Άρθρο της Σύνταξης από το νέο τεύχος του «Ξ» (τεύχος 622) που θα κυκλοφορήσει την Παρασκευή 5 Δεκέμβρη.
«Μαζί μας πλέον συστρατεύεται και ένα ομολογουμένως απρόσμενα μεγάλο μέρος της Ελληνικής μαθητικής Νεολαίας που γυρνά συνειδητά την πλάτη στο επετειακό πανηγυράκι, γελώντας στα μούτρα των απολιθωμένων προπαγανδιστών».
Απόσπασμα από άρθρο του Μετώπου Νεολαίας της Χρυσής Αυγής που αναφέρεται στους εορτασμούς για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.
Φέτος, με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου, συνέβησαν τα εξής:
- Στο 1ο ΕΠΑΛ Πετρούπολης ομάδα υπό την επιρροή της Χρυσής Αυγής οργάνωσε 3ήμερη κατάληψη του σχολείου με το αίτημα της ματαίωσης της γιορτής του Πολυτεχνείου! Ταυτόχρονα, αναρτήθηκε πανό της ΧΑ στα κάγκελα του σχολείου που έγραφε: «Όχι στον μύθο του Πολυτεχνείου». Χρειάστηκε η παρέμβαση του αντιδήμαρχου Πετρούπολης προκειμένου να πραγματοποιηθεί τελικά η γιορτή. Στη συνέχεια, οι χρυσαυγίτες μαθητές απαίτησαν την πραγματοποίηση γενικής συνέλευσης στο σχολείο με θέμα την «κατάργηση της κομματικής προπαγάνδας από τους καθηγητές».
- Ανάλογες κινήσεις έγιναν και σε άλλα τρία τουλάχιστον σχολεία της περιοχής σύμφωνα με καταγγελία του δημάρχου Πετρούπολης Β. Σίμου σε συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου.
- Στο 2ο ΓΕΛ Μεταμόρφωσης, αναρτήθηκε πανό με σύνθημα «52 χρόνια προπαγάνδα, Έξω η αντεθνική προπαγάνδα από τα σχολεία», και ζωγραφισμένο ένα σφυροδρέπανο μέσα σε απαγορευτικό.
- Σε κάποια σχολεία στην επαρχία, μαθητές ζήτησαν να πάρουν απουσίες και να μην παρακολουθήσουν τη γιορτή, ενώ άλλοι πήραν τον λόγο και μίλησαν για τον μύθο του Πολυτεχνείου ή έγραψαν σε τοίχους το χουντικό σύνθημα «Πατρίς Θρησκεία Οικογένεια».
- Στο 1ο Γυμνάσιο Νέας Ιωνίας μαθητής στην πρωινή προσευχή φώναξε το σύνθημα «αίμα τιμή Χρυσή Αυγή».
- Το πρωί της Κυριακής 23/11/25 οι τοίχοι του 1ου Γενικού Λυκείου Περιστερίου ήταν βαμμένοι με ναζιστικά συνθήματα, σβάστικες και την υπογραφή της Χρυσής Αυγής. Επίσης είχε κατέβει το πανό για το Πολυτεχνείο που είχαν αναρτήσει οι μαθητές του σχολείου μετά από απόφαση του 15μελούς τους.
- Σοβαρό περιστατικό σημειώθηκε και σε εκδρομή του 3ου ΓΕΛ Ν. Ιωνίας στον ιστορικό χώρο του Σκοπευτηρίου Καισαριανής. Ομάδα μαθητών φώναξε φασιστικά συνθήματα και απείλησε μαθητές και εκπαιδευτικούς.
Εκκολαπτόμενα τάγματα εφόδου
Μόνο τυχαία και ασύνδετα μεταξύ τους περιστατικά δεν είναι όλα αυτά. Και προφανώς δεν είναι τα μόνα. Ούτε αφορούν μόνο τη Χρυσή Αυγή. Υπάρχουν ακόμη αρκετές νεοφασιστικές οργανώσεις, όπως η Propatria (κυρίως στην Αθήνα με βάση το Νέο Ηράκλειο), η Εθνικιστική Νεολαία Θεσσαλονίκης, ο Ιερός Λόχος, το Εθνικό Μέτωπο που άνοιξε πρόσφατα γραφεία στους Αμπελόκηπους στην Αθήνα, κοκ.
Όμως ο κυρίαρχος του χώρου παραμένει η Χρυσή Αυγή. Ειδικά καθώς η δίκη της εγκληματικής οργάνωσης σε δεύτερο βαθμό πλησιάζει στο τέλος της, η δράση τους εντείνεται. Φυσικά, το ότι προσπαθούν να ξαναχτίσουν την παλιά τους δυναμική δεν σημαίνει ότι θα το πετύχουν, ιδιαίτερα καθώς η καταδίκη και τη φυλάκιση της ηγετικής ομάδας πριν από πέντε χρόνια τους έχει αποδυναμώσει πολύ.
