Του Πάρη Μακρίδη
Στις 17 Ιούνη, παραδόθηκε από την Επιτροπή Αλήθειας Δημοσίου Χρέους της Βουλής το προκαταρκτικό της πόρισμα. Πρόκειται για μια ιστορικής σημασίας συνεισφορά, η οποία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει όπλο στα χέρια μιας μελλοντικής Αριστερής κυβέρνησης (γιατί αυτή του Αλέξη Τσίπρα έχει ήδη υποταχθεί και εγκαταλείψει την Αριστερά) με στόχο τη μονομερή άρνηση πληρωμής και διαγραφής του χρέους.
Όπως αναφέρεται συγκεκριμένα στο πόρισμα:
«Όλα τα στοιχεία που παρουσιάζουμε στην Προκαταρκτική Έκθεση καταδεικνύουν ότι η Ελλάδα όχι μόνο δεν είναι σε θέση να πληρώσει το χρέος, αλλά και δεν πρέπει να το πληρώσει. Πρωτίστως διότι το χρέος που προκάλεσαν οι ρυθμίσεις που επέβαλε η Τρόικα παραβιάζει ευθέως τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα των κατοίκων της Ελλάδας. Ως εκ τούτου η Ελλάδα δεν πρέπει να πληρώσει αυτό το χρέος διότι είναι παράνομο, αθέμιτο και επονείδιστο»[1]
Στη συνέντευξη τύπου κατά τη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκε το πόρισμα, ο επιστημονικός συνεργάτης της Επιτροπής, Ερίκ Τουσέν δήλωσε ότι τα 242 δισ. € του χρέους (το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του και ασφαλώς τα δάνεια της Τρόικας) πρέπει να χαρακτηριστούν ως παράνομα και απεχθή αφού
«στο σύνολό τους είναι συνδεδεμένα με τις ίδιες προϋποθέσεις» αποτελώντας «ένα σύνολο με νομικά ελαττώματα, παρατυπίες και βλάβες στη χώρα, ώστε είναι αδύνατον να αφαιρεθεί από τον ορισμό του επαχθούς χρέους»[2]
Χαμηλοί φόροι στο κεφάλαιο, πάρτι, μίζες και φοροαποφυγή
Το πόρισμα αναλύει το χρέος από τρεις διαφορετικές σκοπιές: την οικονομική, την πολιτική και τη νομική. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1980 και φτάνοντας μέχρι σήμερα, αναδεικνύει τους αληθινούς λόγους της διόγκωσης του δημοσίου χρέους.
Αυτοί οι λόγοι δεν είναι το «υπερτροφικό» δημόσιο και οι υψηλοί μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων, όπως μας λένε οι πολιτικές δυνάμεις των Μνημονίων και τα «παπαγαλάκια» τους για να κρύψουν τις δικές τους ευθύνες αλλά και της οικονομικής ολιγαρχίας, της οποίας τα συμφέροντα εκφράζουν.
Η αύξηση του χρέους πριν τα δάνεια της Τρόικας οφείλεται στα υψηλά επιτόκια δανεισμού και τη «μεγέθυνση των καταβαλλόμενων τόκων» (σελ. 17) στους χαμηλούς φόρους που πλήρωνε το κεφάλαιο αλλά και στην έκνομη εκροή κεφαλαίων από τη χώρα, η οποία την περίοδο 2003 – 2009 έφτασε τα 202,5 δισ. € (σελ. 20). Διαβάζουμε χαρακτηριστικά:
«Τα δάνεια που συνήφθησαν για να αντισταθμιστούν τα χαμηλά επίπεδα είσπραξης φορολογικών εσόδων φθάνουν τα 88 δις ευρώ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η αύξηση αυτή του χρέους ωφέλησε κατά κύριο λόγο μια μικρή μερίδα του πληθυσμού, καθώς η πλειονότητα (77,5%), δηλαδή μισθωτοί και συνταξιούχοι, αποτελούν αξιόπιστη πηγή φορολογικών εσόδων. Οι περιορισμένες εισπράξεις φόρων αποδίδονται επίσης στην άδικη φορολογική νομοθεσία, η οποία επιτρέπει τη φοροαποφυγή προνομιούχων ομάδων» (σελ. 17).
Την ίδια ώρα βέβαια, το πάρτι με τις μίζες και τα εξοπλιστικά προγράμματα βρισκόταν στα καλύτερά του. Ο Κώστας Ήσυχος (Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας) κατά τη διάρκεια της πρώτης συζήτησης της Επιτροπής στις αρχές Απρίλη, ανέφερε δύο ενδεικτικά παραδείγματα:
«Αγορά 170 γερμανικών αρμάτων μάχης, τύπου Leopard II, το 2006, αξίας 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία αγοράστηκαν χωρίς follow up system, δηλαδή χωρίς συμβάσεις συντήρησης και χωρίς αγορά βλημάτων. Εξαιρετικά αναγκαία τα τελευταία έξι χρόνια για παρελάσεις αλλά όχι για την άμυνα της χώρας. Η παρτίδα των 50 μαχητικών F16 το έτος 2000, λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές εκείνης της περιόδου, όπου στην αρχική παραγγελία τα αεροσκάφη αυτά, τα 50 F16, αγοράστηκαν χωρίς κινητήρα και χωρίς σύστημα αυτοπροστασίας. Και αυτό, διότι μετά τις εκλογές, θα έπρεπε η χώρα να κάνει μια δεύτερη σύμβαση για να αγοράσει τους κινητήρες και τα συστήματα αυτοπροστασίας» [3].
