Ανακοινώθηκε σήμερα, 10/7, με έναν μήνα καθυστέρηση σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό, η απόφαση του δικαστηρίου (σε δεύτερο βαθμό) για τους δολοφόνους του Ζακ Κωστόπουλου. Το δικαστήριο έκρινε ομόφωνα ένοχους και τους δύο κατηγορούμενους για θανατηφόρες σωματικές βλάβες και επέβαλε ποινές κάθειρξης 6 και 5 ετών, για τον Χορταριά και τον Δημόπουλο αντίστοιχα. Και ενώ ο Δημόπουλος θα εκτίσει την ποινή του κατ’ οίκον λόγω προχωρημένης ηλικίας, ο Χορταριάς επιστρέφει στη φυλακή.
Στην τελευταία δικάσιμο (Τρίτη 11/6) κατά την οποία ήταν προγραμματισμένο να ανακοινωθεί η απόφαση, ο δικηγόρος της υπεράσπισης μετά τη μακροσκελή του αγόρευση ζήτησε να γίνει αυτό σε άλλη ημερομηνία. Έτσι η ανακοίνωση αναβλήθηκε για την Τετάρτη 10/7.
Το γεγονός ότι οι δολοφόνοι καταδικάστηκαν και σε αυτή τη δίκη, είναι βέβαια πολύ σημαντικό και αποτελεί δικαίωση για τον αγώνα της οικογένειας του Ζακ και του κινήματος που όλα αυτά τα χρόνια παρακολουθεί από κοντά και κρατάει ζωντανή την υπόθεση, τόσο με παρουσία στο δικαστήριο, όσο και με πορείες και άλλες κινητοποιήσεις. Την ίδια ώρα όμως, παρά την πρόταση του εισαγγελέα, το δικαστήριο αναγνώρισε στους κατηγορούμενους τα ελαφρυντικά του σύννομου πρότερου βίου, ενώ για τον Δημόπουλο δέχτηκε και το ελαφρυντικό ότι η πράξη του ωθήθηκε από «ανάρμοστη συμπεριφορά» του παθόντος. Με τον τρόπο αυτό, το δικαστήριο στην ουσία αναπαράγει το αφήγημα ότι ο Ζακ παρουσίασε «ανάρμοστη συμπεριφορά», πρακτικά δηλαδή ότι μπήκε στο κοσμηματοπωλείο για να κλέψει.
Η εισαγγελική πρόταση
Στις 30/5 ανακοινώθηκε η εισαγγελική πρόταση, σύμφωνα με την οποία, οι κατηγορούμενοι είναι ένοχοι για τον θάνατο του Ζακ Κωστόπουλου. Συγκεκριμένα, ο εισαγγελέας πρότεινε ενοχή των δύο κατηγορουμένων, όπως και πρωτόδικα, τονίζοντας ξανά ότι ο Ζακ δεν μπήκε στο κοσμηματοπωλείο για να κλέψει, αλλά βρέθηκε εκεί εγκλωβισμένος. Έτσι καταρρίπτονται οι αισχροί ισχυρισμοί των κατηγορουμένων ότι βρίσκονταν σε νόμιμη άμυνα, αφού οι δυο δολοφόνοι βρίσκονταν έξω και σε ασφαλή κατάσταση.
Ωστόσο δεν υιοθέτησε το αίτημα των δικηγόρων της οικογένειας του Ζακ για μετατροπή της κατηγορίας σε ανθρωποκτονία από πρόθεση (που επίσης αποτελεί αίτημα του κινήματος) και πρότεινε την ενοχή των δύο κατηγορούμενων για άσκηση θανατηφόρας σωματικής βλάβης.
Ένας «περαστικός αλτρουιστής»
Στην απολογία του ο κατηγορούμενος Χορτιαριάς είχε το θράσος να ισχυριστεί ότι σκοπό είχε να βοηθήσει τον Ζακ και όχι να του κάνει κακό, φτάνοντας στο σημείο να πει ότι ενήργησε «για το καλό του θύματος» με βάση το «ένστικτο του αλτρουισμού».
Σύμφωνα με αυτό το αφήγημα, θα έπρεπε να συμπεράνουμε ότι η καταδίκη τους είναι προϊόν παρεξήγησης και ο μεσίτης ενεπλάκη στο λιντσάρισμα για να βοηθήσει τον Ζακ! Ενώ στην πραγματικότητα τον τραυμάτισε θανάσιμα, αφού τον έσυρε έξω τραβώντας τον από τον γιακά. Η στάση των δύο κατηγορούμενων ήταν και είναι απόλυτα κυνική και υποκριτική, με διαρκείς αλλαγές στη γραμμή υπεράσπισης η οποία είναι γεμάτη αντιφάσεις και βέβαια δεν είπαν ούτε μια φορά τη λέξη συγνώμη καθ’ όλη τη διάρκεια των δικών.
