρίς Σύνορα» που στόχο έχει να εμποδίσει τις απελάσεις παιδιών που φοιτούν στα γαλλικά σχολεία. Στα πλαίσια αυτού του δικτύου άνθρωποι έχουν καταδικαστεί γιατί «έκρυβαν» στο σπίτι τους παιδιά ή οικογένειες που κινδύνευαν να απελαθούν! Τέτοιου είδους κινήματα αντιτάσσονται στην φασιστική και κυνική λογική που εξισώνει τους ανθρώπους με τους αριθμούς παραμερίζοντας τη λογική που θέλει τους μετανάστες να αποτελούν μια ανώνυμη μάζα.
Κίνδυνοι και παγίδες
Σ’ αυτή τη φάση του αγώνα χρειάζεται μεγάλη προσοχή απέναντι στην λογική ενός συστήματος που υπολογίζει τους μετανάστες μόνο μέσα από το πρίσμα του οικονομικού οφέλους, θεωρώντας ότι άλλοι λόγοι παραμονής είναι λιγότερο θεμιτοί. Η απεργία της 15ης Απριλίου πρέπει να αποτελέσει κομμάτι ενός ευρύτερου κινήματος για τη νομιμοποίηση των μεταναστών.
Χρειάζεται επίσης προσοχή γιατί το άρθρο του νόμου στο οποίο βασίζεται η νομιμοποίηση των χωρίς χαρτιά μιλάει για μία λίστα επαγγελμάτων πολύ περιορισμένη. Αυτή η λίστα αναφέρεται σε επαγγέλματα που απαιτούν κάποια εκπαίδευση και ευνοεί τους ευρωπαίους σε σχέση με όσους προέρχονται από τρίτες χώρες (εκτός των Τυνήσιων και των Αλγερινών). Επίσης, το ίδιο κείμενο που επιτρέπει τη νομιμοποίηση μέσω της εργασίας βάζει ένα συγκεκριμένο όριο ως προς τον επιθυμητό αριθμό απελάσεων. Έτσι κάποιοι μετανάστες παίρνουν το ρίσκο να τους συλλάβουν τη στιγμή που καταθέτουν την αίτησή τους (εξ’ ου και η αναγκαιότητα να έρχονται σ’ επαφή με κάποιο συνδικάτο ή οργάνωση).
Ένα κίνημα που αφορά όλους τους εργαζόμενους
Πέρα από τη στήριξη των συνδικάτων και των οργανώσεων χρειάζεται και η έμπρακτη απόδειξη αλληλεγγύης από όλους τους εργαζόμενους. Σε αρκετούς χώρους γίνονται συγκεντρώσεις, μαζεύονται υπογραφές και δίνεται οικονομική ενίσχυση.
Έτσι ένα δίκτυο αλληλεγγύης για τους μετανάστες εργαζόμενους σε μία εταιρεία καθαριότητας γράφει σε μία προκήρυξη:
«Είναι και προς το συμφέρον των εργαζομένων που έχουν χαρτιά να στηρίξουν αυτή την απεργία. Όσο θα υπάρχουν εργαζόμενοι που πληρώνονται με χαμηλότερους μισθούς και των οποίων οι συνθήκες ζωής είναι απαράδεκτες, η κατάσταση για όλους τους εργαζόμενους θα χειροτερεύει».
Οι απεργίες αυτές είναι ακόμα πιο σημαντικές αν αναλογιστεί κανείς το ρίσκο πού παίρνουν οι «παράνομοι» απεργοί. Με αυτό τους τον αγώνα αναδεικνύεται ο οικονομικός ρόλος που παίζουν και η εκμετάλλευση που υφίστανται σαν αναπόσπαστο κομμάτι της εργατικής τάξης. Ο αγώνας τους χρειάζεται την υποστήριξη όλων μας.