Τα Μνημόνια 2010 – 2015
Στο πόρισμα αναλύονται σε βάθος τα Μνημόνια της περιόδου 2010 – 2015 και το πώς αυτά αποτέλεσαν ένα μηχανισμό διάσωσης των κερδών των τραπεζιτών και απαλλαγής τους από την έκθεσή τους στο ελληνικό χρέος. Η μόνη που ευνοήθηκε από τα Μνημόνια και την κοινωνική καταστροφή που αυτά επέβαλλαν στην Ελλάδα, ήταν η ξένη και ντόπια οικονομική ολιγαρχία. Διαβάζουμε:
«Η πλειονότητα των δανείων από τα πακέτα διάσωσης χρησιμοποιήθηκαν για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων χρεών. Περίπου 10% του πακέτου διάσωσης χρησιμοποιήθηκε για την χρηματοδότηση του προϋπολογισμού» (σελ. 29). Και λίγο παρακάτω: «Οι μηχανισμοί που αναλύθηκαν παραπάνω καταδεικνύουν ότι οι συμφωνίες, στο σύνολό τους, δεν στήριξαν την Ελλάδα, αλλά εξυπηρέτησαν τα συμφέροντα του ιδιωτικού χρηματοπιστωτικού τομέα. Οι συμφωνίες δημιούργησαν ένα τρέχον ανεξόφλητο χρέος 183,9 δις ευρώ προς τους διμερείς δανειστές και το ΕΤΧΣ, πέραν όλων των άλλων υποχρεώσεων και των καταχρηστικών δαπανών. Επίσης προσέφεραν ένα στιβαρό εργαλείο για την επιτάχυνση της διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων, καθώς και τη δυνατότητα μετατροπής των δημόσιων περιουσιακών στοιχείων σε μέσα πληρωμής χρεών» (σελ. 39).
Ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια των μνημονιακών ετών παραβιάστηκαν μια σειρά από θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα τα οποία προστατεύονται από το Σύνταγμα της Ελλάδας αλλά και από ευρωπαϊκές και διεθνείς συμβάσεις. Τα λαϊκά στρώματα είδαν τα δικαιώματά τους στην εργασία, την Παιδεία, την Υγεία, την Κοινωνική Ασφάλιση, τη στέγαση κ.α. να δέχονται συντριπτικά χτυπήματα, οδηγώντας σημαντικό τους κομμάτι στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Στην ουσία τα Μνημόνια λειτούργησαν ως μηχανισμός αποπληρωμής του χρέους σε βάρος των όρων αξιοπρεπούς διαβίωσης του εργαζόμενου λαού. Για να μπορέσουν να αποπληρωθούν αυτά τα χρέη, φτωχοποιήθηκαν μεγάλα τμήματα που πληθυσμού.
Ως εκ τούτου το χρέος χαρακτηρίζεται παράνομο, αθέμιτο και επονείδιστο. Διαβάζουμε στο κομμάτι που αφορά το ΔΝΤ:
«Λαμβάνοντας υπόψη ότι το χρέος το οποίο συνάφθηκε με όρους αντίθετους στο νόμο ή τη δημόσια τάξη είναι παράνομο, το χρέος προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πρέπει να θεωρηθεί παράνομο, διότι τα μέτρα που συναρτώνται με τα δάνεια του ΔΝΤ προς την Ελλάδα παραβίασαν θεμελιώδεις κανόνες, οι οποίοι εμπεριέχονται στο Σύνταγμα της χώρας, στο εθιμικό δίκαιο και στις διεθνείς συνθήκες που η Ελλάδα έχει κυρώσει. Οι αυστηροί όροι του δανεισμού επιδείνωσαν δραματικά τα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας και την υποχρεώνουν να επιλέξει ανάμεσα στην αποπληρωμή του ΔΝΤ και στην κάλυψη βασικών κοινωνικών δαπανών για τη διατήρηση επαρκούς βιοτικού επιπέδου και την προάσπιση θεμελιωδών δικαιωμάτων του λαού της» (σελ. 66).
Το ίδιο ισχύει και για τα δάνεια της ΕΚΤ και της ΕΕ. Επίσης, η σύναψη αυτών των δανείων έρχεται σε αντίθεση ακόμα και με τα καταστατικά και τους ίδιους τους όρους λειτουργίας αυτών των οργανισμών.
Τα παραπάνω αποτελούν τα κεντρικά στοιχεία του πορίσματος. Οι 80 του σελίδες εμπεριέχουν πάρα πολλά περισσότερα. Στοιχειοθετούν με λεπτομέρειες αυτό που το κίνημα έλεγε και διεκδικούσε ήδη από τις πλατείες του 2011: δεν πληρώνουμε το χρέος γιατί δεν είναι δικό μας!
Πλέον είναι θέμα πολιτικής βούλησης η χρησιμοποίησή του. Το πόρισμα αυτό χρειάζεται να γίνει όπλο πολιτικής διεκδίκησης και όχι να μείνει στα «συρτάρια» ή να καταλήξει απλά ως ένα κείμενο ακαδημαϊκής σημασίας. Η κυβέρνηση του Α. Τσίπρα δεν πρόκειται να το κάνει. Θα το κάνει κάποια επόμενη κυβέρνηση που θα είναι αριστερή όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη!
