Στις 5 και 10 Φλεβάρη ο Ριζοσπάστης δημοσίευσε δυο άρθρα με τις θέσεις του ΚΚΕ για το σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια και την ελεύθερη πρόσβαση.
Ταξικότητα του συστήματος
Εκπαίδευσης
Κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης σήμερα έχει μέσα της ταξικούς διαχωρισμούς. Τα ‘καλά’ ιδιωτικά σχολεία από τη μια, τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα από την άλλη δείχνουν ότι η δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση υπάρχει μόνο στα χαρτιά.
Την ίδια ώρα, όλο και περισσότεροι είναι οι νέοι που δεν ολοκληρώνουν το 12χρονο σχολείο και ακόμα εκείνοι που δεν τελειώνουν καν την υποχρεωτική εκπαίδευση.
Ο αρθρογράφος του Ριζοσπάστη, αναγνωρίζοντας όλα αυτά αναρωτιέται: “Ελεύθερη πρόσβαση για ποιους; Για τους κάθε χρόνο και λιγότερους μαθητές που καταφέρνουν να τελειώσουν το σχολείο;” Και με βάση τους ταξικούς φραγμούς στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση συνεχίζει: “Το ζητούμενο είναι αν όλοι οι εργαζόμενοι θα διαθέτουν το αναγκαίο υπόβαθρο γενικής μόρφωσης από το σχολείο και όχι αν θα μπουν όλοι στα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ”. Και συνεχίζει: “Με την ελεύθερη πρόσβαση το (ταξικό) ξεκαθάρισμα μεταφέρεται στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα”. Με λίγα λόγια το ΚΚΕ λέει ότι σε μια ταξικά διαχωρισμένη εκπαίδευση το βασικό ζητούμενο είναι η κατάκτηση του δικαιώματος στη βασική μόρφωση για όλους από το σχολείο. Και με βάση αυτή τη λογική θεωρεί ότι “εφόσον απουσιάζουν όλα αυτά, το σύνθημα για ελεύθερη πρόσβαση αποσκοπεί να μετατρέψει τα δημόσια πανεπιστήμια σε ένα συνοθύλευμα πολλών κατηγοριών…με υποβαθμισμένη κατάρτιση”.
Ελεύθερη πρόσβαση
Όσο σωστή και να είναι η έμφαση στο δημόσιο σχολείο και το χαρακτήρα του το ερώτημα πρέπει να μπαίνει αλλιώς. Χρειαζόμαστε μια κοινωνία όσο το δυνατόν πιο μορφωμένη; Πρέπει το δικαίωμα για πανεπιστημιακή εκπαίδευση να υπάρχει για όλους και όχι μόνο για εκείνους που μπορούν να πληρώνουν τα καλύτερα φροντιστήρια και ιδιαίτερα; Έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία περισσότερους επιστήμονες και ειδικούς; Και στο τέλος τέλος είναι ‘απατηλή’ η δυνατότητα να σπουδάζουν όλοι όσοι θέλουν;
Σε σχέση με το κατά πόσο είναι δυνατή η ελεύθερη πρόσβαση, το ίδιο το ΥΠΕΠΘ, σε στοιχεία που δημοσίευσε το 2000, προβλέπει ότι για να αυξηθούν κατά 30,000 οι θέσεις των εισακτέων στα ΑΕΙ σε σχέση με αυτούς που μπήκαν εκείνη τη χρονιά, χρειάζονται επιπλέον 800 μέλη Διδακτικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού των ΑΕΙ για μια 5ετία και για την κατασκευή νέων κτιρίων 10 – 13 δις δρχ ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί σε σύντομο χρονικό διάστημα να καλυφθούν οι ανάγκες εισαγωγής των 120,000 μαθητών που τελειώνουν σήμερα το λύκειο.
Από την άλλη πρέπει να δούμε το κατά πόσο είναι απαραίτητοι για την ελληνική κοινωνία οι ακόμα περισσότεροι απόφοιτοι πανεπιστημιακών σχολών. Συχνά ακούμε ότι η ιατρική για παράδειγμα, είναι κορεσμένος κλάδος. Τα ίδια πάνω κάτω λένε για τους εκπαιδευτικούς, τους μηχανικούς, τους κοινωνιολόγους κλπ. Η πραγματικότητα όμως δείχνει το αντίθετο. Χιλιάδες γιατροί όλων των ειδικοτήτων λείπουν, πολλά περιφερειακά κέντρα υγείας φυτοζωούν, περιοχές ολόκληρες είναι χωρίς γιατρό κλπ. Στην εκπαίδευση ξέρουμε ότι κάθε χρόνο η ΟΛΜΕ μιλά για χιλιάδες κενές οργανικές θέσεις που πρέπει να καλυφθούν. Τα ίδια ισχύουν για κάθε υποτίθεται ‘κορεσμένο’ επιστημονικό κλάδο. Και κυρίως ισχύουν για όλες εκείνες τις επιστήμες που η αγορά, βασιζόμενη στο κέρδος, θεωρεί ‘κορεσμένες’, ενώ οι κοινωνία τις έχει ανάγκη (κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι κλπ).