Όμως είναι σίγουρο ότι δεν μπορούμε να μιλάμε πλέον για «απομεινάρια» της Χρυσής Αυγής, αλλά για μια νέα γενιά χρυσαυγιτών, που στοχεύει στα σχολεία, που εκπαιδεύεται, μαθαίνει, εξαπλώνεται και θέλει να επαναλάβει όλα όσα έκανε η ΧΑ στο παρελθόν. Ήδη γίνονται επιθέσεις σε γραφεία οργανώσεων της Αριστεράς, αναρχικά στέκια, ΛΟΑΤΚΙ άτομα, καθώς και οργανωμένες εξορμήσεις σε γειτονιές της Αθήνας (Αργυρούπολη, πλατεία Αττικής, Πετρούπολη, Χαϊδάρι κα), της Θεσσαλονίκης και άλλες επαρχιακές πόλεις (Δράμα, Ρόδος, χωριά της Λακωνίας, κα).
Με «αντισυστημική», αντικομματική φρασεολογία, συνωμοσιολογία, αντικομμουνισμό, παραποίηση της ιστορίας, εθνικιστικό, ξενοφοβικό, ομοφοβικό, αντιφεμινιστικό λόγο και συγκάλυψη του ναζισμού πίσω από θέσεις όπως «λαϊκός εθνικισμός», «φυλετισμός» κα, η Χρυσή Αυγή επιχειρεί να επανέλθει εκεί από όπου είχε ξεκινήσει και στις αρχές της δεκαετίας του 1990: στα σχολεία.
Την περασμένη Άνοιξη σε σχολεία της Αττικής (Ηλιούπολη, Καρέας, Ταύρος, Κηφισιά) είχαν στοχοποιηθεί προοδευτικοί καθηγητές από φασίστες μαθητές, για «κομμουνιστική ανθελληνική προπαγάνδα».
Οι χρυσαυγίτες χτίζουν πυρήνες στα σχολεία αρχικά με το νταηλίκι και την παρέα και έπειτα με προβολή ανιστόρητων, παραληρηματικών και αντιεπιστημονικών θέσεων που αξιοποιούν την άγνοια, τη σύγχυση και το γενικό πολιτικό ρεύμα ανόδου της ακροδεξιάς σε συνδυασμό με το τεράστιο πολιτικό κενό που προκαλεί ο κατακερματισμός και η αδυναμία της Αριστεράς να δώσει ορατή εναλλακτική πολιτική λύση.
Παράλληλα ενισχύουν τη δημόσια παρουσία τους με συγκεντρώσεις όπως αυτές στον Γράμμο τον περασμένο Αύγουστο, στις Θερμοπύλες (άγαλμα Λεωνίδα) τον Σεπτέμβρη, στο Νέο Ηράκλειο (μνημόσυνο Φουντούλη – Καπελώνη) την 1η Νοέμβρη, στου Μακρυγιάννη (Δεκεμβριανά) στις 3 Δεκέμβρη, ενώ έρχεται και η επέτειος των Ιμίων στις 31 Γενάρη 2026.
Στον βαθμό που δεν αντιμετωπιστούν άμεσα, η δράση τους θα εξαπλώνεται και θα κλιμακώνεται.
Όταν για παράδειγμα οι χρυσαυγίτες βλέπουν ότι σε δήμους όπως η Πετρούπολη με δημοτική αρχή ΚΚΕ, αριστερές παραδόσεις, κτλ, μπορούν ανενόχλητοι να ελέγχουν τα 15μελή μαθητικά συμβούλια, να απαιτούν κατάργηση της γιορτής του Πολυτεχνείου και να βανδαλίζουν το άγαλμα του Άρη Βελουχιώτη σε κεντρική πλατεία της περιοχής, τότε προφανώς ενθαρρύνονται για παραπέρα δράσεις με στόχο τη δημιουργία περιοχών που θα αποτελούν άβατο για αντιφασίστες, αριστερούς ή γενικά προοδευτικούς ανθρώπους και βέβαια για κάθε κοινωνική ομάδα που δεν ταιριάζει με τα «άρια» πρότυπά τους όπως μετανάστες, ΛΟΑΤΚΙ άτομα, κοκ.
Μπορούμε να τους σταματήσουμε
Είναι θετικό ότι ήδη πραγματοποιούνται συναντήσεις για το θέμα από συνδικαλιστικές κινήσεις εκπαιδευτικών στην Πετρούπολη και αλλού. Παράλληλα, προετοιμάζεται η επανεμφάνιση του Αντιφασιστικού Μετώπου Παιδείας που είχε συσταθεί το 2012, αυτή τη φορά με τη συμμετοχή και γονέων, πέρα από εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων.
