Άρθρο που έστειλε στο «Ξεκίνημα» ο αναγνώστης μας Γιώργος Ζήκας από τη Λεμεσό Κύπρου
Η εκπαιδευτική πολιτική όλων των κρατών τονίζει την μονοκουλτούρα, ενισχύει τον εθνοκεντρισμό και ρατσισμό και διαστρεβλώνει τα γεγονότα. Και στην Κύπρο η Εκπαίδευση είναι αρκούντος εθνοκεντρική. Τραγικό. Σε ένα πολυεθνικό νησί το ελληνικό σχολείο από τη μια και το τουρκικό από την άλλη εξακολουθούν να κυριαρχούνται από το «ιστορικό» παρελθόν, την παράδοση και την θρησκεία, προσπαθούν να εξυπηρετήσουν εθνικά συμφέροντα, υποβαθμίζουν τους συγκάτοικους, καλλιεργούν την ξενοφοβία και ανασφάλεια και θεμέλιοι λίθοι της εθνικής ταυτότητας αναδεικνύονται η συνέχεια, η ομοιογένεια, η αντίσταση και η ανωτερότητα. Ως εκ τούτου οι σχέσεις των εθνοτήτων στην Κύπρο απέχουν από την αλληλεγγύη και την ειρήνη.
Η επίσημη εκπαίδευση αποτελεί σημαντικό μέσο για αλλαγή νοοτροπιών. Πρώτο βήμα για άμβλυνση του ρατσισμού αποτελεί η γνωριμία του σύνοικου. Όμως, η εμπειρία και οι σχέσεις μεταξύ των δύο εθνοτήτων μόνο, είναι αμφίβολο αν διαμορφώνουν θετικά αισθήματα μεταξύ τους (π.χ. δικοινοτικές εκδηλώσεις). Απαιτείται και η κριτική τοποθέτηση απέναντι στις αδυναμίες όλων των ομάδων (και της «δικιάς μας») και στην προσφορά τους στην ειρήνη και στην κοινωνική δικαιοσύνη. Δηλαδή, δεν είναι αρκετή η επαφή με άλλες ομάδες, αλλά βασικά απαιτείται να μάθει ο μαθητής να βλέπει τον κόσμο με τα μάτια του άλλου. Στην άμβλυνση του ρατσισμού συνεπικουρεί και ο ηλεκτρονικός χαρακτήρας της εποχής μας, ο οποίος δεν απαιτεί αποκλειστικά τη φιλολογία με την εθνική μορφή.
Μέσω της ριζικής αναδόμησης της Εκπαίδευσης στην Κύπρο ο μαθητής (και ο εκπαιδευτικός) θα αρχίσει να προβληματίζεται για τις αιτίες που διαμόρφωσαν τις προκαταλήψεις του και για τις αιτίες που άλλοι πολιτισμοί διαφέρουν από το δικό του. Σιγά σιγά θα αντιληφθεί ότι ο ρατσισμός και εθνικισμός δεν είναι τίποτε άλλο παρά άγριες στρατηγικές για διατήρηση ή απόκτηση του πλούτου και του ελέγχου.
Η προσπάθεια πρέπει να ενταθεί στο Νηπιαγωγείο και Δημοτικό όπου οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα δεν έχουν παγιωθεί. Η αναδόμηση αυτή δεν θα αποδώσει αν εισαχθεί στα σχολεία ως αλλαγή ρουτίνας (π.χ. ευρωπαϊκά προγράμματα). Η μετάσταση των καρκινωμάτων του ρατσισμού και εθνικισμού απαιτεί ριζική θεραπεία, η οποία θα έχει αποτελέσματα μόνο αν εμποτιστεί κάθε πολιτική που σχετίζεται με το σχολείο σε μια δικοινοτική και αντιρατσιστική άποψη. Έτσι οι μαθητές μας, ως ενήλικες, θα αναθεματίζουν κάθε ρατσιστική πολιτική, θα συμβάλλουν σε μια κοινωνία ευημερίας και θα ζουν με ειρήνη σε ένα πολυεθνικό ενιαίο κράτος ισονομίας και ισοτιμίας.
Χρονοβόρα διαδικασία θα πουν η πλειοψηφία των πολιτικών και πολλοί εκπαιδευτικοί. Πράγματι, μια ουσιαστική αναδόμηση δεν μπορεί να διαρκέσει λιγότερο από 15 χρόνια (απαιτούμενο διάστημα για να αλλάξει η σκέψη). Πέρασαν 70 χρόνια από το 1950 και 130 χρόνια από την εισαγωγή της ελληνικής εθνικής μονοκουλτούρας (80 της τουρκικής). Είστε ευχαριστημένοι και περήφανοι για αυτά που εξακολουθούν να συμβαίνουν γύρω μας; Αν κάνουμε απλές μαθηματικές πράξεις, η αναδόμηση της Εκπαίδευσης θα μας κοστίσει το ένα εκατοστό του χρόνου, χρήματος, ανθρωπίνων ζωών, κ.ά., τα οποία αφαίμαξε (μέχρι τώρα) το ζεύγος εθνικισμός – ρατσισμός. Κι αν δεν έχουμε τα εργαλεία (μάλλον δεν έχουμε), ας προσκαλέσουμε 3 000 Σκανδιναβούς, οι οποίοι θα σκορπιστούν στα σχολεία μας και στα Υπουργεία για 10 χρόνια, από την Καρπασία έως την Πάφο. Το κόστος θα είναι ελάχιστο συγκριτικά με τη γραμμή του αίματος και την κοινωνική αστάθεια που αφήνουν πίσω τους ο εθνικισμός κι ο ρατσισμός. Τότε θα πετύχουμε και την λύση (χωρίς εισαγωγικά).
