Έτος χρεοκοπίας του Ελληνικού μοντέλου ανάπτυξης ήταν το 2008. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ, που ήταν σταθερά στα επίπεδα του 4%-5% τα τελευταία χρόνια, κινδυνεύει να είναι μικρότερος του 1% το 2009.
Ήδη κάποιοι ξένοι αναλυτές κάνουν λόγο για ύφεση στην Ελλάδα. Με τον κατασκευαστικό κλάδο να βρίσκεται στη χειρότερη φάση των τελευταίων 10ετιών, τα έσοδα από τη ναυτιλία να υποχωρούν κατακόρυφα και τις τράπεζες να μην γνωρίζουν καλά – καλά τις ζημιές τους από επενδύσεις στην Ανατολική Ευρώπη, η ανάπτυξη είναι αδύνατον να συνεχιστεί. Και αν τα προηγούμενα χρόνια υπήρχε «ευημερία» των αριθμών και δυστυχία των περισσοτέρων ανθρώπων, τότε το 2009 που θα «δυστυχήσουν» και οι αριθμοί θα είναι σίγουρα δύσκολο για τους εργαζομένους.
Στέρεψε η αγορά
Ήδη τις τελευταίες εβδομάδες, πολλοί εργαζόμενοι αναρωτιόνται αν θα έχουν τις θέσεις εργασίας τους μετά τα Χριστούγεννα. Στην αγορά η ρευστότητα έχει στερέψει και όλοι χρωστούν σε όλους. Πολλές επιχειρήσεις δεν κατέβαλαν ούτε το δώρο Χριστουγέννων στους υπαλλήλους.
Από την διαδικασία περαίωσης που εξήγγειλε ο κ. Αλογοσκούφης το υπουργείο Οικονομικών κατάφερε να συγκεντρώσει μόλις 200 εκατ. ευρώ, καθώς πολλοί επιχειρηματίες προτιμούν να διακινδυνεύσουν έλεγχο από την εφορία, παρά να υπαχθούν στη ρύθμιση καταβάλλοντας κάθε μήνα τις δόσεις του φόρου που θα πρέπει να πληρώσουν για να κλείσουν τις εκκρεμότητές τους.
Πολλοί εφοριακοί συναντούν την αδιαφορία των ιδιοκτητών μικρομεσαίων επιχειρήσεων: «δεν με ενδιαφέρει – βάλε μου λουκέτο, έτσι κι αλλιώς θα χρεοκοπήσω».
Οι απολύσεις αναμένεται να «εκτοξευτούν» τον Ιανουάριο ενώ μέχρι το Πάσχα η Ελληνική οικονομία πιθανότατα θα βιώνει για τα καλά την παγκόσμια ύφεση.
Δημόσιο χρέος
Στην παρούσα φάση μεγαλύτερος πονοκέφαλος της κυβέρνησης είναι το δημόσιο χρέος. Τις τελευταίες ημέρες οι επενδυτές βρίσκουν εξαιρετικά δύσκολο να πουλήσουν ελληνικά ομόλογα στην αγορά. Το επιτόκιο που αναλογεί στην τιμή τους υπερβαίνει πάνω από 2 ποσοστιαίες μονάδες εκείνο στους αντίστοιχους γερμανικούς τίτλους, επιστρέφοντας στα επίπεδα πριν την ένταξη στην ΟΝΕ. Το Δημόσιο δεν ζημιώνεται άμεσα, καθώς έχει ολοκληρώσει το φετινό δανειακό του πρόγραμμα. Το θέμα είναι τι γίνεται από Γενάρη…
Τότε οι κυβερνήσεις των μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη θα επιδιώξουν να αντλήσουν ποσά ρεκόρ από τις αγορές, μέσω ομολογιακών εκδόσεων. Σε αυτό το περιβάλλον υπάρχει σοβαρός κίνδυνος όχι απλά η Ελλάδα να δανειστεί ακριβά αλλά ακόμα και να μην βρει καν τα κεφάλαια που αναζητά. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Ημερησίας (10/12), ήδη η κυβέρνηση έχει έρθει σε συμφωνία με τις μεγάλες τράπεζες, να αγοράσουν εκείνες όσα ομόλογα «ξεμείνουν». Θεωρητικά, μόλις πρόσφατα η κυβέρνηση ενέκρινε κονδύλι 28 δισ. ευρώ για να στηρίξει αυτές τις τράπεζες. Γεγονός είναι ότι ούτε αυτές διαθέτουν ρευστότητα. Σκοπεύουν, όμως, να δανειστούν τα κεφάλαια αυτά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που φέρεται να έχει δώσει ήδη το ΟΚ. Οι τράπεζες θα έχουν βέβαια και κέρδος, καθώς θα δανειστούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) φθηνότερα από όσο θα δανείσουν στην ελληνική κυβέρνηση…
Το «ΔΝΤ» των Βρυξελών και της Φραγκφούρτης
Αν η Ελλάδα δεν ανήκε στην Ευρωζώνη, το πιθανότερο είναι να είχε ήδη υποτιμήσει σημαντικά την δραχμή και να αναγκαζόταν να ζητήσει κεφάλαια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (το έχουν πράξει ήδη πάνω από 10 κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο). Ως μέλος της Ευρωζώνης, όμως, ένα τέτοιο ενδεχόμενο προκαλεί «σύγκρυο» στις Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (κυρίως στο Βερολίνο), καθώς θα ισοδυναμούσε με σημαντικό πλήγμα για την αξιοπιστία του ευρώ.
Για το λόγο αυτό έχει προταθεί η Ελλάδα (και όποια άλλη από τις μικρότερες οικονομίες χρειαστεί) να «σωθεί» από την ΕΚΤ, υπό τους όρους που θα έθετε και το ίδιο το ΔΝΤ.
Αντί, δηλαδή, η λιτότητα να επιβληθεί από την Ουάσιγκτον, θα έχει τη σφραγίδα της Φραγκφούρτης και των Βρυξελλών.
Ολομέτωπη επίθεση
Τα μέτρα που θα ζητηθούν από την Ελληνική κυβέρνηση συνεπάγονται ολομέτωπη επίθεση κατά των εργαζομένων: Νέα μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, «πάγωμα» μισθών, αύξηση ωρών εργασίας και ορίου απολύσεων, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων και μείωση δαπανών σε Υγεία και Παιδεία. Όλα αυτά θα πρέπει να εφαρμοστούν σε μια οικονομία στο χείλος της ύφεσης, με την ανεργία σε έκρηξη και τις στρατιές της γενιάς των 700 ευρώ να πυκνώνουν.
Η ελληνική οικονομία κινδυνεύει να είναι, δηλαδή, ένα ακόμα θύμα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αντίστοιχο εκείνων στην Λατινική Αμερική τις προηγούμενες δεκαετίες.
Στα κινήματα η ελπίδα
Το 2008 δεν ήταν παρά το προοίμιο ενός νέου κεφαλαίου για την Ελλάδα. Τόσο η κρίση στις αγορές όσο και η κοινωνική έκρηξη ήταν απλά οι τίτλοι αρχής του 2009. Γιατί μπορεί οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές να κατέστρεψαν τις οικονομίες της Λ. Αμερικής, γέννησαν όμως και ένα ισχυρό κίνημα που σε αρκετές χώρες κατάφερε να τις ανατρέψει. Καλούς αγώνες!