Η συγκρότηση ενός αντιφασιστικού μετώπου στην παιδεία μπορεί να αποτελέσει μια πολύ σημαντική εξέλιξη. Οι απαντήσεις στο ερώτημα πως αντιμετωπίζουμε μια φασιστική μαθητική ομάδα στο σχολείο δεν είναι εύκολες ούτε απλές. Προφανώς δεν αρκεί μια συγκέντρωση ή μια εκδήλωση για να εξαλειφθεί ή έστω να περιοριστεί το φαινόμενο. Ούτε τα διοικητικά μέτρα (πχ αποβολές) –στον βαθμό που δεν υπάρχουν σοβαρές παραβατικές συμπεριφορές– είναι λύση, καθώς απλά μεταθέτουν το πρόβλημα από το ένα σχολείο στο άλλο και «ηρωοποιούν» τους φασίστες. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή, καλός σχεδιασμός και διάρκεια.
Καταρχήν χρειάζονται πολιτικές απαντήσεις σε κάθε θέση των φασιστών. Με τεκμηρίωση και σε απλή γλώσσα που να κατανοούν οι μαθητές. Με ποικιλία εκδηλώσεων (προβολές, ιστορικούς περιπάτους, κόμικ, συναυλίες, παρουσιάσεις βιβλίων, κα) που να προσελκύουν το ενδιαφέρον των μαθητών. Χρειάζεται παρέμβαση και σε πολλά σημεία στα επίσημα βιβλία ή τις εγκυκλίους που διανέμει το υπουργείο γιατί περιλαμβάνουν μονομερείς ή ανιστόρητες θέσεις, που ουσιαστικά αποτελούν πάσες στην φασιστική προπαγάνδα. Μαθήματα όπως Ιστορία, Βιολογία, Αγωγή του Πολίτη, κτλ, θέλουν ιδιαίτερη προσοχή και παρέμβαση λόγω της φύσης και του περιεχομένου τους. Οι σχολικές γιορτές, πχ για την 28 η Οκτωβρίου, την 25 η Μαρτίου ή το Πολυτεχνείο πρέπει να ξεφύγουν από τη συνήθη ρουτίνα και να αποτελέσουν πεδίο γόνιμης αναζήτησης και αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας, ακόμα και αντιπαράθεσης.
Είναι πολύ σημαντικό ότι για όλα αυτά υπάρχει πλέον εμπειρία και συγκεντρωμένο υλικό. Αρκεί να ανατρέξουμε στο Σημείο για τη μελέτη και την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς, στα κείμενα του Αντιφασιστικού Συντονισμού Αθήνας-Πειραιά, στα ιστορικά αντιφασιστικά ντοκιμαντέρ της ΕΤ3, στα παλιότερα κείμενα του Αντιφασιστικού Μετώπου Παιδείας και άλλων αντιφασιστικών συλλογικοτήτων.
Πως συνεχίζουμε
Στις 12 Δεκέμβρη, ημέρα της εισαγγελικής πρότασης στη δίκη της Χρυσής Αυγής σε δεύτερο βαθμό στο Εφετείο της Αθήνας και στις 31 Γενάρη στην πλατεία Ρηγίλλης, όπου παραδοσιακά οι φασίστες καλούν συγκεντρώσεις με αφορμή την επέτειο των Ιμίων, είναι τα επόμενα κινηματικά αντιφασιστικά ραντεβού.
Χρειάζεται να επαναλάβουμε την εμπειρία των αντιφασιστικών επιτροπών σε γειτονιές και χώρους νεολαίας και εργαζομένων, όπως είχε γίνει και στα χρόνια της ανόδου της Χρυσής Αυγής. Εκείνο το διάστημα, η προσπάθεια είχε σημειώσει μεγάλη επιτυχία, με περίπου 60 τέτοιες επιτροπές να λειτουργούν πανελλαδικά. Με καλύτερη οργάνωση, ενότητα, συντονισμό και δημοκρατικές διαδικασίες που να διασφαλίζουν τη μαζικότητα και τη συνέπεια στη δράση τους.
Να μην περιμένουμε να έχουμε για άλλη μια φορά νεκρούς για να απαντήσουμε στην προσπάθεια ανασυγκρότησης των φασιστικών ομάδων. Δεν χωράει καμιά υποτίμηση ή εφησυχασμός απέναντι στον φασισμό. Για τους φασίστες η κοινοβουλευτική ακροδεξιά είναι ρηχή και light. Την αξιοποιούν εργαλειακά, αλλά το μοντέλο διακυβέρνησης που έχουν στο μυαλό τους δεν είναι απλά ακροδεξιές κυβερνήσεις, ούτε καν δικτατορίες σαν αυτή των συνταγματαρχών στην Ελλάδα, αλλά αιματοβαμένα καθεστώτα τύπου Χίτλερ, Μουσολίνι και Φράνκο.
Η ανατρεπτική Αριστερά και το ευρύτερο αντιφασιστικό και εργατικό κίνημα έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας. Και ένα στοίχημα με τον χρόνο.