Με λίγα λόγια, ελεύθερη πρόσβαση θα σημαίνει μια κοινωνία πιο μορφωμένη, με περισσότερους επιστήμονες και ειδικούς, που θα μπορεί να προχωρήσει στην ανάπτυξη της οικονομίας, τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου όλων μας και στην κάλυψη των κοινωνικών μας αναγκών.
Εξετάσεις
Στο πως θα γίνεται η πρόσβαση στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, το ΚΚΕ ουσιαστικά απαντάει ως εξής: με εξετάσεις. “Πανελλαδικές εξετάσεις”, που θα είναι ανεξάρτητες ‘από τη λειτουργία του σχολείου’ και που “οφείλουν να αποτελούν το αναγκαίο και τελευταίο στάδιο της μορφωτικής λειτουργίας’. ‘Εξετάσεις σε περιορισμένο αριθμό 2 ή 3 μαθημάτων…με δυνατότητα κατοχύρωσης της βαθμολογίας και δυνατότητα απεριόριστης επανάληψης των εξετάσεων”.
Ουσιαστικά, το μοντέλο που προκρίνει το ΚΚΕ είναι η επιστροφή στις δέσμες.
Η πραγματικότητα όμως είναι ότι οι γραπτές εξετάσεις επιβραβεύουν τη στείρα αποστήθιση και όσους προέρχονται από οικογένειες που μπορούν να πληρώσουν φροντιστήρια και ιδιαίτερα. Επιπλέον, οι εξετάσεις παραγνωρίζουν τη συνολική παρουσία του μαθητή στην τάξη έναν ολόκληρο χρόνο και επικεντρώνουν την αξιολόγηση στο συγκεκριμένο τρίωρο της γραπτής εξέτασης. Σήμερα, η χρήση των εξετάσεων από το εκπαιδευτικό σύστημα είναι η ίδια που είχε και η θεσμοθέτηση του πλαφόν του 10. Στοχεύει δηλαδή στη μαζική απόρριψη από την τριτοβάθμια εκπαίδευση χιλιάδων νέων, και όχι τυχαία, εκείνων που προέρχονται από τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα.
Για εμάς αξιολόγηση του μαθητή είναι κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που ισχύει σήμερα και έχει χαρακτήρα τιμωρίας και απόρριψης. Και πρέπει πάνω από όλα να είναι αξιολόγηση της συλλογικής προσπάθειας και συνεργασίας μαθητών – καθηγητών, για την αξιοποίηση όλων των ικανοτήτων, κλίσεων και ταλέντων του κάθε μαθητή. Και την ίδια ώρα η αξιολόγηση χρειάζεται για τον εντοπισμό και τη βοήθεια των όποιων αδυναμιών χωρίς τη δαμόκλειο σπάθη της ‘βάσης’.
Αυτό σημαίνει ενίσχυση του δημόσιου σχολείου, που να μπορεί να παρέχει γενική μόρφωση στους μαθητές και την ίδια ώρα να βοηθά εκείνους που έχουν δυσκολίες με δωρεάν μαθήματα πραγματικής ενισχυτικής διδασκαλίας μέσα στο σχολείο. Έτσι, ακόμα και η μετάβαση από τη μια τάξη στην άλλη θα γίνεται χωρίς εξετάσεις.
Το ΚΚΕ αναγνωρίζει μέσα από τα άρθρα του ότι ‘η αξία του συστήματος αυτού (εξετάσεις) είναι σχετική και για αυτό θα υπόκειται σε διαρκή έλεγχο και κρίση’. Στην πραγματικότητα αναγνωρίζει ότι το σύστημα εισαγωγής που προτείνει δεν είναι κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που ήδη υπάρχει. Το σύνθημα για ελεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήμια και για κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων είναι αυτό που μπορεί να δώσει περιεχόμενο στους αγώνες του μαθητικού κινήματος που από το 91 μέχρι και σήμερα έχουν ως βασικό πολιτικό περιεχόμενο την εντατικοποίηση των σπουδών, τα φροντιστήρια, την έλλειψη ελεύθερου χρόνου και στο τέλος τέλος την πίεση των διαρκών εξετάσεων για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια. Φυσικά η ελεύθερη πρόσβαση από μόνη της δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα ούτε της δευτεροβάθμιας, ούτε της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μπορεί όμως να γίνει η αφετηρία για την διεκδίκηση ενός πραγματικά δημόσιου σχολείου που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαθητών για γενική μόρφωση και για ένα πανεπιστήμιο που θα μορφώνει νέους ανθρώπους και θα κατευθύνει αυτή τη μόρφωση στις ανάγκες της κοινωνίας και όχι στις ανάγκες της αγοράς.
Κ.Χ.
__________________
