Διαβάζοντας κανείς το κείμενο του ευρωσυντάγματος νομίζει ότι βρίσκεται σε έναν πολύ όμορφο κόσμο, ή ότι αυτός ο όμορφος κόσμος θα δημιουργηθεί σύντομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.).
Μια ματιά όμως αν ρίξει γύρω του θα δει τα ακριβώς αντίθετα. Ας πάρουμε μερικά παραδείγματα:
-«Η Ένωση αποσκοπεί να προάγει την ειρήνη, τις αξίες της και την ευημερία των λαών της», όπως π.χ. συμμετέχοντας στον βομβαρδισμό της Σερβίας και στην κατοχή του Ιράκ.
-«Η Ένωση εργάζεται για την βιώσιμη ανάπτυξη…με γνώμονα… την άκρως ανταγωνιστική κοινωνική οικονομία της αγοράς…». Αυτό το «κοινωνική» ως προσδιορισμός στην οικονομία της αγοράς πού κολλάει; Στα εκατομμύρια των ευρωπαίων ανέργων και ημιαπασχολούμενων; Στο ξήλωμα του κράτους πρόνοιας; Στον πλουτισμό των λίγων σε βάρος των πολλών;
-«Η Ένωση… εδράζεται στις οικουμενικές αξίες της αξιοπρέπειας του ανθρώπου (μισθός αξιοπρέπειας= 550 ευρώ), της ελευθερίας (με περισσότερες κάμερες και αστυνομία), της ισότητας (ιδίως για τους μετανάστες, τις μειονότητες και τις γυναίκες…) και της αλληλεγγύης (πατάτε επί πτωμάτων). Στηρίζεται στις αρχές της δημοκρατίας (του πιο ισχυρού) και του κράτους δικαίου (όποιου έχει τη δυνατότητα να το αγοράζει…). Η Ένωση τοποθετεί τον άνθρωπο στην καρδιά της δράσης της (θέλοντας να τον κάνει άβουλο γρανάζι μιας παραγωγικής μηχανής)…»
-Σε διάφορα σημεία του κειμένου βρίσκει κανείς ατέλειωτες λίστες με «δικαιώματα»: δικαίωμα στην εργασία, στην ελευθερία, στην έκφραση και την πληροφόρηση, στην εκπαίδευση, στην ισότητα, κτλ. Πουθενά όμως δεν αναφέρεται ποιος διασφαλίζει αυτά τα δικαιώματα, ούτε τι θα κάνει σε περίπτωση που παραβιάζονται. Λες και οι φωστήρες της Ε.Ε. τώρα ανακαλύπτουν ότι τίποτα από αυτά δεν ισχύει και είπαν να αρχίσουν «ανένδοτο» αγώνα. Στην πραγματικότητα απλά χρυσώνουν το χάπι.
Τι είναι τελικά αυτό το Ευρωσύνταγμα;
Πολύ συζήτηση έγινε το τελευταίο καιρό γύρω από το Ευρωσύνταγμα. Υπογραφές μπαίνουν και παίρνονται πίσω, διάφοροι ωρύονται υπέρ ή κατά του και οι κυβερνήσεις πιέζονται να κερδίσουν τα 10 δημοψηφίσματα που θα γίνουν σε όλη την Ευρώπη τους επόμενους 18 μήνες. Στη Γαλλία το υπέρ ή κατά στο Ευρωσύνταγμα που θα κριθεί στο δημοψήφισμα στις 29 Μαΐου έχει γίνει το κεντρικό πολιτικό θέμα. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση σπεύδει να το επικυρώσει στην βουλή στις 12 Απρίλη έχοντας απορρίψει το αίτημα για δημοψήφισμα. Τι γίνεται τελικά;
Η όλη προσπάθεια είναι η εξής: να φτιάξουν ένα σύνολο κανόνων με βάση το οποίο θα κινούνται οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις μέσα στην Ε.Ε. Μια πιο σκληρή δομή που θα τους εξυπηρετούσε να ανταγωνιστούν καλύτερα στη διεθνή αγορά τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία εφ’ ενός και αφ’ ετέρου να ελέγχουν καλύτερα τους εργαζόμενους στο εσωτερικό των χωρών τους χρησιμοποιώντας το σαν πιπίλα.
Το Ευρωσύνταγμα λοιπόν βασικά καθιερώνει:
1. Την μείωση της «δημοκρατικότητας», ακόμα και σε επίπεδο αστικό (δηλαδή των κυβερνήσεων μεταξύ τους) με την άρση της κυκλικής προεδρίας, την μείωση των μελών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τις «ενισχυμένες πλειοψηφίες».
2. Ότι ο μηχανισμός της Ε.Ε. θα μπορεί πιο εύκολα να παρεμβαίνει στο εσωτερικό χωρών που δεν ακολουθούν κατά λέξη τις οδηγίες της.
Που είναι η ουσία
Η ουσία του Ευρωσυντάγματος είναι να ορίσει τους κοινούς στόχους σε επίπεδο εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής. Να βάλει πιο εμφατικά, και σε επίπεδο συντάγματος πια, ότι η Ε.Ε. είναι καπιταλιστική, με νεοφιλελεύθερη αντίληψη. Δηλαδή όσα ήδη βλέπουμε θα εφαρμοστούν σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό- αυτή είναι η ουσία.
Το κατά πόσο βέβαια θα εφαρμοστούν όλα αυτά έχει να κάνει με την δύναμη του κινήματος σε κάθε χώρα και πανευρωπαϊκά. Πολλοί νόμοι έχουν ψηφιστεί και έχουν μείνει στα χαρτιά λόγω της δυναμικής αντίδρασης των εργαζομένων.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Το καθήκον μιας πραγματικά σοσιαλιστικής και διεθνιστικής αριστεράς σήμερα θα ήταν συντονισμένα και ενωτικά να πει όχι στο Ευρωσύνταγμα (είτε γίνεται δημοψήφισμα στη χώρα είτε όχι). Με κοινές εκστρατείες που να εξηγούν το γιατί- να κάνει τους ηγέτες της Ε.Ε. να χάσουν τον ύπνο τους. Να οργανώσει κοινούς αγώνες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να φανεί ότι ο διεθνισμός μας είναι πραγματικός και μπορεί να στριμώξει τις κυβερνήσεις στη γωνία. Γιατί ποια δύναμη μπορεί να συγκριθεί με τους εκατομμύρια εργαζόμενους της Ε.Ε. αν αποφασίσουν να κατέβουν πανευρωπαϊκά σε απεργία;
Και φυσικά χωρίς καμία αυταπάτη ότι ο εθνικισμός και η εθνική απομόνωση είναι η λύση. Η λύση είναι μια σοσιαλιστική Ευρώπη των εργαζομένων.
Αυτή η αριστερά όμως σήμερα δεν υπάρχει. Είτε είναι εγκλωβισμένη στο σταλινισμό είτε στη λογική των μεταρρυθμίσεων στα πλαίσια του συστήματος και της καπιταλιστικής ενωμένης Ευρώπης.
Ο αγώνας ενάντια στο ευρωσύνταγμα, ειδικά αν σε κάποιο από τα δημοψηφίσματα των άλλων χωρών ( π.χ. στη Γαλλία ) υπερισχύσει το ΟΧΙ , πρέπει να συνεχιστεί παράλληλα με την πάλη για μια νέα αριστερά σε όλη την Ευρώπη.
Νίκος Αναστασιάδης
