Της Ελένης Βέτσικα
Η κατάσταση στην Μ. Βρετανία με τα δίδακτρα να αυξάνονται συνεχώς, ολοένα και χειροτερεύει. Οι φοιτητές είναι πλέον αναγκασμένοι να πληρώνουν, όχι μόνο για βιβλία και συγγράμματα αλλά και για να μπορέσουν να γραφτούν στο πανεπιστήμιο. Η προσπάθεια για την ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων δεν είναι κάτι καινούριο. Έχει ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες από την κυβέρνηση των συντηρητικών, ενώ η κυβέρνηση Μπλερ φάνηκε ακόμα πιο πρόθυμη να συνεχίσει το μισοτελειωμένο έργο των προκατόχων της.
Από το 1998 οι Βρετανοί φοιτητές άρχισαν να πληρώνουν δίδακτρα για να γραφτούν στο πανεπιστήμιο και να παρακολουθήσουν μαθήματα. Σταδιακά αυτά τα δίδακτρα έφτασαν τις 3.000 λίρες (4.500 ευρώ) τον χρόνο για κάθε έτος για σπουδές σε προπτυχιακό επίπεδο. Κι ενώ η κυβέρνηση κάνει τελευταία «διευκολύνσεις» όπως το να μην πληρώνεται από την αρχή του έτους όλο το ποσό, και να «παραχωρεί» 2.700 λίρες το χρόνο σε φοιτητές από οικογένειες με ιδιαίτερα χαμηλό εισόδημα (ποσό σαφώς μικρότερο από αυτό που χρειάζεται κανείς ετησίως για να μπορέσει να πληρώσει δίδακτρα και λογαριασμούς), γίνεται όλο και πιο σαφές ότι οι φοιτητές καλούνται να πληρώσουν γιατί οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων δε θέλησαν να αφιερώσουν σεβαστό μέρος του προϋπολογισμού για την παιδεία. Η δωρεάν παιδεία φαντάζει πλέον παρελθόν για τους Βρετανούς οι οποίοι αναγκάζονται να καταφεύγουν σε τραπεζικά δάνεια προκειμένου να σπουδάσουν, και να παραμένουν με τους γονείς τους πηγαίνοντας στα πανεπιστήμια της περιοχής τους ώστε να μειώσουν το κόστος. Και σαφώς δεν είναι τυχαίο το ότι φοιτητές οδηγούνται σε αυτοκτονίες (2 φοιτητές από την αρχή του φετινού ακαδημαϊκού έτους) εξαιτίας του οικονομικού αδιεξόδου στο οποίο τους έχουν οδηγήσει οι νέες «μεταρρυθμίσεις» της κυβέρνησης.
Οι μεταρρυθμίσεις αυτές για την παιδεία αποτελούν στην πραγματικότητα μία συστηματική επίθεση ενάντια στη δωρεάν παιδεία και μία προσπάθεια να υποχρεώσουν τα πανεπιστήμια να ανταγωνιστούν μεταξύ τους για να εξασφαλίσουν χρηματοδοτήσεις και κονδύλια. Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό η αφρόκρεμα των πανεπιστημίων προετοιμάζεται για ιδιωτικοποίηση και σαφώς για ανταγωνισμό σε διεθνές επίπεδο. Κατά συνέπεια, τα «καλύτερα» πανεπιστήμια στοχεύουν να προσελκύσουν πλούσιους φοιτητές και χρηματοδότηση από ιδιωτικούς φορείς. Η κατάσταση αυτή τείνει να δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα όπου φοιτητές από την εργατική τάξη, περιορίζονται και απομονώνονται στις ανεπαρκώς χρηματοδοτούμενες σχολές της περιοχής τους ενώ πανεπιστήμια όπως της Οξφόρδης απαρτίζονται όλο και περισσότερο από την ελίτ των πλουσίων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ η κυβέρνηση έχει ως στόχο μέχρι το 2010 να προσελκύσει στα πανεπιστήμια το 50% των νέων, φέτος οι φοιτητές είναι περίπου 15.000 λιγότεροι από πέρυσι. Η πτώση αυτή θα θέσει ένα σημαντικό πρόβλημα στα περισσότερα ιδρύματα που χρηματοδοτούνται με βάση τον αριθμό εισαχθέντων και θα οδηγήσει σε κλείσιμο σχολών, ελλείψεις υλικού και εγκαταστάσεων και περικοπές προσωπικού. Οι ιθύνοντες λένε πως δεν υπάρχει άλλος τρόπος εκτός απ’ τα δίδακτρα για να χρηματοδοτηθεί η παιδεία κι αυτό σε μια χώρα όπου γνωστοί δισεκατομμυριούχοι επιχειρηματίες έχουν φοροαπαλλαγές ή καταθέσεις στο Μονακό και άρα δε φορολογούνται στη Βρετανία.
15.000 εξοργισμένοι φοιτητές διαδήλωσαν στους δρόμους του Λονδίνου, με βασικό αίτημα τη δωρεάν παιδεία. Ο στόχος τους ήταν -και παραμένει- να αναγκάσουν την κυβέρνηση να ψάξει να βρει άλλο τρόπο χρηματοδότησης της παιδείας και να εγκαταλειφθούν τα εξοντωτικά δίδακτρα.