Η 1η δίκη
Η πρωτόδικη διαδικασία που ξεκίνησε μετά από πολλές και εξαντλητικές αναβολές στις 20 Οκτωβρίου του 2021 και ολοκληρώθηκε τον Μάη του επόμενου χρόνου, ήταν μια δεύτερη δολοφονία για τον Ζακ, αυτή τη φορά μια δολοφονία χαρακτήρα με τους δολοφόνους και τους δικηγόρους τους να προσπαθούν να πείσουν ότι έφταιγε ο ίδιος για τον θάνατό του.
Ήταν η δίκη που αθώωσε τους 4 αστυνομικούς και έκρινε ενόχους τον κοσμηματοπώλη Σ. Δημόπουλο και τον μεσίτη Αθ. Χορταριά, με την κατηγορία της θανατηφόρας σωματικής βλάβης, και τους καταδίκασε σε 10 χρόνια κάθειρξης τον καθένα.
Μέχρι και το εφετείο κανείς από τους δύο κατηγορούμενους δεν ήταν στη φυλακή, αφού ο Δημόπουλος αποφασίστηκε να εκτίσει την ποινή του κατ’ οίκον λόγω της μεγάλης ηλικίας του, ενώ ο Χορταριάς που μπήκε φυλακή με την πρωτόδικη απόφαση, αποφυλακίστηκε δύο μήνες μετά, όταν το δικαστήριο έκανε δεκτή την αίτηση αναστολής της ποινής του.
Αστυνομία και δικαιοσύνη
Έχει σημασία να σημειώσουμε πως δεν μπορούμε να έχουμε καμία εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα το οποίο αθώωσε τους 4 αστυνομικούς, αφήνοντας τους έξω από τις ευθύνες για τον θάνατο του Ζακ, ενώ οι ίδιοι συμμετείχαν στην κακοποίηση. Τέτοιες αποφάσεις δεν προκαλούν έκπληξη, παρά μόνο θυμό.
Δεν μας προκαλεί έκπληξη γιατί η αθώωση ή οι ελαφριές ποινές σε αστυνομικούς που εμπλέκονται σε περιστατικά άγριας βίας, άρα και παράβασης καθηκόντων, φαίνεται να είναι ο κανόνας και όχι κάποια εξαίρεση.
Στην ουσία η μεροληπτική στάση του εισαγγελέα προς τα «δικά» τους παιδιά, είναι ένα ακόμη παράδειγμα που δείχνει σε μεγάλο βαθμό τα όρια της αστικής δικαιοσύνης.
Το δικαστήριο υπό την πίεση της κοινωνίας και των κινημάτων, αλλά και της οικογένειας του Ζακ, φαίνεται να προσπαθεί να πατήσει ταυτόχρονα σε δύο βάρκες. Να ικανοποιήσει εν μέρει την οικογένεια, το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα, τους αλληλέγγυους και τις αλληλέγγυες, και όσες/ους αγωνίζονται όλα αυτά τα χρόνια για δικαίωση, αλλά παράλληλα να διατηρήσει ακέραιη την αντίληψη για την αστυνομία-προστάτη της κοινωνίας της οποίας η βία πάντα δικαιολογείται και νομιμοποιείται.
Η κουτσουρεμένη δικαιοσύνη και η σημασία του κινήματος
Η πρόσφατη εμπειρία μας δείχνει ότι οι εισαγγελικές προτάσεις, όπως και οι τελικές αποφάσεις δεν λειτουργούν σε κενό αέρος. Για παράδειγμα, στη δίκη της ΧΑ ήταν η δράση του αντιφασιστικού κινήματος και η μαζική ανταπόκριση της κοινωνίας που πίεσε τη δικαιοσύνη και στην πραγματικότητα ανέτρεψε την εισαγγελική πρόταση που αθώωνε τους φασίστες. Η περίπτωση του Ζακ είναι παρόμοια. Η αρχική και διαρκής προσπάθεια από τα κυρίαρχα μέσα να αντικαταστήσουν τη δολοφονία του Ζακ με τη δολοφονία του χαρακτήρα του, ταυτόχρονα με την απόπειρα να ξεπλύνουν τους εμπλεκόμενους, ανατράπηκε στην πορεία. Αυτό το κατάφερε το κίνημα αλληλεγγύης, οι ΛΟΑΤΚΙ ομάδες, οι φεμινιστικές και αριστερές οργανώσεις, ομάδες από τον αντιεξουσιαστικό χώρο, το παρατηρητήριο για τη δίκη του Ζακ, κλπ, αναδεικνύοντας το θέμα και προχωρώντας σε κινητοποιήσεις τόσο στο δικαστήριο, όσο και κατά τις επετείους της δολοφονίας του Ζακ και απαιτώντας την τιμωρία των ενόχων. Όλα αυτά τα χρόνια, κρατούν τη μνήμη του Ζακ/Zackie και των γεγονότων του θανάτου του ζωντανά.
Έτσι και σήμερα, αυτοί που μέχρι τώρα σταθήκαμε απέναντι στη μανία και στο μίσος των ΜΜΕ τότε, που δεν ξεχνάμε τον Ζακ, πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα ενάντια στο σύστημα που γεννάει την ομοφοβία/ τρανσφοβία και στη δικαιοσύνη που ξεπλένει και υποθάλπει εγκληματίες.
